ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 16 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.3)

                        10. Velamasuttavannana
     [20] Dasame api nu te gahapati kule danam diyyatiti nayidam bhagava bhikkhusamghassa
dinnadanam sandhaya pucchati. Setthissa hi ghare bhikkhusamghassa niccam panitadanam
@Footnote: 1 cha.Ma. na sussusantiti
@2 cha.Ma. ayam patho na dissati  3 cha.Ma. vattetva gacchati
Diyyati, na tam sattha na janati. Lokiyamahajanassa pana diyyamanam danam atthi, tam lukham
hoti, setthissa cittam na pineti. Tam pucchamiti pucchati. Kanajakanti sakundakam
bhattam, sakundakehipi kanikatanduleheva pakkam. Bilangadutiyanti kanjikadutiyam.
Asakkaccam detiti 2- asakkaritva 3- deti. Apacittim katva detiti apacittikarena
dakkhineyye agaravena deti. Asahattha detiti sahatthena adatva parahatthena deti,
anattimattameva karotiti attho. Apaviddham detiti na nirantaram deti, 4- chaddetukamo
viya hutva vammike godham pakkhipanto viya deti 4- samvaccharikasondavalli 5- viya
hoti. Anagamanaditthiko detiti na kammanca phalanca saddahitva deti.
     Yattha yatthati tisu kulasampadasu yasmim yasmim kule. Na ularaya
bhattabhogayatiadisu nanaggarasasugandhasalibhojane upanite cittam na namati, "harathetam
rogavaddhanan"ti vatva yena va tena va dakena saddhim sakundakabhattam amatam
viya sampiyayamano bhunjati. Kasikadisu varavatthesu upanitesu "harathetani
nivasentassa paticchadetumpi na sakkonti, gattesupi na santhahanti"ti vatva
nalikerasatakamulatacasadisani pana thulavatthani "imani nivasento nivatthabhavampi
janati, paticchadetabbampi paticchadenti"ti sampiyayamano nivaseti. Hatthiyana-
assayanarathayanasuvannasivikadisu  upanitesu "harathetani yanani, na sakka ettha sukham
nisiditun"ti 6- vatva jajjararathake upanite "ayam niccalo, ettha sukham
nisiditun"ti vatva 7- tam sadiyati. Na ularesu pancasu kamagunesuti alankata-
patiyatta rupavatiyo itthiyo disva "yakkhiniyo manne eta khaditukama, kim
etahi"ti yathaphasukeneva vitinameti. Na sussusantiti sotum na icchanti, na
saddahantiti attho. Na sotam odahantiti kathitassa savanattham na sotappasadam odahanti.
Sakkaccantiadinipi vuttavipariyayena veditabbani.
@Footnote: 1 cha.Ma. kanciyadutiyam  2 cha.Ma. acittikatvati  3 cha.Ma. acittikarena
@4-4 cha.Ma. ime patha na dissanti  5 cha.Ma. samvaccharikam sondabali
@6 cha.Ma. harethetani calacalani, na sakka ettha nisiditunti  7 cha.Ma. ayam patho na
@dissati
     Velamoti jatigottarupabhogasaddhapannadihi mariyadam velam atikkantehi ularehi
gunehi samannagatatta evamladdhanamo. So evarupam danamadasi mahadananti ettha
ayam anupubbikatha:- so kira atite baranasiyam purohitagehe patisandhim ganhi,
velamakumarotissa namam akamsu. So solasavassikakale baranasirajakumarena saddhim
sippuggahanattham takkasilam agamasi. Te ubhopi disapamokkhassa acariyassa santike
sippam patthayimsu. Yatha ca te, evamannepi jambudipe caturasitisahassarajakumaRa.
Bodhisatto attana gahitatthane pitthiacariyo. Hutva caturasiti kumarasahassani
sikkhapeti, sayampi solasavassehi gahitabbam sippam tihi vassehi ugganhi. Acariyo
"velamakumarassa sippam pagunan"ti natva "tata velamo maya natam sabbam
janati, tumhe sabbepi samagga gantva tassa santike sippam ugganhatha"ti
caturasiti kumarasahassani bodhisattassa niyyadesi.
     Bodhisatto acariyam vanditva caturasitikumarasahassaparivaro nikkhamitva ekam
asannanagaram patva tam nagarasamikam rajakumaram ugganhapetva tassa sippe
pagune jate tam tattheva nivattesi. Etenupayena caturasiti nagarasahassani gantva
caturasitiya rajakumaranam sippam pagunam karetva tasmim tasmim nagare tam tam
nivattetva baranasirajakumaram adaya baranasim paccaganchi. Tattha manussa
rajakumaram pariyositasippam rajje abhisincimsu, velamassa purohitatthanam adamsu. Tepi
caturasiti sahassarajakumara sakesu sakesu rajjesu abhisekam patva anusamvaccharam
baranasiranno upatthanam agacchanti. Te rajanam disva velamassa santikam gantva
"acariya amhesu rajje patitthitesu, 1- vadeyyatha yenattho"ti vatva gacchanti.
Tesam gamanagamanakale sakatasandamanikagavigonakukkutasukaradayo ganhantanam janapado
ativiya upadduto hoti, mahajano sannipatitva rajangane kandati.
@Footnote: 1 cha.Ma. amhe rajjesu patitthita
     Raja velamam pakkosapetva 1- "acariya upadduto janapado, rajano
gamanagamanakale mahavilopam karonti, manussa sandharetum na sakkonti, janapadassa
pilaya upasametum 2- ekam upayam karotha"ti. Sadhu maharaja upayam karissami,
tumhakam yattakena janapadena attho, tam paricchinditva ganhathati. Raja tatha
akasi. Velamo caturasitiya rajasahassanam janapade vicaretva cakkanabhiyam are
viya ranno janapadasmim osarapesi. 3- Tato patthaya te rajane agacchantapi
gacchantapi attano attano janapadeneva sancaranti, amhakam janapadoti vilopam
na karonti. Rajagaravena ranno janapadampi na pilenti. Janapada sannisinna
nissadda nirava ahesum. Sabbe rajano hatthatuttha "yena vo acariya attho,
tam amhakam vadatha"ti pavarayimsu.
     Velamo sisamnhato attano antonivesane sattasatanaparipuranam gabbhanam
dvarani vivarapetva yava sattama kulaparivatta thapitam dhanam oloketva ayavayam
upadharetva "maya sakalajambudipam khobhentena danam datum vattati"ti ranno
arocetva gangatire dvadasayojanika uddhanapantiyo karetva tasmim tasmim thane
sappimadhuphanitatelatilatanduladinam thapanatthaya mahakotthagarani patitthapetva
"ekekasmim 4- thane ettaka ettaka jana samvidahatha, yankinci manussanam laddhabbam
nama atthi, tato ekasmimpi asati mayham aroceyyatha"ti manussanam samvidhaya
"asukadivasato patthaya velamabrahmanassa danam bhunjantu"ti nagare bherim carapetva
"danaggam parinitthitan"ti danayuttehi arocite sahassagghanikam vattham nivasetva
pancasatagghanikam 5- ekamsam katva sabbalankarabhusito danavimamsanatthaya phalikavannassa
udakassa suvannabhingaram puretva "imasmim loke sace imam danam patiggahetum
yuttarupa dakkhineyyapuggala atthi, idam udakam nikkhamitva pathavim ganhatu. Sace
natthi, evameva titthatu"ti saccakiriyam katva suvannabhingaram adhomukham akasi. Udakam.
Udakam dhammakaranena gahitam
@Footnote: 1 cha.Ma. pakkositva  2 cha.Ma. upasamam
@3 cha.Ma. oropesi  4 ka. tasmim tasmim  5 cha.Ma. sahassagghanakam
Viya ahosi. Bodhisatto "sunno vata bho jambudipo, ekapuggalopi dakkhinam patiggahetum
yuttarupo natthi"ti vippatisaram akatva "sace dayakassa vasenayam dakkhina
visujjhissati, udakam nikkhamitva pathavim ganhatu"ti cintesi. Phalikavannasadisam udakam
nikkhamitva pathavim ganhi. "idani danam dassami"ti danaggam gantva 1- danam
oloketva yaguvelaya yagum, khajjakavelaya khajjakam, bhojanavelaya bhojanam yapesi.
Eteneva niharena divase divase danam diyyati.
     Tasmim kho pana danagge "idam nama atthi, idam natthi"ti vattabbam
natthi. Idani tam danam ettakamatteneva na nittham gamissatiti rattasuvannam
niharapetva suvannapatim 2- karetva caturasitisuvannapatisahassadinam atthaya
caturasitirajasahassanam sasanam  pahini. Rajano "cirassam vata mayam acariyena
anuggahita"ti sabbam sampadetva pesesum.  diyyamaneyeva satta vassani satta masa
atikkanta. Atha brahmano "hirannam bhajetva danam dassami"ti mahante okase danam
sajjapesi. Sajjapetva caturasiti suvannapatisahassani adim katva kotito
patthaya adasi.
     Tattha rupiyapuraniti rajatakatthirajatathalarajatamasakehi 3- purani. Patiyo pana
khuddikati na sallakkhetabba, ekakarisappamane bhumibhage catassova patiyo thapayimsu.
Patimakulam 4- navaratanam hoti, mukhavattito patthaya attharatanam, patimukhavattiya
samyutto 5- ajannaratho anupariyayati, dadamano patiya bahirantena vaggavagge
patiggahake thapetva pathamam patiyam pakkhittam katva 6- paccha sandhito 7- viyojetva
detiti 8- evam caturasitipatisahassani adasi. Rupiyapatiadisupi eseva
nayo. Etthapi ca suvannapuraniti suvannakatthisuvannathalasuvannamasakehi purani.
Hirannapuraniti sattavidharatanapurani. Sovannalankaraniti suvannalankarani.
Kamsupadharananiti rajatamayani khirapaticchakani. Tasam pana dhenunam singani
suvannakosakapariyonaddhani ahesum, givaya
@Footnote: 1 cha.Ma. patva  2 cha.Ma. suvannapatiyo  3 cha.Ma. rajatakattharajataphalarajatamasakehi. evamuparipi
@4 Si. patimakutam, cha.Ma. patimakulam         5 cha.Ma. chayutto
@6 cha.Ma. datva   7 cha.Ma. sandhisandhito    8 cha.Ma. patim
Sumanadamam pilandhimsu, catusu padesu napurani, pitthiyam varadukulam parutam, kanthe
suvannagandim 1- bandhimsu. Vatthakotisahassaniti lokavoharena 2- visativatthayugani
ekakoti, idha pana dasa dasa sataka ekakotiti vutta. 3- Khomasukhumanantiadimhi
khomadisu yam yam sukhumam, tam tadeva adasi. Yani panetani itthidanam usabhadanam
majjadanam samajjadananti adananti sammatani, 4- tanipi esa "velamassa danamukhe
idannama natthi"ti vacanapatham pacchinditum parivaratthaya adasi. Najjo manne
vissandantiti nadiyo viya vissandanti.
     Imina ettakena 5- sattha velamassa danam kathetva "gahapati etam mahadanam
na anno adasi, aham adasim. Evarupam pana danam dadantopi aham patiggahetum
yuttarupam puggalam nalattham, tvam madise buddhe lokasmim dissamane 6- danam dadamano
kasma cintesi"ti setthissa desanam vaddhento siya kho pana tetiadimaha. Nanu
ca yani tada ahesum rupavedanasannasankharavinnanani, tani niruddhani. Kasma
"ahantena samayena velamo nama 7- brahmano"ti ahati? paveniya avicchinnatta.
Tani hi rupadini nirujjhamanani imesam paccaye datva niruddhani aparaparam
avicchinnam pavenim gahetva evamaha. Na tam koci dakkhinam sodhetiti koci samano
va brahmano va devo va maro va utthaya tam dakkhinam sodhetiti vattabbo
nahosi. Tanhi dakkhinam sodhento uttamakotiya buddho, hetthimakotiya dhammasena-
patisariputtattherasadiso savako sodheyya.
     Ditthisampannanti dassanasampannam sotapannam. Idam tato mahapphalataranti idam
sotapannassa dinnadanam lokiyamahajanassa sattamasadhikani satta samvaccharani
ettakam hirannasuvannam pariccajantena dinnadanato mahapphalam.
@Footnote: 1 cha.Ma. suvannaghantam  2 cha.Ma. lokavoharato  3 cha.Ma. idha pana dasa satakati vuttam
@4 cha.Ma. adanasammatani  5 cha.Ma. ayam patho na dissati
@6 cha.Ma. ditthamane  7 cha.Ma. ayam saddo na dissati
     Yo ca satam ditthisampannananti ettha ekassa sakadagamissa vasena
ekuttarasatam sotapanne katva sotapannaganana veditabba. Imina upayena
sabbavaresu hettha 1- agatena anantarena satagunam katva puggalaganana veditabba.
     Buddhappamukhanti ettha sammasambuddham samghattheram katva nisinno samgho
buddhappamukho samghoti veditabbo. Catuddisam samgham uddissati ettha catuddisam
samgham uddissa kataviharo nama yattha cetiyam patitthitam hoti, dhammassavanam kariyati,
catuhi disahi ca anudisahi ca bhikkhu agantva appatipucchitvayeva pade dhovitva
kuncikaya dvaram vivaritva senasanam patijaggitva vasitva yathaphasukam gacchanti.
So antamaso caturataniya pannasalapi hoti, catuddisam samgham uddissa
kataviharotveva vuccati.
     Saranam gaccheyyati ettha maggenagatam anivattanasaranam adhippetam. Apare
panahu:- attanam niyyadetva dinnatta saranagamanam tato mahapphalataranti vuttam.
Sikkhapadam 2- samadiyeyyati pancasilani ganheyya. Silampi maggena agatam anivattana-
silameva kathitam. Apare panahu:- sabbasattanam abhayadanassa dinnatta silam tato
mahapphalataranti vuttam. Gadduhanamattanti 3- gandhauhanamattam, dvihangulihi
gandhapindam 4- gahetva upasinghanamattam. Apare pana "godohanamattan"ti 5- palim vatva
gaviya ekavaram thanaanjanamattanti attham vadanti. Mettacittanti sabbasattanam
hitanupharanacittam. Tampana appanavaseneva gahitam. Aniccasannanti maggassa
anantarapaccayabhavena sikhappattabalavavipassanam.
     Upamato pana imani danadini punnani evam veditabbani:- sacepi
hi jambudipam bheritalasadisam samatalam katva kotito patthaya pallanke attharitva
@Footnote: 1 cha.Ma. hettha hettha  2 cha.Ma. sikkhapadani  3 cha.Ma. gandhohanamattanti,
@Ma. u. 14/211/176  4 cha.Ma. gandapindam  5 cha.Ma. gaddohanamattanti
Ariyapuggale nisidapeyya, tattha sotapannanam dasa pantiyo assu, sakadagaminam
panca, anagaminam addhateyya, khinasavanam diyaddha, paccekabuddhanam eka panti
bhaveyya, sammasambuddho ekakova. Ettakassa janassa dinnadanato sammasambuddhassa
dinnadanameva mahapphalam. Itaram pana:-
              viharadanam pindapato 1-     sikkha  mettaya bhavana
              khayato sammasantassa          kalam nagghati solasim.
     Teneva bhagava parinibbanasamaye "dhammanudhammapatipatti anuttara  puja"ti 2-
aha. Sesam sabbattha uttanatthamevati.
                         Sihanadavaggo dutiyo.
                         ---------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 16 page 296-303. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=6671&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=6671&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=183              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=5129              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=5189              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=5189              Contents of The Tipitaka Volume 22 http://84000.org/tipitaka/read/?index_22

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]