ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 12 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.2)

                       3. Phenapindupamasuttavannana
    [95] Tatiye gangaya nadiya tireti ayujjhapuravasino aparimanabhikkhuparivaram
carikam caramanam tathagatam attano nagaram sampattam disva ekasmim gangaya
nivattanatthane mahavanasandamanditappadese satthu viharam katva adamsu. Bhagava
tattha viharati. Tam sandhaya vuttam "gangaya nadiya tire"ti. Tatra kho bhagava
bhikkhu amantesiti tasmim vihare vasanto bhagava sayanhasamayam gandhakutito
nikkhamitva gangatire pannattavarabuddhasane nisinno gangaya nadiya
agacchantam mahantam phenapindam disva "mama sasane pancakkhandhanissitam 1- ekam
dhammam kathessami"ti cintetva parivaretva nisinne bhikkhu amantesi.
    Mahantam phenapindanti utthanutthane badarapakkappamanato 2- patthaya
anusotagamanena 3- anupubbena pavaddhitva pabbatakutamattam jatam, yattha
udakasappadayo anekapana 4- nivasanti, evarupam mahantam phenapindam. Avaheyyati
ahareyya. So panayam phenapindo utthitatthanepi bhijjati, thokam gantvapi,
ekadviyojanadivasena gantvapi antara pana abhijjantopi mahasamuddam patva
avassameva bhijjati. Nijjhayeyyati olokeyya. Yoniso upaparikkheyyati
@Footnote: 1 Ma. paccakkhanissitam         2 Si. badaratthipamanato, ka. badaracakkapamanato
@3 ka. anusotagamane        4 cha.Ma. anekapanayo
Karanena upaparikkheyya. Kim hi siya bhikkhave phenapinde saroti bhikkhave
phenapindamhi saro nama kim bhaveyya, viliyitva viddhamseyyeva.
    Evameva khoti yatha phenapindo nissaro, evam rupampi niccasara-
dhuvasaraattasaravirahena nissarameva. Yatha ca so "imina pattam va thalakam va
karissami"ti gahetum na sakka. Gahitopi tamattham na sadheti, bhijjati eva,
evam rupampi niccanti va dhuvanti va ahanti va mamanti va gahetum na sakka,
gahitampi na tatha titthati, aniccam dukkham anatta asubhanneva hotiti evam
phenapindasadisameva hoti. Yatha va pana phenapindo chiddavachiddo anekasandhighatito
bahunnam udakasappadinam pananam avaso, evam rupampi chiddavachiddam
anekasandhighatitam, kulavasenevettha asiti kimikulani vasanti, tadeva tesam sutigharampi
vaccakutipi gilanasalapi susanampi, na te annattha gantva gabbhavutthanadini
karonti, evampi phenapindasadisam.
    Yatha ca phenapindo adito badarapakkamatto hutva anupubbena
pabbatakutamattopi hoti, evam rupampi adito kalalamattam hutva anupubbena
byamamattampi gomahimsahatthiadinam vasena pabbatakutadimattam hoti, macchakacchapadinam
vasena anekayojanasatappamanampi, evampi phenapindasadisam. Yatha ca phenapindo
utthitamattopi bhijjati, thokam gantvapi, duram gantvapi, samuddam patva pana
avassameva bhijjati, evamevam rupampi kalalabhavepi bhijjati abbudadibhavepi,
antara pana abhijjamanampi vassasatayukanam vassasatam patva avassameva bhijjati,
maranamukhe cunnavicunnam hoti, evampi phenapindasadisam.
    Kim hi siya bhikkhave vedanaya sarotiadisupi vedanadinam pubbuladihi 1-
evam sadisata veditabba. Yatha hi pubbulo asaro, evam vedanapi. Yatha ca
@Footnote: 1 Si. bubbuladihi
So abalo agayhupago, na sakka tam gahetva phalakam va asanam va katum,
gahitopi bhijjateva, evam vedanapi abala agayhupaga, na sakka niccati va
dhuvati va gahitum, gahitapi na tatha titthati, evam agayhupagatayapi vedana
pubbulasadisa. Yatha pana tasmim tasmim udakabindumhi pubbulo uppajjati ceva
bhijjati ca, na ciratthitiko hoti, evam vedanapi pubbulo uppajjati ceva
bhijjati ca, ciratthitika hoti, ekaccharakkhane kotisatasahassasankha uppajjitva
nirujjhati. Yatha ca pubbulo udakatalam, udakabindum, udakajajallam, 1- sankaddhitva
putam katva gahanavatancati cattari karanani paticca uppajjati, evam vedanapi
vatthum arammanam kilesajallam phassasanghattanancati cattari karanani paticca
uppajjati, evampi vedana pubbulasadisa.
    Sannapi asarakatthena maricisadisa, tatha agayhupagatthena. Na hi sakka
tam gahetva pivitum va nhayitum va bhajanam va puretum. Apica yatha marici
vipphandati, sanjatumivega viya khayati, evam nilasannadibheda sannapi
niladianubhavanatthaya phandati vipphandati. Yatha ca marici mahajanam vippalambheti,
"punnavapi viya punnanadi viya dissati"ti vadapeti, evam sannapi vippalambheti,
"idam nilakam subham sukham niccan"ti vadapeti. Pitakadisupi eseva nayo. Evam
sanna vippalambhanenapi maricisadisa.
    Akukkukajatanti 2- anto asanjataghanadandakam. Sankharapi asarakatthena
kadalikkhandhasadisa, tatha agayhupagatthena. Yatheva hi kadalikkhandhato kinci
gahetva na sakka gopanasiadinam atthaya upanetum, upanitampi na tatha hoti,
evam sankharapi na sakka niccadivasena gahitum gahitapi na tatha honti. Yatha
ca kadalikkhandho bahupattavattisamodhano hoti, evam sankharakkhandho
@Footnote: 1 Ma. udakajallakam, ka. udakajalakam    2 Si. akusajatanti, ka. akukkujakajatanti
Bahudhammasamodhano. Yatha ca kadalikkhandho nanalakkhano. Annoyeva hi bahiraya
pattavattiya vanno, anno tato abbhantaraabbhantaranam evameva sankharakkhandhepi
annadeva phassassa akkhanam, anna cetanadinam, samodhanetva pana sankharakkhandhova
vuccatiti evampi sankharakkhandho kadalikkhandhasadiso.
    Cakkhuma purisoti mamsacakkhuna ceva pannacakkhuna cati dvihi cakkhuhi
cakkhuma. Mamsacakkhumpi hissa parisuddham vattati apagatapatalapilakam, pannacakkhumpi
asarabhavadassanasamattham. Vinnanampi asarakatthena mayasadisam, tatha agayhupagatthena.
Yatha ca maya attara lahupaccupatthana, evam vinnanam. Tanhi tatopi
ittarataranceva lahupaccupatthanataranca. Teneva 1- hi cittena puriso agato viya
gato viya thito viya nisinno viya hoti. Annadeva ca agamanakale cittam,
annam gamanakaladisu. Evampi vinnanam mayasadisam. Maya ca mahajanam vanceti,
yankincideva "idam suvannam rajatam mutta"ti gahapeti, vinnanampi mahajanam
vanceti. Teneva hi cittena agacchantam viya gacchantam viya thitam viya nisinnam
katva gahapeti, annadeva ca agamane cittam, annam gamanadisu. Evampi
vinnanam mayasadisam.
    Bhuripannenati sanhapannena ceva vipulavitthatapannena ca. Ayuti
jivitindriyam. Usmati kammajatejodhatu. Parabhattanti nanavidhanam kimiganadinam
bhattam hutva. Etadisayam santanoti etadisi ayam paveni matakassa yava
susana ghattiyatiti. Mayayam balalapiniti yvayam vinnanakkhandho nama, ayam
balamahajanalapapanikamaya nama. Vadhakoti dvihi karanehi ayam khandhasankhato
vadhako annamannaghatanenapi, khandhesu sati vadho pannayatitipi. Eka hi
@Footnote: 4 Si. ekeneva
Pathavidhatu bhijjamana sesa dhatuyo gahetvava bhijjati, tatha apodhatuadayo.
Rupakkhandho ca bhijjamano arupakkhandhe gahetvava bhijjati, tatha arupakkhandhesu
vedanadayo sannadike. Cattaropi cete vatthurupanti evam annamannavadhanettha
vadhakata veditabba. Khandhesu pana sati vadhabandhanacchedadini sambhavanti, evam
etesu sati vadhabhavatopi vadhakata veditabba. Sabbasamyoganti sabbam dasavidhampi
samyojanam. Accutam padanti nibbanam. Tatiyam.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 12 page 349-353. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=7714&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=7714&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=368              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=4139              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=3797              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=3797              Contents of The Tipitaka Volume 16 http://84000.org/tipitaka/read/?index_16

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]