ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 37 / 1อ่านอรรถกถา 37 / 13อรรถกถา เล่มที่ 37 ข้อ 14อ่านอรรถกถา 37 / 15อ่านอรรถกถา 37 / 1898
อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์
ปุคคลกถา นิคหะ ๘ นิคหะที่ ๖

               อรรถกถานิคคหะที่ ๖, ๗, และที่ ๘               
               หัวข้อที่เป็นประธานทั้ง ๓ (คือนิคคหะที่ ๓. ๔. และที่ ๕.) เหล่านี้ท่านแบ่งไว้ในอนุโลมปัจนิกปัญกะตามลำดับ ด้วยสามารถแห่งอนุโลมพอประมาณก่อนนั่นแหละ เพื่อจะแจกปัจจนิกานุโลมปัญจกะด้วยสามารถแห่งปัจจนิกพอประมาณอีก จึงเริ่มคำว่า ปุคฺคโล นูปลพฺภติ เป็นต้น.
               ในคำเหล่านั้น บัณฑิตพึงทราบเนื้อความโดยนัยที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้ในปัจจนิกตามที่ย่อมาไว้ในพระบาลีแห่งอนุโลมนั่นแหละ และโดยนัยที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้ในอนุโลมตามที่ย่อไว้ในพระบาลีแห่งปัจจนิกนั่นแหละด้วย.
               บัณฑิตพึงทราบการประกอบวาทะนี้ ชื่อว่าอัฏฐมุขตามที่ท่านชี้แจงไว้แล้วด้วยสามารถแห่งปัจนิกอย่างละ ๒ คือสัจฉิกัตถะทั้ง ๔ คือ สุทธิกสัจฉิกัตถะ#- ๑. และสัจฉิกัตถะทั้ง##- ๓ เหล่านี้ด้วย แห่งอนุโลมปัจนิกและปัจนิกานุโลมในสัจฉิกัตถะอย่างละหนึ่งด้วย ด้วยคำมีประมาณเท่านี้.
               การประกอบวาทะ ชื่อว่าอัฏฐมุขอันใดที่ท่านจารึกไว้ในพระบาลีว่า นิคคหะ ๘ ในฝ่ายละหนึ่ง ย่อมมีด้วยสามารถแห่งนิคคหะอย่างละหนึ่ง ดังนี้ ท่านกล่าวคำนั้นไว้ในที่นี้ว่า.-
               การประกอบวาทะ อันพระผู้มีพระภาคทรงประกาศแล้วนี้ ชื่อว่าอัฏฐมุข โดยประเภทแห่งปัญจกะทั้ง ๒ ในปัญหา ๔ อย่าง ด้วยประการฉะนี้. นิคคหะ ๘ ในที่นั้นนั่นแหละ บรรดานิคคหะเหล่านั้น นิคคหะที่ประกอบด้วยธรรม ๔ ที่ไม่ประกอบด้วยธรรม ๔ ความมีชัยด้วย ความปราชัยด้วย แห่งสกวาทีและปรวาที มีอยู่ในที่ทั้งปวง ดังนี้แล.
____________________________
#- คำว่า สุทธิกสัจฉิกัตฉะ ได้แก่ สัจฉิกัตถะล้วน คือไม่เจือด้วยอย่างอื่น.
##-คำว่า สัจฉิกัตถะทั้ง ๓ ได้แก่ สัจฉิกัตถะที่ท่านกล่าวถึงในที่ทั้งปวง ในกาลทั้งปวงและในธรรมทั้งปวง.

               จบนิคคหะที่ ๖. ๗. และ ๘ เพียงนี้.               
               อรรถกถาสัจฉิกัตถะ จบ.               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์ ปุคคลกถา นิคหะ ๘ นิคหะที่ ๖ จบ.
อ่านอรรถกถา 37 / 1อ่านอรรถกถา 37 / 13อรรถกถา เล่มที่ 37 ข้อ 14อ่านอรรถกถา 37 / 15อ่านอรรถกถา 37 / 1898
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=37&A=229&Z=241
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=3081
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=3081
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๔  เมษายน  พ.ศ.  ๒๕๕๗
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :