ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 2 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.2)

     {108} Catutthasikkhapade. Hemantike kaleti hemantakale
himapatasamaye. Kayam otapentati mancapithadisu nisinna balatapena
kayam otapenta. Kale arociteti yagubhattadisu yassa
kassaci kale arocite. Ovuttham hotiti himavassena ovuttham
tintam hoti. {110} Avassikasanketeti vassikavassanam masati evam
appannatte cattaro hemantike cattaro ca gimhake attha
maseti attho. Mandape vati sakhamandape va padaramandape
va. Rukkhamule vati yassa kassaci rukkhassa hettha. Yattha
Kaka va kulala va na uhadantiti yattha dhuvasannivasena kulavake
katva vasamana ete kakakulala va anne va sakuna tam
senasanam na uhadanti tadise rukkhamule nikkhipitum anujanamiti
tasma yattha gocarappasuta sakuna vissamitva gacchanti tassa
rukkhassa mule nikkhipitum vattati. Yasmim pana dhuvasannivasena
kulavake katva vasanti tassa rukkhassa mule na nikkhipitabbam.
Attha maseti vacanato yesu janapadesu vassakale devo na vassati
tesupi janapadesu cattaro mase nikkhipitum na vattatiyeva.
Avassikasanketeti vacanato yattha hemante devo vassati tattha
hemantepi ajjhokase nikkhipitum na vattati gimhe pana sabbattha
vigatavalahakam visuddham nabham hoti evarupe kale kenacideva karaniyena
ajjhokase mancapitham nikkhipitum vattati. Abbhokasikenapi vattam
janitabbam. Tassa hi sace puggalikamanco atthi tattheva
sayitabbam. Sanghikam ganhantena vettena va vakena va vitamanco
gahetabbo. Tasmim asati puranamancako gahetabbo. Tasmim
asati navavayimo va onaddhako va gahetabbo gahetva ca
pana aham ukkattharukkhamuliko ukkatthaabbhokasikoti civarakutimpi
akatva asamaye ajjhokase va rukkhamule va tam pannapetva
nipajjitum na vattati. Sace pana catuggunenapi civarena katakutim
atementam rakkhitum na sakkoti sattahavaddalikadini bhavanti
bhikkhuno kayanugatikatta vattati. Aranne pannakutisu vasantanam
Silasampadaya pasannacitta manussa navamancapitham denti
sanghikaparibhogena paribhunjathati. Vasitva gacchantehi samantavihare
sabhagabhikkhunam pesetva gantabbam. Sabhaganam abhave anovassake
nikkhipitva gantabbam. Anovassake asati rukkhe laggetva gantabbam.
Cetiyangane sammajjanim gahetva bhojanasalanganam va uposathagaranganam
va parivenadivatthanaaggisaladisu va annataram sammajjitva
dhovitva kottetva puna sammajjani malakeyeva thapetabba.
Uposathagaradisu annatarasmim gahetva avasesani sammajjantassapi
eseva nayo. Yo pana bhikkhacaramaggam sammajjanto gantukamova
hoti tena sammajjitva sace antaramagge sala atthi tattha
thapetabba. Sace natthi balahakanam anutthatabhavam sallakkhetva
yavaham gamato nikkhamami tava na vassissatiti janantena yattha
katthaci nikkhipitva puna paccagacchantena pakatikatthane thapetabba.
Sace vassissatiti jananto ajjhokase thapeti dukkatanti mahapaccariyam
vuttam. Sace pana tatra tatreva sammajjanatthaya sammajjani
nikkhitta hoti tam tam thanam sammajjitva tattha tattheva nikkhipitum
vattati. Asanasalam sammajjantena vattam janitabbam. Tatridam
vattam. Majjhato patthaya padatthanabhimukha valika haritabba.
Kacavaram hatthehi gahetva bahi chaddetabbam. {111} Masarakoti mancapade
vijjhitva tattha ataniyo pavesetva kato. Bundhikabaddhoti
atanihi mancapade damsapetva pallankasankhepena kato. Kulirapadakoti
Assamendakadinam padasadisehi padehi kato. Yo va pana koci
vankapadako ayam vuccati kulirapadako. Ahaccapadakoti ayam
pana ahaccapadako nama manco ange vijjhitva kato hotiti
evam parato paliyamyeva vutto. Tasma ataniyo vijjhitva tattha
padasikham pavesetva upari anim datva katamanco ahaccapadakoti
veditabbo. Pithepi eseva nayo. Anto samvethetva
baddham hotiti hettha ca upari ca vitthatam majjhe sankhittam
panavasanthanam katva baddham hoti. Tam kira majjhe sihabyagghacammaparikkhittampi
karonti. Akappiyacammannamettha natthi. Senasananhi
sovannamayampi vattati. Tasma tam mahaggham hoti. Anupasampannam
santharapeti tassa palibodhoti yena santharapitam tassa
palibodho. Leddupatam atikkamantassa apatti pacittiyassati
thamamajjhimassa purisassa leddupatam atikkamantassa pacittiyam.
     Ayam panettha vinicchayo. Thero bhojanasalayam bhattakiccam katva
daharam anapeti gaccha divatthane mancapitham pannapehiti.
So tatha katva nisinno. Thero yatharucim vicaritva tattha
gantva thavikam va uttarasangam va thapeti. Tato patthaya
therassa palibodho. Nisiditva sayam gacchanto neva uddharati
na uddharapeti leddupatatikkame pacittiyam. Sace pana thero
tattha thavikam va uttarasangam va atthapetva cankamantova daharam
gaccha tvanti bhanati tena idam bhante mancapithanti acikkhitabbam.
Sace pana thero vattam janati tvam gaccha aham pakatikam
karissamiti vattabbam. Sace balo hoti anuggahitavatto gaccha
ma idha tittha neva nisiditum na nipajjitum demiti daharam tajjetiyeva
daharena bhante sukham sayathati kappam labhitva vanditva gantabbam.
Tasmim gate therasseva palibodho. Purimanayeneva cassa apatti
veditabba. Atha pana anattikkhaneyeva daharo mayham bhante
bhandakadhovanadi kinci karaniyam atthiti vadati thero ca nam tvam
pannapetva gacchahiti vatva bhojanasalato nikkhamitva annattha
gacchati paduddharena karetabbo. Sace tattheva gantva
nisidati purimanayeneva cassa leddupatatikkame apatti. Sace
pana thero samaneram anapeti samanere tattha mancapitham
pannapetva nisinnepi bhojanasalato annattha gacchanto paduddharena
karetabbo. Gantva nisinno puna gamanakale leddupatatikkame
apattiya karetabbo. Sace pana anapento mancapitham
pannapetva tattheva nisidati anapeti yatricchati tatra
gantva agantum labhati. Sayam pana pakatikam akatva gacchantassa
leddupatatikkame pacittiyam. Antarasannipate mancapithani
pannapetva nisinnehi gamanakale aramikanam idam patisamethati
vattabbam. Avatva gacchantanam leddupatatikkame apatti.
Mahadhammassavanam nama hoti. Tattha uposathagaratopi bhojanasalatopi
aharitva mancapithani pannapenti. Avasikanamyeva palibodho.
Sace agantuka idam amhakam upajjhayassa idam acariyassati ganhanti
tato patthaya tesamyeva palibodho. Gamanakale pakatikam akatva
leddupatam atikkamantanam apatti. Mahapaccariyam pana vuttam
yava anne na nisidanti tava yehi pannattam tesam bharo
annesu agantva nisinnesu nisinnakanam bharo sace te
anuddharitva va anuddharapetva va gacchanti dukkatam. Kasma.
Ananattiya pannapitattati. Dhammasane pannatte yava
ussarako va dhammakathiko va nagacchati tava pannapakanam
palibodho. Tasmim agantva nisinne tassa palibodho. Sakalam
ahorattam dhammassavanam hoti anno ussarako va dhammakathiko
va utthahati anno nisidati yo yo agantva nisidati
tassa tassa bharo. Utthahantena pana idamasanam tumhakam bharoti
vatva gantabbam. Sacepi itarasmim anagateyeva pathamam nisinno
utthaya gacchati tasmim ca antoupacarattheyeva itaro agantva
nisidati utthaya gato apattiya na karetabbo. Sace pana
itarasmim anagateyeva pathamam nisinno utthayasana leddupatam
atikkamati apattiya karetabbo. Sabbattha ca leddupatatikkame
pathamapade dukkatam dutiye pacittiyanti ayam nayo mahapaccariyam
vutto.
     {112} Cimilikam vati adisu cimilika nama sudhadiparikammakataya
bhumiya vannanurakkhanattham kata hoti. Tam hettha pattharitva
Upari katasarakam pattharanti. Uttarattharanam nama mancapithanam upari
attharitabbakam paccattharanam. Bhummattharanam nama bhumiyam attharitabba
katasarakadivikati. Tattikam nama talapannehi va vakehi va
kata tattika. Cammakhandannama sihabyagghadipiacchataracchacammadisupi
yankinci cammam. Atthakathasu hi senasanaparibhoge patikkhittacammam
nama na dissati. Tasma sihacammadinam pariharaneyeva
patikkhepo veditabbo. Padapunchani nama rajjukehi va parilotikahi
va padapunchanattham kata. Phalakapitham nama phalakamayam pitham. Athava
phalakanceva darumayapithanca. Etena sabbampi darubhandadi sangahitam.
Mahapaccariyam pana vitthareneva vuttam adharakam pattapidhanam
padakathalikam talapannam vijanipattakam yankinci darubhandam antamaso
paniyaulunkam paniyasankham ajjhokase nikkhipitva gacchantassa
dukkatanti. Mahaatthakathayam pana esa nayo dutiyasikkhapade
dassito. Ajjhokase rajanam pacitva rajanabhajanam rajanaulunko
rajanadonikati sabbam aggisalayam patisametabbam. Sace aggisala
natthi anovassake pabbhare nikkhipitabbam. Tasmimpi asati yattha
olokento bhikkhu passanti tadise thane thapetvapi gantum
vattati. Annassa puggaliketi yasmim vissasaggaho na ruhati
tassa santake dukkatam yasmim pana vissaso ruhati tassa santakam
attano puggalikamiva hotiti mahapaccariyadisu vuttam. {113} Apuccham
gacchatiti yo bhikkhu va samanero va aramiko va lajji hoti
Attano palibodham viya mannati yo tatharupam apucchitva gacchati
tassa anapatti. Otapento gacchatiti atape otapento
agantva uddharissamiti gacchati. Evam gacchato anapatti.
Kenaci palibuddham hotiti senasanam kenaci upaddutam hotiti attho.
Sacepi hi vuddhataro bhikkhu utthapetvava ganhati sacepi yakkho
va peto va agantva nisidati koci va issaro agantva
ganhati senasanam palibuddham hoti. Sihabyagghadisu va pana tam
padesam agantva thitesupi senasanam palibuddham hotiyeva. Evam
kenaci palibuddhena anuddharitvapi gacchato anapatti. Apadasuti
jivitabrahmacariyantarayesu. Sesam uttanamevati.
     Kathinasamutthanam kayavacato kayavacacittato ca samutthati
kiriyakiriyam nosannavimokkham acittakam pannattivajjam kayakammam
vacikammam ticittam tivedananti.
                Pathamasenasanasikkhapadam catuttham.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 2 page 331-338. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=6983&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=6983&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=521              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=16994              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=7069              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=7069              Contents of The Tipitaka Volume 1 http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]