บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
อรรถกถาสูตรที่ ๑ บทว่า เจโตวิมุตฺติ ได้แก่ ผลสมาธิ สมาธิที่สัมปยุตด้วยอรหัตผล. บทว่า ปญฺญาวิมุตฺติ ได้แก่ ผลปัญญา ปัญญาที่สัมปยุตด้วยอรหัตผล. อรรถกถาสูตรที่ ๒ บทว่า ปคฺคาโห ได้แก่ ความเพียร. บทว่า อวิกฺเขโป ได้แก่ ความที่จิตมีอารมณ์เป็นหนึ่ง. อรรถกถาสูตรที่ ๓ บทว่า นามํ ได้แก่ อรูปขันธ์ ทั้ง ๔. บทว่า รูปํ ได้แก่ รูปขันธ์. ในสูตรนี้ ตรัสญาณเครื่องกำหนดธรรมโกฏฐาส. อรรถกถาสูตรที่ ๔ บทว่า วิชฺชา ได้แก่ ผลญาณ. บทว่า วิมุตฺติ ได้แก่ ธรรมที่เหลือที่สัมปยุตด้วยผลญาณนั้น. อรรถกถาสูตรที่ ๕ บทว่า ภวทิฏฺฐิ ได้แก่ สัสสตทิฏฐิ. อรรถกถาสูตรที่ ๖-๗ อรรถกถาสูตรที่ ๘ บทว่า โทวจสฺสตา แปลว่า ความเป็นผู้ว่ายาก. บทว่า ปาปมิตฺตตา แปลว่า การซ่องเสพปาปมิตร. อรรถกถาสูตรที่ ๙ อรรถกถาสูตรที่ ๑๐ บทว่า ธาตุกุสลตา ได้แก่ รู้ธาตุ ๑๘ อย่าง ว่าเป็นธาตุ. บทว่า มนสิการกุสลตา ได้แก่ รู้ธาตุเหล่านั้นนั่นแล ยกขึ้นสู่ลักษณะ ๒ มี อรรถกถาสูตรที่ ๑๑ บทว่า อาปตฺติกุสลตา ได้แก่ รู้อาบัติ ๕ กองและ ๗ กอง. บทว่า อาปตฺติวุฏฺฐานกุสลตา ได้แก่ รู้การออกจากอาบัติทั้งหลาย ด้วยการแสดงอาบัติก็ตาม ด้วยสวดกรรมวาจาก็ตาม. จบอรรถกถาสูตรที่ ๑๑ จบธรรมวรรคที่ ๔ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต ทุติยปัณณาสก์ ธรรมวรรคที่ ๔ จบ. |