บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
4. Yakkhapaharasuttavannana [34] Catutthe kapotakandarayanti evamnamake vihare. Tasmim kira pabbatakandare pubbe bahu kapota vasimsu, tena sa pabbatakandara 1- "kapotakandara"ti vuccati. Aparabhage tattha kataviharopi "kapotakanda"tveva pannayittha. Tena vuttam "kapotakandarayan"ti evamnamake vihare"ti. Junhaya rattiyati sukkapakkharatti yam. Navoropitehi kesehiti aciraoharitehi kesehi, itthambhutalakkhane cetam karanavacanam. Abbhokaseti yattha uparicchadanam parikkhepam va natthi, tadise akasangane. Tattha ayasma sariputto suvannavanno, ayasma mahamoggallano niluppalavanno. Ubhopi pana te mahathera udiccabrahmanajacca kappanam satasahassadhikam ekam asankhyeyyam abhiniharasampanna chalabhinnapatisambhidappatta mahakhinasava sabbasamapattilabhino 2- sattasatthiya savakaparaminananam matthakam patta etam kapotakandaraviharam upasobhayanta ekam kanakaguham pavittha dve siha viya. Ekam vijambhanabhumim otinna dve byaggha viya, ekam supupphitasalavanam pavittha dve chaddantanagarajano viya, ekam simbalivanam pavittha dve supannarajano viya, ekam naravahanayanam abhirulha dve vessavana viya, ekam @Footnote: 1 Si. upaccaka 2 cha.Ma. samapattilabhino Pandukambalasilasanam abhinisinna dve sakka viya, ekavimanabbhantaragata dve mahabrahmano viya, ekasmim gaganatthane thitani dve candamandalani viya, dve suriyamandalani viya ca virocesum. Tesu ayasma mahamoggallano tunhi nisidi, ayasma pana sariputto samapajji. Tena vuttam "annataram samadhim samapajjitva"ti. Tattha annataram samadhinti upekkhabrahmaviharasamapattim. Keci sannavedayitanirodhasamapattin"ti vadanti, apare panahu "aruppapadakam phalasamapattin"ti. Ima eva hi tisso kayarakkhanasamattha samapattiyo. Tattha nirodhasamapattiya samadhipariyayasambhavo hettha vuttoyeva, pacchimamyeva pana acariya vannenti. Uttaraya disaya dakkhinadisam gacchatiti uttaraya disaya yakkhasamagamam gantva attano bhavanam gantum dakkhinadisam gacchanti. Patibhati manti upatthati mama. Manti hi patisaddayogena samiatthe upayogavacanam, imassa sise paharam datum cittam me uppajjatiti attho. So kira purimajatiyam there baddhaghato, tenassa theram disva padutthacittassa evam ahosi. Itaro pana sappannajatiko, tasma tam patisedhento "alam samma"tiadimaha. Tattha ma asadesiti ma ghattesi, ma paharam dehiti vuttam hoti. Ularoti ularehi uttamehi siladigunehi samannagato. Anadiyitvati adaram akatva, tassa vacanam aggahetva. Yasma pana tassa vacanam agganhanto tam anadiyanto nama hoti, tasma vuttam "tam yakkham anadiyitva"ti. Sise paharam adasiti sabbathamena ussaham janetva akase thitova sise khatakam adasi, muddhani mutthighatam akasiti attho. Tava mahati thamamahattena tattakam mahanto paharo ahosi. Tena paharenati tena paharena Karanabhutena. Sattaratananti pamanamajjhimassa purisassa ratanena sattaratanam. Soti yakkho. 1- Naganti hatthinagam. Osadeyyati pathaviyam osidapeyya nimujjapeyya. "osareyya"tipi patho, cunnavicunnam kareyyati attho. Addhatthamaratananti addhena atthannam puranani addhatthamani, addhatthamani ratanani pamanam etassati addhatthamaratano, tam addhatthamaratanam. Mahantam pabbatakutanti kelasakutappamanam vipulam girikutam. Padaleyyati sakalikakarena bhindeyya. Api osadeyya, api padaleyyati sambandho. Tavadeva cassa sarire mahaparilaho uppajji, so vedanaturo akase thatum asakkonto bhumiyam pati, tamkhananneva atthasatthisahassadhikayojanasatasahassubbedham sinerumpi pabbatarajanam sandharenti catunahutadhikadviyojanasatasahassabahala mahapathavi tam papasattam dharetum asakkonti viya vivaramadasi. Avicito jala utthahitva kandantamyeva tam ganhimsu, so kandanto vippalapanto pati. Tena vuttam "atha ca pana 2- so yakkho `dayhami dayhami'ti vatva tattheva mahaniraye apatasi"ti. 3- Tattha apatasiti 2- apati. Kimpana so yakkhattabhaveneva nirayam upagacchiti? na upagacchi, yam hettha Ditthadhammavedaniyam papakammam ahosi, tassa balena yakkhattabhave mahantam dukkham anubhavi. Yampana upapajjavedaniyam anantariyakammam, tena cutianantaram niraye uppajjiti. Therassa pana samapattibalena upatthambhitasarirassa na koci vikaro ahosi. Samapattito avutthitakale hi tam yakkho pahari, tatha paharantam tam dibbacakkhuna disva ayasma mahamoggallano dhammasenapatim upasankami, upasankamanasamakalameva ca dhammasenapati samapattito vutthasi. Atha nam @Footnote: 1 cha.Ma. soti yakkhoti patha na dissanti 2 Si.,Ma.,ka. atha kho @3 Si.,Ma.,ka. mahaniraye avatthasiti 4 Si.,Ma.,ka. avatthasiti Mahamoggallano tam sariravuttim 1- pucchi, sopissa byakasi, tena vuttam "addasa kho ayasma mahamoggallano .pe. Apica me sisam thokam dukkhan"ti. Tattha thokam dukkhanti thokam appamattakam madhurajatam viya me sisam dukkhitam, dukkhappattanti attho. Dukkhadhitthanam hi sisam dukkhanti vuttam. "sise thokam dukkhan"tipi patho. Kathampana samapattibalena sarire upatthambhite 2- therassa sise thokampi dukkham ahositi? acireneva vutthitatta. Antosamapattiyam apannayamana- dukkhanhi kayanissitatta niddam upagatassa makasadijanitam viya patibuddhassa thokam pannayittha. "mahabalena yakkhena tatha sabbussahena pahate sarirepi vikaro nama natthi"ti acchariyabbhutacittajatena ayasmata mahamoggallanena "acchariyam avuso sariputta"tiadina dhammasenapatino mahanubhavataya vibhavitaya sopissa "acchariyam avuso moggallana"tiadina iddhanubhavamahantatapakasanapadesena attano issamacchariyahankaradimalanam suppahinatam dipeti. Pamsupisacakampi na passamati sankarakutadisu vicaranakakhuddakapetampi na passama. Iti adhigamappicchanam aggabhuto mahathero tasmim kale anavajjanena tesam adassanam sandhaya vadati. Tenevaha "etarahi"ti. Bhagava pana veluvane thito ubhinnam aggasavakanam imam kathasallapam dibbasotena assosi. Tena vuttam "assosi kho bhagava"tiadi, tam vuttatthameva. Etamattham viditvati etam ayasmato sariputtassa samapattibalupagatam iddhanubhavamahantatam viditva. Imam udananti tasseva tadibhavappattidipakam imam udanam udanesi. @Footnote: 1 Si.,ka. tam paribhavam 2 Ma. upatthaddhe Tattha yassa selupamam cittam, thitam nanupakampatiti yassa khinasavassa cittam ekagghanasilamayapabbatupamam sabbesam injananam abhavato vasibhavappattiyava thitam sabbehipi lokadhammehi nanupakampati na pavedhati. Idanissa akampanakaram saddhim karanena dassetum "virattan"tiadi vuttam. Tattha virattam rajaniyesuti viragasankhatena ariyamaggena rajaniyesu raguppattihetubhutesu tebhumakadhammesu virattam, tattha sabbaso samucchinnaraganti atko. Kopaneyyeti patighatthaniye sabbasmimpi aghatavatthusmim na kuppati na dussati na vikaram apajjati. Yassevam bhavitam cittanti yassa yathavuttassa ariyapuggassa cittam evam vuttanayena tadibhavavahanabhavena bhavitam. Kuto tam dukkhamessatiti tam uttamapuggalam kuto sattato sankharato va dukkham upagamissati, na tadisassa dukkham atthiti attho. Catutthasuttavannana nitthita. -----------------The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 260-264. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=5823&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=5823&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=93 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=2618 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=2676 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=2676 Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]