ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 

อ่าน อรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑]อ่านอรรถกถา 25 / 1อ่านอรรถกถา 25 / 22อรรถกถา เล่มที่ 25 ข้อ 23อ่านอรรถกถา 25 / 24อ่านอรรถกถา 25 / 440
อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท โลกวรรคที่ ๑๓

หน้าต่างที่ ๘ / ๑๑.

               ๘. เรื่องภิกษุ ๓๐ รูป [๑๔๔]               
               ข้อความเบื้องต้น               
               พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภภิกษุ ๓๐ รูป ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "หํสา อาทิจฺจปเถ ยนฺติ" เป็นต้น.

               ผู้เจริญอิทธิบาทย่อมเหาะไปได้               
               ความพิสดารว่า ในวันหนึ่ง ภิกษุผู้มีปกติอยู่ในทิศประมาณ ๓๐ รูป เข้าไปเฝ้าพระศาสดา. พระอานนทเถระมาในเวลาที่ทำวัตรแด่พระศาสดา เห็นภิกษุเหล่านั้นแล้วคิดว่า "เมื่อพระศาสดาทรงทำปฏิสันถารกับด้วยภิกษุเหล่านี้แล้ว, เราจักทำวัตร" ดังนี้แล้ว จึงได้ยืนอยู่ที่ซุ้มประตู. แม้พระศาสดาทรงทำปฏิสันถารกับด้วยภิกษุเหล่านั้นแล้ว ก็ตรัสกถาอันปรารภธรรมซึ่งเป็นเครื่องให้ระลึกถึงกันแก่ภิกษุเหล่านั้น. ภิกษุเหล่านั้น แม้ทั้งหมดฟังธรรมกถานั้นแล้ว บรรลุพระอรหัต ได้เหาะไปทางอากาศ.
               พระอานนทเถระ เมื่อภิกษุเหล่านั้นชักช้าอยู่ จึงเข้าไปเฝ้าพระศาสดา ทูลถามว่า "พระเจ้าข้า ภิกษุมีประมาณ ๓๐ รูปมาแล้ว ณ ที่นี้ ภิกษุเหล่านั้นไปไหน?"
               พระศาสดา. ไปแล้ว อานนท์.
               พระอานนท์. ไปโดยทางไหน? พระเจ้าข้า.
               พระศาสดา. ทางอากาศ อานนท์.
               พระอานนท์. ก็ภิกษุเหล่านั้นเป็นพระขีณาสพหรือ? พระเจ้าข้า.
               พระศาสดา. อย่างนั้น อานนท์, ภิกษุเหล่านั้นฟังธรรมในสำนักเรา บรรลุพระอรหัตแล้ว.
               ก็ในขณะนั้น หงส์ทั้งหลายไปโดยอากาศแล้ว. พระศาสดาตรัสว่า "อานนท์ อิทธิบาท ๔ อันผู้ใดแลเจริญดีแล้ว ผู้นั้นย่อมไปโดยอากาศ ดุจหงส์ฉะนั้น"
               ดังนี้แล้ว จึงตรัสพระคาถานี้ว่า :-
                         ๘. หํสา อาทิจฺจปเถ ยนฺติ    อากาเส ยนฺติ อิทฺธิยา
                         นียนฺติ ธีรา โลกมฺหา   เชตฺวา มารํ สวาหนํ.
                         หงส์ทั้งหลาย ย่อมไปในทางแห่งดวงอาทิตย์.
                         ท่านผู้มีฤทธิ์ทั้งหลายย่อมไปในอากาศด้วยฤทธิ์,
                         ธีรชนชนะมารพร้อมทั้งพาหนะแล้ว ย่อมออกไป
                         จากโลกได้.

               แก้อรรถ               
               บัณฑิตพึงทราบเนื้อความแห่งพระคาถานั้นว่า :-
               "หงส์เหล่านี้ย่อมไปในทางแห่งดวงอาทิตย์ คือในอากาศ. ก็อิทธิบาทอันชนเหล่าใดเจริญดีแล้ว ชนแม้เหล่านั้น ย่อมไปในอากาศด้วยฤทธิ์.
               แม้ธีรชนทั้งหลายคือบัณฑิต ชนะมารพร้อมทั้งพาหนะแล้ว ย่อมออกไป คือย่อมสลัดออกจากโลกคือวัฏฏะนี้ ได้แก่ถึงพระนิพพาน."
               ในเวลาจบเทศนา ชนเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น ดังนี้แล.

               เรื่องภิกษุ ๓๐ รูป จบ.               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท โลกวรรคที่ ๑๓
อ่านอรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑]
อ่านอรรถกถา 25 / 1อ่านอรรถกถา 25 / 22อรรถกถา เล่มที่ 25 ข้อ 23อ่านอรรถกถา 25 / 24อ่านอรรถกถา 25 / 440
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=25&A=721&Z=747
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=23&A=542
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=23&A=542
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๒๕  พฤศจิกายน  พ.ศ.  ๒๕๔๘
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :