มจร. ๑๕. มหาโลมหังสจริยา : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓

๑๕. มหาโลมหังสจริยา ว่าด้วยจริยาของมหาโลมหังสบัณฑิต [๑๑๙] เรานอนอยู่ในป่าช้า เอาซากศพซึ่งมีแต่กระดูกทำเป็นหมอนหนุน เด็กชาวบ้านพวกหนึ่ง พากันแสดงอาการหยาบช้าร้ายกาจนานัปการ [๑๒๐] อีกพวกหนึ่งร่าเริงดีใจ พากันนำของหอม ดอกไม้ อาหาร และเครื่องบรรณาการต่างๆ เป็นอันมากมาให้เรา [๑๒๑] พวกใดนำทุกข์มาให้เรา และพวกใดนำสุขมาให้เรา เราเป็นผู้เสมอแก่เขาทั้งหมด ไม่มีความเอ็นดู ไม่มีความโกรธ [๑๒๒] เราเป็นผู้วางเฉยในสุขและทุกข์ ในยศและความเสื่อมยศ เป็นผู้เสมอในสิ่งทั้งปวง นี้เป็นอุเบกขาบารมีของเรา ฉะนี้แล มหาโลมหังสจริยาที่ ๑๕ จบ ยุธัญชยวรรคที่ ๓ จบ รวมจริยาที่มีในวรรคนี้คือ เราผู้แสวงหาคุณอันยิ่งใหญ่ได้ประพฤติจริยาดังนี้ คือ ๑. ยุธัญชยจริยา ๒. โสมนัสสจริยา ๓. อโยฆรจริยา ๔. ภิงสจริยา {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๗๗๔}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก [๓. ยุธัญชยวรรค]

รวมจริยาที่มีในวรรคนี้

๕. โสณนันทปัณฑิตจริยา ๖. มูคปักขจริยา ๗. กปิลราชจริยา ๘. สัจจสวหยปัณฑิตจริยา ๙. วัฏฏกโปตกจริยา ๑๐. มัจฉราชจริยา ๑๑. กัณหทีปายนจริยา ๑๒. สุตโสมจริยา ๑๓. สุวัณณสามจริยา ๑๔. เอกราชจริยา ๑๕. มหาโลมหังสจริยา ได้เสวยทุกข์และสมบัติมากมายหลายอย่าง เราได้ให้ทานที่ควรให้ บำเพ็ญศีลโดยหาเศษมิได้ ถึงเนกขัมมบารมีแล้ว จึงบรรลุสัมโพธิญาณอันสูงสุด เราสอบถามบัณฑิตทั้งหลาย ทำความเพียรอย่างอุกฤษฏ์ ถึงขันติบารมีแล้ว จึงบรรลุสัมโพธิญาณอันสูงสุด เรากระทำอธิษฐานอย่างมั่นคง ตามรักษาสัจจวาจา ถึงเมตตาบารมีแล้ว จึงบรรลุสัมโพธิญาณอันสูงสุด เราเป็นผู้มีจิตเสมอในลาภและความเสื่อมลาภ ในยศและความเสื่อมยศ ในความนับถือและการดูหมิ่นทั้งปวงแล้ว จึงบรรลุสัมโพธิญาณอันสูงสุด ท่านทั้งหลายจงเห็นความเกียจคร้านโดยความเป็นภัย และเห็นการทำความเพียรโดยเป็นทางเกษม แล้วจงปรารภความเพียรเถิด นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ท่านทั้งหลายจงเห็นความวิวาทโดยความเป็นภัย และเห็นความไม่วิวาทโดยเป็นทางเกษม แล้วจงกล่าววาจาอ่อนหวานอันสมัครสมานกันเถิด นี้เป็นคำสั่งของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๗๗๕}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก [๓. ยุธัญชยวรรค]

สโมธานกถา

ท่านทั้งหลายจงเห็นความประมาทโดยความเป็นภัย และเห็นความไม่ประมาทโดยเป็นทางเกษมแล้ว จงเจริญมรรคอันประกอบด้วยองค์ ๘ ประการเถิด นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย นิเทสแห่งเนกขัมมบารมีเป็นต้น จบ ทราบว่าพระผู้มีพระภาค เมื่อจะทรงยกย่องบุพจริยา ของพระองค์ จึงได้ตรัสธรรมปริยายชื่อพุทธาปทานีย์ ด้วยประการฉะนี้แล