ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 10 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.4)

page56.

2. Anupadavagga 1. Anupadasuttavannana [92] Evamme sutanti anupadasuttam. Tattha etadavocati etam 1- "pandito"tiadina nayena dhammasenapatisariputtattherassa gunakatham avoca. Kasma? avasesattheresu hi mahamoggallanattherassa iddhimati guno pakato, mahakassapassa dhutavadoti, anuruddhattherassa dibbacakkhukoti, upalittherassa vinayadharoti, revatattherassa jhayi jhanabhiratoti, anandattherassa bahussutoti. Evam tesam tesam theranam te te guna pakata, sariputtattherassa pana apakata. Kasma? pannavato hi guna na sakka akathita janitum. Iti bhagava "sariputtassa gune kathessami"ti sabhagaparisaya sannipatam agamesi. Visabhagapuggalanam hi santike vannam kathetum na vattati, te vanne kathiyamane avannameva kathenti. Imasmim pana divase therassa sabhagaparisa sannipati, tassa sannipatitabhavam disva sattha vannam kathento imam desanam arabhi. Tattha panditoti dhatukusalata ayatanakusalata paticcasamuppadakusalata thanatthanakusalatati imehi catuhi karanehi pandito. Mahapannotiadisu mahapannadihi samannagatoti attho. Tatridam mahapannadinam nanattam 2- :- tattha katama mahapanna, mahante silakkhandhe parigganhatiti mahapanna, mahante samadhikkhandhe, pannakkhandhe, vimuttikkhandhe, vimuttinanadassanakkhandhe parigganhatiti mahapanna, mahantani thanatthanani, mahanta viharasamapattiyo, mahantani ariyasaccani, mahante satipatthane, sammappadhane, iddhipade, mahantani indriyani, balani, bojjhangani, mahante ariyamagge, mahantani samannaphalani, mahanta abhinnayo, mahantam paramattham nibbanam parigganhatiti mahapanna. @Footnote: 1 Ma. evam 2 khu. pati. 31/665/570

--------------------------------------------------------------------------------------------- page57.

Kata puthupanna, puthu nanakkhandhesu nanam pavattatiti puthupanna, puthu nanadhatusu, puthu nanaayatanesu, puthu nanaatthesu, puthu nanapaticcasamuppadesu, puthu nanasunnatamanupalabbhesu, puthu nanaatthesu, dhammesu, niruttisu, patibhanesu, puthu nanasilakkhandhesu, puthu nanasamadhipannavimuttivimuttinana- dassanakkhandhesu, puthu nanathanathanesu, puthu nanaviharasamapattisu, puthu nanaariyasaccesu, puthu nanasatipatthanesu, sammapadhanesu, iddhipadesu, indriyesu, balesu, bojjhangesu, puthu nanaariyamaggesu, samannaphalesu, abhinnasu, puthu nanajanasadharanadhamme samatikkamma paramatthe nibbane nanam pavattatiti puthupanna. Katama hasapanna. 1- Idhekacco hasabahulo vedabahulo tutthibahulo pamojjabahulo sisam paripureti, indriyasamvaram paripureti, bhojane mattannutam, jagariyanuyogam silakkhandham, samadhikkhandham, pannakkhandham, vimuttikkhandham, vimuttinanadassanakkhandham paripuretiti hasapanna. Hasabahulo pamojjabahulo thanatthanam pativijjhati, hasabahulo viharasamapattiyo paripuretiti hasapanna, hasabahulo ariyasaccani pativijjhati. Satipatthane, sammappadhane, iddhipade, indriyani, balani, bojjhangani, ariyamagge 2- bhavetiti hasapanna, hasabahulo samannaphalani sacchikaroti, abhinnayo pativijjhatiti hasapanna, hasabahulo vedatutthipamojjabahulo paramattham nibbanam sacchikarotiti hasapanna. Katama javanapanna, yankinci rupam atitanagatapaccuppannam .pe. Yam dure santike va, sabbam rupam aniccato khippam javatiti javanapanna. Dukkhato khippam, anattato khippam javatiti javanapanna. Ya kaci vedana .pe. Yankinci vinnanam atitanagatapaccuppannam .pe. Sabbam vinnanam aniccato dukkhato anattato khippam javatiti javanapanna. Cakkhu .pe. Jaramaranam atitanagatapaccuppannam aniccato dukkhato anattato khippam javatiti javanapanna. Rupam atitanagata- paccuppannam aniccam khayatthena, dukkham bhayatthena, anatta asarakatthenati tulayitva tirayitva vibhavayitva vibhutam katva rupanirodhe nibbane khippam javatiti @Footnote: 1 Si. hasupanna 2 cha.Ma. ariyamaggam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page58.

Javanapanna. Vedana, sanna, sankhara, vinnanam, cakkhu .pe. Jaramaranam atitanagatapaccuppannam aniccam khayatthena .pe. Vibhutam katva jaramarananirodhe nibbane khippam javatiti javanapanna. Rupam atitanagatapaccuppannam .pe. Vinnanam cakkhum .pe. Jaramaranam atitanagatapaccuppannam aniccam sankhatam paticcasamuppannam khayadhammam vayadhammam viragadhammam nirodhadhammanti tulayitva tirayitva vibhavayitva vibhutam katva jaramarananirodhe nibbane khippam javatiti javanapanna. Katama tikkhapanna, khippam kilese chindatiti tikkhapanna. Uppannam kamavitakkam nadhivaseti, uppannam byapadavitakkam, uppannam vihimsavitakkam, uppannuppanne papake akusale dhamme, uppannam ragam, dosam, moham, kodham, upanaham, makkham, palasam, issam, macchariyam, mayam, satheyyam, thambham, sarambham, manam, atimanam, madam, pamadam, sabbe kilese, sabbe duccarite, sabbe abhisankhare, sabbe bhavagamike kamme nadhivaseti pajahati vinodeti byantikaroti anabhavam gametiti tikkhapanna, ekasmim asane cattaro ariyamagga, cattari samannaphalani, catasso patisambhidayo, cha ca abhinnayo adhigata honti sacchikata passita 1- pannayati tikkhapanna. Katama nibbedhikapanna, idhekacco sabbasankharesu ubbegabahulo hoti utrasabahulo ukkanthanabahulo aratibahulo anabhiratibahulo bahimukho na ramati sabbasankharesu, anibbiddhapubbam appadalitapubbam lobhakkhandham nibbijjhati padaletiti nibbedhikapanna, anibbiddhapubbam appadalitapubbam dosakkhandham, mohakkhandham, kodham, upanaham .pe. Sabbe bhavagamike kamme nibbijjhati padaletiti nibbedhikapanna. Anupadadhammavipassananti samapattivasena va jhanangavasena va anupatipatiya dhammavipassanam vipassati, evam vipassanto addhamasena arahattam patto. Mahamoggallanatthero pana sattahi divasehi. Evam santepi sariputtatthero mahapannavantataro. Mahamoggallanatthero hi savakanam sammasanacaram yatthikotiya @Footnote: 1 ka. phusita

--------------------------------------------------------------------------------------------- page59.

Uppilento viya ekadesameva sammasanto sattadivase vayamitva arahattam patto. Sariputtatthero thapetva buddhanam paccekabuddhananca sammasanacaram savakanam sammasanacaram nippadesam sammasi. Evam sammasanto addhamasam vayami. Arahattanca kira patva annasi "thapetva buddhe ca paccekabuddhe ca anno savako nama pannaya maya pattabbam pattum samattho nama na bhavissati"ti. Yatha hi puriso veluyatthim ganhissamiti mahajatam 1- velum disva jatam chindantassa papanco bhavissatiti antarena hattham pavesetva sampattameva yatthim mule ca agge ca chinditva adaya pakkameyya, so kincapi pathamataram gacchati, yatthim pana saram va ujum va na labhati. Aparo ca tatharupameva velum disva "sace sampattam yatthim ganhissami, saram va ujum va na labhissami"ti kaccham bandhitva mahantena satthena velujatam chinditva sara ceva uju ca yatthiyo uccinitva adaya pakkameyya. Ayam kincapi paccha gacchati, yatthiyo pana sara ceva uju ca labhati. Evam sampadamidam veditabbam. Imesam dvinnam theranam padhanam. 2- Evam pana addhamasam vayamitva dhammasenapatisariputtatthero sukarakhatalenadvare bhagineyyassa dighanakhaparibbajakassa vedanapariggahasuttante desiyamane dasabalam vijayamano thito desananusarena nanam pesetva pabbajitadivasato patthaya 3- pannarasame divase savakaparaminanassa matthakam patva sattasatthinanani pativijjhitva solasavidhapannam anuppatto. Tatridam bhikkhave sariputtassa anupadadhammavipassanayati ya anupadadhammavipassanam vipassatiti anupadadhammavipassana vutta, tatra anupadadhammavipassanaya sariputtassa idam hoti. Idani vattabbam tantam vipassanakotthasam sandhayetam vuttam. [94] Pathame jhaneti ye pathame jhane antosamapattiyam dhamma. Tyassati te assa. Anupadavavatthita hontiti anupatipatiya vavatthita paricchinna nata vidita honti. Katham? thero hi ke dhamme olokento abhiniropanalakkhano vitakko vattatiti janati. Tatha anumajjanalakkhano vicaro, @Footnote: 1 cha.Ma. jatam 2 ka. sammasanacaranam 3 cha.Ma. ayam saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page60.

Pharanalakkhana piti, satalakkhanam sukham, avikkhepalakkhana cittekaggata, phusanalakkhano phasso, vedayitalakkhana vedana, sanjananalakkhana sanna, cetayitalakkhana cetana, vijananalakkhanam vinnanam, kattukamyatalakkhano chando, adhimokkhalakkhano adhimokkho, paggahalakkhanam viriyam, upatthanalakkhana sati, majjhattalakkhana upekkha, anunayamanasikaralakkhano manasikaro vattatiti janati. Evam jhanam abhiniropanatthena vitakkam sabhavato vavatthapeti .pe. Anunayamanasikaratthena manasikaram sabhavabhavato vavatthapeti. Tena vuttam "tyassa dhamma anupadavavatthita honti"ti. Vidita uppajjantiti uppajjamana vidita pakatava hutva uppajjanti. Vidita upatthahantiti titthamanapi vidita pakatava hutva titthanti. Vidita abbhattham gacchantiti nirujjhamanapi vidita pakatava hutva nirujjhanti. Ettha pana tamnanata ceva nanabahuta 1- ca mocetabba. Yatha hi teneva angulaggena tam angulaggam na sakka phusitum, evameva teneva cittena tassa cittassa uppado va thiti va bhango va na sakka janitunti. Evam tava tamnanata mocetabba. Yadi pana dve cittani ekato uppajjeyyum, ekena cittena ekassa uppado va thiti va bhango va sakka bhaveyya janitum. Dve pana phassa va vedana va sanna va cetana va cittani va ekato uppajjanakani nama natthi, ekekameva uppajjati. Evam bahucittata 2- mocetabba. Evam sante katham mahatherassa sanna antosamapattiyam solasadhamma vidita pakata hontiti. Vattharammananam pariggahitataya. Therena hi vatthunceva arammananca pariggahitam, tenassa tesam dhammanam uppadam avajjantassa uppado pakato hoti, thanam avajjantassa thanam pakatam hoti, bhedam avajjantassa bhedo pakato hoti. Tena vuttam "vidita uppajjanti vidita upatthahanti vidita abbhattham gacchanti"ti. Ahutva sambhontiti imina udayam passati. Hutva pativentiti imina vayam passati. Anupayoti ragavasena anupagamano hutva. Anapayoti patighavasena anapagato. Anissitoti tanhaditthinissayehi anissito. Appatibaddhoti chandaragena @Footnote: 1 Si., Ma. nanabahucittata, i. nanabahulata 2 cha.Ma. nanabahuta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page61.

Abaddho. Vippamuttoti kamaragato vippamutto. Visamyuttoti catuhi yogehi sabbakilesehi va visamyutto. Vimariyadikatenati nimmariyadikatena. Cetasati evamvidhena cittena viharati. Tattha dve mariyada kilesamariyada ca arammanamariyada ca. Sace hissa antosamapattiyam pavatte soladhamme arabbha ragadayo uppajjeyyum, kilesamariyada kata 1- bhaveyya, tesu panassa ekopi na uppannoti kilesamariyada natthi. 2- Arammanamariyada natthi 2- sace panassa antosamapattiyam pavatte solasadhamme avajjentassa ekacce apatham nagaccheyyum. 3- Evamassa arammanamariyada bhaveyyum. Te panassa terasadhamme avajjentassa apatham anagatadhamma 4- nama natthiti arammanamariyadapi natthi. Aparapi dve mariyada vikkhambhanamariyada ca samucchedamariyada ca. Tasu samucchedamariyada upari agamissati, imasmim pana thane vikkhambhanamariyada adhippeta. Tassa vikkhambhitapaccanikatta natthiti vimariyadikatena cetasa viharati. Uttarinissarananti ito uttarinissaranam. Annesu ca suttesu "uttarinissaranan"ti nibbanam vuttam, idha pana anuttaro viseso adhippetoti veditabbo. Tabbahulikarati tassa pajananassa bahulikaranena. Atthitvevassa hotiti tassa therassa atthitiyeva dalhataram hoti. Imina nayena sesavaresupi attho veditabbo. Dutiyavare pana sampasadanatthena sampasado. Sabhavato vavatthapeti. Catutthavare upekkhati sukhatthane vedanupekkhava. Passaddhatta cetaso anabhogoti yo so "yadeva tattha sukhan"ti cetaso abhogo, etenetam olarikamakkhayatiti evam passaddhatta cetaso anabhogo vutto, tassa abhavati attho. Satiparisuddhiti parisuddhasatiyeva. Upekkhapi parisuddhiupekkha. [95] Sato vutathahatiti satiya samannagato nanena sampajano hutva vutthati. Te dhamme samanussaratiti yasama nevasannanasannayatane buddhanamyeva @Footnote: 1 ka. kilesamariyadena etam 2-2 cha.Ma. ime patha na dissanti @3 ka.,Ma. agaccheyyum 4 cha.Ma. anagatadhammo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page62.

Anupadadhammavipassana hoti, na savakanam, tasma ettha kalapavipassanam dassento evamaha. Pannaya cassa disva asava parikkhina hontiti maggapannaya cattari saccani disva cattaro asava khina honti. Sariputtattherassa samathavipassanam yuganaddham aharitva arahattappattavaropi atthi, nirodhasamapattisamapannavaropi. Arahattappattavaro idha gahito, nirodham pana cittavasitaya aparaparam samapajjissatiti vadanti. Tatthassa yasmim kale nirodhasamapatti sisam hoti, nirodhassa varo agacchati, phalasamapatti gulha hoti. Yasmim kale phalasamapatti sisam hoti, phalasamapattiya varo agacchati, nirodhasamapatti gulha hoti. Jambudipavasino thera vadanti "sariputtatthero samathavipassanam yuganaddham aharitva anagamiphalam sacchikatva nirodham samapajji, nirodha vutthaya arahattam patto"ti. Te dhammeti antosamapattiyam pavatte tisamutthanikarupadhamme, hettha nevasannanasannayatana- samapattiyam pavattadhamme va. Tepi hi imasmim vare vipassitabba dhammava 1- tasma te va vipassatiti dassetum idam vuttanti veditabbam. [97] Vasippattoti cinnavasitam patto. Paramippattoti nipphattim patto orasotiadisu thero bhagavato ure nibbattasaddam sutva jatoti oraso, mukhena pabhavitam saddam sutva jatoti mukhato jato, dhammena pana jatatta nimmitatta ca 2- dhammajo dhammanimmito, dhammadayassa adiyanato dhammadayado, amisadayassa anadiyanato no amisadayadoti veditabbo. Sesam sabbattha uttanamevati. Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya anupadasuttavannana nitthita ------------- @Footnote: 1 ka. vipassitabba dhamma ca 2 cha.Ma. ayam saddo na dissati


             The Pali Atthakatha in Roman Book 10 page 56-62. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=1417&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=1417&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=153              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=2324              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=2297              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=2297              Contents of The Tipitaka Volume 14 http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]