ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 11 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.1)

                        5. Subhasitasuttavannana
       [213] Pancame angehiti karanehi avayavehi va. Musavadaveramaniadini
hi cattari subhasitavacaya karanani, saccavacanadayo cattaro avayava. Karanatthe
ca angasadde  "catuhi"ti nissakkavacanam hoti, avayavatthe karanavacanam. Samannagatati
samanuagata pavatta yutta ca. Vacati samullapanavaca, ya sa 3- "vaca gira
byappatho"ti 4- ca, "nela kannasukha"ti 5- ca agata. "ya pana vacaya ce
katam kamman"ti evam vinnattivaca ca, 6- "ya catuhi vaciduccaritehi arati .pe.
Ayam vuccati sammavaca"ti 7- evam virati ca, "pharusa bhikkhave vaca asevita
@Footnote: 1 cha.Ma. talavantena bijenti, i....vijenti  2 cha.Ma. anuddhamseti
@3 cha.Ma. ayam patho na dissati  4 abhi. sangani. 34/636/195 rupakanda
@5 di. Si. 9/9,194/4,64  6 cha.Ma. vinnatti ca
@7 abhi. vibhanga. 35/206/127 saccavibhanga
Bhavita bahulikata nirayasamvattanika hoti"ti 1- evam cetana ca vacati agata, na
sa idha adhippeta. Kasma? abhasitabbato. Subhasitati sutthu bhasita. Tenassa
atthavahattam dipeti. No dubbhasitati na  dutthu bhasita. Tenassa anatthavahattam 2-
dipeti. Anavajjati ragadivajjarahita. Iminassa karanasuddhim catudosabhavam
ca dipeti. Ananuvajjati ananuvadavimutta. 3- Iminassa sabbakarasampattim dipeti.
Vinnunanti panditanam. Tena nindapasamsasu bala appamanati dipeti.
         Subhasitamyeva bhasatiti puggaladhitthanaya desanaya catusu vacangesu hi 4-
annataranganiddesavacanametam. 5- No dubbhasitanti tasseva vacangassa
patipakkhabhasananivaranam. No dubbhasitanti imina micchavacappahanam dipeti.
Subhasitanti imina pahinamicchavacena bhasitabbavacanalakkhanam. Angaparidipanattham pana 6-
abhasitabbam pubbe avatva bhasitabbamevaha. Esa nayo dhammamyevatiadisupi. Ettha
ca pathamena pisunadosarahitam samaggakaranavacanam vuttam, dutiyena samphappalapadosarahitam dhammato
anapetam mettavacanam, 7- itarehi dvihi pharusalikarahitani piyasaccavacanani. Imehi
khotiadina tani angani paccakkhato dassento tam vacam nigameti. Yanca
anne patinnadihi avayavehi, namadihi padehi, lingavacanavibhattikalakarakasampattihi
ca samannagatam musavadadivacampi subhasitanti mannanti, tam patisedheti.
Avayavadisamannagatapi hi tatharupi vaca dubbhasitava hoti attano ca paresam ca
anatthavahatta. Imehi pana catuhangehi samannagata sacepi milakkha 8- bhasapariyapanna
ghatacetikagitikapariyapannapi hoti, tatharupi 9- subhasitava lokiyalokuttara-
hitasukhavahatta tatha hi maggapasse sassam rakkhanti ya sihalacetikaya sihalakeneva jati
jaramaranayuttam gitikam gayantiya saddam sutva maggam gacchanta satthimatta vipassaka
bhikkhu arahattam papunimsu. Tatha tisso nama araddhavipassako bhikkhu padumasarasamipena
gacchanto padumasare padumani bhanjitva
@Footnote: 1 an. atthaka. 23/130(40)/252 danavagga  2 cha.Ma. anatthavahanapahanatam, i. anatthavahanatam
@3 cha.Ma. anuvadavimutta    4 cha.Ma. ayam saddo na dissati
@5 Si. annatarassa niddesavacanametam, cha.Ma. annataraniddosavacanametam,
@i. annataranganidassanavacanam etam  6 cha.Ma., i. panettha
@7 Si. mattavacanam, cha.Ma., i. mantavacanam  8 cha.Ma., i. milakkhu... evamuparipi
@9 cha.Ma., i. tathapi
             "patova phullitakokanadam 1-        suriyalokena maddiyate 2-
              evam manussattam gata satta       jarabhivegehi 3- maddiyanti"ti
  imam gitikam gayantiya cetikaya sutva arahattam patto.
         Buddhantare hi 4- annataro puriso sattahi puttehi saddhim atavito
agamma annataraya itthiya musalena tandule kottentiya:-
             "jaraya parimadditam etam           milatacchavicammanissitam
              maranena bhijjati etam            maccussa  ghasamamisam gatam. 5-
              Kiminam alayam etam              nanakunapena puritam
              asucissa bhajanam  etam           kaddalikkhandhasamam idan"ti
imam gitikam sutva paccavekkhanto saha puttehi paccekabodhim patto. Evam imehi
catuhi angehi samannagata vaca sacepi milakkhabhasapariyapanna ghatacetikanam
gitikapariyapanna va hoti, tathapi subhasitati veditabba. Subhasitatta
ceva anavajja  ca ananuvajja vinnunam atthatthikanam atthapatisarananam no
byanjanapatisaranananti.
        Saruppahiti anucchavikahi. Abhitthaviti pasamsi. Na tapayeti vippatisarena
na tapeyya na vihetheyya. 6- Pareti parehi bhindanto na badheyya. 7- Iti
imaya gathaya apisunavacavasena bhagavantam thometi. Patinanditati piyayita. Yam
anadayati yam vacam bhasanto paresam papani appiyani pharusavacanani anadaya
atthabyanjanamadhuram piyameva bhasati, tam vacam bhaseyyati piyavacavasena abhitthavi.
        Amatati sadhubhavena amatasadisa. Vuttampi  hetam "saccam have sadhutaram
rasanan"ti. 8- Nibbanamatapaccayatta va amata. Esa dhammo sanantanoti ya
ayam saccavaca nama, esa porano dhammo cariya paveni. Idameva hi
porananam acinnam, na te alikam bhasimsu. Tenevaha sacce atthe ca dhamme
ca, ahu santo patitthitati.
@Footnote: 1 Ma. phullitakokanudam  2 Si., i. tajjiyate, cha.Ma.bhijjiyate  3 cha.Ma. jarabhivegena
@4  cha.Ma., i. buddhantarepi  5 cha.Ma. ayam patho na dissati  6 cha.Ma., i. na vibadheyya
@7 cha.Ma., i. nabhibhaveyya na badheyya     8 sam. saga. 15/246/258 alavakasutta
      Tattha sacce patitthitattava attano ca paresanca atthe patitthita, atthe
patitthitattaeva, dhamme patitthita hontiti veditabba. Saccavisesanameva va
etam. Idam hi vuttam hoti:- sacce patitthita, kidise? atthe ca dhamme ca, yam
paresam atthato anapetatta attham atthanuparodhakaram, 1- dhammato anapetatta
dhammam dhammikameva attham sadhetiti. Iti imaya gathaya saccavacanavasena abhitthavi.
      Khemanti abhayam nirupaddavam. Kena karanenati ce. Nibbanapattiya
dukkhassantakiriyaya, yasma kilesanibbanam papeti, vattadukkhassa ca antakiriyaya
samvattatiti attho. Athava yam buddho nibbanapattiya dukkhassantakiriyayati dvinnam
nibbanadhatunam atthaya khemassa maggassa pakasanato 2- khemam vacam bhasati. Sa ve
vacanamuttamati sa vaca sabbavacanam setthati evamettha 3- attho datthabbo.
Iti imaya gathaya mantavacanavasena bhagavantam abhitthavanto arahattanikutena desanam
nitthapesiti. Pancamam.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 11 page 258-261. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=6688&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=6688&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=738              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=6104              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=5422              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=5422              Contents of The Tipitaka Volume 15 http://84000.org/tipitaka/read/?index_15

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]