ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 26 : PALI ROMAN U.A. (paramatthadi.)

page67.

7. Ajakalapakasuttavannana [7] Sattame pavayanti evamnamake mallarajunam nagare. Ajakalapake cetiyeti ajakalapakena nama yakkhena pariggahitatta "ajakalapakan"ti laddhaname manussanam cittikatatthane. 1- So kira yakkho aje kalape katva bandhanena ajakotthasena saddhim balim paticchati, na annatha, tasma "ajakalapako"ti pannayittha. Keci panahu:- ajake viya satte lapetiti ajakalapakoti. Tassa kira satta balim upanetva yada ajasaddam katva balim upaharanti, tada so tussati, tasma "ajakalapako"ti vuccatiti, so pana yakkho anubhavasampanno kakkhalo pharuso tattha ca sannihito, tasma tam thanam manussa cittim 2- karonti, kalena kalam balim upaharanti. Tena vuttam "ajakalapake cetiye"ti. Ajakalapakassa yakkhassa bhavaneti tassa yakkhassa vimane. Tada kira sattha tam yakkham dametukamo sayanhasamaye eko adutiyo pattacivaramadaya ajakalapakassa yakkhassa bhavanadvaram gantva tassa dovarikam bhavanapavisanatthaya yaci. So "kakkhalo bhante ajakalapako yakkho, samanoti va brahmanoti va garavam na karoti, tasma tumhe eva janatha, mayham pana tassa anarocanam na yuttan"ti tavadeva yakkhasamagamam gatassa ajakalapakassa santikam vatavegena agamasi. Sattha antobhavanam pavisitva ajakalapakassa nisidanamandape pannattasane nisidi. Yakkhassa orodha sattharam upasankamitva vanditva ekamantam atthamsu. Sattha tasam kalayuttam dhammim katham kathesi. Tena vuttam "pavayam viharati ajakalapake cetiye ajakalapakassa yakkhassa bhavane"ti. Tasmim samaye satagirahemavata ajakalapakassa bhavanamatthakena yakkhasamagamam gacchanta attano gamane asampajjamane "kinnu kho karanan"ti avajjenta @Footnote: 1 ka. citikatatthane 2 Si.,ka. cayitam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page68.

Sattharam ajakalapakassa bhavane nisinnam disva tattha gantva bhagavantam vanditva "mayam bhante yakkhasamagamam gamissama"ti apucchitva padakkhinam katva gata yakkhasannipate ajakalapakam disva tutthim pavedayimsu "labha te avuso ajakalapaka, yassa te bhavane sadevake loke aggapuggalo bhagava nisinno, upasankamitva bhagavantam payirupasassu, dhammanca sunahi"ti. So tesam katham sutva "ime tassa 1- mundakaksa samanassa mama bhavane nisinnabhavam kathenti"ti kodhabhibhuto hutva "ajja mayham tena samanena saddhim sangamo bhavissati"ti cintetva yakkhasannipatato utthahitva dakkhinapadam ukkhipitva satthiyojanamattam pabbatakutam akkami, tam bhijjitva dvidha ahosi. Sesam ettha yam vattabbam, tam alavakasuttavannanayam 2- agatanayeneva veditabbam. Ajakalapakassa samagamo hi alavakasamagamasadisova thapetva 3- panhakaranam vissajjanam bhavanato tikkhattum nikkhamanam pavesananca. Ajakalapako hi agacchantoyeva "etehiyeva tam samanam palapessami"ti vatamandaladike navavasse samutthapetva tehi bhagavato calanamattampi katum asakkonto nanavidhapaharanahatthe ativiya bhayanakarupe bhutagane nimminitva tehi saddhim bhagavantam upasankamitva antanteneva caranto sabbarattim nanappakaram vippakaram katvapi bhagavato kinci kesaggamattampi nisinnatthanato calanam katum nasakkhi. Kevalam pana "ayam samano mam anapuccha mayham bhavanam pavisitva nisidati"ti kodhavasena pajjali. Athassa bhagava cittappavattim natva "seyyathapi nama candassa kukkurassa nasaya pittam bhindeyya, evam so bhiyyoso mattaya candataro assa, evamevayam yakkho mayi idha nisinne cittam paduseti, yannunaham bahi nikkhameyyan"ti sayameva bhavanato nikkhamitva abbhokase nisidi. Tena vuttam "tena kho pana samayena bhagava rattandhakaratimisayam abbhokase nisinno hoti"ti. @Footnote: 1 Ma. ekassa 2 sa.pa. 1/246/300 3 Si. tam sadisam thapetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page69.

Tattha rattandhakaratimisaranti rattiyam andhakaranatamasi, cakkhuvinnanuppattivirahite bahalandhakareti attho. Caturangasamannagato kira tada andhakaro pavattiti. Devoti megho ekamekam phusitakam udakabindum pateti. Atha yakkho "imina saddena tasetva imam samanam palapessami"ti bhagavato samipam gantva "akkulo"tiadina tam bhimsanam akasi. Tena vuttam "athakho ajakalapako"tiadi. Tattha bhayanti cittutrasam, chambhitattanti urutthambhakasarirassa 1- chambhitabhavam. Lomahamsanti lomanam pahatthabhavam, tihipi padehi bhayuppattimeva dasseti. Upasankamiti kasma panayam evam adhippayo upasankami, nanu pubbe attana katabbam vippakaram akasiti? saccam akasi, tampanesa "antobhavane khematthane thirabhumiyam 2- thitassa na kinci katum asakkhi, idani bahi thitam evam bhimsapetva palapetum sakka"ti mannamano upasankami. Ayam hi yakkho attano bhavanam "thirabhumi"ti mannati, "tattha thitatta ayam samano na bhayati"ti ca. Tikkhattum "akkulo pakkulo"ti akkulapakkulikamakasiti tayo vare "akkulo pakkulo"ti bhimsapetukamataya evarupam saddamakasi. Anukaranasaddo hi ayam. Tada hi so yakkho sinerum ukkhipanto viya mahapathavi parivattento viya ca mahata ussahena asanisatasaddasanghatam viya ekasmim thane punjikatam hutva viniccharantam disagajanam hatthigajjitam, 3- kesarasihanam sihaninnadam, yakkhanam 4- hunkarasaddam, bhutanam mahasaddam 4- asuranam apphotanamosam, indassa devaranno vajiranigghatanigghosam, 5- attano gambhirataya vippharikataya bhayanakataya ca avasesasaddam avahasantamiva abhibhavantamiva ca kappavutthanamahavatamandalikaya vinigghosam puthujjananam hadayam phalentam viya mahantam patibhayanigghosam abyattapadakkharam 6- @Footnote: 1 Si. virabhumiyam 2 ka. uruthaddhakaram sarirassa @3 Ma. dipirajanam katagajjitam 4-4 cha.Ma. himsakarasaddam, bhutanam attahasam @5 ka. vajiranipphosanigghosam 6 cha.Ma. abyattakkharam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page70.

Tikkhattum attano yakkhagajjitam gajji "etena imam samanam bhimsapetva palapessami"ti. Yam yam niccharati, tena tena pabbata papatikam muncimsu, vanappatijetthake upadaya sabbesu rukkhalatagumbesu pattaphalapupphani sidayimsu, tiyojanasahassavitthatopi himavantapabbataraja sakampi sampakampi sampavedhi, bhummadevata adim katva yebhuyyena devatanampi ahudeva bhayam chambhitattam lomahamso, pageva manussanam. Annesanca apadadvipadacatuppadanam mahapathaviya undriyanakalo viya mahati vibhimsanaka ahosi, sakalajambudipatale mahantam kolahalam udapadi. Bhagava pana tam saddam "kimi"ti amannamano niccalo nisidi, "ma kassaci imina antarayo hotu"ti adhitthasi. Yasma pana so saddo "akkula pakkula "iti imina akarena sattanam sotapatham agamasi, tasma tassa anukaranavasena "akkulo pakkulo"ti, 2- yakkhassa ca tassam nigghosaniccharanayam akkulapakkulakaranam atthiti katva "akkulapakkulikam akasi"ti sangaham aropayimsu. Keci pana "akulabyakula itipadadvayassa pariyayabhidhanavasena akkulo pakkuloti ayam saddo 3- vutto"ti vadanti yatha "ekam ekakan"ti. Yasma ekavaram jato pathamuppattivaseneva nibbattatta akuloti adiattho akaro, tassa ca kakaragamam katva rassattam katanti. Dve vare pana jato bakkulo, kulasaddo cettha jatipariyayo kolankolotiadisu viya. Vuttaadhippayanuvidhayi ca saddappayogoti pathamena padena jalabujasihabyagghadayo, dutiyena andajaasivisakanhasappadayo vuccanti, tasma sihadiko viya asivisadiko viya ca "ahante jivitaharako"ti imamattham yakkho padadvayena dassetiti anne. Apare pana "akkhulo bhakkhulo"ti palim vatva "akkhetum khepetum vinasetum ulati @Footnote: 1 ka. akkula bakkula, khu.u. 25/7/89 @2 ka. bakkulo, evamuparipi 3 ka. bhasasaddo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page71.

Pavattetiti akkhulo, bhakkhitum khaditum ulatiti bhakkhulo, ko paneso? yakkharakkhasapisacasihabyagghadisu annataro yo koci manussanam anatthavaho"ti tassa attham vadanti. Idhapi pubbe vuttanayeneva adhippayayojana veditabba. Eso te samana pisacoti "ambho samana tava pisitasano pisaco 1- upatthito"ti mahantam bheravarupam abhinimminitva bhagavato purato thatva attanam sandhaya yakkho vadati. Etamattham viditvati etam tena yakkhena kayavacahi pavattiyamanam vippakaram, tena ca attano anabhibhavaniyahetubhutam lokadhammesu nirupakkilesatam sabbakarato viditva. Tayam velayanti tassa vippakarakaranavelayam. Imam udanam udanesiti tam vippakaram aganetva assa agananahetubhutam dhammanubhavadipakam imam udanam udanesi. Tattha yada sakesu dhammesuti yasmim kale sakaattabhavasankhatesu pancasu upadanakkhandhadhammesu. Paraguti parinnabhisamayaparipurivasena parangato, tatoyeva tesam hetubhute samudaye, tadappavattilakkhane nirodhe, nirodhagaminiya patipadaya ca pahanasacchikiriyabhavanabhisamayaparipurivasena paragato. Hoti brahmanoti evam sabbaso bahitapapatta brahmano nama hoti, sabbaso hi 2- sakaattabhavavabodhanepi catusaccabhisamayo hoti. Vuttancetam "imasmimyeva byamamatte kalevare sasannimhi samanake lokanca lokasamudayanca pannapemi"tiadi. 3- Athava sakesu dhammesuti attano dhammesu, attano dhamma nama atthakamassa puggalassa siladidhamma. Silasamadhipannavimuttiadayo hi vodanadhamma @Footnote: 1 Si. tava pisaco 2 cha.Ma. ayam saddo na dissati @3 sam.sa. 15/107/74

--------------------------------------------------------------------------------------------- page72.

Ekantahitasukhasampadanena purisassa attano dhamma nama, na anatthavaha sankilesadhamma viya paradhamma. 1- Paraguti tesam siladinam paripuriya param pariyantam gato. Tattha silam tava lokiyalokuttaravasena duvidham. Tesu lokiyam pubbabhagasilam, tam sankhepato patimokkhasamvaradivasena catubbidham, vittharato pana anekappabhedam. Lokuttaram maggaphalavasena 2- duvidham, atthato sammavacasammakammantasammaajiva. 3- Yatha ca silam, tatha samadhipanna ca lokiyalokuttaravasena duvidha. Tattha lokiyasamadhi saha upacarena attha samapattiyo, lokuttarasamadhi maggapariyapanno. Pannapi lokiya sutamaya cintamaya bhavanamaya ca sasava, lokuttara pana maggasampayutta phalasampayutta ca. Vimutti nama phalavimutti nibbananca, tasma sa lokuttarava. Vimuttinanadassanam lokiyameva, tam ekunavisatividham paccavekkhanananabhavato. Evam etesam siladidhammanam attano santane arahattaphaladhigamena anavasesato nibbattaparipuriya param pariyantam gatoti sakesu dhammesu paragu. Athava sotapattiphaladhigamena silasmim paragu. So hi "silesu paripurakari"ti vutto, sotapannaggahaneneva cettha sakadagamipi gahito hoti. Anagamiphaladhigamena samadhismim paragu. So hi "samadhismim paripurakari"ti vutto. Arahattaphaladhigamena itaresu tisu paragu. Araha hi pannavepullappattiya aggabhutaya akuppaya cetovimuttiya adhigatatta paccavekkhanananassa ca pariyosanagamanato pannavimuttivimuttinanadassanesu paragu nama hoti. Evam sabbathapi catusu ariyasaccesu catumaggavasena parinnadisolasavidhakiccanipphattiya yathavuttesu tasmim tasmim kale sakesu dhammesu paragato. @Footnote: 1 cha.Ma. asakadhamma 2 ka. maggasilaphalasilavasena @3 ka. sammavacakammantajiva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page73.

Hoti brahmanoti tada so bahitapapadhammataya paramatthabrahmano 1- hoti. Atha etam pisacanca pakkulancativattatiti tato yathavuttaparagamanato atha paccha ajakalapaka etam taya dassitam pisitasanatthamagatam 2- pisacam bhayajananattham samutthapitam akkulapakkulikanca ativattati abhibhavati, tam na bhayatiti attho. Ayampi gatha arahattameva ullapitva kathita. Atha ajakalapako attana katena tatharupenapi patibhayarupena vibhimsanena akampiyabhavato 3- tam tadibhavam disva "aho acchariyamanusso vatayan"ti pasannamanaso pothujjanikaya saddhaya attani nivitthabhavam vibhavento satthu sammukha upasakattam pavedesi. Sattamasuttavannana nitthita. --------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 67-73. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=1492&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=1492&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=44              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1549              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1549              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1549              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]