ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 1 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.1)

     {197} Anabhijananti na abhijanam. Yasma panayam anabhijanam
samudacarati svassa santane anuppanno nanena ca asacchikato
abhuto tenassa padabhajane asantam abhutam asamvijjamananti
vatva ajananto apassantoti vuttam. Uttarimanussadhammanti
uttarimanussanam jhayinanceva ariyananca dhammam. Attupanayikanti
attani tam upaneti attanam va tattha upanetiti attupanayiko.
Tam attupanayikam. Evam katva samudacareyyati sambandho.
Padabhajane pana yasma uttarimanussadhammo nama jhanam vimokkham
samadhi samapatti nanadassanam .pe. Sunnagare abhiratiti evam
jhanadayo anekadhamma vutta tasma tesam sabbesam vasena
attupanayikabhavam dassento te va kusaladhamme attani upanetiti
bahuvacananiddesam akasi. Tattha ete dhamma mayi sandissantiti
samudacaranto attani upaneti ayam etesu sandissamiti samudacaranto
attanam tesu upanetiti veditabbo. Alamariyananadassananti
ettha lokiyalokuttara panna jananatthena nanam cakkhuna ditthamiva
dhammam karanato dassanatthena dassananti nanadassanam. Ariyam
visuddham uttamam nanadassananti ariyananadassanam. Alam pariyattam
kilesaviddhamsanasamattham ariyananadassanamettha jhanadibhede
uttarimanussadhamme alam va ariyananadassanamassati alamariyananadassano.
Tam alamariyananadassanam uttarimanussadhammanti evam padatthasambandho
veditabbo. Tattha yena nanadassanena so alamariyananadassanoti
vuccati tadeva dassetum nananti tisso vijja dassananti yam
nanam tam dassanam yam dassanam tam nananti vijjasisena padabhajanam
vuttam. Mahaggatalokuttara panettha sabbapi panna nananti
veditabba. Samudacareyyati vuttappakarametam uttarimanussadhammam
attupanayikam katva aroceyya. Itthiya vatiadi pana
arocetabbapuggalanidassanam. Etesam hi arocite arocitam hoti
Na devamarabrahmanam napi petayakkhatiracchanagatananti. Iti
janami iti passamiti samudacaranakaradassanametam. Padabhajane
panassa janamaham ete dhamme passamaham ete dhammeti idam
tesu jhanadisu dhammesu jananapassananam pavattidipanam. Atthi ca
me ete dhammatiadi attupanayikabhavadipanam. {198} Tato aparena
samayenati apattipatijananasamayadassanametam. Ayam pana
arocitakkhaneyeva parajikam apajjati. Apattim pana apanno yasma
parena codito va acodito va patijanati tasma samanuggahiyamano
va asamanuggahiyamano vati vuttam. Tattha samanuggahanaya
tava kinte adhigatanti adhigamapuccha. Jhanavimokkhadisu
sotapattimaggadisu va kintaya adhigatanti. Kinti te adhigatanti
upayapuccha. Ayam hi ettha adhippayo kintaya aniccalakkhanam
dhuram katva adhigatam dukkhanattalakkhanesu annataram kim va
samadhivasena abhinivisitva udahu vipassanavasena tatha kim rupe
abhinivisitva udahu arupe kim va ajjhattam abhinivisitva udahu
bahiddhati. Kada te adhigatanti kalapuccha. Pubbanhamajjhantikadisu
katarasmim kaleti vuttam hoti. Tattha te adhigatanti
okasapuccha. Kasmim okase kim rattitthane divatthane
rukkhamule mandape katarasmim va vihareti vuttam hoti. Katame
te kilesa pahinati pahinakkilesapuccha. Kataramaggavajjha tava
kilesa pahinati vuttam hoti. Katamesam tvam dhammanam labhiti
Patiladdhadhammapuccha. Pathamamaggadisu katamesam dhammanam tvam
labhiti vuttam hoti.
    Tasma idani cepi koci bhikkhu uttarimanussadhammadhigamam
byakareyya na so ettavatava sakkatabbo. Imesu pana
chasu thanesu sodhanattham vattabbo kinte adhigatam kim jhanam
udahu vimokkhadisu annataranti. Yo hi yena adhigato dhammo
so tassa pakato hoti. Sace idannama me adhigatanti vadati
tato kinti te adhigatanti pucchitabbo aniccalakkhanadisu kim dhuram
katva atthattimsaya va arammanesu ruparupaajjhattabahiddhadibhedesu
va dhammesu kena mukhena abhinivisitvati. Yo hi yassabhiniveso
so tassa pakato hoti. Sace ayannama me abhiniveso
evam maya adhigatanti vadati tato kada te adhigatanti pucchitabbo
kim pubbanhe udahu majjhantikadisu annatarasmim kaleti.
Sabbesam hi attana adhigatakalo pakato hoti. Sace amukasmim
nama kale adhigatanti vadati tato kattha te adhigatanti pucchitabbo
kim divatthane udahu rattitthanadisu annatarasmim okaseti.
Sabbesam hi attana adhigatokaso pakato hoti. Sace amukasmim
nama me okase adhigatanti vadati tato katame te kilesa
pahinati pucchitabbo  kim pathamamaggavajjha udahu dutiyadimaggavajjhati.
Sabbesam hi attana adhigatamaggena pahinakkilesa pakata honti.
Sace ime nama me kilesa pahinati vadati tato katamesam
Tvam dhammanam labhiti pucchitabbo kim sotapattimaggassa udahu
sakadagamimaggadisu annatarassati. Sabbesam hi attana
adhigatadhammo pakato hoti. Sace imesam namaham dhammanam
labhiti vadati ettavatapissa vacanam na saddhatabbam. Bahussuta
hi uggahaparipucchakusala bhikkhu imani chatthanani sodhetum sakkonti.
Imassa pana bhikkhuno agamanapatipada sodhetabba. Yadi agamanapatipada
na sujjhati imaya patipadaya lokuttaradhammo nama na labbhatiti
apanetabbo. Yadi panassa agamanapatipada sujjhati digharattam
tisu sikkhasu appamatto jagariyamanuyutto catusu paccayesu alaggo
akase panisamena cetasa viharatiti pannayati tassa bhikkhuno
byakaranam patipadaya saddhim samsandati seyyathapi nama gangodakam
yamunodakena saddhim samsandati sameti evameva suppannatta tena
bhagavata savakanam nibbanagamini patipada samsandati nibbananca
patipada cati vuttasadisam hoti. Apica kho na ettakenapi
sakkaro kattabbo. Kasma. Ekaccassa hi puthujjanassapi
sato khinasavapatipattisadisa patipada hoti. Tasma so bhikkhu
tehi tehi upayehi uttasetabbo. Khinasavassa nama asaniyapi
matthake patamanaya bhayam va chambhitattam va lomahamso va na
hoti. Sacassa bhayam va chambhitattam va lomahamso va uppajjati
na tvam arahati apanetabbo. Sace pana abhiru acchambhi anutrasi
hutva siho viya nisidati ayam bhikkhu sampannaveyyakarano
Samanta rajarajamahamattadihi pesitam sakkaram arahatiti.
     Papicchoti ya sa idhekacco dussilova samano silavati
mam jano janatuti icchatitiadina nayena vutta papicchata
taya samannagato. Icchapakatoti taya papikaya icchaya
pakato abhibhuto parajiko hutva. Visuddhapekkhoti attano
visuddhim apekkhamano icchamano patthayamano. Ayam hi yasma
parajikam apanno tasma bhikkhubhave thatva abhabbo jhanadini
adhigantum. Bhikkhubhavo hissa saggantarayo ceva hoti maggantarayo
ca. Vuttanhetam samannam dupparamattham nirayayupakaddhatiti.
Aparampi vuttam sithilo hi paribbajo bhiyyo akirate rajanti.
Iccassa bhikkhubhavo visuddhi nama na hoti. Yasma pana gihi
va upasako va aramiko va samanero va hutva
danasaranasilasamvaradihi saggamaggam va jhanavimokkhadihi mokkhamaggam
va aradhetum bhabbo hoti tasmassa gihiadibhavo visuddhi
nama hoti. Tasma tam visuddhim apekkhanato visuddhapekkhoti
vuccati. Teneva cassa padabhajane gihi va hotukamotiadi
vuttam. Evam vadeyyati evam bhaneyya. Katham.
Ajanamevam avuso avacam janami apassam passamiti. Padabhajane
pana evam vadeyyati idam padam anuddharitvava yatha vadanto ajanamevam
avuso avacam janami apassam passamiti vadati nama vuccati tam
akaram dassetum naham ete dhamme janamitiadi vuttam.
Tuccham musa vilapinti aham vacanatthaviharato tuccham vancanadhippayato
musa vilapim abhaninti vuttam hoti. Padabhajane panassa annena
padabyanjanena atthamattam dassetum tucchakam maya bhanitantiadi
vuttam. Purime upadayati purimani tini parajikani apanne
puggale upadaya. Sesam pubbe vuttanayatta uttanatthatta ca
pakatamevati.
     {199} Evam udditthasikkhapadam padanukkamena vibhajitva idani
yasma hetthapadabhajaniyamhi jhanam vimokkham samadhi samapatti
nanadassanam .pe. Sannagare abhiratiti evam sankhitteneva
uttarimanussadhammo dassito na vittharena apattim aropetva
tanti thapita sankhepadassite ca atthe na sabbe sabbakarena
nayam gahetum sakkonti tasma sabbakarena nayaggahanattham puna
tadeva padabhajanam matikathane thapetva vittharato uttarimanussadhammam
dassetva apattibhedam dassetukamo jhananti pathamam jhanam dutiyam
jhanantiadimaha. Tattha pathamajjhanadihi mettajhanadinipi
asubhajjhanadinipi anapanassatisamadhijjhanampi lokiyajjhanampi
lokuttarajhanampi sangahitameva. Tasma pathamajjhanam samapajjintipi
catuttham jhanam 1- mettajhanam .pe. Upekkhajhanam asubhajjhanam
anapanassatisamadhijjhanam lokiyajjhanam lokuttarajjhanam
samapajjintipi bhananto parajikova hotiti veditabbo. Sutthu mutto
@Footnote: 1. ito pubbe dutiyam jhanam va peyyalo va bhaveyya.
Vividhehi va kilesehi muttoti vimokkho. So panayam ragadosamohehi
sunnatatta sunnato ragadosamohanimittehi animittatta animitto
ragadosamohapanidhinam abhavato appanihitoti vuccati. Cittam samam
adahati arammane thapetiti samadhi. Ariyehi samapajjitabbato
samapatti. Sesamettha vuttanayameva. Ettha ca vimokkhattikena
samadhittikena ca ariyamaggova vutto. Samapattittikena phalasamapatti.
Tesu yankinci ekampi padam gahetva aham imassa labhiti bhananto
parajikova hoti. Tisso vijjati pubbenivasanussati
dibbacakkhu asavanam khayannananti. Tattha ekissapi namam
gahetva aham imissa vijjaya labhiti bhananto parajikova
hoti. Sankhepatthakathayam pana vijjanam labhiti bhanantopi
tissannam vijjanam labhiti bhanantopi parajikoti vuttam.
Maggabhavana padabhajane vutta. Sattattimsa bodhipakkhiyadhamma
maggasampayutta lokuttarava idha adhippeta. Tasma lokuttaranam
satipatthananam sammappadhananam iddhipadanam indriyanam balanam
bojjhanganam ariyassa atthangikassa maggassa labhimhiti vadato
parajikanti mahaatthakathayam vuttam. Mahapaccariyadisu pana satipatthanam
labhimhiti evam ekekakotthasavasenapi kayanupassanasatipatthanassa
labhimhiti evam tattha ekekadhammavasenapi vadato
parajikamevati vuttam. Tampi sameti. Kasma. Maggakhanuppanneyeva
sandhaya vuttatta. Phalasacchikiriyayapi ekekaphalavasena parajikam
Veditabbam. Ragassa pahanantiadittike kilesappahanameva
vuttam. Tam pana yasma maggena vina natthi tatiyamaggena hi
ragadosanam pahanam catutthena mohassa tasma rago me
pahinotiadini vadatopi parajikam. Raga cittam vinivaranatatiadittike
saha samapattiya lokuttaracittameva vuttam. Tasma
raga me cittam vinivaranantiadini vadatopi parajikameva.
Sunnagarapadabhajane pana yasma jhanena aghatetva sunnagare
abhiramamiti vacanamattena parajikam nadhippetam tasma pathamena
jhanena sunnagare abhiramamitiadi vuttam. Tasma yo
jhanena ghatetva imina nama jhanena sunnagare abhiramamiti
vadati ayameva parajiko hotiti veditabbo. Ya ca nananti
imassa padabhajane ambatthasuttadisu vuttasu atthasu vijjasu
vipassananana manomayiddhiiddhavidhidibbasota cetoparinnanabheda
panca vijja na agata tasu eka vipassanava parajikavatthu
na hoti sesa hontiti veditabba. Tasma vipassanaya labhimhitipi
vipassanananassa labhimhitipi vadato parajikam natthi. Pussadevatthero
pana bhanati itarapi catasso vijja nanena aghatita
parajikavatthu na honti tasma manomayassa labhimhi iddhividhissa
dibbaya sotadhatuya cetopariyassa labhimhiti vadatopi parajikam
natthiti. Tantassa antevasikeheva patikkhittam acariyo na
abhidhammiko bhummantaram na janati abhinna nama
Catutthajjhanapadakova mahaggatadhammo jhaneneva ijjhati tasma manomayassa
labhimhiti va manomayananassa labhimhiti va yatha tatha va
vadatu parajikamevati. Ettha ca kincapi nibbanam paliya
nagatam athakho nibbanam me pattanti va sacchikatanti va vadato
parajikameva. Kasma. Nibbanassa nibbattitalokuttaratta. Tatha
cattari saccani pativijjhim patividdhani mayati vadatopi parajikameva.
Kasma. Yasma saccapativedhoti maggassa pariyayavacanam. Yasma
pana tisso patisambhida kamavacarakusalato catusu nanasampayuttesu
cittuppadesu uppajjanti kiriyato catusu nanasampayuttesu
cittuppadesu uppajjanti atthapatisambhida etesu ceva uppajjati
catusu maggesu catusu phalesu ca uppajjatiti vibhange vuttam
tasma dhammapatisambhidaya labhimhiti va niruttipatisambhidaya labhimhiti
va patibhanapatisambhidaya labhimhiti va lokiyaatthapatisambhidaya
labhimhiti va vutte parajikam natthi. Patisambhidanam labhimhiti
vuttepi na tava sisam otarati. Lokuttaraatthapatisambhidaya
labhimhiti vutte pana parajikam hoti. Sankhepatthakathayam pana
atthapatisambhidappattomhiti avisesenapi vadato parajikanti vuttam.
Kurundiyampi na muccatiti vuttam. Mahaatthakathayam pana ettavata
parajikam natthi ettavata sisam na otarati ettavata
na parajikanti vicaritatta na sakka annam pamanam katunti.
Nirodhasamapattim samapajjamiti va labhi vahantassati vadatopi
Parajikam natthi. Kasma. Nirodhasamapattiya neva lokiyatta
na lokuttarattati. Sace panassa evam hoti nirodham nama
anagami va khinasavo va samapajjati tesam mam annataroti
janissantiti byakaroti so ca nam tatha janati parajikanti
mahapaccarisankhepatthakathasu vuttam. Tam vimamsitva gahetabbam.
Atite bhave kassapasammasambuddhakale sotapannomhiti vadatopi
parajikam natthi atitakkhandhanam hi paramatthatta sisam na otaratiti.
Sankhepatthakathayam pana atite atthasamapattilabhimhiti vadato parajikam
natthi kuppadhammatta idha pana atthi akuppadhammattati keci
vadantiti vuttam. Tampi tattheva atitattabhavam sandhaya kathentassa
parajikam na hoti paccuppannattabhavam sandhaya kathentasseva
hotiti patikkhittam.
     {200} Evam jhanadini dasa matikapadani vittharetva idani
uttarimanussadhammam ullapanto yam sampajanamusavadam bhanati tassa
angam dassetva tasseva vittharassa vasena cakkapeyyalam bandhanto
ullapanakaranca apattibhedanca dassetum tihakarehitiadimaha.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 1 page 597-607. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=1&A=12547&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=1&A=12547&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=233              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=8692              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=3385              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=3385              Contents of The Tipitaka Volume 1 http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]