ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 32 / 1อ่านอรรถกถา 32 / 142อรรถกถา เล่มที่ 32 ข้อ 143อ่านอรรถกถา 32 / 144อ่านอรรถกถา 32 / 412
อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๑๕. ฉัตตวรรค
๑. อธิฉัตติยเถราปทาน (๑๔๑)

               อรรถกถาฉัตตวรรคที่ ๑๕               
               ๑๔๑. อรรถกถาอติฉัตติยเถราปทาน๑-               
____________________________
๑- บาลีเป็น อธิฉัตติยเถราปทาน.

               อปทานของท่านพระอติฉัตติยเถระมีคำเริ่มต้นว่า ปรินิพฺพุเต ภควติ ดังนี้.
               พระเถระแม้นี้ก็ได้เคยบำเพ็ญกุศลมาแล้วในพระพุทธเจ้าพระองค์ก่อนๆ ทุกๆ ภพนั้น จะสั่งสมแต่บุญอันเป็นอุปนิสัยแห่งพระนิพพานเป็นประจำเสมอ.
               ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพระนามว่าอัตถทัสสี ท่านได้บังเกิดในเรือนอันมีสกุลแห่งหนึ่ง เพราะไม่ได้เห็นพระผู้มีพระภาคเจ้าขณะยังทรงพระชนม์อยู่ ในกาลที่พระองค์ปรินิพพานแล้ว จึงคิดว่า โอ้ เราเสื่อมแล้วหนอ แล้วทำการตกลงใจว่า เราจักทำชาติคือความเกิดของเราให้มีผล แล้วให้ช่างทำฉัตรซ้อนกันเป็นชั้นๆ บูชาห้องบรรจุพระธาตุอันเป็นพระบรมสารีริกธาตุของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น.
               ในกาลต่อมา ให้ช่างทำฉัตรดอกไม้ บูชาห้องพระธาตุนั้นนั่นแล. ด้วยบุญกรรมนั้นนั่นแล เขาจึงได้ท่องเที่ยวไปในเทวโลกและมนุษยโลก ได้เสวยสมบัติในโลกทั้งสองจนครบถ้วนแล้ว.
               ในพุทธุปบาทกาลนี้ เขาได้เกิดในตระกูลคฤหบดี บรรลุนิติภาวะแล้ว มีความเลื่อมใสในพระศาสดา บวชแล้วเล่าเรียนกรรมฐาน พยายามอยู่ไม่นานนัก ก็ได้บรรลุพระอรหัต.
               ท่านระลึกถึงบุพกรรมของตนได้ เกิดความโสมนัส เมื่อจะประกาศถึงเรื่องราวที่ตนเคยได้ประพฤติมาแล้วในกาลก่อน จึงกล่าวคำเริ่มต้นว่า ปรินิพฺพุเต ภควติ ดังนี้.
               บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า ฉตฺตาติฉตฺตํ ความว่า ชื่อว่าฉัตร เพราะย่อมปกปิด ป้องกันแดดเป็นต้นได้.
               ฉัตรยิ่งกว่าฉัตร คือฉัตรที่ทำไว้บนฉัตร ชื่อว่า ฉตฺตาติฉตฺตํ.
               อธิบายว่า ฉัตรที่ซ้อนกันเป็นชั้นๆ.
               บทว่า ถูปมฺหิ อภิโรปยึ ความว่า ชื่อว่าถูโป เพราะเขาก่อขึ้น คือทำให้เป็นกอง.
               อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่าถูโป เพราะเขาก่อขึ้น คือตั้งขึ้นจนถึงความเจริญงอกงามไพบูลย์โดยความมั่นคง.
               อธิบายว่า ฉัตรที่เราทำไว้บนสถูปแล้ว เราก่อขึ้นบูชาโดยพิเศษ ด้วยวิธีการซ้อนกันเป็นชั้นๆ.
               บทว่า ปุปฺผจฺฉทนํ กตฺวาน ความว่า เราทำเครื่องมุงด้วยดอกไม้หลายๆ ชนิดมีกลิ่นหอมอย่างดีที่แย้มบานแล้ว ให้เป็นเพดานเบื้องบนฉัตรแล้วบูชา.
               คำที่เหลือในที่ทุกแห่งมีเนื้อความง่ายทั้งนั้นแล.
               จบอรรถกถาอติฉัตติยเถราปทาน               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๑๕. ฉัตตวรรค ๑. อธิฉัตติยเถราปทาน (๑๔๑) จบ.
อ่านอรรถกถา 32 / 1อ่านอรรถกถา 32 / 142อรรถกถา เล่มที่ 32 ข้อ 143อ่านอรรถกถา 32 / 144อ่านอรรถกถา 32 / 412
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=32&A=4096&Z=4107
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=4002
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=4002
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๑๓  มิถุนายน  พ.ศ.  ๒๕๕๐
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :