ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 1 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.1)

     Idani sikkhapadavibhangassa attham vannayissama. Yam vuttam
yo panati yo yadisotiadi ettha yo panati vibhajitabbapadam.
Yo yadisotiadini tassa vibhajanapadani. Ettha ca yasma
panati nipatamattam yoti atthapadam tanca aniyamena puggalam
dipeti tasma tassa attham dassento aniyamena puggaladipakam
yosaddameva aha. Tasma ettha evamattho veditabbo. Yo
panati yokociti vuttam hoti. Yasma pana yo so yokoci
nameso avassam lingayuttajatinamagottasilaviharagocaravayesu
Ekenakarena pannayati tasma tam tatha napetum tam pabhedam
pakasento yadisotiadimaha. Tattha yadisoti lingavasena
yadiso va tadiso va hotu digho va rasso va kalo va
odato va manguracchavi va kiso va thulo vati attho.
Yathayuttoti yogavasena yena va tena va yutto hotu
navakammayutto va uddesayutto va vasadhurayutto vati attho.
Yathajaccoti jativasena yamjacco va tam jacco va hotu khattiyo
va brahmano va vesso va sudo vati attho. Yathanamoti
namavasena yathanamo va tathanamo va hotu buddharakkhito va
dhammarakkhito va sangharakkhito vati attho. Yathagottoti
gottavasena yathagotto va tathagotto va yena va tena va
gottena hotu kaccano va vasettho va kosiyo vati
attho. Yathasiloti silesu yathasilo va tathasilo va hotu
navakammasilo va uddesasilo va vasadhurasilo vati attho.
Yathavihariti viharesupi yathavihari va tathavihari va hotu
navakammavihari va uddesavihari va vasadhuravihari vati attho.
Yathagocaroti gocaresupi yathagocaro va tathagocaro va hotu
navakammagocaro va uddesagocaro va vasadhuragocaro vati attho.
Thero vatiadisu ca vayovuddhadisu yo va so va hotu
paripunnadasavassataya thero va unapancavassataya navo va
atirekapancavassataya majjhimo vati attho. Athakho sabbova
Imasmim atthe eso vuccati yo panati.
     Bhikkhuniddese bhikkhatiti bhikkhako. Labhanto va alabhanto
va ariyaya yacanaya yacatiti attho. Buddhadihi ajjhupagatam
bhikkhacariyam ajjhupagatatta bhikkhacariyam ajjhupagato nama. Yo
hi koci appam va mahantam va bhogakkhandham pahaya agarasma
anagariyam pabbajito so kasigorakkhadihi jivitakappanam hitva
lingasampaticchaneneva bhikkhacariyam ajjhupagatoti bhikkhu.
Parapatibaddhajivikatta va viharamajjhe kajabhattam bhunjamanopi bhikkhacariyam
ajjhupagatoti bhikkhu. Pindiyalopabhojanam nissaya pabbajjaya
ussahajatatta va bhikkhacariyam ajjhupagatoti bhikkhu.
Agghaphassavannabhedena bhinnam patam dharetiti bhinnapatadharo. Tattha
satthakacchedanena agghabhedo veditabbo. Sahassagghanakopi hi pato
satthakena khandakhandikam chinno bhinnaggho hoti purimagghato
upaddhampi na agghati. Suttasamsibbanena phassabhedo veditabbo.
Sukhasamphassopi hi pato suttehi samsibbito bhinnaphasso hoti
kharasamphassatam papunati. Sucimaladihi vannabhedo veditabbo.
Suparisuddhopi hi pato sucikammato patthaya sucimalena hatthasedamalajalikahi
avasane rajanakappakaranehi ca bhinnavanno hoti pakativannam
vijahati. Evam tihakarehi bhinnam patam dharanato bhinnapatadharoti
bhikkhu. Gihivatthavisabhaganam kasavanam va dharanamatteneva
bhinnapatadharoti bhikkhu. Samannayati pannattiya voharenati
Attho. Samannaya eva hi ekacco bhikkhuti pannayati. Tatha hi
nimantanadimhi bhikkhusu ganiyamanesu samanerepi gahetva satam
bhikkhu sahassam bhikkhuti vadanti. Patinnayati attano patijananena.
Patinnayapi hi ekacco bhikkhuti pannayati. Tassa ko etthati
aham avuso bhikkhutievamadisu sambhavo datthabbo. Ayam pana
anandattherena vutta dhammika patinna. Rattibhagena pana
dussilapi patipatham agacchanta ko etthati vutte adhammikaya
patinnaya abhutatthaya mayam bhikkhuti vadanti. Ehibhikkhuti bhikkhu
nama bhagavato ehi bhikkhuti evam vacanamattena bhikkhubhavam
ehibhikkhupasampadam patto. Bhagava hi ehibhikkhubhavaya upanissayasampannam
puggalam disva rattapamsukulantarato suvannavannam dakkhinahattham
niharitva brahmaghosam niccharento ehi bhikkhu cara brahamcariyam
samma dukkhassa antakiriyayati vadati. Tassa saheva bhagavato
vacanena gihilingam antaradhayati pabbajja ca upasampada ca ruhati
bhandu kasavavasano hoti ekam nivasetva ekam parupitva ekam
amse thapetva vamamsakute alagganiluppalavannamattikapatto.
     Ticivaranca patto ca      vasi suci ca bandhanam
     parissavanenatthete     yuttayogassa bhikkhunoti
evam vuttehi atthahi parikkharehi sarire patimukkehiyeva vassasatikatthero
viya iriyapathasampanno buddhacariyako buddhupajjhayako sammasambuddham
vandamanoyeva titthati. Bhagava hi pathamabodhiyam ekasmim kale
Ehibhikkhuupasampadayaeva upasampadeti. Evam upasampannani ca
sahassupari ekacattalisuttarani tini bhikkhusatani ahesum. Seyyathidam.
Panca pancavaggiyatthera yaso kulaputto tassa parivara catuppannasa
sahayaka timsabhaddavaggiya sahassapuranajatila saddhim dvihi aggasavakehi
addhateyyasata paribbajaka eko angulimalattheroti. Vuttancetam
atthakathayam
       tini satam sahassanca         cattalisam punapare
       eko ca thero sappanno   sabbe te ehibhikkhukati.
Na kevalanca ete annepi bahu santi. Seyyathidam. Tisataparivaro
selo brahmano sahassaparivaro mahakappino
dasasahassa kapilavatthuvasino kulaputta solasasahassa
parayanikabrahmanatievamadayo. Te pana vinayapitake paliyam
na nidditthatta na vutta. Ime tattha nidditthatta vutta.
       Sattavisasahassani          tiniyeva satani ca
       etepi sabbe sankhata    sabbe te ehibhikkhukati.
Tihi saranagamanehi upasampannoti buddham saranam gacchamitiadina
nayena tikkhattum vacam bhindatva vuttehi tihi saranagamanehi
upasampanno.
     Ayam hi upasampada nama atthavidha ehibhikkhuupasampada
saranagamanaupasampada ovadapatiggahanaupasampada panhabyakaranaupasampada
garudhammapatiggahanaupasampada dutenaupasampada
Atthavacika upasampada natticatutthakammaupasampada. Tattha
ehibhikkhuupasampada saranagamanaupasampada ca vutta eva.
Ovadapatiggahanaupasampada nama tasma tiha te kassapa evam sikkhitabbam
tibbam me hirottappam paccupatthitam bhavissati theresu navesu majjhimesu
cati evam hi te kassapa sikkhitabbam tasma tiha te kassapa evam
sikkhitabbam yankinci dhammam sossami kusalupasamhitam sabbantam
atthikatva manasikatva sabbam cetaso samannaharitva ohitasoto
dhammam sossamiti evam hi te kassapa sikkhitabbam tasma tiha
te kassapa evam sikkhitabbam satasahagata ca me kayagatasati mam na
vijahissatiti evam hi te kassapa sikkhitabbanti imina ovadapatiggahanena
mahakassapattherassa anunnataupasampada. Panhabyakaranaupasampada
nama sopakassa anunnataupasampada. Bhagava kira
pubbarame anucankamantam sopakam samaneram uddhumatakasannati
va sopaka rupasannati va ime dhamma nanattha nanabyanjana
udahu ekattha byanjanameva nananti dasaasubhanissite panhe
pucchi. So te byakasi. Bhagava tassa sadhukaram datva
kativassosi tvam sopakati pucchi. Sattavassoham bhagavati.
Sopaka tvam mama sabbannutannanena saddhim samsandetva panhe
byakasiti araddhacitto 1- upasampadam anujanati. Ayam
panhabyakaranaupasampada. Garudhammapatiggahanaupasampada nama
mahapajapatiya atthagarudhammapatiggahanena anunnataupasampada. Dutena
@Footnote: 1. araddham sopakena aradhitam cittam etassati araddhacittoti yojanaviggaho.
Upasampada nama addhakasiya ganikaya anunnataupasampada.
Atthavacika upasampada nama bhikkhuniya bhikkhunisanghato natticatutthena
bhikkhusanghato natticatutthenati imehi dvihi kammehi upasampada.
Natticatutthakammaupasampada nama bhikkhunam etarahi upasampada.
     Imasu atthasu upasampadasu ya ayam anujanami bhikkhave
imehi tihi saranagamanehi pabbajjam upasampadanti 1- evam anunnata
imaya upasampadaya upasampannoti vuttam hoti. Bhadroti
apapako. Kalyanaputhujjanadayo hi yava araha tava bhadrena
silena samadhina pannaya vimuttiya vamuttinnanadassanena ca
samannagatatta bhadro bhikkhuti sankhyam gacchanti. Saroti
tehiyeva silasaradihi samannagatatta nilavannasamannagamena nilo
pato viya saro bhikkhuti veditabbo. Vigatakkilesapheggubhavato va
khinasavova saroti veditabbo. Sekkhoti puthujjanakalyanakena
saddhim satta ariya tisso sikkha sikkhantiti sekkha. Tesu
yokoci sekkho bhikkhuti veditabbo. Na sikkhatiti asekkho.
Sekkhadhamme atikkamma aggaphale thito tato uttarim sikkhitabbabhavato
khinasavo asekkhoti vuccati. Samaggena sanghenati
sabbantimena pariyayena pancavaggakaraniye kamme yavatika bhikkhu
kammappatta tesam agatatta chandarahanam chandassa ahatatta
sammukhibhutananca apatikkosanato ekasmim kamme samaggabhavam upagatena
@Footnote: 1. vi. mahavagga. 4/42.
Sanghena. Natticatutthenati tihi anussavanahi ekaya nattiya
kattabbena. Kammenati dhammikena vinayakammena. Akuppenati
vatthunattianussavanasimaparisasampattisampannatta akopetabbatam
apatikkositabbatam upagatena. Thanarahenati karanarahena
satthusasanarahena. Upasampanno nama uparibhavam samapanno pattoti
attho. Bhikkhubhavo hi uparibhavo. Tancesa yathavuttena kammena
samapannatta upasampannoti vuccati.
     Ettha ca natticatutthakammam ekameva agatam. Imasmim pana thane
thatva cattari sanghakammani niharitva vittharato kathetabbani.
Tam sabbam atthakathasu vuttam. Tani ca apalokanakammam nattikammam
nattidutiyakammam natticatutthakammanti patipatiya thapetva vittharena
khandhakato parivaravasane kammavibhangato ca palim aharitva
kathitani. Tani mayam parivaravasane kammavibhangeyeva
vannayissama. Evam hi sati pathamaparajikavannana na bhariya
bhavissati. Yathathitaya ca paliya vannana suvinneyya bhavissati.
Tani ca thanani asunnani bhavissanti. Tasma anupadavannanameva
karoma.
     Tatrati tesu bhikkhakotiadina nayena vuttesu bhikkhusu.
Yvayam bhikkhuti yo ayam bhikkhu. Samaggena sanghena .pe.
Upasampannoti atthasu upasampadasu natticatuttheneva kammena
upasampanno. Ayam imasmim atthe adhippeto bhikkhuti ayam
Imasmim methunam dhammam patisevitva parajiko hotiti atthe bhikkhuti
adhippeto. Itare pana bhikkhakotiadayo atthuddharavasena
vutta. Tesu ca bhikkhakotiadayo niruttivasena vutta.
Samannaya bhikkhu patinnaya bhikkhuti ime dve abhilapavasena
vutta. Ehibhikkhuti buddhena upajjhayena patiladdhaupasampadavasena
vutta. Saranagamanabhikkhu anuppannaya kammavacaya upasampannavasena
vutto. Bhadrotiadayo gunavasena vuttati veditabba.
     Idani bhikkhunanti imam padam visesatthabhavato avibhajitvava
yam sikkhanca sajivanca samapannatta bhikkhunam sikkhasajivasamapanno
hoti tam dassento sikkhatiadimaha. Tattha sikkhitabbati
sikkha. Tissoti gananaparicchedo. Adhisilasikkhati adhikam uttamam
silanti adhisilam. Adhisilanca tam sikkhitabbato sikkha cati
adhisilasikkha. Esa nayo adhicittaadhipannasikkhasu.
     Katamam panettha silam katamam adhisilam katamam cittam katamam
adhicittam katama panna katama adhippannati. Vuccate.
Pancangadasangasilantava silameva. Tam hi buddhe uppannepi
anuppannepi loke pavattati. Uppanne buddhe tasmim sile buddhapi
savakapi mahajanam samadapenti. Anuppanne buddhe paccekabuddha
ca kammavadino dhammika samanabrahmana ca cakkavatti ca
maharaja mahabodhisatta ca samadapenti. Samampi pandita
samanabrahmana samadiyanti. Te tam kusalakammam paripuretva
Devesu ca manussesu ca sampattim anubhonti. Patimokkhasamvarasilam
pana adhisilanti vuccati. Tam hi suriyo viya pajjotanam sineru viya
pabbatanam sabbalokiyasilanam adhikanceva uttamanca buddhuppade eva
ca pavattati na vina buddhuppada. Na hi tam pannattim uddharitva
anno satto thapetum sakkoti. Buddha eva pana sabbaso
kayavacidvaraajjhacarasotam chinditva tassa tassa vitikkamassa
anucchavikam tam silasamvaram pannapentiti. Patimokkhasamvaratopica
maggaphalasampayuttameva silam adhisilam. Tam pana idha anadhippetam. Na hi
tamsamapanno bhikkhu methunam dhammam patisevati. Kamavacarani attha
kusalacittani lokiyaatthasamapatticittani ca ekajjham katva cittamevati
veditabbani. Buddhuppadanuppade cassa pavatti samadapanam
samadananca sile vuttanayeneva veditabbam. Vipassanapadakam
atthasamapatticittam pana adhicittanti vuccati. Tam hi adhisilam viya
silanam sabbalokiyacittanam adhikanceva uttamanca buddhuppade eva
ca hoti na vina buddhuppada. Tatopi ca maggaphalacittameva
adhicittam. Tam pana idha anadhippetam. Na hi tamsamapanno
bhikkhu methunam dhammam patisevati. Atthi dinnam atthi
yitthantiadinayappavattam pana kammassakatananam panna. Sa hi buddhe
uppannepi anuppannepi loke pavattati. Uppanne buddhe tassa
pannaya buddhapi savakapi mahajanam samadapenti. Anuppanne
buddhe paccekabuddha kammavadino ca dhammika samanabrahmana
Cakkavatti ca maharaja mahabodhisatta ca samadapenti. Samampi
pandita satta samadiyanti. Tatha hi ankuro dasavassasahassani
mahadanam adasi. Velamo vessantaro anne ca bahu
panditamanussa mahadanani adamsu. Te tam kusaladhammam paripuretva
devesu ca manussesu ca sampattim anubhavimsu. Tilakkhanakaraparicchedakam
pana vipassanananam adhippannati vuccati. Sa hi adhisilaadhicittani
viya silacittanam sabbalokiyappannanam adhikaceva uttama ca na vina
buddhuppada loke pavattati. Tatopi ca maggaphalappannava
adhippanna. Sa pana idha anadhippeta. Na hi tamsamapanno
bhikkhu methunam dhammam patisevatiti.
     Tatrati tasu tisu sikkhasu. Ya ayam adhisilasikkhati
ya ayam patimokkhasilasankhata adhisilasikkha. Etam sajivannamati
etam sabbampi bhagavata vinaye thapitam sikkhapadam yasma ettha
nanadesajatigottadibhedabhinna bhikkhu saha jivanti ekajivika
sabhagajivika sabhagavuttino honti tasma sajivanti vuccati.
Tasmim sikkhatiti tam sikkhapadam cittassa adhikaranam katva
yathasikkhapadam nukho sikkhami na sikkhamiti cittena olokento
sikkhati. Na kevalancayametasmim sajivasankhate sikkhapadeyeva sikkhati
sikkhayapi sikkhati. Etam sajivannamati imassa pana anantarassa
padassa vasena tasmim sikkhatiti vuttam. Kincapi tam evam vuttam
athakho evamettha attho datthabbo tassa ca sikkhaya sikkham
Paripurento sikkhati tasminca sikkhapade avitikkamanto sikkhatiti.
Tena vuccati sajivasamapannoti idampi anantarassa sajivapadasseva
vasena vuttam. Yasma pana so sikkhampi samapanno tasma
sikkhasamapannotipi atthato veditabbo. Evam hi sati
sikkhasajivasamapannoti etassa padassa padabhajanam paripunnam hoti.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 1 page 281-292. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=1&A=5920&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=1&A=5920&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=25              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=782              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=796              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=796              Contents of The Tipitaka Volume 1 http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]