|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |
    
ถามว่า เรื่องราวเกิดขึ้นอย่างไร. ตอบว่า เรื่องเกิดขึ้นในเพราะอนาจาร (การประพฤตินอกรีดนอกรอย) ของ เล่ากันมาว่า พระฉัพพัคคีย์เหล่านั้นขับร้อง ฟ้อนรำ หัวเราะ เที่ยวไป. ภิกษุทั้งหลายพากันกราบทูลพระทศพล พระบรมศาสดาตรัสเรียกภิกษุฉัพพัคคีย์เหล่านั้นมา แล้วทรงปรารภพระสูตรนี้ เพื่อพุทธประสงค์จะทรงสั่งสอนภิกษุเหล่านั้น. บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า รุณฺณํ แปลว่า การร้องไห้. บทว่า อุมฺมตฺตกํ ได้แก่ กิริยาของคนบ้า. บทว่า โกมาริกํ ได้แก่ เรื่องที่เด็กๆ จะต้องกระทำ. บทว่า ทนฺตวิทํสกหสิตํ ได้แก่ การหัวเราะด้วยเสียงอันดังของผู้ยิงฟัน ปรบมือ. ด้วยบทว่า เสตุฆาโต คีเต พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงว่า การตัดปัจจัยในการขับร้องของเธอทั้งหลาย จงยกไว้ก่อน เธอทั้งหลายจงละการขับร้อง พร้อมทั้งเหตุ. แม้ในการฟ้อนรำก็มีนัยนี้เหมือนกัน. บทว่า อลํ แปลว่า ควรแล้ว. เหตุตรัสเรียกว่าธรรม ในบทนี้ว่า ธมฺมปฺปโมทิตานํ สตํ เมื่อคนทั้งหลายรื่นเริง บันเทิงอยู่ด้วยเหตุบางอย่าง. บทว่า สิตํ สิตมตฺตาย มีคำอธิบายว่า เมื่อมีเหตุที่ต้องหัวเราะ การหัวเราะที่เธอจะกระทำเพียงเพื่อยิ้ม คือเพื่อแสดงเพียงอาการเบิกบาน ให้เห็นปลายฟันเท่านั้น ก็พอแล้วสำหรับเธอทั้งหลาย. จบอรรถกถาโรณสูตรที่ ๕ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต ตติยปัณณาสก์ สัมโพธิวรรคที่ ๑ ๕. โรณสูตร จบ. |