ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 37 / 1อ่านอรรถกถา 37 / 1018อรรถกถา เล่มที่ 37 ข้อ 1026อ่านอรรถกถา 37 / 1030อ่านอรรถกถา 37 / 1898
อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์
วรรคที่ ๕ วิมุตตกถา

               อรรถกถาวิมุตตกถา               
               ว่าด้วยวิมุตติ               
               บัดนี้ ชื่อว่าเรื่องวิมุตติ คือการหลุดพ้น.
               ในเรื่องนั้น คำว่า วิมุตติญาณ เป็นชื่อของญาณทั้ง ๔ คือ วิปัสสนา ๑. มัคค ๑. ผล ๑. และปัจจเวกขณญาณ ๑.
               บรรดาญาณเหล่านั้น วิปัสสนาชื่อว่าวิมุตติญาณ เพราะหลุดพ้นแล้วจากนิมิตตารมณ์เป็นนิตย์ หรือเพราะความเป็นตทังควิมุติ. มรรคชื่อว่าสมุจเฉทวิมุติ ผลชื่อว่าปฏิปัสสัทธิวิมุติ ก็ปัจจเวกขณญาณย่อมรู้ซึ่งวิมุติ เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าวิมุตติญาณ
               ในวิมุตติญาณ ๔ อย่างนี้ ผลญาณเท่านั้นหลุดพ้นแล้วโดยสิ้นเชิง วิมุตติญาณ ๓ ที่เหลืออันใครๆ ไม่พึงกล่าวว่า หลุดพ้นแล้วหรือว่าไม่หลุดพ้นแล้ว ดังนี้ เพราะฉะนั้น ชนเหล่าใดมีความเห็นผิดดุจลัทธิของนิกายอันธกะทั้งหลายว่า วิมุตติญาณหลุดพ้นแล้วโดยไม่แปลกกันเลย เพราะไม่กล่าวว่า วิมุตติญาณชื่อนี้หลุดพ้นแล้ว ดังนี้ คำถามของสกวาทีหมายถึงชนเหล่านั้น คำตอบรับรองเป็นของปรวาที.
               ถูกถามอีกว่า วิมุตติญาณไม่ว่าอย่างใด (ทั้ง) หมดชื่อว่าหลุดพ้นแล้ว ปรวาทีตอบปฏิเสธ เพราะหมายเอาปัจจเวกขณญาณเป็นต้น. ถูกถามว่า ของบุคคลผู้ปฏิบัติ เป็นต้น ก็ตอบรับรอง หมายเอาความไม่มีอาสวะของมรรคญาณ.
               สกวาทีกล่าวว่า ญาณของพระโสดาบัน ดังนี้เป็นต้นอีก เพื่อท้วงว่า ก็ญาณนั้นไม่ใช่ญาณของพระโสดาบันผู้ตั้งอยู่ในผล แต่ก็ชื่อว่า วิมุตติญาณหรือ ดังนี้. พึงทราบเนื้อความในที่ทั้งปวงโดยอุบายนี้ ดังนี้แล.

               อรรถกถาวิมุตติกถา จบ.               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์ วรรคที่ ๕ วิมุตตกถา จบ.
อ่านอรรถกถา 37 / 1อ่านอรรถกถา 37 / 1018อรรถกถา เล่มที่ 37 ข้อ 1026อ่านอรรถกถา 37 / 1030อ่านอรรถกถา 37 / 1898
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=37&A=9845&Z=9935
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=4675
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=4675
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๗  เมษายน  พ.ศ.  ๒๕๕๗
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :