ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
previous bookdispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 17 : PALI ROMAN Khuddaka.A. (paramatthajo.)

                   Paramatthajotika nama khuddakanikayatthakatha
                          khuddakapathavannana
                          -------------
                 namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa
                           gantharambhakatha
                     buddham saranam gacchami
                     dhammam saranam gacchami
                     samgham  saranam gacchami
                     tatha dutiyam tatiyampiti
               ayam saranattayaniddeso khuddakanam adi.
               Amissa dani attham paramatthajotikaya khuddakatthakathaya vivaritum vibhajitum
uttanikatum idam vuccati:-
            uttamam vandaneyyanam         vanditva ratanattayam
            khuddakanam karissami          kesanci atthavannanam.
            Khuddakanam gambhiratta         kincapi atidukkara
            vannana madiseneva 1-      acarentena sasanam.
            Ajjapi tu anacchinno  2-    pubbacariyanicchayo
            tattheva catthitam yasma        navangam satthu sasanam.
            Tasmaham katumicchami         atthasamvannanam imam
            sasananceva nissaya         porananca vinicchayam.
            Saddhammabahumanena           natukkamsanakamyata
            nannesam vambhanatthaya        tam sunatha samahitati.
@Footnote: 1 cha.Ma. madisenesa.  2 cha.Ma. abbocchinno
                           Khuddakavavatthanam
    tattha "khuddakanam karissami, kesanci atthavannanan"ti vuttatta
khuddakani tava vavatthapetva paccha atthavannanam karissami. Khuddakani nama
khuddakanikayassa ekadeso, khuddakanikayo nama pancannam nikayanam ekadeso.
Pancanikaya nama:-
            dighamajjhimasamyutta-           anguttarikakhuddaka  1-
            nikaya panca gambhira       dhammato atthato cime.
    Tattha brahmajalasuttadini catuttimsa suttani dighanikayo. Vuttanca
            catuttimseva suttanta        tivaggo yassa sangaho
            esa dighanikayoti          pathamo anulomikoti.  2-
   mulapariyayasuttadini diyaddhasatam dve ca suttani majjhimanikayo.
   Oghataranasutatadini satta suttasahassani satta ca suttasatani
dvasatthi ceva suttani samyuttanikayo.
   Cittapariyadanasuttadini nava suttasahassani panca ca suttasatani
sattapannasanaca suttani anguttaranikayo.
   Khuddakapatho dhammapadam udanam itivuttakam suttanipato vimanavatthu
petavatthu theragatha therigatha jatakam niddeso patisambhida apadanam buddhavamso
cariyapitakam vinayapitakabhidhammapitakani thapetva va cattaro nikaye avasesam
buddhavacanam khuddakanikayo.
         Kasma panesa khuddakanikayoti vuccatiti? bahunnam khuddakanam
Dhammakkhandhanam samuhato nivasato ca. Samuhanivasa hi "nikayo"ti vuccanti.
"naham bhikkhave annam ekanikayampi samanupassami evancittam, yathayidam bhikkhave
tiracchanagata pana. 3- Ponikanikayo cikkhallikanikayo"ti evamadini cettha
sadhakani sasanato ca lokato ca. Ayamassa  4- khuddakanikayassa ekadeso. Imani
suttantapitakapariyapannani  atthato vivaritum vibhajitum uttanikatunca adhippetani
@Footnote: 1 ka. anguttarakhuddakakhuddaka  2 su.vi. 1/23
@3 sam. khandha. 17/100/119 dutiyagaddulabaddhasutta  4 Si. iccassa
Khuddakani, tesampi khuddakanam saranasikkhapada dvattimsakara kumarapanha
mangalasutataratanasutta tirokudda nidhikanda mettasuttanam vasena navappabhedo khuddakapatho
adi acariyaparamparaya vacanamaggam aropitavasena, na bhagavata vuttavasena. Bhagavata
hi vuttavasena:-
            anekajatisamsaram            sandhavissam anibbisam
            gahakaram gavesanto          dukkha jati punappunam
            gahakaraka ditthosi           puna geham na kahasi
            sabba te phasuka bhagga     gahakutam visankhatam
            visankharagatam cittam           tanhanam khayamajjhagati  1-
idam gathadvayam sabbassapi buddhavacanassa adi. Tanaca manasa  2- vuttavasena, na
vacibhedam katva vuttavasena. Vacibhedampana katva vuttavasena:-
                 yada have patubhavanti dhamma
                 atapino jhayato brahmanassa
                 athassa kankha vapayanti sabba
                 yato pajanati sahetudhammanti  3-
ayam gatha adi. Tasma yvayam navappabhedo khuddakapatho imesam khuddakanam
adi, tassadito pabhuti atthavannanam arabhissami.
                            Nidanasodhanam
      tassacayamadi "buddham saranam gacchami, dhammam saranam gacchami, samgham
saranam gacchami"ti. Tassayam atthavannanaya matika:-
            kena kattha kada kasma       bhasitam ratanattayam  4-
            kasmacidhadito vutta-        mavuttampi adito.
            Nidanasodhanam katva          evamettha tato param
            buddhanca saranagamanam           gamakanca vibhavaye.
@Footnote: 1 khu. dhammapada 25/153-154 pathamabodhivatthu  2 cha.Ma. manasava
@3 khu. udana 25/1 pathamabodhisutta  4 cha.Ma. saranattayam
            Bhedabhedam phalancapi         gamaniyanca dipaye
            dhammam saranamiccadi           dvayepesa nayo mato.
            Anupubbavavatthane           karananca viniddise
            ratanattayametanca 1-         upamahi pakasayeti.
         Tattha pathamagathayam tava idam saranagamanattayam kena bhasitam, kattha
bhasitam, kada bhasitam, kasma bhasitam, avuttampicadito tathagatena kasma
idhadito vuttanti panca panaha.
      Tesam vissajjana:-
         kena bhasitanti bhagavata bhasitam, na savakehi, na isihi, na devatahi.
         Katthati baranasiyam isipatane migadaye.
         Kadati ayasmante yase saddhim sahayakehi arahattam patte ekasatthiya
arahantesu bahujanahitaya sukhaya loke dhammadesanam karontesu.
         Kasmati pabbajjatthanca upasampadatthanca. Yathaha:-
      "evanca pana bhikkhave pabbajetabbo upasamapadetabbo. Pathamam
     kesamassum oharapetva kasayani vatthani acchadapetva ekamsam
     uttarasangam karapetva bhikkhunam pade vandapetva ukkutikam nisidapetva
     anjalim pagganhapetva `evam vadehi'ti vattabbo `buddham saranam gacchami,
     dhammam saranam gacchami, samgham saranam gacchami'ti ". 3-
         Kasmacidhadito vuttanti idanca navangasatthusasanam tihi pitakehi
     sanganhitva evam vacanamaggam aropentehi pubbacariyehi yasma imina
     maggena devamanussa upasakabhavena va pabbajitabhavena va sasanam otaranti,
     tasma sasanotaranassa maggabhutatta idha khuddakapathe adito vuttanti natabbam.
                        Katamam  4- nidanasodhanam
                           -----------
@Footnote: 1 cha.Ma. saranattayametanca  2 cha.Ma. sukhayati saddo na dissati
@3 vinaYu. maha 4/34 pabbajjupasampadakatha  4 cha.Ma. katam, Si. katham
                         1. Saranattayavannana
                            buddhavibhavana
         idani yam vuttam "buddhanca saranagamanam, gamakanca vibhavaye"ti,
tattha sabbadhammesu appatihatanananimittanuttaravimokkhadhigamaparibhavitam khandhasantana-
mupadaya, pannattiko  1- sabbannutananapadatthanam va saccabhisambodhanamupadaya,
pannattiko  1- sattaviseso buddho. Yathaha:-
         "buddhoti yo so bhagava sayambhu anacariyako pubbe ananussutesu
dhammesu samam saccani abhisambujjhi, tattha ca sabbannutampatto, balesu ca
vasibhavan"ti.  2-
         ayam tava atthato buddhavibhavana.
         Byanjanato pana "bujjhitati buddho, bodhetati buddho"ti
evamadina nayena veditabba. Vuttanacetam:-
         "buddhoti kenatthena buddho, bujjhita saccaniti buddho, bodheta
pajayati buddho, sabbannutaya buddho, sabbadassavitaya buddho, anannaneyyataya  3-
buddho, vikasitaya  4- buddho, khinasavasankhatena buddho, nirupakkilesasankhatena
buddho, ekantavitaragoti buddho, ekantavitadosoti buddho, ekantavitamohoti
buddho, ekantanikkilesoti buddho, ekayamaggam gatoti buddho, eko anuttaram
sammasambodhim abhisambuddho  5- na parehi buddhatta  5- buddho, abuddhivihatatta
buddhipatilabha buddho. Buddhoti netam namam matara katam, na pitara katam, na
bhatara katam, na bhaginiya katam, na mittamaccehi katam, na natisalohitehi katam,
na samanabrahmanehi katam, na devatahi katam, vimokkhantikametam   buddhanam
bhagavantanam bodhiya mule saha sabbannutananassa  patilabha sacchika pannatti
yadidam buddho"ti  6-
         ettha ca yatha loke avaganta avagatoti vuccati, evam "bujjhita
saccani"ti buddho. Yatha pannasosa vata pannasusati vuccanati, evam
@Footnote: 1-1 cha.Ma. pannattito 2 khu. maha. 29/893/560, khu. cula. 30/546/271,
@khu. pati. 31/386/261  3 cha.Ma. anannaneyyataya  4 Si. visavitaya
@5-5 cha.Ma., i. ime patha na dissanti.  6 khu. maha 29/893/560 (saya)
Bodheta pajayati buddho. Sabbannutaya buddhoti sabbadhammabujjhanasamatthaya
buddhiya buddhoti vuttam hoti. Sabbadassavitaya buddhoti sabbadhammabodhanasamatthaya
buddhiya buddhoti vuttam hoti. Anannaneyyataya 1- budadhoti annena abodhito
sayameva buddhatta buddhoti vuttam hoti. Vikasitaya buddhoti nanagunavikasanato  2-
padumamiva vikasanatthena buddhoti vuttam hoti. Khinasavasankhatena buddhoti evamadihi
cittasankocakaradhammappahanato niddakkhayavibuddho puriso viya sabbakilesaniddakkhaya-
vibuddhatta buddhoti vuttam hoti. Ekayanamaggam gatoti buddhoti buddhatthanam
gamanatthapariyayato yatha maggam gato puriso gatoti vuccati, evam ekayanamaggam
gatattapi buddhoti vuccatiti dassetum vuttam. Eko anuttaram sammasambodhim
abhisambuddhoti buddhoti na parehi buddhatta buddho, kintu sayameva anuttaram
sammasambodhim abhisambuddhatta buddhoti vuttam hoti. Abuddhivihatatta buddhipati-
labha buddhoti buddhi buddham bodhiti  3- pariyayavacanametam. Tattha yatha nilarattagunayogato
"nilo pato ratto pato"ti vuccati, evam buddhigunayogato buddhoti napetum
vuttam hoti. Tato param buddhoti netam namanti evamadi atthamanugata ayam
pannattiti bodhanattham vuttam.  4- evarupena nayena sabbesam padanam buddhasaddassa
sadhanasamattho attho veditabbo.
                      Ayam byanajanatopi buddhavibhavana
                           -----------
                         saranagamanagamakavibhavana
         idani saranagamanadisu himsatiti saranam, saranagatanam teneva saranagamanena
bhayam santasam dukkham duggatim parikkilesam himsati vidhamati niharati nipothetiti  5-
attho. Athava hite pavattanena ahita ca nivattanena sattanam bhayam himsatiti buddho,
bhavakantarauttaranena assasadanena ca dhammo, appakanampi sakkaranam  6-
@Footnote: 1 cha.Ma. anannaneyyataya  2  Si. nanagunavisavanato. 3 cha.Ma.bodhoti
@4 cha.Ma. vuttanti  5  cha.Ma. nirodhetiti
@6 cha.Ma. karanam, Si. appakanam karanam danapujanavasena upanitasakkaranam
Vipulaphalapatilabhakaranena samgho. Tasma iminapi pariyayena tam ratanattayam saranam.
Tappasadataggarutahi vihataviddhamsitakileso tapparayanatakarappavatto va parapaccayo  1-
va apparapaccayo va cittuppado saranagamanam. Tamsamangi satto tam saranam
gacchati, vuttappakarena cittuppadena `esa me saranam, esa me parayanan"ti
evametam upetiti attho. Upento ca "ete mayam bhante bhagavantam saranam gacchama
dhammanca, upasake no bhagava dharetu"ti tapussabhallikadayo  2- viya sammanena va
"sattha me bhante bhagava, savakohamasmi"ti  3- mahakassapadayo viya sissabhavupagamanena
va "evam vutate brahmayu brahmano utthayasana ekamsam uttarasangam karitva
yena bhagava tenanjalimpanametva tikkhattum udanam udanesi `namo tassa bhagavato
arahato sammasambuddhassa. Namo .pe. Sammasambuddhassa'ti" 4- brahmayuadayo
viya tapponattena va, kammatthananuyogino viya attasanniyyatanena va,
ariyapuggala viya saranagamanupakkilesasamucchedena vati anekappakaram visayato
kiccato ca, upeti.
                   Ayam saranagamanassa gamakassa ca vibhavana.
                           -----------
                          Bhedabhedaphaladipana
         idani "bhedabhedam phalancapi, gamaniyanca dipaye"ti vuttanam
bhedadinam ayam dipana:- evam saranagatassa puggalassa dubbidho saranagamanabhedo
savajjo ca anavajjo ca. Anavajjo kalakiriyaya, savajjo annasatthari
vuttappakaraya pavattiya, tasminca vuttappakaraviparitaya pavattiya. So dubbidhopi
puthujjananameva. Buddhagunesu annanasamsayamicchananappavattiya ca
anadaradippavattiya ca tesam saranam sankisittham hoti. Ariyapuggala pana abhinnasarana
ceva asankilitthasarana ca honti. Yathaha "atthanametam bhikkhave anavakaso,
yam ditthisampanno puggalo annam sattharam uddisseyya"ti.  5- puthujjana
@Footnote: 1 cha.Ma., i. ayam patho na dissati. 2 Si. tapassu...
@3 sam.ni. 16/154/210 civarasutta  4 Ma.Ma. 13/388/373 brahmayusutta
@5 Ma. upari 14/128/114 bahudhatukasutta
Tu yava  1- saranabhedam na papunanti, tavadeva abhinnasarana. Savajjo ca  2- tesam
saranabhedo, sankileso ca anitthaphalado hoti. Anavajjo avipakatta aphalo,
abhedo pana phalato itthameva phalam deti. Yathaha:-
                  "yekeci buddham saranam gatase
                  na te gamissanti apayabhumim
                  pahaya manusam deham
                  devakayam paripuressanti"ti.  3-
tatra ca ye saranagamanupakkilesasamucchedanasaranam gata, te apayam na gamissanti.
Itare pana saranagamanena na gamissantiti evam gathaya adhippayo veditabbo.
                      Ayantava bhedabhedaphaladipana.
                        ----------------
                            Gamaniyadipana
         gamaniyadipanaya codako aha:- "buddham saranam gacchami"ti ettha
yo buddham saranam gacchati, esa buddham va gaccheyya saranam va, ubhayathapi ca
ekassa vacanam niratthakam. Kasma? gamanakiriyaya kammadvayabhavato. Na hettha "ajam
gamam neti"ti adisu viya dvikammakattam akkharacintaka icchanti.
         "gacchateva pubbam disam, gacchati pacchimam disan"tiadisu  4- viya
samanadhikaranabhavoti ce.  5-  na buddhassarananam samanadhikaranabhavassa anadhippetato.
Etesam hi samanadhikaranabhave adhippete patihatacittopi buddham upasankamanto
buddham saranam gato siya. Yam hi tam buddhoti visesitam saranam, tamevesa gatoti.
"etam kho saranam khemam, etam saranamuttaman"ti  6- vacanato samanadhikaranattamevati
ce. Na tattheva byabhicarabhavato.  7- tattheva hi gathapade etam buddhadiratanattayam
saranam gatanam bhayaharanattasankhate saranabhave abyabhicaranato  8- "khemamuttamanca
@Footnote: 1 cha.Ma. yavadeva  2 cha.Ma. savajjova  3 sam. sa. 15/37/30samayasutta di. maha. 10/33/217
@4 sam.sa. 15/159/146 godhikasutta, sam. khandha. 17/87/99 akkalisutta
@5 cha.Ma. satthakamevati ce.  6 khu. dhammapada. 25/192/51 aggidattapurohitavatthu
@7 cha.Ma. tabbhavato  8 cha.Ma. abyabhicaranato
Saranan"ti ayam samanadhikaranabhavo adhippeto. Annattha tu gamisambandhe sati
saranagamanassa appasiddhito anadhippetoti asadhitametam.  1- "etam saranamagamma
sabbadukkha pamuccati"ti ettha gamisambandhepi pasiddhe  2- saranagamanappasiddhito
samanadhikaranattamevati ce. Na pubbe vuttadosappasangato. Tatrapi hi samanadhikarana-
bhave sati etam buddhadhammasamghakhyam saranam  3-  patihatacittopi agamma sabbadukkha
pamucceyyati evam pubbe vuttadosappasango eva siya, na ca no dosena atthi
atthoti asadhitametam.  1- yatha "mamam hi ananda kalyanamittam agamma jatidhamma
satta jatiya parimuccanti"ti  4- ettha bhagavato kalyanamittassa anubhavena
parimuccamana satta "kalyanamittam agamma parimuccanti"ti vutta. Evamidhapi
etassa buddhadhammasamghakhyassa  5- saranassanubhavena muccamano "etam saranamagamma,
sabbadukkha pamuccati"ti vuttoti evamettha adhippayo veditabbo.
         Sace evam  6- sabbathapi na buddhassa gamaniyattam yujjati, na saranassa,
na ubhayesam, icchitabbanca gacchamiti nidditthassa gamakassa gamaniyato vattabba  7-
ettha yuttiti.   vuccate:-
         buddhoyevettha gamaniyo, gamanakaradassanatthantu saranavacanam, buddham
saranam gacchamiti, esa me saranam, esa me parayanam, aghassa vighata hitassa ca
vidhatati imina adhippayena etam gacchami bhajami sevami payirupasami, etam  8-
va janami bujjhamiti. Yesam hi dhatunam gati attho, buddhipi tesam atthoti.
Itisaddassa appayogo ayuttamiti ce. Tam na tattha siya:- yadi cettha
evamattho bhaveyya, tato "so aniccam rupam "aniccam rupan"ti yathabhutam pajanati"ti
evamadisu  9- viya itisaddo payutto siya, na ca payutto, tasma ayuttametam
vuttanti, tamvacanam, kasma? tadatthasambhava. "yo ca buddhanca dhammanca, samghanca
saranam gato"ti evamadisu  10- viya idhapi itisaddassa attho sambhavati, na ca
@Footnote: 1-1 cha.Ma. asadhakametam  2 cha.Ma. pasiddheti saddo na dissati
@3 cha.Ma. buddhadhammasamghasaranam patihatacittopi  4 sam.sa. 15/129/105 dutiyaappamadasutta
@5 cha.Ma. buddhadhammasamghassa  6 Ma. etam  7 cha.Ma. gamaniyam, tato vattabba
@ettha... 8 cha.Ma. evam  9 sam. khandha. 17/55/46 udanasutta
@10 khu. dhammapada. 25/190/50 aggidattapurohitavatthu
Samvijjamanatthasambhava itisaddo sabbattha payujjati, appayuttassa cettha payuttassa
viya itisaddassa attho vinnatabbo annesu ca evamjatikesu, tasma adoso
eva soti. "anujanami bhikkhave imehi tihi saranagamanehi pabbajjan"ti adisu 1-
saranasseva gamaniyato yam vuttam "gamanakaradassanattham tu saranavacanan"ti, tam na
yuttamiti ce. Tam nayuttam. Kasma? tadatthasambhava eva. Tatrapi hi tassa attho
sambhavati, yato pubbasadisameva appayuttopi payutto viya veditabbo. Itaratha hi
pubabe vuttadosappasango eva siya, tassa yathanusitthameva gahetabbam.
                          Ayam gamaniyadipana.
                           ---------
                         Dhammasamghasaranavibhavana
         idani yam vuttam "dhammam saranamiccadi, dvayepesa nayo mato"ti
ettha vuccate:- yvayam "buddham saranam gacchami"ti ettha atthavannananayo
vutto, "dhammam saranam gacchami, samgham saranam gacchami"ti etasmimpi padadvaye
eseva nayo veditabbo. Tatra hi dhammasamghanam atthato byanjanato ca
vibhavanamattameva asadisam, sesam vuttasadisameva. Yato yadevettha asadisam, tam vuccate:-
maggaphalanibbanani dhammoti eke. Bhavitamagganam sacchikatanibbanananca apayesu
apatanabhavena dharanato paramassasavidhanato ca maggaviraga eva imasmim atthe
dhammoti amhakam khanti, aggappasadasuttancettha  sadhakam. Vuttanhetam "yavata
bhikkhave dhamma sankhata, ariyo atthangiko maggo tesam aggamakkhayati"ti evamadi. 2-
         Catuariyamaggasamanginam catusamannaphalasamadhivasita  3- khandhasantanananca
puggalanam samuho ditthisilasamghatena samghatatta samgho. Vuttancetam bhagavata:-
         "tam kim mannasi ananda, ye vo maya dhamma abhinna desita.
    Seyyathidam? cattaro satipatthana, cattaro sammappadhana, cattaro
    Iddhipada, pancindriyani, panca balani, satta bojjhanga, ariyo
@Footnote: 1 vinaYu. mahavagga 4/34/30  2 an. catukka. 21/34/39 aggappasadasutta
@3 cha.Ma....samadhivasita...
    Atthangiko maggo, passasi no tvam ananda imesu dhammesu dvepi
    bhikkhu nanavade"ti  1-
         ayam hi paramatthasamgho sarananti gamaniyo, suttesu ca "ahuneyyo
pahuneyyo dakkhineyyo anjalikaraniyo anuttaram punnakkhettam lokassa"ti vutto.
Etam pana saranam gatassa annasmimpi bhikkhusamghe va bhikkhunisamghe va buddhappamukhe
va samghe sammatisamghe va catuvaggadibhede va ekapuggalepi va bhagavantam uddissa
pabbajite vandanadikiriyaya saranagamanam neva bhijjati na sankilissati, ayamettha
viseso. Vuttavasesantu imassa dutiyassa ca saranagamanassa bhedabhedadividhanam
pubbanayeneva veditabbam. Ayantava "dhammam saranamiccadi, dvayepesa nayo mato"ti
etassa atthavannana.
                      Anupubbavavatthanakarananiddeso
         idani anupubbavavatthane, karananca viniddise iti ettha etesu
ca tisu saranagamanesu sabbasattanam aggoti katva pathamam buddho, tappabhavato
tadupadesitato ca anantaram dhammo, tassa  dhammassa adharanato tadasevanato ca
ante samgho, sabbasattanam va hite niyyojakoti  2- katva pathamam buddho,
tappabhavato tadupadesitato  3- ca sabbasattanam  hitatta anantaram  3-  dhammo,
hitadhigamaya patipanno adhigatahito vati  4- katva ante samgho, saranabhavena
vavatthapetva pakasitoti evam anupubbavavatthane karananca viniddise.
                           Upamapakasana
         idani yasma vuttam "ratanattayametanca, upamahi pakasaye"ti tasma 5-
vuccate:- ettha ca pana punnacando viya buddho, candakirananikaro viya tena
desito dhammo, punnacandakiranasamuppaditaparilaho  6- loko viya samgho. Balasuriyo
viya buddho, tassa ramsijalamiva vuttappakaro dhammo, tena hatavihatandhakaro  7-
@Footnote: 1 Ma. upari. 14/43/33 samagamasutta  2 Si. viniyojakoti
@3-3 cha.Ma. sabbasattahitatta anantaram dhammo,  4 cha.Ma. cati  5 cha.Ma. tampi
@6 cha.Ma....samuppaditapinito, Si....samuppaditapitiko  7 cha.Ma. vihatandhakaro,
@Ma.tirobhavitandhakaro
Loko viya samgho. Vanadahakapuriso viya buddho, vanadahanaggi viya kilesavanadahano
dhammo, daddhavanatta khettabhuto viya bhumibhago daddhakilesatta punnakkhettabhuto
samgho. Mahamegho viya buddho, salilavutthi viya dhammo, vutthinipatupasamitarenu viya
janapado upasamitakilesarenu samgho. Susarathi viya buddho, assajaniyavinayupayo viya
dhammo, suvinitassajaniyasamuho viya samgho. Sabbaditthisalluddharanato sallako viya
buddho, salluddharanupayo viya dhammo, samuddhatasallo viya jano, samuddhataditthisallo
samgho. Mohapatalasamuppatanato va sallako viya buddho, patalasamuppatanupayo
viya dhammo, samuppatitapatalo vippasannalocano viya jano, samuppatitamohapatalo
vippasannananalocano ca samgho. Sanusayakilesabyadhiharanasamatthataya va kusalo
vejjo viya buddho, samma payuttabhesajjamiva dhammo, bhesajjapayogena samupasantabayadhi
viya janasamuho samupasantakilesabyadhanusayo samgho.
         Athava sudesako viya buddho, samaggo viya khemantabhumi viya ca dhammo,
tammaggapatipanno khemantabhumippatto viya ca janasamuho samgho. Sunaviko viya
buddho, nava viya dhammo, taya parappatto viya sampattikajano samgho. Himava
viya buddho, tappabhavosathamiva dhammo, osathupabhogena niramayo jano viya samgho.
Dhanado viya buddho, dhanamiva dhammo, yathadhippayam laddhadhano viya jano samma
laddhaariyadhano samgho. Nidhidassako viya buddho, nidhi viya dhammo, nidhippatto viya
jano samgho.
         Apica abhayado dhirapuriso viya buddho, abhayamiva dhammo, sampattabhayo
viya jano accantapattabhayo samgho. Assasako viya buddho, assaso viya dhammo,
assatthajano viya samgho. Sumitto viya buddho, hitupadeso viya dhammo,
hitanuyogena pattasadattho viya jano samgho. Ratanakaro viya buddho, ratanasaro
viya dhammo, ratanasarupabhogi viya jano samgho. Rajakumaranahapako viya buddho,
sunahanasalilam viya dhammo, sunahatarajakumaravaggo viya saddhammasalilasunahato samgho.
Alankarakarako viya buddho, alankaro viya dhammo, alankatarajaputtagano viya
saddhammalankato samgho. Candanarukkho viya buddho, tappabhavacandanamiva dhammo,
Candanupabhogena vupasantaparilaho viya jano saddhammamupabhogena accantavupasanta-
parilaho samgho. Dhammadayajjasampadanako pita viya buddho, dayajjam viya dhammo,
dayajjaraho puttavaggo viya saddhammadayajjaraho samgho. Vikasitapadumam viya buddho,
tappabhavamadhu viya dhammo, tadupabhogi madhukaragano viya samghoti. Evam ratanametanca
upamahi pakasayeti.
         Ettavata ca ya pubbe "kena kattha kada kasma, bhasitam
saranattayanti adihi catuhi gathahi atthavannanaya matika nikkhitta, sa
atthato pakasita hotiti.
                    Paramatthajotikaya khuddakapathatthakathaya
                       saranattayavannana nitthita.
                          -------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 17 page 1-13. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=17&A=1&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=17&A=1&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=1              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

previous bookdispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]