ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 32 / 1อ่านอรรถกถา 32 / 305อรรถกถา เล่มที่ 32 ข้อ 306อ่านอรรถกถา 32 / 307อ่านอรรถกถา 32 / 412
อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๓๑. ปทุมเกสริยวรรค
๔. ธรรมสัญญกเถราปทาน (๓๐๔)

               ๓๐๔. อรรถกถาธัมมสัญญกเถราปทาน               
               พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ ๔ ดังต่อไปนี้ :-
               บทว่า มหาโพธิมโห อหุ ความว่า ได้มีการบูชาต้นไม้ที่ได้นามว่าต้นโพธิ์ เพราะเป็นสถานที่ประทับของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่าวิปัสสี ผู้ทรงไว้ซึ่งจตุมรรคญาณ.
               บทว่า รุกฺขฏฺฐสฺเสว สมฺพุทฺโธ พระสัมพุทธเจ้าผู้เป็นเชษฐบุรุษของโลก ผู้องอาจกว่านรชน ย่อมปรากฏเหมือนว่าประทับอยู่ ณ โคนไม้โพธิ์ ของมหาชนผู้ประชุมกันแล้วในสมัยที่บูชาต้นโพธิ์นั้น.
               บทว่า ภควา ตมฺหิ สมเย ความว่า ในสมัยนั้น คือในเวลาที่ทำการบูชาต้นโพธิ์ พระผู้มีพระภาคเจ้ามีพระภิกษุสงฆ์แวดล้อมข้างหน้า.
               บทว่า วาจาสภิมุทีรยํ ความว่า เมื่อจะทรงเปล่งเสียงอันอ่อนสละสลวยหวานและสูงสุด จึงทรงประกาศ คือแสดงสัจจะ ๔ ไว้.
               บทว่า สงฺขิตฺเตน จ เทเสนฺโต ความว่า เมื่อจะทรงแสดงคล้อยตามอัธยาศัยของเวไนยสัตว์และบุคคล จึงทรงแสดงไว้โดยย่อบ้าง โดยพิสดารบ้าง.
               บทว่า วิวิฏฺฏจฺฉโท ความว่า พระสัมพุทธเจ้าผู้มีกิเลสดังหลังคาอันเปิดแล้ว เพราะหลังคาที่ท่านกล่าวไว้อย่างนี้คือ ราคะเป็นหลังคา, โทสะเป็นหลังคา, โมหะเป็นหลังคา, กิเลสทั้งหมดเป็นหลังคา ดังนี้ ถูกเปิดแล้ว ถูกเพิกแล้ว ถูกกำจัดแล้ว.
               อธิบายว่า ทรงยังมหาชนนั้นให้ดับร้อนด้วยเทศนาพิเศษ คือระงับความเร่าร้อนลงได้.
               บทว่า ตสฺสาหํ ธมฺมํ สุตฺวาน ได้แก่ ได้ฟังพระธรรมของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นผู้ทรงแสดงอยู่.
               จบอรรถกถาธัมมสัญญกเถราปทาน               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๓๑. ปทุมเกสริยวรรค ๔. ธรรมสัญญกเถราปทาน (๓๐๔) จบ.
อ่านอรรถกถา 32 / 1อ่านอรรถกถา 32 / 305อรรถกถา เล่มที่ 32 ข้อ 306อ่านอรรถกถา 32 / 307อ่านอรรถกถา 32 / 412
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=32&A=6358&Z=6374
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=5165
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=5165
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๑๓  มิถุนายน  พ.ศ.  ๒๕๕๐
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :