|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |
    
บทว่า อรุณวติยา นคเร มีวิเคราะห์ว่า ชื่อว่าอรุณ เพราะผุดขึ้นกระทำแสงสว่างไปรอบด้าน. ชื่อว่าอรุณวดี เพราะอรุณนั้นมีอยู่ในพระนครนั้น. อธิบายว่า พระอาทิตย์โผล่ขึ้นทำแสงสว่างไปทั่วพระนครนั้น. แม้ในพระนครที่เหลือก็มีพระอาทิตย์ขึ้นเหมือนกัน แต่พึงทราบว่า ท่านมุ่งกล่าวให้เป็นคำพิเศษ ดุจคำว่า ชื่อว่า มหึส (กระบือ) เพราะย่อมนอนบนแผ่นดิน ทั้งๆ ที่สัตว์สี่เท้าทั้งหมดก็นอนบนแผ่นดินเหมือนกัน แต่พึงทราบว่าท่านมุ่งกล่าวด้วยอำนาจรุฬหีศัพท์. อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่าอรุณวดี อันมีแสงสว่างดุจการขึ้นไปแห่งอรุณ ประกอบด้วยแสงสว่างแห่งรัตนะ ๗ ประการ เช่น ทองคำ เงิน แก้วมณีและแก้วมุกดาเป็นต้น ส่องสว่างไปในที่เช่น กำแพง ปราสาทและถ้ำเป็นต้น. อธิบายว่า ข้าพเจ้าได้เลี้ยงชีวิตอยู่ด้วยการทำขนมขาย อยู่ในพระนครอรุณวดีนั่นแล. ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๒๔. อุทกาสนทายิวรรค ๓. สาลปุปผิยเถราปทาน (๒๓๓) จบ. |