ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 13 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.3)

                    4. Pathamadarukkhandhopamasuttavannana
    [241] Catutthe addasati gangatire pannattavarabuddhasane nisinno
addasa. Vuyhamananti caturassam tacchetva pabbatantare thapitam vatatapena
suparisukkham 2- pavussake meghe vassante udakena uplavitva anupubbena gangaya
nadiya sote patitam tena sotena vuyhamanam. Bhikkhu amantesiti "imina
darukkhandhena sadisam katva mama sasane saddhapabbajitam kulaputtam dassissami"ti
dhammam desetukamataya amantesi. Amum mahantam darukkhandham gangaya nadiya
@Footnote: 1 Si. ullampana...               2 ka. suparisukkam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page88.

Sotena vuyhamananti idam pana atthadosavimuttatta sotapatipannassa darukkhandhassa apare samuddapattiya antarayakare attha dose dassetum arabhi. Tatrassa evam atthadosavimuttata veditabba:- eko hi gangaya nadiya avidure pabbatatale jato nanavallihi parivethito pandupalasatam apajjitva upacikadihi khajjamano tasmimyeva thane apannattikabhavam gacchati, ayam darukkhandho gangam otaritva vankatthanesu 1- vilasamano sagaram patva manivanne umipitthe sobhitum na labhati. (1) Aparo gangatire bahimulo antosakho hutva jato, ayam kincapi kalena kalam olambinihi sakhahi udakam phusati, bahimulatta pana ganagam otaritva vankatthanesu 2- vilasamano sagaram patva manivanne umipitthe sobhitum na labhati. (2) Aparo majjhe gangaya jato, dalhamulena pana suppatitthito, bahiddha cassa 3- gangavankasakha nanavallihi abaddha, ayampi dalhamulatta bahiddha vallihi abaddhatta ca gangam otaritva .pe. Sobhitum na labhati. (3) Aparo patitatthaneyeva valikaya otthato putibhavam apajjati, ayampi gangam otaritva .pe. Na labhati. (4) Aparo dvinnam pasananam antare jatatta sunikhato viya niccalo thito, agatagatam udakam dvidha phaleti, ayam pasanantare suttha patitthitatta suttha patitthitatta gangam otaritva .pe. Na labhati. (5) Aparo abbhokasatthane nabham puretva vallihi abaddho thito. Ekam dve samvacchare atikkamitva agate mahoghe 4- sakim va dvikkhattum va temeti, @Footnote: 1 Ma. bahithanesu 2 Ma. gangathanesu @3 cha.Ma. bahi cassa 4 ka. mahameghe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page89.

Ayampi nabham puretva thitataya ceva ekassa va dvinnam va samvaccharanam accayena sakim va dvikkhattum va temanataya ca gangam otaritva .pe. Na labhati. (6) Aparopi majjhe gangadipake jato mudukkhandhasakho 1- oghe agate anusotam nipajjitva udake gate sisam ukkhipitva naccanto viya titthati. Yassatthaya sagaro gangam evam viya vadati "bho gange tvam mayham candanasarasalalasaradini nanadaruni aharasi, darukkhandham na 2- aharasi"ti. Sulabho esa deva, puna vare janissamiti. Puna vare tambavannena udakena alingamana viya agacchati. Sopi tatheva anusotam nipajjitva udake gate sisam ukkhipitva naccanto viya titthati. Ayam attano mudutaya gangam otaritva .pe. Na labhati. (7) Aparo gangaya nadiya tiriyam patito valikaya ottharito antarasetu viya bahunnam paccayo jato, ubhosu tiresu velunalakaranjakakudhadayo uppalavitva tattheva lagganti. Tatha nanavidha gaccha vuyhamana bhinnamusalabhinnasuppa- ahikukkurahatthiassadikunapanipi tattheva lagganti, mahagangapi nam asajja bhijjitva dvidha gacchati, macchakacchapakumbhilamakaradayopi tattheva vasam kappenti. Ayampi tiriyam patitva mahajanassa paccayattakatabhavena 3- gangam otaritva vankatthanesu 4- vilasamano sagaram patva manivanne umipitthe sobhitum na labhati. (8) Iti bhagava imehi atthahi dosehi vimuttatta sotapatipannassa darukkhandhassa apare samuddapattiya antarayakare attha dose dassetum amum mahantam darukkhandham gangaya nadiya sotena vuyhamananti. Tattha na thale ussidissatiti 5- thalam nabhiruhissati. Na manussaggaho gahessatiti "mahavatayam darukkhandho"ti disva ulumpena taramana gantva gopanasiadinam atthaya manussa na ganhissanti. @Footnote: 1 ka. mududarukkhandhasakho 2 cha.Ma. darukkhandham pana, mududarukkhandhe @3 Si. paccayatthakatabhavena, ka. paccatthikabhavena 4 ka. pattatthanesu @5 ka. ussadissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page90.

Na amanussaggaho gahessatiti "mahaggho ayam candanasaro, vimanadvare nam thapessama"ti mannamana na amanussa ganhissanti. Evameva khoti ettha saddhim bahirehi atthahi dosehi evam opammasamsandanam veditabbam:- gangaya adure pabbatathale jato tattheva upacikadihi khajjamano apannattikabhavam gatadarukkhandho viya hi "natthi dinnan"tiadikaya micchaditthiya samannagato puggalo veditabbo. Ayam hi sasanassa duribhutatta ariyamaggam oruyha samadhikulle nisinno nibbanasagaram papunitum na sakkoti. (1) Gangatire bahimulo antosakho hutva jato viya acchinnagihibandhano samanakutumbikapuggalo datthabbo. Ayam hi "cittam nametam anibaddham, `samanomhi'ti vadantova gihi hoti `gihimhi'ti vadantova samano hoti, ko janissati kim bhavissati"ti mahallakakale pabbajjantopi gihibandhanam na vissajjeti. Mahallakapabbajitananca sampatti nama natthi. Tassa sace civaram papunati, antacchinnakam va jinnadubbannam va papunati. Senasanampi viharapaccante pannasala va mandapo va papunati. Pindaya carantenapi puttanattakanam darakanam pacchato caritabbam hoti, pariyante nisiditabbam hoti. Tena so dukkhi dummano assuni muncanto 1- "atthi me kulasantakam dhanam, kappati nu kho tam khadantena 2- jivitun"ti cintetva ekam vinayadharam pucchi 3- "kim bhante acariya attano santikam vicaretva khaditum kappati, no kappati"ti. Natthettha doso, vattatetanti. 4- So attano bhajamanake katipaye dubbace duracare bhikkhu gahetva sayanhasamaye antogamam gantva gamamajjhe thito gamike pakkosapetva "amhakam payogato utthitam ayam kassa detha"ti aha. Bhante tumhe pabbajita, mayam kassa dassamati. @Footnote: 1 Ma. punchanto 2 Ma. khadanto @3 cha.Ma. pucchati 4 cha.Ma. kappatetanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page91.

Kim pabbajitanam attano santakam na vattatiti kudalapitakam gahapetva 1- khettamariyadabandhanadini karonto nanappakaram pubbannaparannanceva phalaphale ca sanganhitva hemantagimhavassanesu yam yam icchati, tam tam paccapetva khadanto samanakutumbiko hutva jivati. Kevalamassa pancaculakena darakena saddhim padaparicarikava eka natthi. Ayam puggalo kincapi olambinihi sakhahi udakam phusamano antosakho rukkho viya cetiyanganabodhiyanganadisu bhikkhunam kayasamaggim deti, gihibandhanassa pana icchinnataya bahimulatta ariyamaggam otaritva samadhikulle nisinno nibbanasagaram papunitum na sakkoti. (2) Gangaya majjhe jato bahiddha vallihi abaddhavankasakho viya samghasantakam nissaya jivamano bhinnajivapuggalo datthabbo. Ekacco gihibandhanam pahaya pabajjantopi saruppatthane pabbajjam na labhati. Pabbajja hi namesa patisandhiggahanasadisa. Yatha manussa yattha patisandhim ganhanti, tesamyeva kulanam acaram sikkhanti, evam bhikkhupi yesam santike pabbajanti, tesamyeva acaram ganhanti. Tasma ekacco asaruppatthane pabbajitva ovadanusasaniuddesa- paripucchadihi paribahiro hutva patova mundaghatam gahetva udakatittham gacchati, acariyupajjhayanam bhattatthaya khandhe pattam katva bhattasalam gacchati, dubbacasamanerehi saddhim nanakilam kilati, aramikadarakehi samsattho viharati. So daharabhikkhukale attano anurupehi daharabhikkhuhi ceva aramikehi ca saddhim samghabhogam katva 2- "ayam khinasavehi asukaranno santika patiggahitasamghabhogo, tumhe samghassa idancidanca na detha, na hi tumhakam pavattim @Footnote: 1 cha.Ma. gahetva 2 Si., patva, cha.Ma. gantva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page92.

Sutva raja va rajamahamatta va attamana bhavissanti, ettha dani idancidanca karotha"ti kudalapitakani gahapetva hetthatalakamatikasu kattabbakiccani karapetva bahupubbannaparannam viharam pavesetva aramikehi attano upakarabhavam samghassa arocapesi. 1- Samgho "ayam daharo bahupakaro, imassa satam va dvisatam va detha"ti dapeti. Iti so ito cito ca samghasantakeneva vaddhanto bahiddha ekavisatividhahi anesanahi baddho ariyamaggam otaritva samadhikulle nisinno nibbanasagaram papunitum na sakkoti. (3) Patitatthaneyeva valikaya ottharitva putibhavam apaditarukkho viya alasiyamahagghaso veditabbo. Evarupam hi puggalam amisacakkhupaccayalolam vissatthaacariyupajjhayavattam uddesaparipucchayonisomanasikaravajjitam sandhaya panca nivaranani atthato evam vadanti "bho kassa santikam gacchama"ti 2- atha thinamiddham utthaya evamaha "kim na passatha, eso asukaviharavasi kusitapuggalo asukam nama gamam gantva yagumatthake yagum, puvamatthake puvam, bhattamatthake bhattam ajjhoharitva viharam agamma vissatthasbbavatto uddesadivirahito mancam upagacchanto mayham okasam karoti"ti. Tato kamacchandanivaranam utthayaha "tava 3- okase kate mayham katova hoti, idaneva 4- niddayitva kilesanuranjitova pabujjhitva kamavitakkam vitakkessati"ti. Tato byapadanivaranam utthayaha "tumhakam okase kate mayham katova hoti, idaneva niddayitva utthito' vattapatipattim karohi'ti vuccamano `bho ime attano kammam akatva amhesu byavata'ti nanappakaram pharusavacanam vadanto akkhini niharitva vicarissati"ti. Tato uddhaccanivaranam utthayaha @Footnote: 1 cha.Ma. arocapeti 2 Ma. gacchathati @3 cha.Ma. bho tava 4 cha.Ma. idaneva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page93.

"tumhakam okase kate mayham katova hoti, kusito nama vatahato aggikhandho viya uddhato 1- hoti"ti. Atha kukkuccanivaranam utthayaha "tumhakam okase kate mayham katova hoti, kusito nama kukkuccapakato hoti, akappiye kappiyasannam kappiye ca akappiyasannam uppadeti"ti. Atha vicikicchanivaranam utthayaha "tumhakam okase kate mayham katova hoti. Evarupo hi atthasu thanesu mahavicikiccham uppadeti"ti. 2- Evam alasiyamahagghasam panca nivaranani candasunakhadayo viya singacchinnam jaragavam ajjhottharitva ganhanti. Sopi ariyamaggasotam otaritva samadhikulle nisinno nibbanasagaram papunitum na sakkoti. (4) Dvinnam pasananam antare nikhatamulakarena 3- thitarukkho viya ditthim uppadetva thito ditthigatiko veditabbo. So hi "arupabhave rupam atthi, asannibhave cittam pavattati, bahucittakkhaniko lokuttaramaggo, anusayo cittavippayutto, te ca satta sandhavanti samsaranti"ti vadanto arittho viya kanthakasamanero viya ca vicarati. Pisunavaco pana hoti, upajjhayadayo saddhiviharikadihi bhindanto vicarati. Sopi ariyamaggasotam otaritva samadhikulle nisinno nibbanasagaram papunitum na sakkoti. (5) Abbhokase nabham puretva vallihi abaddho thito ekam dve samvacchare atikkamitva agate mahoghe sakim va dvikkhattum va temanarukkho viya mahallakakale pabbajitva paccante vasamano dullabhasamghadassano ceva dullabhadhammassavano ca puggalo ekacco hi vuddhakale pabbajito katipahena upasampadam labhitva pancavassakale veditabbo. Patimokkham pagunam katva dasavassakale vinayadharatherassa santike vinayakathakale maricam va haritakakhandam va mukhe thapetva vijanena mukham pidhaya niddayanto nisiditva @Footnote: 1 Si. utthito 2 cha.Ma. uppadesiti 3 Ma. nikhatasulakarena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page94.

Lesakappena katavinayo nama hutva pattacivaram adaya paccantam gacchati. Tatra nam manussa sakkaritva bhikkhudassanassa dullabhataya "idheva bhante vasatha"ti viharam karetva pupphupagaphalupagarukkhe ropetva tattha vasenti. Atha mahaviharasadisa vihara bahussuta bhikkhu "janapade civararajanadini 1- katva agamissama"ti tattha gacchanti. So te disva hatthatuttho vattapativattam katva punadivase adaya bhikkhacaragamam pavisitva "asuko thero suttantiko, asuko abhidhammiko, asuko vinayadharo, asuko tepitako, evarupe there kada labhissatha, dhammassavanam karetha"ti vadati. Upasaka "dhammassavanam karessama"ti viharamaggam sodhetva sappiteladini adaya mahatheram upasankamitva "bhante dhammassavanam karessama, 2- dhammakathikanam vicaretha"ti vatva punadivase agantva dhammam sunanti. Nevasikatthero agantukanam pattacivarani patisamento antogabbheyeva divasabhagam vitinameti. Diva kathiko utthito sarabhanako 3- ghatena udakam vamanto viya sarabhanam bhanitva utthito, tampi so na janati. Rattikathiko sagaram khobhento viya rattim kathetva utthito, tampi so na janati. Paccusakathiko kathetva utthasi, tampi so na janati. Pato pana utthaya mukham dhovitva theranam pattacivarani upanametva bhikkhacaram upagacchanto mahatheram aha "bhante diva kathiko kataram jatakam nama kathesi, sarabhanako kataram suttam nama bhani, rattikathiko kataram dhammakatham nama kathesi, paccusakathiko kataram jatakam nama kathesi, khandha nama kati, dhatuyo nama kati, ayatanam nama kati"ti. Evarupo ekam dve samvaccharani atikkamitva bhikkhudassananceva dhammassavananca labhantopi oghe @Footnote: 1 Si. vipassanadini 2 Ma. karissama 3 Si. padabhanako

--------------------------------------------------------------------------------------------- page95.

Agate udakena temitasadiso 1- hoti. So evam samghadassanato ca dhammassavanato ca patikkamma dure vasanto ariyamaggam otaritva samadhikulle nisinno nibbanasagaram papunitum na sakkoti. (6) Majjhe gangaya dipake jato mudurukkho viya madhurasarabhanakapuggalo veditabbo. So hi abhinnatani abhinnatani vessantaradini jatakani ugganhitva dullabhabhikkhudassanam paccantam gantva tattha dhammakathaya pasaditahadayena janena upatthiyamano attanam uddissa kate sampannapupphaphalarukkhe nandanavanabhirame vihare vasati. Athassa bharaharabhikkhu tam pavattim sutva "asuko kira evam upatthakesu patibaddhacitto viharati, pandito bhikkhu patibalo buddhavacanam va ugganhitum, kammatthanam va manasikatum, anetva tena saddhim asukattherassa santike dhammam ugganhissama, asukattherassa santike kammatthanan"ti tattha gacchanti. So tesam vattam katva sayanhasamayam viharacarikam nikkhantehi tehi "imam avuso cetiyam taya karitan"ti puttho "ama bhante"ti vadati. Ayam bodhi, ayam mandapo, idam uposathagaram, esa aggisala, ayam cankamo taya karito, ime rukkhe ropapetva taya nandanavanabhiramo viharo karitoti. Ama bhanteti. So sayam therupatthanam gantva vanditva pucchati "kasma bhante agatattha"ti. "avuso tam adaya gantva asukattherassa santike dhammam ugganhitva asukattherassa santike kammatthanam asukasmim nama aranne samagga samanadhammam karissamati imina karanena agatamha"ti. Sadhu bhante tumhe @Footnote: 1 cha.Ma. udakena sakim va dvikkhattum va temitarukkhasadiso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page96.

Nama mayham atthaya agata, ahampi ciranivasena idha ukkanthito gacchami pattacivaram ganhami bhanteti. Avuso samaneradahara magge kilanta, ajja vasitva sve pacchabhattam gamissamati. Sadhu bhanteti punadivase tehi saddhim pindaya pavisi 1- , gamavasino "amhakam ayyo bahu agantuke bhikkhu gahetva agato"ti asanani pannapetva yagum payetva sukhanisinnakatham sutva bhattam adamsu. Thera "tvam avuso anumodanam katva nikkhamma, mayam udakaphasukatthane bhattakiccam karissama"ti nikkhanta. Gamavasino anumodanam sutva pucchimsu 2- "kuto bhante thera agata"ti. Ete amhakam acariyupajjhaya samanupajjhaya sanditthasambhattati. Kasma agatati. Mam gahetva gantukamatayati. Tumhe pana gantukamati. Ama avusoti. Kim vadetha bhante, amhehi kassa uposathagaram karitam, kassa bhojanasala, kassa aggisaladayo karita, mangalamangalesu kassa santikam gamissamati. Mahaupasikayopi tattheva nisiditva assuni pavattayimsu. Daharo "tumhesu evam dukkhitesu aham gantva kim karissami, there uyyojessami"ti viharam gato. Therapi katabhattakicca pattacivaranipi gahetva nisinna tam disvava "kim avuso cirayasi, diva hoti, gacchama"ti ahamsu. Ama bhante, tumhe sukhita, asukagehassa itthakamulam thitasanthaneneva thitam, asukagehadinam cittakammamuladini atthi, gatassapi me cittavikkhepo bhavissati, tumhe purato gantva asukavihare civaradhovanarajanadini karotha, aham tattha sampapunissamiti. Te tassa osakkitukamatam patva tvam paccha agaccheyyasiti pakkamimsu. So there anugantva nivatto viharameva agantva bhojanasaladini olokento viharam ramaneyyakam 3- disva cintesi "sadhu vatamhi na gato, @Footnote: 1 cha.Ma. pavisati 2 Si. pucchanti 3 Ma. ramaneyyaramam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page97.

Sace gamissam, kocideva dhammakathiko agantva sabbesam manam bhinditva viharam attano nikayasantakam kareyya, atha maya paccha agantva etassa pacchato laddhapindam bhunjantena caritabbam bhavissati"ti. So aparena samayena sunati "te kira bhikkhu gatatthane ekanikaya- dvenikayaekapitakadvepitakadivasena buddhavacanam ugganhitva atthakathacariya jata vinayadhara jata sataparivarapi sahassaparivarapi caranti, ye panettha samanadhammam katum gata, te ghatenta vayamanta sotapanna jata, sakadagamino anagamino arahanto jata, mahasakkarena parinibbuta"ti. So cintesi "sace ahampi agamissam, mayhampesa sampatti abhavissa, imam panatthanam muncitum asakkonto ativiya parihinamhi"ti. Ayam puggalo attano mudutaya tam thanam muncanto ariyamaggam otaritva samadhikulle nisinno nibbanasagaram papunitum na sakkoti. (7) Gangaya nadiya tiriyam patitva valikaya otthatabhavena antarasetu viya hutva bahunnam paccayo jatarukkho viya rathavinitamahaariyavamsacandopamadipatipadasu annataram patipadam uggahetva thito olinavuttiko puggalo veditabbo. So hi tam patipattinissitam dhammam uggahetva pakatiya manjussaro cittalapabbatadisadisam mahantam thanam gantva cetiyanganavattadini karoti. Atha nam dhammassavanaggam pattam 1- agantukadahara "dhammam kathehi"ti vadanti. So samma uggahitam dhammam patipadam dipetva katheti. Athassa pamsukulikapindapatikadayo sabbe theranavamajjhima bhikkhu "aho sappuriso"ti attamana bhavanti. So kassaci nidanamattam, kassaci upaddhagatham, kassaci gatham upatthapento 2- ayapatakena abandhanto viya daharasamanere sanganhitva @Footnote: 1 Si. dhammassavanattham patta 2 Si. upadahanto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page98.

Mahathere upasankamitva "bhante ayam pana poranakaviharo atthi, ettha koci tatruppado"ti pucchati. Thera "kim vadesi avuso, catuvisati karisasahassani tatruppado"ti. Bhante tumhe evam vadetha, uddhane pana aggipi na jalatiti. Avuso mahaviharavasihi laddha nama evameva na santi, na koci patthapetiti. 1- Bhante poranakarajuhi dinnam khinasavehi patiggahitam kasma ete nasentiti. Avuso tadisena dhammakathikena sakka bhaveyya laddhunti. Ma evam vadetha, amhe patipattidipakadhammakathika nama, tumhe mam "samghakutumbiko viharupatthako"ti mannamana katukamati. Kim nu kho avuso akappiyametam, tumhadisehi pana kathite amhakam uppajjeyyati. Tenahi bhante aramikesu agatesu amhakam bharam karotha, ekam kappiyadvaram kathessamati. So patova gantva sannipatasalayam 2- thatva aramikesu agatesu "upasaka asukakhette bhago kuhim, asukakhette kahapanam kuhintiadini vatva annassa khettam gahetva annassa deti. 3- Evam anukkamena tam tam patisedhento tassa tassa dento tatha akasi, yatha yaguhattha puvahattha bhattahattha telamadhuphanitaghatadihattha ca attanova santikam agacchanti. Sakalaviharo ekakolahalo hoti, pesala bhikkhu nibijja apakkamimsu. Sopi acariyupajjhayehi vissatthakanam 4- bahunnam dubbacapuggalanam upajjham dento viharam puresi. Agantuka bhikkhu viharadvare thatvava "vihare ke vasanti"ti pucchitva "evarupa nama bhikkhu"ti sutva bahireneva pakkamanti. Ayam puggalo sasane tiriyam nipannataya mahajanassa paccayabhavam upagato ariyamaggam otaritva samadhikulle nisinno nibbanasagaram papunitum na sakkoti. (8) @Footnote: 1 cha.Ma. santhapetiti 2 Si. sannipatavelayam @3 Si. annassa hattha gahetva annassa hatthe deti 4 Si. anatthikanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page99.

Bhagavantam etadavocati "nibbanapabbhara"ti padena osapitam dhammadesanam natva anusandhikusalataya etam "kim nukho bhanteti adivacanam avoca. Tathagatopi hi imissam parisati nisinno "anusandhikusalo bhikkhu atthi, so mam panham pucchissati"ti tasseva okasakaranatthaya imasmim thane desanam nitthapesi. Idani orimam tirantiadina nayena vuttesu ajjhattikayatanadisu evam upagamananupagamanadini veditabbani. "mayham cakkhu pasannam, 1- aham appamattakampi ruparammanam pativijjhitum sakkomi"ti etam nissaya cakkhum assadentopi timirakavatadihi upahatappasado "amanapam mayham cakkhu, mahantampi ruparammanam vibhavetum na sakkomi"ti domanassam apajjantopi cakkhvayatanam upagacchati nama. Aniccam dukkham anattati tinnam lakkhananam vasena vipassanto pana na upagacchati nama. Sotadisupi eseva nayo. Manayatane pana "manapam vata me mano, kinci vamato aggahetva sabbam dakkhinatova ganhati"ti va "manena me cintitacintitassa alabho nama natthi"ti va evam assadentopi, "ducintitacintitassa me mano appadakkhinaggahi"ti evam domanassam uppadentopi manayatanam upagacchati nama. Itthe pana rupe ragam, anitthe patigham uppadento rupayatanam upagacchati nama. Saddayatanadisupi eseva nayo. Nandiragassetam adhivacananti yatha hi majjhe samsiditva thalam pattam darukkhandham sanhathulavalika pidahati, so puna sisam ukkhipitum na sakkoti, evam nandiragena abaddho puggalo catusu apayesu 2- patito mahadukkhena piliyati, 3- so anekehipi vassasahassehi puna sisam ukkhipitum na sakkoti. Tena vuttam "nandiragassetam adhivacanan"ti. @Footnote: 1 Ma. sampannam 2 cha.Ma. mahaapayesu 3 cha.Ma. pidhiyati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page100.

Asmimanassetam adhivacananti yatha hi thale arulho darukkhandho hettha gangodakena ceva upari vassena ca temento anukkamena sevalapariyonaddho "pasano nu kho esa khanuko"ti vattabbatam apajjati, evameva asmimanena unnato puggalo pamsukulikatthane pamsukuliko hoti, dhammakathikatthane dhammakathiko, bhandanakarakatthane bhandanakarako, 1- vejjatthane vejjopi pisunatthanepi pisuno. So nanappakaram anesanam apajjanto tahi tahi apattihi palivethito "atthi nu kho assa abbhantare kinci silam, udahu natthi"ti vattabbatam apajjati. Tena vuttam "asmimanassetam adhivacanan"ti. Pancannetam kamagunanam adhivacananti yatha hi avatte patitadarukkhandho antoyeva 2- pasanadisu ahatasamabbhahato bhijjitva cunnavicunnam hoti, evam pancakamagunavatte patitapuggalo catusu apayesu kammakaranakhuppipasadidukkhehi ahatasamabbhahato digharattam cunnavicunnatam apajjati. Tena vuttam "pancannetam kamagunanam adhivacanan"ti. Dussiloti nissilo. Papadhammoti lamakadhammo. Asuciti na suci. Sankassarasamacaroti "imassa manne imassa manne idam kamman"ti evam parehi sankaya saritabbasamacaro. Sankaya va paresam samacaram caratitipi 3- sankassarasamacaro. Tassa hi dve tayo jane kathente disva "mama dosam manne kathenti"ti tesam samacaram sankassarati dhavatitipi 4- sankassarasamacaro. Samanapatinnoti salakaggahanadisu "kittaka vihare samana"ti gananaya araddhaya "ahampi samano, ahampi samano"ti patinnam deti, salakaggahanadini @Footnote: 1 Ma. bhandagarikatthane bhandagariko 2 Ma. darukkhandhoyeva @3 cha.Ma. saratitipi 4 cha.Ma. dhavatiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page101.

Karoti. Brahmacaripatinnoti uposathapavaranadisu "ahampi brahmacari"ti patinnaya tani kammani pavisati. Antoputiti vakkahadayadisu aputikassapi gunanam putibhavena antoputi. Avassutoti ragena tinto. Kasambukajatoti ragadihi kilesehi kacavarajato. Etadavocati goganam gangatirabhimukham katva parisapariyante thito adito patthaya yava pariyosana satthu dhammadesanam sutva "sattha orimatiradinam anupagacchantadivasena sakka patipattim puretunti vadati yadi evam puretum sakka, aham pabbajitva puressami"ti cintetva etam "aham kho bhante"ti adivacanam avoca. Vacchagiddhiniyoti vacchesu sanketathanehi 1- khirappaggharantehi vacchakasnehena sayameva gamissantiti. Niyyatehevati niyyatehiyeva gavisu hi aniyyatitasu gosamika agantva "eka gavi na dissati, eko gono, eko vacchako na dissati"ti tuyham pitthito pitthito vicarissanti, iti te aphasukam bhavissati. Pabbajja ca namesa sainassa na ruhati, anana 2- pabbajja ca buddhadihi samvannitati 2- dassanattham evamaha. Niyyatati niyyatita. Imasmim sutte vattavivattam kathitam.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 13 page 87-101. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=1893&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=1893&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=322              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=4908              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=4535              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=4535              Contents of The Tipitaka Volume 18 http://84000.org/tipitaka/read/?index_18

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]