บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
9. Sundarikasuttavannana [195] Navame sundarikabharadvajoti sundarikaya nadiya tire aggijuhanena evam laddhanamo. Sundarikayati evamnamikaya nadiya. Aggim juhatiti ahutim pakkhipanena jaleti. Aggihuttam paricaratiti agyayatanam sammajjanupalepanabalikammadina payirupasati. Ko nu kho imam habyasesam bhunjeyyati so kira brahmano aggimhi hutavasesam payasam disva cintesi "aggimhi tava pakkhitapayaso mahabrahmuna bhutto, ayam pana avaseso atthi, tam yadi brahmuno mukhato jatassa brahmanassa dadeyyam, evam me pitara saha puttopi santappito bhaveyya, suvisodhito cassa brahmalokamaggo"ti. 5- So brahmanassa dassanattham utthayasana catuddisa anuvilokesi "ko nu kho imam habyasesam bhunjeyya"ti. Rukkhamuleti tasmim vanasande jetthakarukkhassa mule. Sasisam parutam nisinnanti saha sisena parutakayam nisinnam. Kasma pana bhagava tattha nisidi? bhagava kira paccusasamaye lokam olokento imam brahmanam disva cintesi:- ayam brahmano evarupam aggapayasam gahetva "mahabrahmanam bhojemi"ti aggimhi jhapento aphalam karoti .pe. Cattaro magge ceva cattari ca phalani demiti. Tasma kalasseva vutthaya sarirapatijagganam katva pattacivaram adaya gantva vuttanayeneva 6- tasmim rukkhamule nisidi. Atha kasma sasisam parupati? 7- himapatassa ca sitavatassa ca patibahanattham, patibalova etam tathagato adhivasetum. Sace pana parupetva 8- nisideyya, brahmano duratova sanjanitva nivatteyya, evam sati katha nappavatteyya. Ita bhagava "brahmane agate sisam vivarissami, atha mam @Footnote: 1 cha.Ma. etam 2 Si. na tuyhamyeva, Ma. tuyhamyeva 3 cha.Ma., i. appepi bije @4 cha.Ma., i. sukhettam 5 cha.Ma. brahmalokagamimaggoti 6 cha.Ma. vuttanayena @7 cha.Ma. parupiti 8 cha.Ma. aparupetva So disva katham pavattessati, tassaham kathanusarena dhammam desessami"ti kathapavattanattham evamakasi. Upasankamiti brahmano "ayam sasisam parupitva sabbarattim padhanamayutto, imassa dakkhinodakam datva imam habyasesam dassami"ti brahmanasanni hutva upasankami. Mundo ayam bhavam, mundako ayam bhavanti sise vivaritamatte nicakesantam disva "mundo"ti 1- aha. Tato sutthutaram olokento pavattamattampi sikham adisva hilento "mundako"ti aha. Tatovati yattha thito addasa, tamhava padesa. Mundapi hiti kenaci karanena munditasisapi honti. Ma jatim pucchati yadi danassa mahapphalatam paccasimsasi, jatim ma puccha. Akaranam hi dakkhineyyabhavassa jati. Carananca pucchati apica kho siladigunabhedacaranam puccha. Etam hi dakkhineyyabhavassa karanam. Idanissa tamattham vibhavento kattha have jayati jatavedotiadimaha. Tatradhippayo 2- :- idha kattha aggi jayati, na ca so saladikattha jatova aggikiccam karoti, pasanadoniadikattha jato na karoti, attano pana acciadigunasampattiya yato va tato va jato karotiyeva. Evam pana 3- brahmanakuladisu jatova dakkhineyyo hoti candalakuladisu jato na hoti, apica kho nicakulinopi uccakulinopi khinasavamuni dhitima hirinisedho ajaniyo hoti, imaya dhitihiripamukhaya 4- gunasampattiya jatima uttamadakkhineyno hoti. So hi dhitiya gune dhareti, hiriya dose nisedhetiti. Apicettha muniti monadhammena samannagato. Dhitimati viriyava. Ajaniyoti karanakaranajananako. Hirinisedhoti hiriya papani nisedhetva thito. Saccena dantoti paramatthasaccena danto. Damasa upetoti indriyadamena upagato. 5- Vedantaguti catunnam maggavedanam antam catuhi va maggavedehi kilesanam antam gato. Vusitabrahmacariyoti maggabrahmacariyavasam vuttho. Yannupanitoti @Footnote: 1 rassakesantanti tika 2 cha.Ma. tatrayam adhippayo 3 cha.Ma. na @4 cha.Ma. dhitihiripamokkhaya 5 cha.Ma. upeto Upanitayanno patiyaditayanno va. 1- Tamupavhayethati yena yanno patiyadito, so tam paramatthabrahmanam avhayeyya. "indamavhayama, somamavhayama, varunamavhayama, isanamavhayama, avhayamati 2- idam pana avhanam niratthakam. Kalenati avham dassento 3- ca "kalo bhante nitthitam bhattan"ti anto majjhantikakaleyeva tam upavhayeyya. So juhati dakkhineyyeti yo evam kale khinasavam amantetva tattha catupaccayadakkhinam patitthapeti, so dakkhineyye juhati nama, na acetane aggimhi pakkhipanto. Iti brahmano bhagavato katham sunanto pasiditva idani attano pasadam avikaronto addha suyitthantiadimaha. Tassattho:- addha mama yidam idani suyitthanca suhutanca bhavissati, pubbe pana aggimhi jhapitam niratthakam ahositi. Anno janoti "aham brahmano, aham brahmano"ti vadanto andhabalaputhujjano. Habyasesanti hutasesam. Bhunjatu bhavantiadi purimasutte vuttanayeneva veditabbam. Na khvahanti na kho aham. Kasma panevamahati? tasmim kira bhojane Upahatamatteyeva "sattha bhunjissati"ti sannaya catusu mahadipesu dvisu ca 4- parittadipasahassesu devata pupphaphaladini ceva sappinavanitatelamadhuphanitadini ca adaya madhupatalam piletva madhum ganhantiyo viya dibbanubhavena nibbattitojameva gahetva pakkhipimsu. Tena tam sukhumattam gatam, manussananca olarikavatthunti 5- tesam tava olarikavatthutaya samma parinamam na gacchati. Goyuse pana tini bijani 6- pakkhipitva pakkatta olarikamissakam jatam, devananca sukhumavatthunti tesam sukhumavatthutaya samma parinamam na gacchati. Sukkhavipassakakhinasavassapi kucchiyam na parinamati atthasamapattilabhikhinasavassa pana samapattivasena 7- parinameyya. Bhagavato pana pakatikeneva kammajatejena parinameyya. @Footnote: 1 cha.Ma. ca 2 cha.Ma. yavamavhayamati 3 cha.Ma., i. avhayanto @4 cha.Ma. ca-saddo na dissati 5 cha.Ma....vatthuti, evamuparipi @6 cha.Ma., i tilabijani 7 cha.Ma. samapattibalena Appahariteti apaharite. 1- Sace hi haritesu tinesu pakkhipeyya, siniddhapayasena tinani putini bhaveyyum. Buddha ca bhutagamasikkhapadam na vitikkamanti, tasma evamaha. Yattha pana galappamanani mahatinani, tadise thane pakkhipitum vattati. Appanaketi sappanakasmim hi parittaudake pakkhitte panaka maranti, tasma evamaha. Yam pana gambhiram mahaudakam hoti. Patisatepi patisahassepi pakkhitte na alulati, tatharupe udake vattati. Opilapesiti suvannapatiya saddhimyeva nimmujjapesi. 2- Vicitayati viticitayatiti 3- evarupam saddam karoti. Kimpanesa payasassa anubhavo, udahu tathagatassati? tathagatassa. Ayam hi brahmano tam Payasam opilapetva ummaggam aruyha satthu santikam anagantvava gaccheyya, atha bhagava "ettakam acchariyam disva mama santikam agamissati, athassaham dhammadesanaya micchaditthigahanam bhinditva sasane otaretva amatapanam payessami"ti adhitthanabalena 4- evamakasi. Darusamadahanoti darum jhapayamano. Bahiddha hi etanti etam darujjhapanam nama ariyadhammato bahiddha. Yadi etena suddhi bhaveyya, ye davadahakadayo bahuni daruni jhapenti, te pathamataram sujjheyyum. Kusalati khandhadisu kusala. Ajjhattameva jalayami jotinti niyakajjhatte attano santanasmimyeva nanajotim jalemi. Niccagginiti avajjanapatibaddhena sabbannutananena niccam pajjalitaggi. Niccasamahitattoti niccam samma thapitcitto. Brahmacariyam caramiti bodhimande caritam brahmacariyam gahetva evam vadati. Mano hi te brahmana kharibharoti yatha kharibharo khandhena vuyhamano 5- upari thitopi akkantakkantatthane pathaviya saddhim phusati 6- viya, evameva jatigottakuladini manavatthuni nissaya ussapito manopi tattha tattha issam uppadento catusu apayesu samsidapeti. Tenaha "mano hi te brahmana kharibharo"ti. Kodho dhumoti tava nanaggissa upakkilesatthena kodho @Footnote: 1 cha.Ma. aharite 2 cha.Ma., i. nimujjapesi 3 cha.Ma. ciccitayati citicitayatiti @4 Si. adhitthanavasena 5 cha.Ma. vayhamano 6 cha.Ma. phuseti Dhumo. Tena hi te upakkilittho nanaggi na virocati. Bhasmanimmosavajjanti nirojatthena 1- musavado charika nama. Yatha hi charikaya paticchanno aggi na joteti, evam te musavadena paticchannam nananti dasseti. Jivha sujati yatha tuyham suvannarajatalohakatthamattikasu annataramaya yagayajanatthaya 2- suja hoti, evam mayham dhammayagayajanatthaya pahutajivha 3- sujati vadati. Hadayam jotitthananti yatha tuyham naditire jotitthanam, evam mayham dhammayagayajanatthanatthena 4- sattanam hadayam jotitthanam. Attati cittam. Dhammo rahadoti yatha tvam aggim paricaritva dhumaccharikasedakilitthasariro sundarikam nadim otaritva nhayasi, evam mayham sundarikaya sadisena bahirena rahadena attho natthi, atthangikamaggadhammo pana mayham rahado, tatraham panasatampi panasahassampi caturasitipanasahassanipi ekappaharena nhapemi. Silatitthoti tassa pana me dhammarahadassa catuparisuddhisilam titthanti dasseti. Anaviloti yatha tuyham sundarika nadi catuhi pancahi ekato nhayantehi hetthupariyavalika alula hoti, na evam mayham rahado, anekasahassesupi 5- panesu otaritva nhayantesu so anavilo vippasannova hoti. Sabbhi satam pasatthoti panditehi panditanam pasattho. Uttamatthena vaso sabbhiti vuccati, panditehi pasatthatta satam pasattho. Taranti paranti nibbanaparam gacchanti. Idani ariyamaggarahadassa angani uddharitva dassento saccam dhammoti- adimaha. Tattha saccanti vacisaccam. Dhammoti imina ditthisankappavayamasatisamadhayo dasseti. Samyamoti imina kammantajiva gahita. Saccanti va imina maggasaccam gahitam. Sa atthato sammaditthi. Vuttam hetam "sammaditthi maggo ceva hetu ca"ti. 6- Sammaditthiya pana gahitaya tamgatikatta sammasankappo gahitova hoti. Dhammoti imina vayamasatisamadhayo. Samyamoti imina vacakammantajiva. Evampi @Footnote: 1 Ma. nijotatthena 2 Si. annatara mahayagam yajanatthaya 3 ka. bahujivha @4 cha.Ma., i. dhammayagassa yajanatthanatthena 5 cha.Ma., i. anekasatasahassesupi @6 abhi. sangani. 34/1039/247 nikkhepakanda Atthangiko maggo dassito hoti. Athava saccanti paramatthasaccam, tam atthato nibbanam. Dhammoti padena ditthi sankappo vayamo sati samadhiti pancangani gahitani. Samyamoti vaca kammanto ajivoti tini. Evampi atthangiko maggo dassito hoti. Brahmacariyanti evam 1- brahmacariyam nama. Majjhe sitati sassatucchede vajjetva majjhe nissita. Brahmapattiti setthappatti. Sa tujjubhutesu namo karohiti ettha takaro padasandhikaro, sa tvam ujubhutesu khinasavesu namo karohiti attho. Tamaham naram dhammasariti brumiti yo evam patipajjati, tamaham puggalam "eso dhammasari dhammasariya patipanno"ti 2- ca "kusaladhammehi akusaladhamme haretva 3- thito"ti va 4- vadamiti. Navamam.The Pali Atthakatha in Roman Book 11 page 221-226. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=5735&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=5735&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=658 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=5411 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=4788 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=4788 Contents of The Tipitaka Volume 15 http://84000.org/tipitaka/read/?index_15
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]