บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
บทว่า นฬกปานํ ได้แก่ นิคมมีชื่ออย่างนี้ เพราะครั้งอดีตฝูงวานรอยู่ในโอวาทของพระโพธิสัตว์ ใช้หลอดไม้อ้อในที่ดื่มน้ำ. บทว่า ตุณหีภูตํ ตุณฺหีภูตํ ความว่า ทรงชำเลืองดูทิศใดๆ ก็ทรงเห็นภิกษุสงฆ์พากันนิ่งในทิศนั้นๆ. บทว่า อนุวิโลเกตฺวา ได้แก่ ทรงเหลียวดูจากทิศนั้น. บทว่า ปิฏฺฐิ เม คิลายติ ความว่า เหตุไรพระผู้มีพระภาคเจ้าจึงทรงเมื่อยพระปฤษฎางค์. เพราะพระผู้มีพระภาคเจ้าเมื่อทรงตั้งมหาปธานความเพียรใหญ่ถึง ๖ ปี ก็ได้มีทุกข์ทางพระวรกายเป็นอันมาก ต่อมาภายหลัง ครั้นทรงพระชรา พระองค์จึงเกิดโรคพระวาตะเบื้องพระปฤษฎางค์ แท้จริง อาพาธเล็กๆ น้อยๆ จากพระอิริยาบถมีประทับนั่งนานเป็นต้น ครอบงำพระอุปาทินนกวรกายไม่ได้ดอก แต่ทรงอ้างข้อนั้นตรัสอย่างนี้ ก็เพื่อกระทำโอกาสแก่พระเถระ. บทว่า สงฺฆาฏึ ปญฺญาเปตฺวา ความว่า ทรงปูสังฆาฏิบนเตียงที่เป็นกัปปิยะ [สมควร] ซึ่งเขาจัดไว้ในที่อันสมควรส่วนข้างหนึ่ง. จบอรรถกถาปฐมนฬกปานสูตรที่ ๗ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต ทุติยปัณณาสก์ ยมกวรรคที่ ๒ ๗. นฬกปานสูตรที่ ๑ จบ. |