ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 12 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.2)

                         2. Kalarasuttavannana
    [32] Dutiye kalarakhattiyoti tassa therassa namam. Danta panassa kalara
visamasanthana, tasma "kalaro"ti vuccati. Hinayavattoti hinassa gihibhavassa
atthaya nivatto. Assasamalatthati assasam avassayam patittham na hi nuna 1- alattha,
tayo magge tini ca phalani nuna nalatthati dipeti. Yadi hi tani labheyya, na
sikkham paccakkhaya hinayavatteyyati ayam therassa adhippayo. Na khvaham avusoti
aham kho avuso "assasampatto"ti 2- na kankhami. Therassa hi savakaparaminanam
avassayo, tasma so na kankhati. Ayatim panavusoti imina "ayatim patisandhi
tumhakam ugghatita, na ugghatita"ti arahattappattim pucchati. Na khvaham avuso
vicikicchamiti imina thero tattha vicikicchabhavam dipeti.
@Footnote: 1 Si. nahanuna           2 cha.Ma.,i. assasam patto, na pattoti
    Yena bhagava tenupasankamiti imam sukaranam 1- bhagavato arocessami"ti
upasankami. Anna byakatati arahattam byakatam. Khina jatiti na therena evam
byakata, ayam pana thero tuttho pasanno evam padabyanjanani aropetva
aha. Annataram bhikkhum amantesiti tam sutva sattha cintesi "sariputto dhiro
gambhiro, na so kenaci karanena evam byakarissati, sankhittena pana panho
byakato bhavissati, pakkosapetva nam panham byakarapessami"ti annataram
bhikkhum amantesi.
    Sace tam sariputtati idam bhagava "na esa attano dhammataya annam
byakarissati, panhametam pucchissami, tam kathento ca 2- annam byakarissati"ti
annam byakarapetum evam pucchi. Yamnidanavuso jatiti avuso ayam jati nama
yampaccaya, tassa paccayassa sankhya 3- khinasmim jatiya paccaye jatisankhatam
phalam khinanti viditam. Idhapica thero panhe akankhitva ajjhasaye kankhati. Evam
kirassa ahosi "anna nama tanha khina, upadanam khinam, bhavo khino. Paccayo
khino, kilesa khinatiadihi bahuhi karanehi sakka byakatum, katham kathento
pana satthu ajjhasayam gahetum sakkhissami"ti.
    Kincapi evam ajjhasaye kankhati, panham pana atthapetvava paccayakaravasena
byakasi. Satthapi paccayakaravaseneva byakarapetukamo, tasma esa
byakarontova ajjhasayam ganhi. Tavadeva "gahito me satthu ajjhasayo"ti
annasi. Athassa nayasatena nayasahassena panhabyakaranam upatthasi. Yasma pana
bhagava uttaram 4- panham pucchati, tasma tena tam 5- byakaranam anumoditanti
veditabbam.
@Footnote: 1 cha.Ma. sutakaranam
@2 cha.Ma.,i. va                        3 cha.Ma.,i. khya
@4 cha.Ma. uttari           5 Si. netam
    Katham janato pana teti idam kasma arabhi? avisaye sihanadam nadapetum.
Thero kira sukarakhatalenadvare 1- dighanakhaparibbajakassa vedanapariggahasutte
kathiyamane talavantam gahetva sattharam vijayamano thito tisso vedana
pariggahetva savakaparaminanam adhigato, ayamassa avisayo. Imasmim savisaye thito
sihanadam nadissatiti nam sandhaya sattha imam panham pucchi aniccati hutva
abhavatthena anicca. Yadaniccam tam dukkhanti ettha kincapi sukha vedana
thitisukha viparinamadukkha, dukkha vedana thitidukkha viparinamasukha, adukkhamasukha
nanasukha annanadukkha, viparinamakotiya pana sabbava dukkha nama jata.
Viditanti yasma evam vedanattayam dukkhanti viditam. Tasmassa ya 2- tattha tanha,
sa na upatthasiti dasseti.
    Sadhu sadhuti therassa vedanaparicchedane 4- sampahamsanam. Thero hi vedana
ekati va dve tisso catassoti va avutteyeva 4- tasam tissoti paricchedam
annasi, tena tam bhagava sampahamsanto evamaha. Dukkhasminti idam bhagava imina
adhippayena aha "sariputta yam taya `imina karanena vedanasu tanha
na upatthasi'ti byakatam, tam subyakatam. `tisso Vedana'ti vibhajantena pana te
atipapanco kato, tam `dukkhasmin'ti byakarontenapi hi te subyakatameva
bhaveyya. Yankinci vedayitam, tam dukkhanti natamattepi hi vedanasu tanha na
titthati"ti
    katham vimokkhati katara vimokkha, katarena vimokkhena taya anna byakatati
attho. Ajjhattavimokkhati 5- ajjhattavimokkhena, ajjhattasankhare pariggahetva
@Footnote: 1 cha.Ma. sukaranikhata......       2 cha.Ma. tasma ya, i. tasma mam ya
@3 cha.Ma.,i....paricchedajanane      4 cha.Ma.,i. avuttepi vuttanayena
@5 cha.Ma. ajjhattam vimokkhati
Pattaarahattenati attho. Tattha catukkam veditabbam:- ajjhattam abhiniveso ajjhattam
vutthanam, ajjhattam abhiniveso bahiddha vutthanam, bahiddha abhiniveso bahiddha
vutthanam, bahiddha abhiniveso ajjhattam vutthananti. Ajjhattam hi abhinivesitva
bahiddha dhammapi datthabbayeva, bahiddha abhinivesitva ajjhattadhammapi. Tasma koci
bhikkhu ajjhattasankharesu nanam otaretva te vavatthapetva bahiddha otareti,
bahiddhapi pariggahetva puna ajjhattam otareti, tassa ajjhattasankhare sammasanakale
maggavutthanam hoti. Iti ajjhattam abhiniveso ajjhattam vutthanam nama. Koci
ajjhattasankharesu nanam otaretva te vavatthapetva bahiddha otareti, tassa
bahiddha sankhare sammasanakale maggavutthanam hoti. Iti ajjhattam abhiniveso
bahiddha vutthanam nama. Koci bahiddha sankharesu nanam otaretva te vavatthapetva
ajjhattam otareti, ajjhattampi pariggahetva puna bahiddha otareti, tassa
bahiddha sankhare sammasanakale maggavutthanam hoti. Iti bahiddha abhiniveso
bahiddha vutthanam nama. Koci bahiddha sankharesu nanam otaretva te vavatthapetva
ajjhattam otareti, tassa ajjhattasankhare sammasanakale maggavutthanam hoti. Iti
bahiddha abhiniveso ajjhattam vutthanam nama. Tatra thero "ajjhattasankhare
pariggahetva tesam vavatthanakale maggavutthanena arahattapattosmi"ti
dassento ajjhattavimokkha khvaham avusoti aha.
    Sabbupadanakkhayati sabbesam catunnampi udadananam khayena. Tathasato 1-
viharamiti tenakarena satiya samannagato viharami. Yathasatam viharantanti
yenakarena mam satiya samannagatam viharantam. Asava nanussavantiti cakkhuto rupe
savanti asavanti sandanti pavattantiti evam chahi dvarehi chasu arammanesu
savanadhamma kamasavadayo asava nanussavanti nanuppabandhanti, 2- yatha me na
@Footnote: 1 cha.Ma. tatha sato          2 cha.Ma. nanuppavaddhanti
Uppajjantiti attho. Attananca navajanamiti attananca na avajanami. Imina
omanapahanam 1- kathitam. Evam hi sati pajanana pasanna 2- hoti.
    Samanenati buddhasamanena. Tesvaham na kankhamiti tesu aham "kataro
kamasavo, kataro bhavasavo, kataro ditthasavo, kataro avijjasavo"ti evam
sarupabhedatopi, "cattaro asava"ti evam gananaparicchedatopi na kankhami. Te me
pahinati na vicikicchamiti te mayham pahinati vicikiccham na uppadesim. 3- Idam
bhagava "evam byakarontenapi taya subyakatam bhaveyya, `ajjhattavimokkha khvaham
avuso'tiadini pana te vadantena atipapanco kato"ti dassento aha.
    Utthayasana viharam pavisiti pannattapavarabuddhasanato 4- utthahitva
viharam antomahagandhakutim pavisi asambhinnaya eva parisaya. Kasma? buddha hi
anitthitaya desanaya asambhinnaya parisaya utthayasana gandhakutim pavisanta
puggalathomanattham va pavisanti dhammathomanattham va. Tattha puggalathomanattham pavisanto
sattha evam cintesi "imam maya sankhittena uddesam uddittham vittharena ca
avibhattam dhammapatiggahaka bhikkhu uggahetva anandam va kaccanam va upasankamitva
pucchissanti, te mayham nanena samsandetva kathessanti, tatopi dhammapatiggahaka
puna mam pucchissanti, tesamaham `bhikkhave sukathitam anandena, sukathitam kaccanena,
mancepi tumhe etamattham puccheyyatha, aham pana 5- evameva byakareyyan'ti evam
te puggale thomessami, tato tesu garavam janetva bhikkhu upasankamissanti,
tepi bhikkhu atthe ca dhamme ca niyojessanti, te tehi niyojita tisso sikkha
paripuretva dukkhassantam karissanti"ti.
    Athava panassa evam hoti "esa mayi pakkante attano anubhavam
avikarissati, 6- atha nam ahampi tatheva thomessami, tam mama thomanam sutva garavajata
@Footnote: 1 Si. osanapahanam   2 Ma. pajananasamannagato   3 cha.Ma. na uppademi
@4 cha.Ma.pannattavarabuddhasanato    5 cha.Ma. ahampi nam    6 cha.Ma. karissati
Bhikkhu imam upasankamitabbam vacanancassa sotabbam saddhatabbam mannissanti, tam
tesam bhavissati digharattam hitaya sukhaya"ti dhammathomanattham pavisanto evam cintesi
yatha dhammadayadasutte 1- cintesi. Tatra hissa evam ahosi "mayi viharam pavitthe
amisadayadam garahanto dhammadayadanca thomento imissamyeva parisati nisinno
sariputto dhammam desessati, evam dvinnampi amhakam ekajjhasayaya matiya
desita ayam desana agga ca garuka ca bhavissati pasanacchattasadisa"ti.
    Idha pana ayasmantam sariputtam ukkamsetva 2- pakasetva thapetukamo 3-
puggalathomanattham utthayasana viharam pavisi. Idisesu thanesu bhagava
nisinnasaneyeva antarahito cittagatiya viharam pavisatiti veditabbo. Yadi hi
kayagatiya gaccheyya, sabba parisa bhagavantam parivaretva gaccheyya, sa ekavaram
bhinna puna dussannipata 4- bhaveyyati bhagava adissamanena kayena
cittagatiya eva pavisi.
    Evam pavitthe pana bhagavati bhagavato adhippayanurupameva sihanadam naditukamo
tatra kho ayasma sariputto acirapakkantassa bhagavato bhikkhu amantesi. Pubbe
appatisamviditanti idam nama pucchissatiti pubbe maya aviditam annatam. Pathamam
panhanti "sace tam sariputta evam puccheyyum katham janata pana taya avuso
sariputta katham passata anna byakata khina jati"ti imam pathamam panham.
Dandhayitattanti satthu asayajananattham dandhabhavo asighata. Pathamam panham anumoditi
"jati panavuso sariputta kimnidana"ti imam dutiyam panham pucchanto "yamnidanavuso
jati"ti evam vissajjitam pathamam panham anumodi.
     Etadahositi bhagavata anumoditena nayasatena nayasahassena panhassa
ekanganikabhavena pakatibhutatta etam ahosi. Divasampaham bhagavato etamattham
@Footnote: 1 Ma.mu. 12/29/17    2 Ma. okkametva  3 Ma. thometukamo
@4 katthaci dussannipatiyati patho dissati  5 cha.Ma. anumodite
Byakareyyanti sakaladivasampi aham bhagavata 1- etam paticcasamuppadattham puttho
sakaladivasampi annamannehi padabyanjanehi byakareyyam. Yena bhagava tenupasankamiti
evam kirassa ahosi "thero ularasihanadam nadati, sukaranam etam, dasabalassa 2-
arocessami"ti. Tasma yena bhagava tenupasankami.
    Sa hi bhikkhu sariputtassa dhammadhatuti ettha dhammadhatuti paccayakarassa
vivatatabhavadassanasamattham savakaparaminanam. Savakanam hi savakaparaminanam
sabbannutananagatikameva hoti. Yatha buddhanam atitanagatapaccuppanna dhamma
sabbannutananassa pakata honti, evam therassa savakaparaminanam sabbepi
savakananassa gocaradhamme janatiti. Dutiyam.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 12 page 70-76. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=1561&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=1561&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=104              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=1263              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=1212              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=1212              Contents of The Tipitaka Volume 16 http://84000.org/tipitaka/read/?index_16

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]