ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 15 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.2)

                           3. Uruvelavagga
                       1. Pathamauruvelasuttavannana
     [21] Tatiyassa pathame uruvelayanti ettha uruvela mahavela, maha-
valikarasiti attho. Athava uruti valika vuccati, velati mariyada.
Velatikkamanahetu ahata uru uruvelati evamettha attho datthabbo. Atite kira
anuppanne buddhe dasasahassa  kulaputta tapasapabbajjam pabbajitva tasmim padese
viharanta ekadivasam sannipatitva katikavattam akamsu "kayakammavacikammani nama
paresampi pakatani honti, manokammam pana apakatam. Tasma yo kamavitakkam  va
byapadavitakkam va vihimsavitakkam va vitakketi, tassa anno codako nama natthi. So
attanava attanam codetva pattaputena valikam aharitva imasmim thane akiratu,
idamassa dandakamman"ti. Tato patthaya yo tadisam vitakkam vitakketi, so tattha
pattaputena valikam akirati, evam tattha anukkamena mahavalikarasi jato. 4-
@Footnote: 1 Ma. salakabhattadini            2 cha.Ma. asamyatati
@3 Si.,i.,ka. parisakkasavo       4 ka....rasi jata
Tato nam pacchima janata parikkhipitva cetiyatthanamakasi, tam sandhaya vuttam
"uruvelati mahavela, mahavalikarasiti attho"ti. Tameva sandhaya vuttam "athava
uruti valika vuccati, velati mariyada, velatikkamanahetu ahata uru
uruvelati evamettha attho datthabbo"ti.
     Najja neranjaraya tireti uruvelagamam nissaya neranjaranaditire viharamiti
dasseti. Ajapalanigrodheti ajapalaka tassa nigrodhassa chayaya nisidantipi
titthantipi, tasma so ajapalanigrodhotveva sankham gato, tassa hetthati attho.
Pathamabhisambuddhoti sambuddho hutva pathamameva. Udapaditi ayam vitakko pancame
sattahe udapadi. Kasma udapaditi? sabbabuddhanam acinnatta ceva
pubbasevanataya ca. Tattha pubbasevanaya pakasanattham tittirajatakam 1- aharitabbam.
Tittiravanarahatthino 2- kira ekasmim padese viharanta "yo amhakam mahallako,
tasmim sagarava viharissama"ti nigrodham dassetva "ko nu kho amhakam
mahallako"ti vimamsanta tittirassa mahallakabhavam natva tassa jetthapacayana-
kammam katva annamannam samagga sammodamana viharitva saggaparayana ahesum.
Tam karanam natva rukkhe adhivattha devata imam gathamaha:-
            "ye vuddhamapacayanti        nara dhammassa kovida
             ditthe dhamme ca pasamsa 3- samparaye ca suggati"ti. 1-
     Evam ahetukatiracchanayoniyam nibbattopi tathagato sagaravavasam rocesi,
idani kasma na rocessatiti. Agaravoti annasmim garavarahito, kanci
garutthane atthapetvati attho. Appatissoti patissayarahito, kanci jetthakatthane
atthapetvati attho.  samanam va brahmanam vati ettha
@Footnote: 1 khu.ja.27/37/12 tittirajataka (sya)   2 cha.Ma. hatthivanaratittira
@3 cha.Ma. dittheva dhamme pasamsa
Samitapapavahitapapayeva samanabrahmana adhippeta. Sakkatva garum katvati
sakkaccanceva 1- katva garukaranca 2- upatthapetva.
     Sadevake loketiadisu saddhim devehi sadevake. Devaggahanena cettha mara-
brahmesu gahitesupi maro nama vasavatti sabbesam upari vasam vatteti. Mahabrahma 3-
nama mahanubhavo, ekanguliya ekasmim cakkavale 4- alokam pharati, dvihi dvisu,
dasahi angulihi dasasupi 5- cakkavalasahassesu alokam pharati. So imina sila-
sampannataroti vattum ma labhantuti samarake sabrahmaketi visum vuttam. Tatha
samana nama ekakanikayadivasena bahussuta silavanto pandita, brahmanapi
vutthuvijjadivasena bahussuta pandita. Te imina silasampannatarati 6- vattum ma
labhantuti sassamanabrahmaniya pajayati vuttam. Sadevamanussayati idam pana nippadesato
dassanattham gahitameva gahetva vuttam. Apicettha purimani tini padani lokavasena
vuttani, pacchimani dve padani 7- pajavasena. Silasampannataranti silena sampannataram,
adhikataranti attho. Ettha ca siladayo cattaro dhamma lokiyalokuttara
kathita, vimuttinanadassanam lokiyameva. Paccavekkhananananca. 8- Paturahositi
"ayam sattha avicito yava bhavagga siladihi attana adhikataram apassanto
`maya patividdhanavalokuttaradhammameva sakkatva upanissaya viharissami'ti cinteti,
karanam bhagava cinteti, attham vuddhivisesam cinteti, gacchamissa ussaham
janessami"ti cintetva purato pakato ahosi, abhimukhe 9- atthasiti attho.
     Vihamsu viharanti cati ettha yo vadeyya "viharantiti vacanato paccuppannepi
bahu buddha"ti, so "bhagavapi bhante etarahi araham sammasambuddho"ti imina
vacanena patibahitabbo.
@Footnote: 1 Ma. sukkaranceva, cha. sakkaranceva     2 Ma. garubhavanca    3 cha.Ma. brahma
@4 cha. cakkavalasahasse           5 cha.Ma. dasasu       6 cha.Ma. sampannatara
@7 cha.Ma. ayam patho na dissati  8 Ma. paccavekkhananca, cha. paccavekkhanananameva hetam
@9  Ma. abhimukho
             "na me acariyo atthi      sadiso me na vijjati
              sadevakasmim lokasmim        natthi me patipuggalo"ti- 1-
adihi cassa suttehi annesam buddhanam abhavo dipetabbo. Tasmati yasma
sabbepi buddha saddhammagaruno, tasma. Mahattamabhikankhatati mahantabhavam patthayamanena.
Saram buddhanasasananti buddhanam sasanam sarantena.
     Yatoti yasmim kale. Mahattena samannagatoti rattannumahattam vepullamahattam
brahmacariyamahattam labhaggamahattanti imina catubbidhena mahattena samannagato.
Atha me samghepi garavoti  atha mayham samghepi garavo jato. 2- Kasmim
pana kale bhagavata samghe garavo katoti? mahapajapatiya dussayugadanakale.
Tada hi bhagava attano upanitadussayugam "samghe gotami dehi, samghe te dinne
ahanceva pujito bhavissami samgho ca"ti vadanto samghe garavam akasi nama.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 15 page 295-298. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=6826&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=6826&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=153              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=753              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=690              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=690              Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]