บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๑- บาลีเป็น ผลทายกเถราปทาน. อปทานของท่านพระปิยาลผลทายกเถระมีคำเริ่มต้นว่า ปโรธโก ตทา อาสึ ดังนี้. แม้พระเถระรูปนี้ก็ได้เคยบำเพ็ญกุศลมาแล้วในพระพุทธเจ้าพระองค์ก่อนๆ ทุกๆ ภพนั้นจะสั่งสมแต่บุญอันเป็นอุปนิสัยแห่งพระนิพพานเป็นประจำเสมอ. ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพระนามว่าสิขี ท่านได้บังเกิดในตระกูลนายพราน ฆ่าเนื้อทั้งหลายที่เงื้อมเขาแห่งหนึ่งในป่าหิมวันต์ เลี้ยง ในกาลนั้น เขาได้พบเห็นพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่าสิขี เสด็จไปยังที่นั้นแล้ว มีใจเลื่อมใส นมัสการอยู่ทั้งเวลาเย็นและเวลาเช้า มองไม่เห็นไทย พระผู้มีพระภาคเจ้าได้เสวยผลไม้เหล่านั้นแล้ว, นายพรานนั้นมีสรีระอัน เขาได้เสวยทิพยสมบัติในเทวโลกนั้นแล้ว ได้มาบังเกิดใน ในพุทธุปบาทกาลนี้ เขาได้บังเกิดในตระกูลคฤหบดี บรรลุนิติภาวะแล้ว ดำรงอยู่ใน ในคำนั้น เชื่อมความว่า ในคราวที่เราเป็นพรานเที่ยวฆ่าสัตว์อื่น ได้ถวายผลมะหาดแล้ว ทำจิตให้เลื่อมใส. บทว่า ปโรธโก ได้แก่ เป็นผู้ฆ่าสัตว์อื่น คือเป็นผู้เบียดเบียน (สัตว์อื่น). ในเมื่อควรจะกล่าวว่า ปรโรธโก แต่ท่านกล่าวว่า ปโรธโก เพราะทำการลบ ร อักษรตัวต้นเสีย. บทว่า ปริจารึ วินายกํ ความว่า เราได้ปวารณานิมนต์ อาราธนาพระศาสดาผู้ คำที่เหลือมีเนื้อความพอจะรู้ได้โดยง่ายทีเดียว. จบอรรถกถาโสภิตวรรคที่ ๑๔ ----------------------------------------------------- รวมอปทานที่มีในวรรคนี้ คือ ๑. โสภิตเถราปทาน ๒. สุทัสสนเถราปทาน ๓. จันทนปูชกเถราปทาน ๔. ปุปผฉทนิยเถราปทาน ๕. รโหสันทัสสกเถราปทาน ๖. จัมปกปุปผิยเถราปทาน ๗. อัตถสันทัสสกเถราปทาน ๘. เอกรังสนิยเถราปทาน ๙. สาลทายกเถราปทาน ๑๐. ผลทายกเถราปทาน บัณฑิตทั้งหลายรวมคาถาได้ ๗๒ คาถา ฉะนี้แล. ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๑๔. โสภิตวรรค ๑๐. ผลทายกเถราปทาน (๑๔๐) จบ. |