ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 10 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.4)

                        10. Devadutasuttavannana
     [261] Evamme sutanti devadutasuttam. Tattha dve agaratiadi
assapurasutte vittharitameva.
     [262] Nirayam upapannati bhagava katthaci nirayato patthaya desanam
devalokena osapeti, katthaci devalokato patthaya nirayena osapeti. Sace
saggasampattim vittharetva kathetukamo hoti. Nirayadukkham ekadesato katheti
tiracchanayonidukkham pettivisayadukkham manussalokasampattim ekadesato katheti,
saggasampattimeva vitthareti. Sace nirayadukkham vittharetva kathetukamo hoti,
devalokamanussalokesu sampattim tiracchanayonipettivisayesu ca dukkham ekadesato
katheti, nirayadukkhameva vitthareti. So imasmim sutte nirayadukkham vittharetukamo,
tasma devalokato patthaya desanam nirayena osapeti. Devalokamanussalokasampattiyo
tiracchanayonipettivisayadukkhani ca ekadesato kathetva nirayadukkhameva
vittharena kathetum tamenam bhikkhave nirayapalatiadimaha.
     Tattha ekacce thera "nirayapala nama natthi, yantarupam viya kammameva
karanam kareti"ti vadanti. Tesam tam "atthi niraye nirayapalati, amanta,
atthi ca karanika"tiadina nayena abhidhamme 1- patisedhitameva. Yatha hi manussaloke
kammakaranakaraka 2- atthi, evameva niraye nirayapala atthiti. Yamassa rannoti
yamaraja nama vemanikapetaraja, ekasmim kale dibbavimane
dibbakapparukkhadibbauyyanadibbanatakadisampattim  anubhavati, ekasmim kale
kammavipakam, dhammiko raja. Na cesa ekova hoti, catusu pana dvaresu cattaro
jana honti. Naddasanti attano santike pesitassa kassaci devadutassa abhavam
sandhaya evam vadati. Atha nam yamo "nayam bhasitassa attham sallakkheti"ti natva
sallakkhapetukamo ambhotiadimaha.
     Jatidhammoti jatisabhavo, aparimutto jatiya, jati nama mayham
abbhantareyeva atthiti. 3- Parato jaradhammotiadisupi eseva nayo.
@Footnote: 1 abhi. ka. 37/1818/628 (sya)    2 ka. kammakaranakammakaranika  3 ka. pavattatiti
     [263] Pathamam devadutam samanuyunjitvati ettha daharakumaro atthato
evam vadati nama "passatha bho mayhampi tumhakam viya hatthapada atthi, sake
panamhi muttakarise palipanno, attano dhammataya utthahitva nhayitum na
sakkomi, aham kilitthagattomhi, nhapetha manti vattumpi na sakkomi, jatitomhi
aparimuttataya ediso jato. Na kho panahameva, tumhepi jatito aparimuttava.
Yatheva hi mayham, evam tumhakampi jati agamissati, iti tassa pure jatiya
agamanava kalyanam karotha"ti. Tenesa devaduto nama jato, vacanattho pana
maghadevasutte vuttova.
     Dutiyam devadutanti etthapi jarajinnasatto atthato evam vadati nama
"passatha bho ahampi tumhe viya taruno ahosim urubalabahubalajavanasampanno,
tassa me ta balajavanasampattiyo antarahita, vijjamanapi me hatthapada
hatthapadakiccam na karonti, jarayamhi 1- aparimuttataya ediso jato. Na kho
panahameva, tumhepi jaraya aparimuttava. Yatheva hi mayham, evam tumhakampi
jara agamissati, iti tassa pure agamanava kalyanam karotha"ti. Tenesa
devaduto nama jato.
     Tatiyam devadutanti etthapi gilanasatto 2- atthato evam vadati nama
"passatha bho ahampi tumhe viya nirogo ahosim, somhi etarahi byadhina
abhihato 3- sake muttakarise palipanno, utthatumpi na sakkomi, vijjamanapi
me hatthapada hatthapadakiccam na karonti, byadhitomhi aparimuttataya ediso
jato. Na kho panahameva, tumhepi byadhito aparimuttava. Yatheva hi mayham,
evam tumhakam byadhi agamissati, iti tassa pure agamanava kalyanam
karotha"ti. Tenesa devaduto nama jato.
     [265] Catuttham devadutanti ettha pana kammakarana va devadutati
katabba kammakaranika va. Tattha pana kammakaranapakkhe dvattimsa tava
kammakarana atthato evam vadanti nama "mayam nibbattamana na rukkhe va
@Footnote: 1 Ma. jaraya   2 Ma. gilanappatto    3 Si. abhibhuto
Pasane va nibbattama, tumhadisanam sarire nibbattama, iti amhakam pure
nibbattitova kalyanam karotha"ti. Tenete devaduta nama jata.
Kammakaranikapi atthato evam vadanti nama "mayam dvattimsa kammakarana
karonta na rukkhadisu karoma, tumhadisesu sattesuyeva karoma, iti amhakam
tumhesu pure kammakaranakaranatova 1- kalyanam karotha"ti. Tenetepi devaduta
nama jata.
     [266] Pancamam devadutanti ettha matakasatto atthato evam vadati
nama "passatha bho mamam amakasusane chadditam uddhumatakadibhavappattam,
maranatomhi aparimuttataya ediso jato. Na kho panahameva, tumhepi maranato
aparimuttava. Yatheva hi mayham evam tumhakampi maranam agamissati, iti tassa
pure agamanava kalyanam karotha"ti. Tenesa devaduto nama jato.
     Imam pana devadutanuyogam ko labhati, ko na labhatiti? yena tava bahum
Papam katam, so gantva niraye nibbattatiyeva. Yena pana parittam papakammam
katam, so labhati. Yatha hi sabhandam coram gahetva kattabbameva karonti,
na vinicchinanti. Anuvijjitva gahitam pana vinicchayatthanam nayanti, so
vinicchayam labhati. Evamsampadametam. Parittapapakamma hi attano dhammatayapi
saranti, sariyamanapi saranti.
     Tattha dighajayantadamilo nama attano dhammataya sari. So kira damilo
sumanagirivihare akasacetiyam rattapatena pujesi, atha niraye ussadasamante
nibbatto aggijalasaddam sutvava attano pujitapatam anussari, so gantva
sagge nibbatto. Aparopi puttassa daharabhikkhuno khalisatakam dento padamule
thapesi, maranakalamhi patapatati sadde nimittam ganhi, sopi ussadasamante
nibbatto jalasaddena tam satakam anussaritva sagge nibbatto. Evam tava
attano dhammataya kusalakammam saritva sagge nibbattatiti.
@Footnote: 1 Ma. kammakaranakaranatova
     Attano dhammataya asarante pana panca devadute pucchati. Tattha koci
pathamena devadutena sarati, koci dutiyadihi. Yo pana pancahipi na sarati,
tam yamo raja sayam sareti. Eko kira amacco sumanapupphakumbhena mahacetiyam
pujetva yamassa pattim adasi, tam akusalakammena niraye nibbattam yamassa
santikam nayimsu. Tasmim pancahipi devadutehi kusale asarante yamo sayam
olokento disva "nanu tvam mahacetiyam sumanapupphakumbhena pujetva mayham
pattim adasi"ti saresi, so tasmim kale saritva devalokam gato. Yamo pana
sayam oloketvapi apassanto "mahadukkham nama anubhavissati ayam satto"ti
tunhi hoti.
     [267] Mahanirayeti avicimahanirayamhi. Kim panassa pamanam? abbhantaram
Ayamena ca vittharena ca yojanasatam hoti. Lohapathavi lohachadanam ekeka ca
bhitti navanavayojanika hoti. Puratthimaya bhittiya acci utthita 1- pacchimam
bhittim gahetva tam vinivijjhitva parato yojanasatam gacchati. Sesadisasupi eseva
nayo. Iti jalapariyantavasena ayamavittharato attharasayojanadhikani tini
yojanasatani, parikkhepato pana navayojanasatani catupannasayojanani, samanta
pana ussadehi saddhim dasayojanasahassam hoti.
     [268] Ubbhatam tadisameva hotiti ettha akkantapadam yava atthito
daddham 2- uddharitumeva na sakka. Ayam panettha attho:- hetthato patthaya
dayhati, uparito patthaya jhayati, 3- iti akkamanakale dayhamanam pannayati,
uddharanakale tadisameva, tasma evam vuttam. Bahusampattoti bahuni
vassasatavassasahassani sampatto.
     Kasma panesa narako aviciti sankham gatoti. Vici nama antaram vuccati,
tattha ca aggijalanam va sattanam va dukkhassa va antaram natthi. Tasma
so aviciti sankham gatoti. Tassa hi puratthimabhittito jala utthita
@Footnote: 1 Ma. utthahitva   2 Si.,ka. dalham    3 Ma. jalati
Samsibbamana yojanasatam gantva pacchimabhittim vinivijjhitva parato yojanasatam
gacchati. Sesadisasupi eseva nayo.
     Imesam channam jalanam majjhe nibbatto devadatto, tassa
yojanasatappamano attabhavo, dve pada yava gopphaka lohapathavim pavittha,
dve hattha yava manibandha lohabhittiyo pavittha, sisam yava bhamukatthito
lohachadane pavittham, adhobhagena ekam lohasulam pavisitva kayam vinivijjhantam
chadane pavittha, pacinabhittito nikkhantasulam hadayam vinivijjhitva pacchimabhittim
pavittham, uttarabhittito nikkhantasulam phasuka vinivijjhitva dakkhinabhittim
pavittham. Niccale tathagatamhi aparaddhatta niccalova hutva paccatiti kammasarikkhataya
ediso jato. Evam jalanam nirantarataya avici nama.
     Abbhantare panassa yojanasatike thane naliyam kottetva puritapittham
viya satta nirantara, "imasmim thane satto atthi, imasmim natthi"ti na
vattabbam, gacchantanam thitanam nisinnanam nipannanam anto natthi, gacchanta
va thite va nisinane va nipanne va annamannam na badhanti. Evam
sattanam nirantaraya avici.
     Kayadvare pana cha upekkhasahagatani cittani uppajjanti, ekam
dukkhasahagatam. Evam santepi yatha jivhagge cha madhubinduni thapetva ekasmim
tambalohabindumhi thapite anudahanabalavataya tadeva pannayati, itarani
abboharikani honti, evam anudahanabalavataya dukkhamevettha nirantaram,
itarani abboharikaniti. Evam dukkhassa nirantarataya avici.
     [269] Mahantoti yojanasatiko. So tattha patatiti eko pado
mahaniraye hoti, eko guthaniraye nipatati. Sucimukhati sucisadisamukha, te
hatthigivappamana ekadonikanavappamana va honti.
     Kukkulanirayoti yojanasatappamanova anto kutagaramattavitaccitangarapunno
adittacharikanirayo, yattha patitapatita kudrusakarasimhi khittaphalavasisiladini 1-
viya hetthimatalameva ganhanti.
@Footnote: 1 ka. khitta sasaparasimhi siddhatthaphaladini
      Aropentiti ayadandehi pothenta aropenti. Tesam arohanakale
te kantaka adhomukha honti, orohanakale uddhammukha.
      Vateritaniti kammamayena vatena calitani. Hatthampi chindantiti phalake
mamsam viya kottayamanani chindanti. Sace utthaya palayati, ayopakaro
samutthahitva parikkhipati, hettha khuradhara samutthati.
      Kharodaka naditi vettarani nama tambalohanadi. Tattha ayomayani
kharavalikapokkharapattani, 1- hettha khuradhara ubhosu tiresu vettalata ca
kusatinani ca. So tattha dukkha tibba kharati so tattha uddhanca adho ca
vuyhamano pokkharapattesu chijjati. Singhatakasanthanaya kharavalikaya 2- kantakehi
vijjhiyati. Khuradharahi phaliyati, ubhosu tiresu kusatinehi vilekhati. Vettalatahi
akaddhiyati, tikkhasattihi phaliyati.
      [270] Tattena ayosankunati tena 3- jighacchitomhiti vutte mahantam
lohapacchim lohagulanam puretva tam upagacchanti, so lohagulabhavam natva
dante samphuseti. Athassa te tattena ayosankuna mukham vivaranti,
tambalohadharehi mahantena lohakatahena tambaloham upanetva evamevam
karonti. Puna mahanirayeti evam pancavidhabandhanato patthaya yava tambalohapana
tambalohapanato patthaya puna pancavidhabandhanadini karetva mahaniraye
pakkhipanti. Tattha koci pancavidhabandhaneneva muccati. Koci dutiyena, koci
tatiyena, koci tambalohapanena muccati, kamme pana aparikkhine puna
mahaniraye pakkhipanti.
      Idam pana suttam ganhanto eko daharabhikkhu "bhante ettakam dukkham
anubhavitasattam 4- punapi mahaniraye pakkhipanti"ti aha. Ama avuso kamme
aparikkhine punappunam evam karontiti. Titthatu bhante uddeso, kammatthanameva
kathethati kammatthanam kathapetva sotapanno hutva agamma uddesam
@Footnote: 1 Si. ayomaya kharavalliya..., Ma. ayomayani khuravallika...
@2 Si. kharavallikaya, Ma. kharavalukaya  3 Si. tenahi   4 Ma. anubhavitabbam
Aggahesi. Annesampi imasmim padese uddesam thapetva arahattam pattanam
ganana natthi. Sabbabuddhanancetam suttam avijahitameva hoti.
     [271] Hinakayupagati hinakayam upagata hutva. Upadaneti
tanhaditthiggahane. Jatimaranasambhaveti jatiya ca maranassa ca karanabhute. Anupadati
catuhi upadanehi anupadiyitva. Jatimaranasankhayeti jatimaranasankhayasankhate 1-
nibbane vimuccanti.
      Ditthadhammabhinibbutati ditthadhamme imasmimyeva attabhave
sabbakilesanibbanena nibbuta. Sabbadukkham upaccagunti sabbadukkhatikkanta nama
honti.
                    Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya
                      devadutasuttavannana nitthita.
                       Tatiyavaggavannana nitthita.
                          ------------
@Footnote: 1 Ma. jatiya maranassa khayasankhate



             The Pali Atthakatha in Roman Book 10 page 167-173. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=4252&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=4252&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=504              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=6750              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=6669              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=6669              Contents of The Tipitaka Volume 14 http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]