ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 2 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.2)

                      timsakakandavannana
       timsa nissaggiya dhamma ye vutta samitavina
       tesam dani karissami apubbapadavannanam.
     {459} Tena samayena buddho bhagava vesaliyam viharati gotamake
cetiye tena kho pana samayena bhagavata bhikkhunam ticivaram anunnatam
hotiti civaranti antaravasako uttarasango sanghatiti idam civarattayam
paribhunjitum anunnatam hoti. Yattha panetam anunnatam yada ca
anunnatam yena ca karanena anunnatam tam sabbam civarakkhandhake
jivakavatthusmim agatameva. Anneneva ticivarena gamam pavisantiti
yena vihare acchanti nahananca otaranti tato annena.
Evam divase divase nava civarani dharenti. {460} Uppannam hotiti idam
anuppannattiya dvaram dadamanam patilabhavasena uppannam hoti
no nipphattivasena. Ayasmato sariputtassa datukamo hotiti
ayasma kira anando bhagavantam thapetva anno evarupo
gunavisittho puggalo natthiti sariputtassa 1- gunabahumanena
ayasmantam sariputtam mamayati. So sadapi manapam civaram
labhitva rajitva kappabindum katva therasseva deti. Purebhatte
panitam yagukhajjakam va pindapatam va labhitva therasseva
@Footnote: 1. ayasmatoti visesanena bhavitababam.
Deti. Pacchabhatte madhuphanitadini labhitvapi therasseva deti.
Upatthakakulehi darake nikkhametva pabbajetva therassa
santike upajjham gahapetva sayam anussavanakammam karoti.
Ayasmapi sariputto pitukattabbakiccam nama jetthaputtassa bharo
tasma yam maya bhagavato kattabbam kiccam sabbantam anando
karoti aham anandam nissaya appossukko viharitum labhamiti
ayasmanatam anandam ativiya mamayati. Sopi manapam civaram labhitva
anandattherasseva detiti sabbam purimasadisameva. Evam gunabahumanena
mamayanto tada uppannampi tam civaram ayasmato sariputtassa
datukamo hotiti veditabbo. Navamam va bhagava divasam dasamam
vati ettha pana sace bhaveyya katham thero janatiti.
Bahuhi karanehi janati. Sariputtatthero kira janapadacarikam
pakkamanto anandattheram apucchitvava pakkamati aham ettakena
nama kalena agamissami etthantare bhagavantam ma pamajjiti.
Sacepi sammukha na apucchati bhikkhum pesetvapi apucchitvava
gacchati. Sace annattha vassam vasati ye ca pathamataram bhikkhu
agacchanti te evam pahinati mama vacanena bhagavato pade sirasa
vandatha anandassa ca arogyam pucchitva mam asukadivase nama
agamissatiti vadethati. Sada ca yathaparicchinnadivaseyeva eti.
Apicayasma anando anumanenapi janati ettake divase
bhagavata viyogam sahanto adhivasento ayasma sariputto vasi
Ito dani patthaya asukam nama divasam na atikkamissati addha
agamissati yesam yesam hi panna mahati tesam tesam bhagavati
pemam ca garavo ca maha hotiti imina nayenapi janati. Evam
bahuhi karanehi janati. Tenaha navamam va bhagava divasam dasamam
vati. Evam vutte yasma idam sikkhapadam pannattivajjam na
lokavajjam tasma ayasmata anandena vuttadivasameva paricchedam
karonto athakho bhagava .pe. Dharetunti. Athanena therena
addhamaso va maso va uddittho abhavissa sopi bhagavata
anunnato assa.
     {462-463} Nitthitacivarasminti yenakenaci nitthanena nitthite civarasmim.
Yasma panetam civaram karanenapi nitthitam hoti nasanadihipi tasmassa
padabhajane atthamattameva dassetum bhikkhuna civaram katam va hotiti
adi vuttam. Tattha katanti sucikammapariyosanena katam.
Sucikammapariyosanam nama yankinci suciya kattabbam pasavattaganthikavatta-
pariyosanam katva suciya patisamanam. Natthanti coradihi hatam.
Etampi hi karanapalibodhasseva nitthitatta nitthitanti vuccati.
Vinatthanti upacikadihi khaditam. Daddhanti aggina daddham.
Civarasa va upacchinnati asukasmim nama kule civaram labhissamiti
ya civarasa uppanna hoti sa va upacchinna. Etesampi
hi karanapalibodhasseva nitthitatta nitthitabhavo veditabbo.
Ubbhatasmim kathineti kathine ca ubbhatasmim. Etena dutiyassa
Palibodhassa abhavam dasseti. Tam pana kathinam yasma atthasu
matikasu ekaya antarubbharena va uddhariyati tenassa niddese
atthannam matikananti adi vuttam. Tattha atthima bhikkhave
matika kathinassa ubabharaya pakkamanantika nitthanantika
sannitthanantika nasanantika savanantika asavacchedika simatikkantika
sahubbharati evam attha matikayo kathinakkhandhake 1- agata.
Antarubbharopi sunatu me bhante sangho yadi sanghassa pattakallam
sangho kathinam uddhareyya esa natti sunatu me bhante sangho sangho
kathinam uddharati yassayasmato khamati kathinassa ubbharo so tunhassa
yassa nakkhamati so bhaseyya ubbhatam sanghena kathinam khamati
sanghassa tasma tunhi evametam dharayamiti evam bhikkhunivibhange 2-
agato. Tattha yam vattabbam tam sabbam agatatthaneyeva
vannayissama. Idha pana vuccamane palipi aharitabba hoti
atthopi vattabbo vuttopi na ca suvinneyyo hoti atthane
vuttataya. Dasahaparamanti dasa ahani paramo paricchedo assati
dasahaparamo. Tam dasahaparamam kalam dharetabbanti attho.
Padabhajane pana atthamattameva dassetum dasahaparamata dharetabbanti
vuttam. Idam hi vuttam hoti dasahaparamanti ettha ya
dasahaparamata dasahaparamabhavoti. Ayamattho ettako kalo
yava natikkamati tava dharetabbanti. Adhitthitavikappitesu
apariyapannatta atirekam civaranti atirekacivaram. Tenevassa padabhajane
@Footnote: 1. vi. mahavagga. 5/139. 2. vi. bhikkhunivibhanga. 3/145 tattheva kathinassa
@uddharoti likhitam.
Vuttam anadhitthitam avikappitanti. Channam civaranam annataranti khomam
kappasikam koseyyam kambalam sanam bhanganti 1- imesam channam civaranam
annataram. Etena civarassa jatim dassetva idani pamanam
dassetum vikappanupagam pacchimanti aha. Tassa pamanam dighato
dve vidatthiyo tiriyam vidatthi. Tatrayam pali anujanami bhikkhave
ayamena atthangulam sugatangulena caturangulam vitthatam pacchimam civaram
vikappetunti 2-. Tam atikkamayato nissaggiyam pacittiyanti tam
yathavuttajatippamanam civaram dasahaparamam kalam atikkamayato
etthantare yatha atirekacivaram na hoti tatha akubbato nissaggiyam
pacittiyam. Tanca civaram nissaggiyam hoti pacittiyapatti
cassa hotiti attho. Athava nissajjanam nissaggiyam.
Pubbabhage kattabbassa vinayakammassetam namam. Nissaggiyamassa atthiti
nissaggiyamicceva. Kintam. Pacittiyam. Tam atikkamayato
nissaggiyavinayakammam pacittiyam hotiti ayamettha attho. Padabhajane
pana pathamam tava atthavikappam dassetum tam atikkamayato nissaggiyam
hotiti matikam thapetva ekadase arunuggamane nissaggiyam hoti
nissajjitabbanti vuttam. Puna yassa ca nissajjitabbam yatha ca
nissajajitabbam tam dassetum sanghassa vatiadi vuttam. Tattha ekadase
arunggamaneti ettha yam divasam civaram uppannam tassa yo aruno
so uppannadivasam nissito tasma civaruppadadivasena saddhim
ekadase arunuggamane nissaggiyam hotiti veditabbam. Sacepi
@Footnote: 1. vi. mahavagga. 5/193. 2. vi. mahavagga. 5/219.
Bahuni ekajjham bandhitva va vethetva va thapitani ekava
apatti. Abaddha vethitesu vatthugananaya apattiyo.
     Nissajjitva apatti desetabbati katham desetabba. Yatha
khandhake vuttam. Kathanca tattha vuttam. Evam vuttam tena bhikkhave
bhikkhuna sangham upasankamitva ekamsam uttarasangam karitva vuddhanam
bhikkhunam pade vanditva ukkutikam nisiditva anjalim paggahetva
evamassa vacaniyo aham bhante itthannamam apattim apanno tam
patidesemiti 1-. Idha pana sace ekam civaram hoti ekam nissaggiyam
pacittiyanti vattabbam. Sace dve dveti vattabbam. Sace
bahuni sambahulati vattabbam. Nissajjanepi sace ekam yatha
palimeva idam me bhante civaranti vattabbam. Sace dve va bahuni
va imani me bhante civarani dasahatikkantani nissaggiyani
imanaham sanghassa nissajjamiti vattabbam. Palim vattum asakkontena
annathapi vattabbam. Byattena bhikkhuna patibalena apatti
patiggahetabbati khandhake vuttanayeneva patiggahetabba. Evanhi
tattha vuttam byattena bhikkhuna patibalena sangho napetabbo sunatu
me bhante sangho ayam itthannamo bhikkhu apattim sarati vivarati
uttanikaroti deseti yadi sanghassa pattakallam aham itthannamassa
bhikkhuno apattim patigganheyyanti 2-. Tena vattabbo passasiti 3-.
Ama passamiti 4-. Ayatim samvareyyasiti 5-. Sadhu sutthu samvarissamiti.
Dvisu pana sambahulasu va purimanayeneva vacanabhedo natabbo.
@Footnote: 1-2-3-4-5. vi. cullavagga 6/370.
Civaradanepi sangho imam civaram imani civarani vatthuvasena vacanabhedo
veditabbo. Ganassa ca puggalassa ca nissajjanepi eseva nayo.
Apattidesanapatiggahanesu panettha ayam pali tena bhikkhave bhikkhuna
sambahule bhikkhu upasankamitva ekamsam uttarasangam karitva vuddhanam
bhikkhunam pade vanditva ukkutikam nisiditva anjalim paggahetva
evamassu vacaniya aham bhante itthannamam apattim apanno tam
patidesemiti 1-. Byattena bhikkhuna patibalena te bhikkhu napetabba
sunantu me ayasmanta ayam itthannamo bhikkhu apattim sarati vivarati
uttanikaroti deseti yadayasmantanam pattakallam aham itthannamassa
bhikkhuno apattim patigganheyyanti 2-. Tena vattabbo
passasiti 3-. Ama passamiti 4-. Ayatim samvareyyasiti 5-. Tena
bhikkhuna ekam bhikkhum upasankamitva ekamsam uttarasangam karitva
ukkutikam nisiditva anjalim paggahetva evamassa vacaniyo aham
avuso itthannamam apattim apanno tam patidesemiti 6-. Tena
vattabbo passasiti 7-. Ama passamiti 8-. Ayatim samvareyyasiti 9-.
Tattha purimanayeneva apattiya namaggahananca vacanabhedo ca
veditabbo. Yatha ca ganassa nissajjane evam dvinnam nissajjanepi
pali veditabba. Yadi hi viseso bhaveyya yatheva anujanami
bhikkhave tinnam parisuddhiuposatham katum evanca pana bhikkhave
katabbo byattena bhikkhuna patibalena te bhikkhu napetabbati 10-
adina nayena tinnam parisuddhiuposatham vatva puna anujanami
@Footnote: 1-2-3-4-5. vi. cullavagga 6/369-370. 6-7-8-9. vi. cuslavagga. 6/358-369.
@10. vi. mahavagga. 4/243.
Bhikkhave dvinnam parisuddhiuposatham katum evanca pana bhikkhave
katabbo therena bhikkhuna ekamsam uttarasanganti 1- adina nayena
visumyeva dvinnam parisuddhiuposatho vutto evam idhapi visum palim
vadeyya. Yasma pana natthi tasma avatva gatoti ganassa
vutta paliyevettha pali. Apattiggahane pana ayam viseso yatha
ganassa nissajjitva apattiya desiyamanaya apattipatiggahako
bhikkhu nattim thapeti evam atthapetva dvisu annatarena yatha
ekapuggalo patigganhati evam apatti patiggahetabba. Dvinnam
hi nattitthapana nama natthi. Yadi hi siya dvinnam parisuddhiuposatham
visum na vadeyya. Nissatthacivaradanepi yatha imam civaram
ayasmato dammiti eko vadati evam imam civaram ayasmato demati
vattum vattati. Ito garukatarani hi nattidutiyakammanipi apaloketva
katabbaniti vuttani atthi. Tesam etam anulomam. Nissatthacivaram
pana databbameva adatum na labbhati. Vinayakammamattam hetam.
Na tam tena sanghassa va ganassa va puggalassa va dinnameva
hotiti.
     {468} Dasahatikkante atikkantasanniti dasaham atikkante civare
atikkantam idanti evamsanni. Dasahe va atikkante atikkanto
dasahoti evamsanni. Nissaggiyam pacittiyanti na idha sanna
rakkhati yopi evamsanni tassapi tam civaram nissaggiyam pacittiyapatti
cassa nissaggiyavinayakammam va pacittiyanti ubhopi atthavikappa
@Footnote: 1. vi. mahavagga 4/243-244.
Yujjanti. Esa nayo sabbattha. Avissajjite vissajjitasanniti
kassaci adinne aparicatte paricattam mayati evamsanni. Anatthe
natthasanniti attano civarena saddhim bahuni annesam civarani ekato
thapitani cora haranti. Tatreso attano civare anatthe
natthasanni hoti. Esa nayo avinatthadisupi. Avilutteti ettha
pana gabbham bhinditva pasayhavaharavasena avilutteti veditabbam.
Anissajjitva paribhunjati apatti dukkatassati sakim nivattham va
sakim parutam va kayato amocetva divasampi vicarati ekava
apatti. Tam mocetva nivaseti va parupati va payoge
payoge dukkatam. Dunnivattham va dupparutam va santhapentassa
anapatti. Annassa santakam paribhunjatopi anapatti. Annena
katam patilabhitva paribhunjatiti adivacanam cettha sadhakam. Anatikkante
atikkantasannino vematikassa ca dukkatam paribhogam sandhaya vuttam.
     {469} Anapatti antodasaham adhittheti vikappetiti ettha pana
adhitthanupagam vikappanupagam ca veditabbam. Tatrayam pali athakho
bhikkhunam etadahosi yani tani bhagavata anunnatani ticivaranti va
vassikasatikati va nisidananti va paccattharananti va kandupaticchaditi
va mukhapunchanacolakanti va parikkharacolakanti va sabbani tani
adhitthatabbani nukho udahu vikappetabbaniti 1-. Bhagavato etamattham
arocesum. Anujanami bhikkhave ticivaram adhitthatum na vikappetum
vassikasatikam vassanassa catummasam adhitthatum tato param vikappetum
@Footnote: 1. mahavagga. 5/218.
Nisidanam adhitthatum na vikappetum paccattharanam adhitthatum na
vikappetum kandupaticchadim yava abadha adhitthatum tato param
vikappetum mukhapunchanacolam adhitthatum na vikappetum parikkharacolam
adhitthatum na vikappetunti 1-.
     Tattha ticivaram adhitthahantena rajitva kappabindum datva
pamanayuttameva adhitthatabbam. Tassa pamanam ukkatthaparicchedena
sugatacivarato unakam vattati. Lamakaparicchedena ca sanghatiya ca
uttarasangassa ca dighato mutthipancakam tiriyato mutthitikam pamanam
vattati. Antaravasako dighato mutthipancako tiriyam dvihatthopi
vattati. Nivasanena parupanenapi hi sakka nabhim paticchadetunti.
Vuttappamanato pana atirekam ca unakam ca parikkharacolanti
adhitthatabbam. Tattha yasma dve civarassa adhitthanani kayena
va adhittheti vacaya va adhitthetiti vuttam tasma puranasanghatim
imam sanghatim paccuddharamiti paccuddharitva navasanghatim hatthena
gahetva va sariravayave thapetva va imam sanghatim adhitthamiti
cittena abhogam katva kayavikaram karontena kayena
adhitthatabba. Idam kayena adhitthanam. Tam yenakenaci sariravayavena
aphusantassa na vattati. Vacaya adhitthane pana vacibhedam katva
vacaya adhitthatabba. Tatra duvidham adhitthanam. Sace
hatthapase hoti imam sanghatim adhitthamiti vaca bhinditabba.
Atha antogabbhe va uparipasade va samantavihare va hoti
@Footnote: 1. vi. mahavagga 5/218-219.
Thapitatthanam sallakkhetva etam sanghatim adhitthamiti vaca bhinditabba.
Esa nayo uttarasange antaravasake ca. Namamattameva
hi viseso. Tasma sabbani sanghatim uttarasangam antaravasakanti
evam attano nameneva adhitthatabbani. Sace adhitthahitva
thapitavatthehi sanghatiadini karoti nitthite rajane ca kappeti
ca imam paccuddharamiti paccuddharitva puna adhitthatabbani.
Adhitthitena pana saddhim mahantatarameva dutiyapatam va khandam va
samsibbantena puna adhitthatabbam. Same va khuddake va
adhitthanakiccam natthi. Ticivaram pana parikkharacolam adhitthatum vattati
na vattatiti. Mahapadumatthero kiraha ticivaram ticivarameva adhitthatabbam
sace parikkharacoladhitthanam labheyya uddositasikkhapade pariharo
niratthako bhaveyyati. Evam vutte kira avasesa bhikkhu ahamsu
parikkharacolampi bhagavata adhitthatabbanti vuttam tasma vattatiti.
Mahapaccariyampi vuttam parikkharacolam nama patekkam nidhanamukhametam
ticivaram parikkharacolanti adhitthahitva paribhunjitum vattatiti.
Uddositasikkhapade pana ticivaram adhitthahitva pariharantassa pariharo
vuttoti. Ubhatovibhangabhanako punnavalikavasi mahatissattheropi
kira aha pubbe mayam mahatheranam assumha arannavasino bhikkhu
rukkhasusiradisu civaram thapetva padhanam padahanatthaya gacchanti
samantavihare dhammassavanatthaya gatanam ca nesam suriye utthite
samanera va daharabhikkhu va pattacivaram gahetva gacchanti tasma
Sukhaparibhogattham ticivaram parikkharacolam adhitthatum vattatiti.
Mahapaccariyampi vuttam pubbe arannika bhikkhu abaddhasimayam
duppariharanti ticivaram parikkharacolameva adhitthahitva paribhunjimsuti.
Vassikasatika anatirittappamana namam gahetva vuttanayeneva cattaro
vassike mase adhitthatabba tato param paccuddharitva vikappetabba.
Vannabhedamattarattapi cesa vattati. Dve pana na vattanti.
Nisidanam vuttanayena adhitthatabbameva tanca kho pamanayuttam ekameva.
Dve na vattanti. Paccattharanampi adhitthatabbameva. Tam pana
mahantampi vattati ekampi vattati bahunipi vattanti. Nilampi pitakampi
sadasampi pupphadasampiti sabbappakaram vattati. Sakim adhitthitam adhitthitameva
hoti. Kandupaticchadi yava abadho atthi tava pamanika
adhitthatabba. Abadhe vupasante paccuddharitva vikappetabba.
Ekava vattati. Mukhapunchanacolam adhitthatabbameva.
Yava ekam dhoviyati tava annam paribhogatthaya icchitabbanti
dvepi vattanti. Apare pana thera nidhanamukhametam bahunipi
vattantiti vadanti. Parikkharacole ganana nama natthi yattakam
icchati tattakam adhitthatabbameva. Thavikapi parissavanampi
vikappanupagapacchimacivarappamanam parikkharacolanti adhitthatabbameva.
Bahunipi ekato katva imani civarani parikkharacolani
adhitthamiti adhitthatumpi vattatiyeva. Bhesajjanavakammamatapituadinam
atthaya thapentenapi adhitthatabbameva. Mahapaccariyam pana
Apattiti vuttam. Mancabhisi pithakabhisi bimbohanam pavaro kojavo
cati etesu pana senasanaparikkharatthaya dinnapaccattharanesu ca
adhitthanakiccam natthiyeva.
     Adhitthitacivaram pana paribhunjato katham adhitthanam vijahatiti.
Annassa danena acchinditva gahanena vissasaggahena
hinayavattanena sikkhapaccakkhanena kalakiriyaya lingaparivattanena
paccuddharanena chiddabhavenati imehi navahi karanehi vijahati. Tattha
purimehi atthahi sabbacivarani adhitthanam vijahanti. Chiddabhavena
pana ticivarasseva sabbatthakathasu adhitthanavijahanam vuttam. Tanca
nakhapitthippamanakena chiddena. Tattha nakhapitthippamanam
kanitthangulinakhavasena veditabbam. Chiddanca vinividdhameva. Chiddassa hi
abbhantare ekatantu cepi acchinno hoti  rakkhati. Tattha
sanghatiya ca uttarasangassa ca dighantato vidatthippamanassa
tiriyantato atthangulappamanassa padesassa orato chiddam adhitthanam
bhindati. Antaravasakassa pana dighantato vidatthippamanasseva
tiriyantato caturangulappamanassa padesassa orato chiddam adhitthanam
bhindati. Parato na bhindati. Tasma jate chidde tam civaram
atirekacivaratthane titthati sucikammam katva puna adhitthatabbam.
Mahasumatthero panaha pamanacivarassa yattha katthaci chiddam
adhitthanam bhindati mahantassa ca pamanato bahi chindam 1- adhitthanam
@Footnote: 1. chiddo.
Na bhindati anto jatam 1- bhindatiti. Karaviyatissatthero aha
khuddakam mahantam nappamanam dve civarani parupantassa vamahatthe
sangharitva thapitatthane chiddam adhitthanam na bhindati orabhage bhindati
antaravasakassapi ovattikam karontena sangharitatthane chiddam
na bhindati tato oram bhindatiti. Andhakatthakathayam pana ticivare
mahasumattheravadam pamanam katva uttarimpi idam vuttam pacchimappamanam
adhitthanam rakkhatiti parikkharacole dighaso 2- atthangule sugatangulena
tiriyam caturangule yattha katthaci chiddam adhitthanam vijahati mahante
cole tato parena chiddam adhitthanam na vijahati esa nayo sabbesu
adhitthatabbakesu civaresuti. Tattha yasma sabbesampi
adhitthatabbakacivaranam vikappanupagapacchimappamanato unakam annam
pacchimappamanam nama natthi. Yam hi nisidanakandupaticchadivassikasatikanam
pamanam vuttam tam ukkattham tato uttarim patisiddhatta na
pacchimam tato hettha apatisiddhatta. Ticivarassapi sugatacivarappamanato
unakattam ukkatthappamanameva. Pacchimam pana visum sutte
vuttam natthi. Mukhapunchanapaccattharanaparikkharacolanam ukkatthaparicchedo
natthiyeva. Vikappanupagapacchimena pana paricchedo vutto. Tasma
yam tava andhakatthakathayam pacchimappamanam adhitthanam rakkhatiti
vatva tattha parikkharacolasseva sugatangulena
atthangulacaturangulapacchimappamanam dassetva itaresam ca ticivaradinam
@Footnote: 1. jato.  2. dighato.
Mutthipancakadibhedam pacchimappamanam sandhaya esa nayo sabbesu
adhitthatabbakesu civaresuti vuttam tam na sameti. Karaviyatissattheravadepi
dighantatoyeva chiddam dassitam tiriyantato na dassitam tasma so
aparicchinno. Mahasumattheravade pamanacivarassa yattha katthaci chiddam
adhitthanam bhindati mahantassa pamanato bahi chiddam adhitthanam na
bhindatiti vuttam. Idam pana na vuttam idam nama pamanacivaram ito
uttarim mahantam civaranti. Apicettha ticivaradinam mutthipancakadibhedam
pacchimappamananti adhippetam tattha yadi pacchimappamanato bahi
chiddam adhitthanam na bhindeyya ukkatthapattassapi majjhimapattassa
va omakappamanato bahi chiddam adhitthanam na bhindeyya na ca
na bhindati tasma ayampi vado aparicchinno. Yo panayam
sabbappathamo atthakathavado ayamettha pamanam. Kasma.
Paricchedasabbhavato. Ticivarassa hi pacchimappamanam ca chiddappamanam ca
chiddappadesappamanam ca sabbaatthakathasuyeva paricchinditva vuttam.
Tasma sveva vado pamanam. Addha hi so bhagavato adhippayam
anugantva vutto. Itaresu pana neva paricchedo atthi
na pubbaparam sametiti. Yo pana dubbalatthane pathamam aggalam datva
paccha dubbalatthanam bhinditva apaneti adhitthanam na bhijjati.
Mandalaparivattanepi eseva nayo. Dupatassa ekasmim patale chidde
va jate galite va adhitthanam na bhijjati. Khuddakam civaram
mahantam karoti mahantam va khuddakam karoti adhitthanam na bhijjati.
Ubho kotiyo majjhe karonto sace pathamam chinditva paccha
ghateti adhitthanam bhijjati. Atha ghatetva paccha chindati na
bhijjati. Rajakehi dhovapetva setam karapentassapi adhitthanam
adhitthanamevati.
     Ayam tava antodasaham adhittheti vikappetiti ettha adhitthane
vinicchayo.
     Vikappane pana dve vikappana sammukha vikappana ca parammukha
vikappana ca. Katham sammukha vikappana hotiti. Civaranam
ekabahubhavam sannihitasannihitabhavanca natva imam civaranti va
imani civaraniti va etam civaranti va etani civaraniti va
vatva tuyham vikappemiti vattabbam. Ayameka sammukha vikappana.
Ettavata nidhetum vattati. Paribhunjitum va vissajjetum va adhitthatum
va na vattati. Mayham santakam mayham santakani paribhunja va
vissajjehi va yathapaccayam va karohiti evam pana vutte paccuddharo
nama hoti tato pabhuti paribhogadayopi vattanti. Aparo nayo.
Tatheva civaranam ekabahubhavam sannihitasannihitabhavanca natva tasseva
bhikkhuno santike imam civaranti va imani civaraniti va etam
civaranti va etani civaraniti va vatva pancasu sahadhammikesu
annatarassa attana abhirucitassa yassa kassaci namam gahetva tissassa
bhikkhuno vikappemiti va tissaya bhikkhuniya tissaya sikkhamanaya
tissassa samanerassa tissaya samaneriya vikappemiti va vattabbam.
Ayam aparapi sammukha vikappana. Ettavata nidhetum vattati.
Paribhogadisu pana ekampi na vattati. Tena pana bhikkhuna tissassa
bhikkhuno santakam .pe. Tissaya samaneriya santakam paribhunja va
vissajjehi va yathapaccayam va karohiti vutte paccuddharo nama
hoti tato pabhuti paribhogadayopi vattanti. Katham parammukha
vikappana hotiti. Civaranam tatheva ekabahubhavam sannihitasannihitabhavam
ca natva imam civaranti va imani civaraniti va etam
civaranti va etani civaraniti va vatva tuyham vikappanatthaya
dammiti vattabbam. Tena vattabbo ko te mitto va sandittho
va sambhatto vati. Tato itarena purimanayeneva tisso bhikkhuti
va .pe. Tissa samaneriti va vattabbam. Puna tena bhikkhuna
aham tissassa bhikkhuno dammiti va .pe. Tissaya samaneriya
dammiti va vattabbam. Ayam parammukha vikappana. Ettavata
nidhetum vattati. Paribhogadisu pana ekampi na vattati. Tena pana
bhikkhuna dutiyasammukha vikappanayam vuttanayeneva itthannamassa santakam
paribhunja va vissajjehi va yathapaccayam va karohiti vutte
paccuddharo nama hoti tato pabhuti paribhogadayopi vattanti. Dvinnampi
vikappananam kim nanakaranam. Sammukha vikappanaya sayam vikappetva
parena paccuddharapeti parammukha vikappanaya pareneva vikappapetva
pareneva paccuddharapeti idamettha nanakaranam. Sace pana yassa
vikappeti so pannattikovido na hoti na janati paccuddharitum
Tam civaram gahetva annassa byattassa santikam gantva puna
vikappetva paccuddharapetabbam. Vikappitavikappana namesa vattati.
Ayam vikappetiti imasmim pade vinicchayo. Anujanami bhikkhave
ticivaram adhitthatum na vikappetunti 1- adivacanato ca idam vikappetiti
avisesena vuttavacanam viruddham viya dissati na ca viruddham tathagata
bhasanti tasma evamassa attho veditabbo ticivaram ticivarasankhepena
pariharato adhitthatumeva anujanami na vikappetum vassikasatikam
pana catummasato param vikappetumeva na adhitthatum 2- evanca sati
yo ticivare ekena civarena vippavasitukamo hoti tassa
civaradhitthanam paccuddharitva vippavasasukhattham vikappanaya okaso
dinno hoti dasahatikkame anapattiti 3-. Etena upayena
sabbattha vikappanaya apatisiddhabhavo veditabboti.
     Vissajjetiti annassa deti katham pana dinnam hoti katham ca
gahitam. Idam tuyham demi dadami dajjami onojemi pariccajami
vissajjamiti va itthannamassa demi .pe. Nissajjamiti va vadati
sammukhapi parammukhapi dinnameva hoti. Tuyham ganhahiti vutte
mayham ganhamiti vadati sudinnam sugahitanca. Tava santakam karohi
tava santakam hotu tava santakam karissasiti vutte mama santakam
karomi mama santakam hotu mama santakam karissamiti vadati duddinnam
@Footnote: 1. vi. mahavagga. 5/218. 2. ito param itisaddo icchitabbo. 3. idha
@itisaddo atireko pannayati.
Duggahitanca. Neva datum janati na itaro gahetum. Sace
pana tava santakam karohiti vutte sadhu bhante mayham ganhamiti
ganhati duddinnam sugahitam. Sace pana eko ganhahiti vadati
itaro na ganhamiti vadati puna so dinnam maya tuyham ganhahiti
vadati itaropi na mayham imina atthoti vadati tato purimopi
maya dinnanti dasaham atikkameti pacchimopi maya patikkhittanti
kassa apatti na kassa apatti. Na kassaci yassa pana
ruccati tena adhitthahitva paribhunjitabbam. Yo pana adhitthane
vematiko tena kim katabbam. Vematikabhavam arocetva sace
anadhitthitam bhavissati evam me kappiyam hotiti vatva vuttanayeneva
nissajjitabbam. Na hi evam janapetva vinayakammam karontassa
musavado hoti. Keci pana ekena bhikkhuna vissasam gahetva
puna dinnam vattatiti vadanti. Tam na yujjati. Na hi tassetam
vinayakammam. Napi tam ettakena annam vatthu hoti. Nassatiti
adi uttanatthameva. Yo na dadeyya apatti dukkatassati ettha
mayham dinnam iminati imaya sannaya na dentassa dukkatam. Tassa
santakabhavam pana natva lesena acchindanto bhandam agghapetva
karetabboti.
     Samutthanadisu idam sikkhapadam kathinasamutthanam nama kayavacato ca
samutthati kayavacacittato ca anadhitthanena ca avikappanena ca
apajjanato akiriya sannaya na muccati ajanantopi apajjatiti
Nosannavimokkham acittakam pannattivajjam kayakammam vacikammam
ticittam tivedananti.
     Samantapasadikaya vinayasamvannanaya pathamakathinasikkhapadavannana
nitthita.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 2 page 156-175. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=3262&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=3262&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=1              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=1              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=1              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=1              Contents of The Tipitaka Volume 1 http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]