ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 26 : PALI ROMAN U.A. (paramatthadi.)

                        9. Visakhasuttavannana
    [19] Navame pubbarameti savatthiya pacinadisabhage anuradhapurassa
uttamadeviviharasadise thane karite arame. Migaramatu pasadeti migaramatuya
pasade.
    Tatrayam anupubbikatha:- atite satasahassakappamatthake padumuttaradasabalam
eka upasika annataram upasikam attano aggupatthayikatthane thapentam disva
bhagavantam nimantetva buddhappamukhassa bhikkhusatasahassassa danam datva bhagavato
nipaccakaram katva "anagate tumhadisassa buddhassa aggupatthayika bhaveyyan"ti
patthanam akasi. Sa kappasatasahassam devesu ca manussesu ca samsaritva amhakam
bhagavato kale bhaddiyanagare mendakasetthiputtassa dhananjayasetthino gehe
sumanadeviya kucchismim patisandhim ganhi. Jatakale cassa visakhati namam akamsu.
Sa yada bhagava bhaddiyanagaram agamasi, tada pancahi darikasatehi saddhim bhagavato
paccuggamanam katva pathamadassaneneva sotapanna ahosi.
    Aparabhage savatthiyam migarasetthiputtassa punnavaddhanakumarassa geham gata,
tattha nam sassuro migarasetthi upakaravasena matutthane thapesi. Tasma migaramatati
vuccati. Sa attano mahalatapasadhanam 1- vissajjetva navakotihi bhagavato
bhikkhusamghassa ca vasanatthaya karisamatte bhumibhage uparibhumiyam panca gabbhasatani
hetthabhumiyam pancagabbhasataniti gabbhasahassehi patimanditam pasadam karesi. Tena
vuttam "migaramatu pasade"ti.
    Kocideva atthoti kincideva payojanam. Ranneti rajini. Patibaddhoti
ayatto. Visakhaya natikulato manimuttadiracitam tadisam bhandajatam tassa
@Footnote: 1 cha.Ma. mahallatapasadhanam
Pannakaratthaya pesitam, tam nagaradvarappattam sunkika tattha sunkam ganhanta
tadanurupam aggahetva atirekam ganhimsu. Tam sutva visakha ranno tamattham
nivedetukama patirupaparivarena rajanivesanam agamasi, tasmim khane raja mallikaya
deviya saddhim antepuram gato hoti, visakha okasam alabhamana "idani
labhissami"ti bhojanavelam atikkamitva chinnabhatta hutva pakkami, evam dvihatiham
gantvapi okasam na labhiyeva. Iti raja aniveditopi tassa atthavinicchayassa
okasakaranena "yathadhippayam na tireti"ti vutto. Tattha yathadhippayanti
adhippayanurupam. Na tiretiti na nitthapeti. Mahaupasikaya hi rannayagatasunkameva 1-
ranno datva itaram vissajjapetum adhippayo, so ranna na ditthatta eva
na tirito. Handati vossaggatthe nipato. Divadivassati divasassa diva.
Majjhanhike kaleti attho. Kenacideva karaniyena dvihatiham 2- rajanivesanadvaram
gacchanti tassa atthassa anitthitatta niratthakameva upasankamim, bhagavati 3-
upasankamanameva pana dassananuttariyadippatilabhakaranatta satthakanti evaham
bhante imaya velaya idhagatati imamattham dassenti mahaupasika "idha me
bhante"tiadimaha.
    Etamatthanti etam parayattataya adhippayasamijjhanasankhatam attham viditva.
Imam udananti imam paradhinaparadhinavuttisu adinavanisamsaparidipakam udanam
udanesi.
    Tattha sabbam paravasam dukkhanti yankinci atthajatam payojanam paravasam parayattam
attano icchaya nipphadetum asakkuneyyataya dukkham dukkhavaham hotiti attho.
Sabbam issariyam sukhanti duvidham issariyam lokiyam lokuttaranca. Tattha lokiyam
@Footnote: 1 Si. rannayatta..., cha.Ma. rajayatta...
@2 ka. karaniyena divasassa diva dvihatiham  3 ka. bhagavato
Rajissariyadi ceva lokiyajjhanabhinnanibbattam cittissariyanca, lokuttaram
maggaphaladhigamanimittam nirodhissariyam. Tesu yam cakkavattibhavapariyosanam manussesu
issariyam, yanca sakkadinam tasmim tasmim devanikaye adhipaccabhutam issariyam, tadubhayam
yadipi kammanubhavena yathicchitanipphattiya sukhanimittataya sukham, viparinamadukkhataya
pana sabbatha dukkhameva. 1- Tatha aniccantikataya lokiyajjhananibbattam cittissariyam,
nirodhissariyameva pana lokadhammehi akampaniyato anivattisabhavatta ca ekantasukham
nama. Yampanettha sabbattheva aparadhinataya labhati cittasukham, tam sandhaya sattha
"sabbam issariyam sukhan"ti aha.
    Sadharane vihannantiti idam "sabbam paravasam dukkhan"ti imassa padassa
atthavivaranam. Ayancettha 2- attho:- sadharane payojane sadhetabbe sati tassa
paradhinataya yathadhippayam anipphadanato ime satta vihannanti vighatam apajjanti
kilamanti. Kasma? yoga hi duratikkamati yasma kamayogabhavayogaditthiyogaavijjayoga
anadikalabhavita anupacitakusalasambharehi pajahitum asakkuneyyataya
duratikkama. Etesu ditthiyogo pathamamaggena atikkamitabbo, kamayogo
tatiyamaggena. Itare aggamaggena. Iti ariyamagganam duradhigamaniyatta ime yoga
duratikkama. Tasma kamayogadivasena icchitalabhahetu satta vihannanti,
asadharane pana cittissariye nirodhissariye ca sati na kadacipi vighatassa
sambhavoti adhippayo.
    Athava sabbam paravasanti yam attano annapatibaddhaparayattavuttisankhatam, 3-
tam sabbam aniccasabhavataya dukkham. "yadaniccam tam dukkhan"ti hi vuttam. Sabbam
issariyanti yam sabbasankhatanissatam issariyatthanataya issariyanti laddhanamam
@Footnote: 1 ka. pana na sabbatha sukhameva  2 cha.Ma. ayanhettha
@3 Ma. annappatibaddhapaccayayattavuttisankhatam, cha. annappatibaddhavuttisankhatam
Nibbanam, tam upadisesadivibhagam sabbam sukham. "nibbanam paramam sukhan"ti 1- hi
vuttam. Sadharaneti evam dukkhasukhe vavatthite ime satta bahusadharane
dukkhakarane nimugga hutva vihannanti. Kasma? yoga hi duratikkamati yasma
te sabbattha nimmujjanassa hetubhuta kamayogadayo duratikkama, tasma tvampi
visakhe parayattamattham patthetva alabhamana vihannasiti adhippayo.
                       Navamasuttavannana nitthita.
                          -------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 165-168. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=3693&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=3693&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=63              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1977              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1987              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1987              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]