ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext book chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 10 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.4)

                     10. Indriyabhavanasuttavannana
     [453] Evamme sutanti indriyabhavanasuttam. Tattha gajangalayanti 1-
evamnamake nigame. Suveluvaneti suvelu nama eka rukkhajati, tehi
sanchanno mahavanasando, tattha viharati. Cakkhuna rupam na passati, sotena
saddam na sunatiti cakkhuna rupam na passitabbam, sotena saddo na  sotabboti
evam desetiti adhippayena vadati.
     Annatha ca ariyassa vinayeti imina bhagava attano sasane asadisaya
indriyabhavanaya kathanattham alayam akasi. Athayasma anando "sattha alayam
dasseti, handaham imissam parisati bhikkhusamghassa indriyabhavanakatham karemi"ti
sattharam yacanto etassa bhagavatiadimaha. Athassa bhagava indriyabhavanam
kathento tena hanandatiadimaha.
     [454] Tattha yadidam upekkhati ya esa vipassanupekkha nama, esa
santa esa panita, atappikati attho. Iti ayam bhikkhu cakkhudvare ruparammanamhi
itthe arammane manapam, anitthe amanapam, majjhatte manapamanapanca cittam,
tassa rajjitum va dussitum va muyhitum va adatvava pariggahetva vipassanam
majjhatte thapeti. Cakkhumati sampannacakkhu visuddhanetto. Cakkhabadhikassa hi
uddham ummilananimmilanam na hoti, tasma so na gahito.
@Footnote: 2 Si. kajangalayanti
     [456] Isakamponeti 1- rathisa viya utthahitva thite.
     [461] Patikule appatikulasannitiadisu patikule mettapharanena va
dhatuso upasamharena va appatikulasanni viharati. Appatikule asubhapharanena va
aniccato upasamharena va patikulasanni viharati. Sesapadesupi eseva nayo.
Tadubhayam abhinivajjetva majjhatto hutva viharitukamo pana kim karotiti.
Itthanitthesu apathagatesu neva somanassiko na domanassiko hoti. Vuttam hetam:-
                katham patikule appatikulasanni viharati, anitthasmim vatthusmim
         mettaya va pharati, dhatuto va upasamharati, evam patikule
         appatikulasanni viharati.  katham appatikule patikulasanni viharati,
         itthasmim  vatthusmim asubhaya va pharati, aniccato va upasamharati,
         evam appatikule patikulasanni viharati. Katham patikule ca appatikule
         ca appatikulasanni viharati, anitthasminca itthasminca vatthusmim
         mettaya va pharati, dhatuto va upasamharati, evam patikule ca
         appatikule ca appatikulasanni viharati. Katham appatikule ca patikule
         ca patikulasanni viharati, itthasminca anitthasminca vatthusmim
         asubhaya va pharati, aniccato va upasamharati, evam appatikule ca
         patikule ca patikulasanni viharati. Katham patikule ca appatikule ca
         tadubhayam abhinivajjetva upekkhako viharati sato sampajano,
         idha bhikkhu cakkhuna rupam disva neva sumano hoti na dummano,
         upekkhako viharati sato sampajano .pe. Manasa dhammam vinnaya
         neva sumano hoti na dummano, upekkhako viharati sato
         sampajano. Evam patikule ca appatile ca tadubhayam abhinivajjetva
         upekkhako viharati sato sampajanoti. 2-
@Footnote: 1 Si. isakamponeti          2 khu. pati. 31/17/424
     Imesu ca tisu nayesu pathamanaye manapam amanapam manapamanapanti
sankilesam vattati, nikkilesam vattati. Dutiyanaye sankilesam, tatiyanaye
sankilesanikkilesam vattati, puna vuttam "pathamam sankilesam vattati, dutiyam
sankilesampi nikkilesampi, tatiyam nikkilesameva vattati"ti. Sesam sabbattha
uttanamevati.
                    Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya
                    indriyabhavanasuttavannana nitthita.
                    Pancamavaggavannana nitthita.
                               Iti
             papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya uparipannasakavannana
                             nitthita.
              Pancavaggapatimandita dvipannasakasuttantasangahatthakatha
                             nitthita.
       Yo cayam "sabbadhammamulapariyayam vo bhikkhave desessami"ti araddhatta
adikalyano, majjhe "suttam geyyam veyyakaranam gatha udanam itivuttakam
jatakam abbhutadhammam vedallan"ti vacanato majjhekalyano, sannitthane "ariyo
bhavitindriyo"ti vacanato pariyosanakalyanoti tividhakalyano majjhimanikayo
"mahavipassana namayan"ti vutto, so vannanavasena samatto hoti.
                             Nigamanakatha
ettavata ca:-
                ayacito sumatina therena bhadantabuddhamittena 1-
                pubbe mayuradutapattanamhi saddhim nivasantena.
                Paravadavidhamsanassa 2- majjhimanikayasetthassa
                yamaham papancasudanimatthakatham katumarabhim.
                Sa hi mahaatthakathaya saramadaya nitthita esa
                sattuttarasatamattaya paliya bhanavarehi.
                Ekunasatthimatto visuddhamaggopi bhanavarehi
                atthappakasanatthaya agamanam kato yasma.
                Tasma tena saha'yam gathaganananayena  atthakatha
                samadhikachasatthisatamiti 3- vinneyya bhanavaranam. 4-
                Samadhichasatthisatapamanamiti bhanavarato esa
                samayam pakasayanti 5- mahaviharadhivasinam. 6-
                Mulatthakathasaram adaya maya imam karontena
                yam punnamupacitam tena hotu loko sada sukhitoti.
     Paramavisuddhasaddhabuddhiviriyappatimanditena silacarajjavamaddavadi-
gunasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogahanasamatthena pannaveyyattiya-
samannagatena tipitakapariyattippabhede satthakathe satthu sasane appatihatananappabhavena
mahaveyyakaranena karanasampattijanitasukhaviniggatamadhurodaravacanalavannayuttena
yuttamuttavadina vadivarena mahakavina
@Footnote: 1 Ma. bhadantabuddhaputtena  2 Si. paravadavadi...   3 Ma.,ka....satam  4 Ma.,ka. bhanavarehi
@5 ka. pakasayantim    6 Ma.,ka. mahaviharavasinam
Pabhinnapatisambhidaparivare chalabhinnadippabhedagunappatimandite uttarimanussadhamme
supatitthitabuddhinam theravamsappadipanam theranam mahaviharavasinam vamsalankarabhutena
vipulavisuddhabuddhina buddhaghosoti garuhi gahitanamadheyyena therena katayam papancasudani
nama majjhimanikayatthakatha:-
        tava titthatu lokasmim             lokanittharanesinam
        dassenti kulaputtanam             nayam ditthivisuddhiya.
        Yava buddhoti namampi            suddhacittassa tadino
        lokamhi lokajetthassa            pavattati mahesinoti.
        Antarayam vina esa            suddhitthanamupagata
        tatha sijjhantu sankappa           sattanam dhammanissitati.
                        Papancasudani nama
               majjhimanikayatthakatha sabbakarena nitthita.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 10 page 256-260. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=6519&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=6519&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=853              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=10912              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=10795              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=10795              Contents of The Tipitaka Volume 14 http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

first pageprevious pagedispage pageNumbernext book chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]