    
อรรถกถา วิภังคปกรณ์ขุททกวัตถุวิภังค์ มาติกา อรรถกถาขุททกวัตถุวิภังค์
การกำหนดบทมาติกา
บัดนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตั้งปฐมมาติกาแม้ในขุททกวัตถุวิภังค์ อันเป็นลำดับแห่งญาณวิภังค์นั้น แล้วทรงทำคำอธิบายโดยลำดับแห่งบทที่พระองค์ทรงตั้งไว้.
กำหนดแม่บท (มาติกา) ในขุททกวิภังค์
ธรรมหมวดที่หนึ่ง (เอกกมาติกา) พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตั้งไว้ ๗๓ บทมีคำว่า ความมัวเมาในชาติเป็นต้นก่อน
ต่อจากนั้น ทรงตั้งธรรมหมวดสอง (ทุกมาติกา) ๑๘ บทมีคำว่า ความโกรธและความผูกโกรธเป็นต้น. ทรงตั้งธรรมหมวดสาม (ติกมาติกา) ๓๕ บทมีคำว่า อกุศลมูล ๓ เป็นต้น.
ทรงตั้งธรรมหมวดสี่ (จตุกกมาติกา) ๑๔ บทมีอาสวะ ๔ เป็นต้น. ทรงตั้งธรรมหมวดห้า (ปัญจกมาติกา) ๑๕ บทมีคำว่า โอรัมภาคิยสังโยชน์ ๕ เป็นต้น.
ทรงตั้งธรรมหมวดหก (ฉักกมาติกา) ๑๔ บทมีคำว่า วิวาทมูล ๖ เป็นต้น. ทรงตั้งธรรมหมวดเจ็ด (สัตตกมาติกา) ๗ บทมีอนุสัย ๗ เป็นต้น. ทรงตั้งธรรมหมวดแปด (อัฏฐกมาติกา) ๘ บทมีกิเลสวัตถุ ๘ เป็นต้น.
ทรงตั้งธรรมหมวดเก้า (นวกมาติกา) ๙ บทมีอาฆาตวัตถุ ๙ เป็นต้น. ทรงตั้งธรรมหมวดสิบ (ทสกมาติกา) ๗ บทมีกิเลสวัตถุ ๑๐ เป็นต้น.
และพึงทราบว่า ทรงตั้งตัณหาวิจริต ๑๐๘ มีคำว่า ตัณหาวิจริต๑- อาศัยอายตนะภายใน ๑๘ และอาศัยอายตนะภายนอก ๑๘ ประมวลเข้าด้วยกันเป็น ๓๖ เป็นต้น (ตัณหา ๓๖ x กาล ๓ = ๑๐๘) ดังนี้. นี้เป็นการกำหนดบทมาติกาก่อน.
____________________________
๑- ในบาลีนิทเทส กล่าวว่า ตัณหาวิจริตอาศัยเบญจขันธ์ภายใน ๑๘ ภายนอก ๑๘...
----------------------------------------------------- .. อรรถกถา วิภังคปกรณ์ ขุททกวัตถุวิภังค์ มาติกา จบ.
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=35&A=11722&Z=11820
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=11816
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=11816
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก ๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๗
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
| 
