ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 22 / 1อ่านอรรถกถา 22 / 25อรรถกถา เล่มที่ 22 ข้อ 26อ่านอรรถกถา 22 / 27อ่านอรรถกถา 22 / 388
อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต ปฐมปัณณาสก์ ปัญจังคิกวรรคที่ ๓
๖. วิมุตติสูตร

               อรรถกถาวิมุตติสูตรที่ ๖               
               พึงทราบวินิจฉัยในวิมุตติสูตรที่ ๖ ดังต่อไปนี้ :-
               บทว่า วิมุตฺตายตนานิ แปลว่า เหตุแห่งการหลุดพ้น.
               บทว่า ยตฺถ ได้แก่ ในวิมุตตายตนะ (เหตุแห่งการหลุดพ้น) ใด.
               บทว่า สตฺถา ธมฺมํ เทเสติ ได้แก่ พระศาสดาทรงแสดงสัจธรรม ๔.
               บทว่า อตฺถปฏิสํเวทิโน ได้แก่ รู้ความแห่งบาลี.
               บทว่า ธมฺมปฏิสํเวทิโน ได้แก่ รู้บาลี.
               บทว่า ปามุชฺชํ ได้แก่ ปีติอย่างอ่อน.
               บทว่า ปีติ ได้แก่ ปีติมีกำลังอันเป็นอาการยินดี.
               บทว่า กาโย ได้แก่ นามกาย.
               บทว่า ปสฺสมฺภติ คือ สงบนิ่ง.
               บทว่า สุขํ เวเทติ ได้แก่ ได้ความสุข.
               บทว่า จิตฺตํ สมาธิยติ ได้แก่ จิตตั้งมั่นด้วยสมาธิชั้นอรหัตผล.
               จริงอยู่ ภิกษุนี้เมื่อฟังธรรมนั้นย่อมรู้จักฌานวิปัสสนา มรรคและผลในที่ฌานเป็นต้นมาแล้วๆ เมื่อภิกษุนั้นรู้อย่างนี้ ปีติก็เกิด ในระหว่างปีตินั้น ภิกษุนั้นก็ไม่ท้อถอย บำเพ็ญอุปจารกรรมฐาน เจริญวิปัสสนาแล้วย่อมบรรลุพระอรหัต. ทรงหมายถึงพระอรหัตนั้น จึงตรัสว่า จิตฺตํ สมาธิยติ ดังนี้.
               แม้ในบทที่เหลือก็นัยนี้เหมือนกัน. แต่นี้เป็นความต่างกัน.
               บทว่า สมาธินิมิตฺตํ ได้แก่ สมาธิในอารมณ์ ๓๘ อย่างใดอย่างหนึ่ง ชื่อว่าสมาธินิมิต.
               แม้ในบทเป็นต้นว่า สุคฺคหิตํ โหติ กรรมฐานอันผู้เรียนกรรมฐานในสำนักอาจารย์ เป็นอันเรียนแล้วด้วยดี ใส่ใจไว้ด้วยดี ทรงจำไว้ด้วยดี.
               บทว่า สุปฺปฏิวิทฺธํ ปญฺญาย ได้แก่ ทำให้ประจักษ์ดีด้วยปัญญา.
               บทว่า ตสฺมึ ธมฺเม ได้แก่ ในธรรมคือบาลีที่มาแห่งกรรมฐานนั้น.
               ในสูตรนี้ ตรัสวิมุตตายตนะแม้ทั้ง ๕ ถึงอรหัต.

               จบอรรถกถาวิมุตติสูตรที่ ๖               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต ปฐมปัณณาสก์ ปัญจังคิกวรรคที่ ๓ ๖. วิมุตติสูตร จบ.
อ่านอรรถกถา 22 / 1อ่านอรรถกถา 22 / 25อรรถกถา เล่มที่ 22 ข้อ 26อ่านอรรถกถา 22 / 27อ่านอรรถกถา 22 / 388
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=22&A=461&Z=514
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=168
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=168
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๒๓  มกราคม  พ.ศ.  ๒๕๕๐
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :