บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
7. Āṇisuttavaṇṇanā [229] Sattame dasārahānanti evaṃ nāmakānaṃ khattiyānaṃ. Te kira satato dasabhāgaṃ gaṇhiṃsu, tasmā "dasārahā"ti paññāyiṃsu. Ānakoti evaṃ laddhanāmo mudiṅgo. Himavante kira mahākuḷīradaho ahosi. Tattha mahanto kuḷīro otiṇṇotiṇṇaṃ hatthiṃ khādati. Atha hatthī upaddutā ekaṃ kareṇuṃ sakkariṃsu. "imissā puttaṃ nissāya amhākaṃ sotthi bhavissatī"ti. Sāpi mahesakkhaṃ puttaṃ vijāyi. Te tampi sakkariṃsu. So ca vuḍḍhiṃ patto mātaraṃ pucchi "kasmā maṃ ete sakkarontī"ti. Sā taṃ pavuttiṃ ācikkhi. So "kiṃ mayhaṃ kuḷīro pahoti, etha gacchāmā"ti mahāhatthiparivāro tattha gantvā paṭhamameva otari. Kuḷīro udakasaddeneva āgantvā taṃ aggahesi. Mahanto kuḷīrassaaḷo, so taṃ ito vā eto vā cāletuṃ asakkonto mukhe soṇḍaṃ pakkhipitvā viravi. Hatthino "yaṃ nissāya mayaṃ `sotthi bhavissatī'ti amaññimhā, so paṭhamataraṃ gahito"ti tato tato palāyiṃsu. Athassa mātā avidūre ṭhatvā "mayaṃ thalanāgā tumhe udakanāgā nāma, nāgehi nāgo na viheṭhetabbo"ti kuḷīraṃ piyavacanena vatvā imaṃ gāthamāha:- "ye kuḷīrā samuddasmiṃ gaṅgāya yamunāya ca tesaṃ tvaṃ vārijo seṭṭho muñca rodantiyā pajan"ti. 1- Mātugāmasaddo nāma purise khobhetvā tiṭṭhati, tasmā so gahaṇaṃ sithilaṃ akāsi. Hatthipoto vegena ubho pāde ukkhipitvā taṃ piṭṭhiyaṃ akkami. @Footnote: 1 khu.jā. 27/402/108 (syā) Saha akkamanā piṭṭhi mattikabhājanaṃ viya bhijji. Atha naṃ dantehi vijjhitvā ukkhipitvā thale chaḍḍetvā tuṭṭharavaṃ ravi. Atha naṃ hatthino ito cito ca āgantvā maddiṃsu. Tassa eko aḷo paṭikkamitvā pati, taṃ sakko devarājā gahetvā gato. Itaro pana aḷo vātātapena sukkhitvā pakkalākhārasavaṇṇo ahosi, so deve vuṭṭhe udakoghena vuyhanto dasabhātikānaṃ rājūnaṃ uparisote jālaṃ pasārāpetvā gaṅgāya kīḷantānaṃ āgantvā jāle laggi. Te kīḷāpariyosāne jālamhi ukkhipiyamāne taṃ disvā pucchiṃsu "kiṃ etan"ti. Kuḷīraaḷo sāmīti. "na sakkā esa ābharaṇatthāya upanetuṃ, pariyonandhāpetvā bheriṃ karissāmā"ti pariyonandhāpetvā pahariṃsu, saddo dvādasayojanaṃ nagaraṃ avatthari. Tato āhaṃsu "na sakkā idaṃ divase divase vādetuṃ, chaṇadivasatthāya maṅgalabherī hotū"ti maṅgalabheriṃ akaṃsu. Tasmiṃ vādite mahājanā anhāyitvā apilandhitvā 1- hatthiyānādīni āruyha sīghaṃ sannipatanti. Iti mahājanaṃ pakkositvā viya ānetīti ānakotvevassa nāmaṃ ahosi. Aññaṃ āṇiṃ odahiṃsūti aññaṃ suvaṇṇarajatādimayaṃ āṇiṃ ghaṭayiṃsu. Āṇisaṃghātova avasissīti suvaṇṇādimayānaṃ āṇīnaṃ saṅghātamattameva avasesaṃ ahosi. Athassa dvādasayojanappamāṇe 2- saddo antosālāyampi 3- dukkhena suyyittha. Gambhīrāti pālivasena gambhīrā sallasuttasadisā. 4- Gambhīratthāti atthavasena gambhīrā mahāvedallasuttasadisā. 5- Lokuttarāti lokuttaraatthadīpakā. Suññatappaṭisaññuttāti attasuññatadhammamattameva pakāsakā saṅkhittasaṃyuttasadisā. Uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbanti uggahetabbe ca pariyāpuṇitabbe ca. Kavikatāti 6- kavīhi @Footnote: 1 Sī. nhāyitvā pilandhitvā 2 cha.Ma.,i....pamāṇo @3 ka. antosāṇiyampi 4 Sī.,i. sallekhasuttasadisā @5 Ma.mū. 12/449/401 6 Ma. kavitā, aṅ. pañcaka. 22/79/123 (syā) Katā. 1- Itaraṃ tasseva vevacanaṃ. Cittakkharāti vicitraakkhaRā. Itaraṃ tasseva vevacanaṃ. Bāhirakāti sāsanato bahibhūtā. Sāvakabhāsitāti tesaṃ tesaṃ sāvakehi bhāsitā. Sussūsissantīti akkharacittatāya ceva savanasampattiyā ca attamanā hutvā sāmaṇeradaharabhikkhumātugāmamahāgahapatikādayo "esa dhammathiko"ti sannipatitvā sotukāmā bhavissanti. Tasmāti yasmā tathāgatabhāsitā suttantā anuggayhamānā antaradhāyanti, tasmā. Sattamaṃ.The Pali Atthakatha in Roman Book 12 page 251-253. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=5542 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=5542 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=672 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=7046 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=6239 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=6239 Contents of The Tipitaka Volume 16 http://84000.org/tipitaka/read/?index_16
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]