ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 13 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.3)

                    4. Janussonibrahmanasuttavannana
    [4] Catutthe sabbasetena valavabhirathenati sakalasetena catuhi valavahi
yuttarathena. So kira sabbo sacakkapanjarakubbaro 2- rajataparikkhitto hoti. Ratho
ca namesa duvidho hoti yodharatho alankararathoti. Tattha yodharatho caturassasanthano
hoti natimaha dvinnam tinnam va jananam gahanasamattho, alankararatho
maha hoti dighato digho ca puthulato puthulo 3- , tattha chattagahako valavijanigahako
talapannagahakoti 4- evam attha va dasa va sukheneva thatum va nisiditum va
nipajjitum va sakkonti, ayampi alankararathoyeva.
    Seta sudam assati seta 5- valava pakatiya setavannava. Setalankarati
pasadhanam tesam rajatamayam ahosi. Seto rathoti rathopi vuttanayeneva rajataparikkhittatta
tattha tattha dantakammakhacitatta ca setova. Setaparivaroti yatha anne ratha
sihacammaparivarapi honti, byagghacammaparivarapi pandukambalaparivarapi honti,
@Footnote: 1 cha.Ma. veditabboti                 2 Ma. sakatapanjarakubbaro
@3 ka. mulato athulo    4 cha.Ma. talavantaggahakoti   5 cha.Ma. ta
Na evam esa. Esa pana ghanadukkulena parivarito ahosi. Seta rasmiyoti
rasmiyo rajatapanalisuparikkhitta. Seta patodalatthiti patodalatthipi rajataparikkhitta.
    Setam chattanti rathamajjhe ussapitam chattampi setam ahosi. Setam unhisanti
atthangulavittharo rajatamayo unhisapatto seto. Setani vatthaniti vatthanipi
setani phenapunjavannani. Tesu nivasanam pancasatagghanikam, uttarasango
sahassagghaniko. Seta upahanati upahana nama maggarulhassa va honti
atavim va pavisantassa. Ayam pana ratham abhirulho, tenassa tadanucchaviko
rajatapatisevito padalankaro nama esa evam vuttoti veditabbo. Setaya sudam
valabijaniyati phalikamayadandaya setacamaravalabijaniya. Na kevalanca ettakameva
tassa setam ahosi, so pana brahmano setavilepanam vilimpi, setamalam pilandhi,
dasasu angulisu angulimuddika kannesu kundalaniti evamadi alankaropissa
rajatamayo ahosi. Parivarabrahmanapissa dasasahassamatta tatheva
setavatthavilepanamalalankara ahesum.
    Yam panetam savatthiya niyyayantanti vuttam, tatrayam niyyayanavibhavana:-
so kira channam channam masanam ekavaram nagaram padakkhinam karoti, "ito ettakehi
divasehi nagaram padakkhinam karissati"ti puretarameva ghosana kayirati. Tam sutva
ye nagarato na pakkanta, te na pakkamanti. 1- Tepi "punnavato sirisampattim
passissama"ti agacchanti. Yam divasam brahmano nagaram anuvicarati, tada patova
nagaravithiyo sammajjitva valikam okiritva lajapancamehi pupphehi vippakiritva
punnaghate thapetva kadaliyo ca dhaje ca ussapetva sakalanagaram dhupitavasitam
karonti.
@Footnote: 1 Ma. te upasankamanti
    Brahmano patova sisam nahayitva purebhattam bhunjitva vuttanayeneva
setavatthadihi attanam alankaritva pasada oruyha ratham abhiruhati. Atha nam te
brahmana sabbe setavatthavilepanamalalankara setachattani gahetva parivarenti.
Tato mahajanassa sannipatattham pathamamyeva tarunadarakanam phalaphalani 1- vikiranti,
tadanantaram masakarupadini, 2- tadanantaram kahapane vikiranti. Mahajano sannipatati,
ukkutthiyo ceva celukkhepa ca vattanti. Atha brahmano mangalikasovatthikadisu
mangalani ceva suvatthiyo ca karontesu mahasampattiya nagaram anuvicarati.
Punnavanta manussa ekabhumikadipasade aruyha sukapattasadisani vatapanakavatani
vivaritva olokenti. Brahmanopi attano yasasirisampattiya nagaram
ajjhottharanto viya dakkhinadvarabhimukho hoti. Tam sandhayetam vuttam.
    Tamenam jano disvati mahajano tam ratham disva. Brahmanti setthadhivacanam. 3-
Brahmam vata bho yananti setthayanasadisam vata bho yananti ayamettha attho.
Imasseva kho etanti ananda manussa nama 4- vannabhanakanam dhanam datva
attano darikanam 4- vannagitam gayapenti "abhirupo hoti dassaniyo mahaddhano
mahabhogo"ti, na ca tena vannabhananamattena abhirupa va honti mahaddhana
va, evameva mahajano brahmanassa ratham disva "brahmam vata bho yanan"ti
kincapi evam vannam bhanati, na panetam yanam vannabhananamatteneva brahmayanam
nama hoti. Lamakam hi etam chavam. Paramatthena pana imasseva kho etam ananda
ariyassa atthangikassa maggassa adhivacanam. Ayam hi sabbadosavigamena settho,
imina ca ariya nibbanam yantiti brahmayanam itipi, dhammabhutatta yanatta
@Footnote: 1 Ma. malamulaphalani   2 Si. masakarupiyadini   3 cha.Ma. setthadhivacanametam
@4-4 Si. vannabhananatthanam patva attano dayakanam
Ca dhammayanam itipi, anuttaratta kilesasangamassa ca vijitatta anuttaro
sangamavijayo itipi vattum vattati.
    Idanissa niddosabhavam ceva sangamavijayabhavam ca dassento
ragavinayapariyosanatiadimaha. Tattha ragam vinayamana pariyosapeti pariyosanam
gacchati nippajjatiti ragavinayapariyosana. Esa nayo sabbattha.
    Yassa saddha ca panna cati yassa ariyamaggayanassa 1- saddhanusarivasena
saddha, dhammanusarivasena pannati ime dve dhamma sada dhuram yutta,
tatramajjhattatayuge yuttati attho. Hiri isati attana saddhim anuyuttena 2-
bahiddhasamutthanena ottappena saddhim ajjhattasamutthana hiri yassa maggarathassa
isa. Mano yottanti vipassanacittam maggacittam ca yottam. Yatha hi rathassa
vakadimayam yottam gone ekabaddhe karoti ekasangahite, evam maggarathassa
lokiyavipassanacittam atirekapannasa, lokuttaravipassanacittam atirekasatthi kusaladhamme
ekabaddhe ekasangahe karoti. Tena vuttam "mano yottan"ti. Sati arakkhasarathiti
maggasampayutta sati arakkhasarathi. Yatha hi rathassa arakkho sarathi nama
yoggiyo. Dhuram vaheti yojeti akkham abbhanjati ratham peseti rathayuttake
nibbisevane karoti, evam maggarathassa sati. Ayam hi arakkhapaccuppatthana ceva
kusalakusalananca dhammanam gatiyo samanvesatiti vutta.
    Rathoti ariyaatthangikamaggaratho. Silaparikkharoti catuparisuddhasilalankaro.
Jhanakkhoti vipassanasampayuttanam pancannam jhananganam vasena jhanamayaakkho.
Cakkaviriyoti viriyacakko, kayikacetasikasankhatani dve viriyani assa cakkaniti
attho. Upekkha dhurasamadhiti dhurassa samadhi, dhurasamadhi 3- unnatonnatakarassa
@Footnote: 1 Ma. ariyamaggannanassa    2 cha.Ma. adhivitthena   3 cha.Ma. ayam patho na dissati
Abhavena dvinnampi yugapadesanam samatati attho. Ayam hi tatramajjhattupekkha
cittuppadassa linuddhaccabhavam haritva payogamajjhatte cittam thapeti, tasma
imassa maggarathassa "dhurasamadhi"ti vutta. Aniccha parivarananti bahirakarathassa
sihacammadini viya imassapi ariyamaggarathassa alobhasankhata aniccha parivaranam
nama.
    Abyapadoti metta mettapubbabhago ca. Avihimsati karuna ca
karunapubbabhago ca. Vivekoti kayavivekadi tividho viveko. Yassa avudhanti yassa
ariyamaggarathe thitassa kulaputtassa etam pancavidham avudham. Yatha hi rathe thito
pancahi avudhehi sapatte vijjhati, evam yogavacaropi imasmim lokiyalokuttaramaggarathe
thito mettaya dosam vijjhati, karunaya vihimsam, kayavivekena ganasanganikam, cittavivekena
kilesasanganikam, upadhivivekena sabbakusalam vijjhati. Tenassetam pancavidham
"avudhan"ti vuttam. Titikkhati duruttanam duragatanam vacanapathanam adhivasanakkhanti.
Cammasannahoti sannaddhacammo. Yatha hi rathe thito rathiko patimukkacammo
agatagate sare khamati, na nam te vijjhanti, evam adhivasanakkhantisamannagato
bhikkhu agatagate vacanapathe khamati, na nam te vijjhanti. Tasma "titikkha
cammasannaho"ti vutto. Yogakkhemaya vattatiti catuhi yogehi khemaya nibbanaya
vattati, nibbanabhimukho gacchatiyeva, na titthati na bhijjatiti attho.
    Etadattani sambhutanti etam maggayanam attano purisakaram nissaya
laddhatta attani sambhutam nama hoti. Brahmayanam anuttaranti asadisam setthayanam.
Niyyanti dhira lokamhati yesam etam yanam atthi, te dhira panditapurisa
lokamha niyyanti gacchanti. Annadatthuti ekamsena. Jayam jayanti ragadayo
sapatte jinanta jinanta.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 13 page 181-185. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=3945&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=3945&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=4              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=43              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=40              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=40              Contents of The Tipitaka Volume 18 http://84000.org/tipitaka/read/?index_18

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]