ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 16 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.3)

                        10. Velamasuttavannana
     [20] Dasame api nu te gahapati kule danam diyyatiti nayidam bhagava bhikkhusamghassa
dinnadanam sandhaya pucchati. Setthissa hi ghare bhikkhusamghassa niccam panitadanam
@Footnote: 1 cha.Ma. na sussusantiti
@2 cha.Ma. ayam patho na dissati  3 cha.Ma. vattetva gacchati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page297.

Diyyati, na tam sattha na janati. Lokiyamahajanassa pana diyyamanam danam atthi, tam lukham hoti, setthissa cittam na pineti. Tam pucchamiti pucchati. Kanajakanti sakundakam bhattam, sakundakehipi kanikatanduleheva pakkam. Bilangadutiyanti kanjikadutiyam. Asakkaccam detiti 2- asakkaritva 3- deti. Apacittim katva detiti apacittikarena dakkhineyye agaravena deti. Asahattha detiti sahatthena adatva parahatthena deti, anattimattameva karotiti attho. Apaviddham detiti na nirantaram deti, 4- chaddetukamo viya hutva vammike godham pakkhipanto viya deti 4- samvaccharikasondavalli 5- viya hoti. Anagamanaditthiko detiti na kammanca phalanca saddahitva deti. Yattha yatthati tisu kulasampadasu yasmim yasmim kule. Na ularaya bhattabhogayatiadisu nanaggarasasugandhasalibhojane upanite cittam na namati, "harathetam rogavaddhanan"ti vatva yena va tena va dakena saddhim sakundakabhattam amatam viya sampiyayamano bhunjati. Kasikadisu varavatthesu upanitesu "harathetani nivasentassa paticchadetumpi na sakkonti, gattesupi na santhahanti"ti vatva nalikerasatakamulatacasadisani pana thulavatthani "imani nivasento nivatthabhavampi janati, paticchadetabbampi paticchadenti"ti sampiyayamano nivaseti. Hatthiyana- assayanarathayanasuvannasivikadisu upanitesu "harathetani yanani, na sakka ettha sukham nisiditun"ti 6- vatva jajjararathake upanite "ayam niccalo, ettha sukham nisiditun"ti vatva 7- tam sadiyati. Na ularesu pancasu kamagunesuti alankata- patiyatta rupavatiyo itthiyo disva "yakkhiniyo manne eta khaditukama, kim etahi"ti yathaphasukeneva vitinameti. Na sussusantiti sotum na icchanti, na saddahantiti attho. Na sotam odahantiti kathitassa savanattham na sotappasadam odahanti. Sakkaccantiadinipi vuttavipariyayena veditabbani. @Footnote: 1 cha.Ma. kanciyadutiyam 2 cha.Ma. acittikatvati 3 cha.Ma. acittikarena @4-4 cha.Ma. ime patha na dissanti 5 cha.Ma. samvaccharikam sondabali @6 cha.Ma. harethetani calacalani, na sakka ettha nisiditunti 7 cha.Ma. ayam patho na @dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page298.

Velamoti jatigottarupabhogasaddhapannadihi mariyadam velam atikkantehi ularehi gunehi samannagatatta evamladdhanamo. So evarupam danamadasi mahadananti ettha ayam anupubbikatha:- so kira atite baranasiyam purohitagehe patisandhim ganhi, velamakumarotissa namam akamsu. So solasavassikakale baranasirajakumarena saddhim sippuggahanattham takkasilam agamasi. Te ubhopi disapamokkhassa acariyassa santike sippam patthayimsu. Yatha ca te, evamannepi jambudipe caturasitisahassarajakumaRa. Bodhisatto attana gahitatthane pitthiacariyo. Hutva caturasiti kumarasahassani sikkhapeti, sayampi solasavassehi gahitabbam sippam tihi vassehi ugganhi. Acariyo "velamakumarassa sippam pagunan"ti natva "tata velamo maya natam sabbam janati, tumhe sabbepi samagga gantva tassa santike sippam ugganhatha"ti caturasiti kumarasahassani bodhisattassa niyyadesi. Bodhisatto acariyam vanditva caturasitikumarasahassaparivaro nikkhamitva ekam asannanagaram patva tam nagarasamikam rajakumaram ugganhapetva tassa sippe pagune jate tam tattheva nivattesi. Etenupayena caturasiti nagarasahassani gantva caturasitiya rajakumaranam sippam pagunam karetva tasmim tasmim nagare tam tam nivattetva baranasirajakumaram adaya baranasim paccaganchi. Tattha manussa rajakumaram pariyositasippam rajje abhisincimsu, velamassa purohitatthanam adamsu. Tepi caturasiti sahassarajakumara sakesu sakesu rajjesu abhisekam patva anusamvaccharam baranasiranno upatthanam agacchanti. Te rajanam disva velamassa santikam gantva "acariya amhesu rajje patitthitesu, 1- vadeyyatha yenattho"ti vatva gacchanti. Tesam gamanagamanakale sakatasandamanikagavigonakukkutasukaradayo ganhantanam janapado ativiya upadduto hoti, mahajano sannipatitva rajangane kandati. @Footnote: 1 cha.Ma. amhe rajjesu patitthita

--------------------------------------------------------------------------------------------- page299.

Raja velamam pakkosapetva 1- "acariya upadduto janapado, rajano gamanagamanakale mahavilopam karonti, manussa sandharetum na sakkonti, janapadassa pilaya upasametum 2- ekam upayam karotha"ti. Sadhu maharaja upayam karissami, tumhakam yattakena janapadena attho, tam paricchinditva ganhathati. Raja tatha akasi. Velamo caturasitiya rajasahassanam janapade vicaretva cakkanabhiyam are viya ranno janapadasmim osarapesi. 3- Tato patthaya te rajane agacchantapi gacchantapi attano attano janapadeneva sancaranti, amhakam janapadoti vilopam na karonti. Rajagaravena ranno janapadampi na pilenti. Janapada sannisinna nissadda nirava ahesum. Sabbe rajano hatthatuttha "yena vo acariya attho, tam amhakam vadatha"ti pavarayimsu. Velamo sisamnhato attano antonivesane sattasatanaparipuranam gabbhanam dvarani vivarapetva yava sattama kulaparivatta thapitam dhanam oloketva ayavayam upadharetva "maya sakalajambudipam khobhentena danam datum vattati"ti ranno arocetva gangatire dvadasayojanika uddhanapantiyo karetva tasmim tasmim thane sappimadhuphanitatelatilatanduladinam thapanatthaya mahakotthagarani patitthapetva "ekekasmim 4- thane ettaka ettaka jana samvidahatha, yankinci manussanam laddhabbam nama atthi, tato ekasmimpi asati mayham aroceyyatha"ti manussanam samvidhaya "asukadivasato patthaya velamabrahmanassa danam bhunjantu"ti nagare bherim carapetva "danaggam parinitthitan"ti danayuttehi arocite sahassagghanikam vattham nivasetva pancasatagghanikam 5- ekamsam katva sabbalankarabhusito danavimamsanatthaya phalikavannassa udakassa suvannabhingaram puretva "imasmim loke sace imam danam patiggahetum yuttarupa dakkhineyyapuggala atthi, idam udakam nikkhamitva pathavim ganhatu. Sace natthi, evameva titthatu"ti saccakiriyam katva suvannabhingaram adhomukham akasi. Udakam. Udakam dhammakaranena gahitam @Footnote: 1 cha.Ma. pakkositva 2 cha.Ma. upasamam @3 cha.Ma. oropesi 4 ka. tasmim tasmim 5 cha.Ma. sahassagghanakam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page300.

Viya ahosi. Bodhisatto "sunno vata bho jambudipo, ekapuggalopi dakkhinam patiggahetum yuttarupo natthi"ti vippatisaram akatva "sace dayakassa vasenayam dakkhina visujjhissati, udakam nikkhamitva pathavim ganhatu"ti cintesi. Phalikavannasadisam udakam nikkhamitva pathavim ganhi. "idani danam dassami"ti danaggam gantva 1- danam oloketva yaguvelaya yagum, khajjakavelaya khajjakam, bhojanavelaya bhojanam yapesi. Eteneva niharena divase divase danam diyyati. Tasmim kho pana danagge "idam nama atthi, idam natthi"ti vattabbam natthi. Idani tam danam ettakamatteneva na nittham gamissatiti rattasuvannam niharapetva suvannapatim 2- karetva caturasitisuvannapatisahassadinam atthaya caturasitirajasahassanam sasanam pahini. Rajano "cirassam vata mayam acariyena anuggahita"ti sabbam sampadetva pesesum. diyyamaneyeva satta vassani satta masa atikkanta. Atha brahmano "hirannam bhajetva danam dassami"ti mahante okase danam sajjapesi. Sajjapetva caturasiti suvannapatisahassani adim katva kotito patthaya adasi. Tattha rupiyapuraniti rajatakatthirajatathalarajatamasakehi 3- purani. Patiyo pana khuddikati na sallakkhetabba, ekakarisappamane bhumibhage catassova patiyo thapayimsu. Patimakulam 4- navaratanam hoti, mukhavattito patthaya attharatanam, patimukhavattiya samyutto 5- ajannaratho anupariyayati, dadamano patiya bahirantena vaggavagge patiggahake thapetva pathamam patiyam pakkhittam katva 6- paccha sandhito 7- viyojetva detiti 8- evam caturasitipatisahassani adasi. Rupiyapatiadisupi eseva nayo. Etthapi ca suvannapuraniti suvannakatthisuvannathalasuvannamasakehi purani. Hirannapuraniti sattavidharatanapurani. Sovannalankaraniti suvannalankarani. Kamsupadharananiti rajatamayani khirapaticchakani. Tasam pana dhenunam singani suvannakosakapariyonaddhani ahesum, givaya @Footnote: 1 cha.Ma. patva 2 cha.Ma. suvannapatiyo 3 cha.Ma. rajatakattharajataphalarajatamasakehi. evamuparipi @4 Si. patimakutam, cha.Ma. patimakulam 5 cha.Ma. chayutto @6 cha.Ma. datva 7 cha.Ma. sandhisandhito 8 cha.Ma. patim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page301.

Sumanadamam pilandhimsu, catusu padesu napurani, pitthiyam varadukulam parutam, kanthe suvannagandim 1- bandhimsu. Vatthakotisahassaniti lokavoharena 2- visativatthayugani ekakoti, idha pana dasa dasa sataka ekakotiti vutta. 3- Khomasukhumanantiadimhi khomadisu yam yam sukhumam, tam tadeva adasi. Yani panetani itthidanam usabhadanam majjadanam samajjadananti adananti sammatani, 4- tanipi esa "velamassa danamukhe idannama natthi"ti vacanapatham pacchinditum parivaratthaya adasi. Najjo manne vissandantiti nadiyo viya vissandanti. Imina ettakena 5- sattha velamassa danam kathetva "gahapati etam mahadanam na anno adasi, aham adasim. Evarupam pana danam dadantopi aham patiggahetum yuttarupam puggalam nalattham, tvam madise buddhe lokasmim dissamane 6- danam dadamano kasma cintesi"ti setthissa desanam vaddhento siya kho pana tetiadimaha. Nanu ca yani tada ahesum rupavedanasannasankharavinnanani, tani niruddhani. Kasma "ahantena samayena velamo nama 7- brahmano"ti ahati? paveniya avicchinnatta. Tani hi rupadini nirujjhamanani imesam paccaye datva niruddhani aparaparam avicchinnam pavenim gahetva evamaha. Na tam koci dakkhinam sodhetiti koci samano va brahmano va devo va maro va utthaya tam dakkhinam sodhetiti vattabbo nahosi. Tanhi dakkhinam sodhento uttamakotiya buddho, hetthimakotiya dhammasena- patisariputtattherasadiso savako sodheyya. Ditthisampannanti dassanasampannam sotapannam. Idam tato mahapphalataranti idam sotapannassa dinnadanam lokiyamahajanassa sattamasadhikani satta samvaccharani ettakam hirannasuvannam pariccajantena dinnadanato mahapphalam. @Footnote: 1 cha.Ma. suvannaghantam 2 cha.Ma. lokavoharato 3 cha.Ma. idha pana dasa satakati vuttam @4 cha.Ma. adanasammatani 5 cha.Ma. ayam patho na dissati @6 cha.Ma. ditthamane 7 cha.Ma. ayam saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page302.

Yo ca satam ditthisampannananti ettha ekassa sakadagamissa vasena ekuttarasatam sotapanne katva sotapannaganana veditabba. Imina upayena sabbavaresu hettha 1- agatena anantarena satagunam katva puggalaganana veditabba. Buddhappamukhanti ettha sammasambuddham samghattheram katva nisinno samgho buddhappamukho samghoti veditabbo. Catuddisam samgham uddissati ettha catuddisam samgham uddissa kataviharo nama yattha cetiyam patitthitam hoti, dhammassavanam kariyati, catuhi disahi ca anudisahi ca bhikkhu agantva appatipucchitvayeva pade dhovitva kuncikaya dvaram vivaritva senasanam patijaggitva vasitva yathaphasukam gacchanti. So antamaso caturataniya pannasalapi hoti, catuddisam samgham uddissa kataviharotveva vuccati. Saranam gaccheyyati ettha maggenagatam anivattanasaranam adhippetam. Apare panahu:- attanam niyyadetva dinnatta saranagamanam tato mahapphalataranti vuttam. Sikkhapadam 2- samadiyeyyati pancasilani ganheyya. Silampi maggena agatam anivattana- silameva kathitam. Apare panahu:- sabbasattanam abhayadanassa dinnatta silam tato mahapphalataranti vuttam. Gadduhanamattanti 3- gandhauhanamattam, dvihangulihi gandhapindam 4- gahetva upasinghanamattam. Apare pana "godohanamattan"ti 5- palim vatva gaviya ekavaram thanaanjanamattanti attham vadanti. Mettacittanti sabbasattanam hitanupharanacittam. Tampana appanavaseneva gahitam. Aniccasannanti maggassa anantarapaccayabhavena sikhappattabalavavipassanam. Upamato pana imani danadini punnani evam veditabbani:- sacepi hi jambudipam bheritalasadisam samatalam katva kotito patthaya pallanke attharitva @Footnote: 1 cha.Ma. hettha hettha 2 cha.Ma. sikkhapadani 3 cha.Ma. gandhohanamattanti, @Ma. u. 14/211/176 4 cha.Ma. gandapindam 5 cha.Ma. gaddohanamattanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page303.

Ariyapuggale nisidapeyya, tattha sotapannanam dasa pantiyo assu, sakadagaminam panca, anagaminam addhateyya, khinasavanam diyaddha, paccekabuddhanam eka panti bhaveyya, sammasambuddho ekakova. Ettakassa janassa dinnadanato sammasambuddhassa dinnadanameva mahapphalam. Itaram pana:- viharadanam pindapato 1- sikkha mettaya bhavana khayato sammasantassa kalam nagghati solasim. Teneva bhagava parinibbanasamaye "dhammanudhammapatipatti anuttara puja"ti 2- aha. Sesam sabbattha uttanatthamevati. Sihanadavaggo dutiyo. ---------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 16 page 296-303. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=6671&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=6671&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=183              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=5129              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=5189              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=5189              Contents of The Tipitaka Volume 22 http://84000.org/tipitaka/read/?index_22

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]