ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 26 : PALI ROMAN U.A. (paramatthadi.)

                     4. Pathamananatitthiyasuttavannana
    [54] Catutthe nanatitthiya samanabrahmana paribbajakati 2- ettha taranti etena
samsaroghanti tittham, nibbanamaggo. Idha pana viparitavipallasavasena ditthigatikehi
tatha gahitaditthidassanam "titthan"ti adhippetam. Tasmim sassatadinanakare
titthe niyuttati nanatitthiya, nagganiganthadisamana ceva kathakalapadibrahmana
ca pokkharasatadiparibbajaka ca samanabrahmanaparibbajaka. Nanatitthiya ca
te samanabrahmanaparibbajaka  cati nanatitthiyasamanabrahmanaparibbajaka.
@Footnote: 1 cha.Ma. kathaya  2 cha.Ma. nanatitthiyasamanabrahmanaparibbajakati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page363.

"sassato atta ca loko ca"tiadina 1- passanti etaya, sayam va passati, tatha dassanamattameva vati ditthi, micchabhinivesassetam adhivacanam. Sassatadivasena nana anekavidha ditthiyo etesanti nanaditthika. Sassatadivaseneva khamanam khanti, rocanam ruci, atthato "sassato atta ca loko ca"tiadina pavatto cittavipallaso sannavipallaso ca. Tatha nana khantiyo etesanti nanakhantika. Nana ruciyo etesanti nanarucika. Ditthigatika hi pubbabhage tatha tatha cittam rocetva khamapetva ca paccha "idameva saccam moghamannan"ti abhinivisanti. Atha va "aniccam niccan"tiadina tatha tatha dassanavasena ditthi, khamanavasena khanti, ruccanavasena ruciti evam tihipi padehi ditthi eva vuttati veditabba. Nanaditthinissayanissitati sassatadiparikappavasena nanavidham ditthiya nissayam vatthum karanam, ditthisankhatameva va nissayam nissita allina upagata, tam anissajjitva thitati attho. Ditthiyopi hi ditthigatikanam abhinivesakaranam 2- nissaya honti. Santiti atthi samvijjanti upalabbhanti. Eketi ekacce. Samanabrahmanati pabbajjupagamena samana, jatiya brahmana, lokena va samanati ca brahmanati ca evam gahita. Evamvadinoti evam idani vattabbakarena vadantiti evamvadino. Evam idani vattabbakarena pavatta ditthi etesanti evamditthino. Tattha dutiyena ditthigatikanam micchabhiniveso dassito, pathamena tesam yathabhinivesam paresam tattha patitthapanavasena voharo. Sassato loko, idameva saccam moghamannanti ettha lokoti atta. So hi ditthigatikehi lokiyanti ettha punnam papam tabbipaka, sayam va karakadibhavena @Footnote: 1 di.Si. 9/31,32/14,15 2 Ma. abhinivesavoharanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page364.

Abhiyuttehi lokiyatiti lokoti adhippeto. Svayam sassato amaro nicco dhuvoti yadidam amhakam dassanam idameva saccam aviparitam, annampana asassatotiadi paresam dassanam mogham micchati attho. Etena cattaropi sassatavada dassita honti. Asassatoti na sassato, anicco adhuvo cavanadhammoti attho. "asassato"ti sassatabhavappatikkhepeneva ucchedo dipitoti sattapi ucchedavada dassita honti. Antavati sapariyanto parivatumo paricchinnappamano, na sabbagatoti attho. Etena sariraparimano 1- angutthaparimano avayavaparimano paramanuparimano attati evamadivada dassita honti. Anantavati apariyanto, sabbagatoti attho. Etena kapilakanadivada dassita 2- honti. Tam jivam tam sariranti yam sariram, tadeva jivasankhatam vatthu, yanca jivasankhatam vatthu, tadeva sariranti jivanca, sariranca advayam samanupassati. Etena ajivakanam viya "rupi atta"ti ayam vado dassito hoti. Annam jivam annam sariranti imina pana "arupi atta"ti ayam vado dassito. Hoti tathagato parammaranati ettha tathagatoti satta. 3- Tam hi ditthigatiko karakavedakadisankhatam, niccadhuvadisankhatam va tathabhavam 4- gatoti tathagatoti voharati, so maranato idha kayassa bhedato param uddham hoti, atthi samvijjatiti attho. Etena sassataggahamukhena solasa sannivada attha asannivada attha ca nevasanninasannivada dassita honti. Na hotiti natthi na upalabbhati. Etena ucchedavado dassito. Hoti ca na ca hotiti atthi ca natthi cati. Etena ekaccasassatavada satta sannivada ca dassita, neva hoti na na hotiti imina pana amaravikkhepavado dassitoti veditabbam. @Footnote: 1 Ma. padaparimano 2 cha.Ma. dipita @3 Si.,ka. atta 4 Si.,ka. tathagatabhavam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page365.

Ime kira ditthigatika nanadesato agantva savatthiyam pativasanta ekada samayappavadake sannipatitva attano attano vadam paggayha annavade khumsenta vivadapanna ahesum. Tena vuttam "te bhandanajata"tiadi. Tattha bhandanam nama kalahassa pubbabhago. Bhandanajatati jatabhandana. Kalaho kalaho eva, kalassa va hananato kalaho datthabbo. Annamannassa viruddham vadam apannati vivadapanna. Mammaghattanato mukhameva sattiti mukhasatti, pharusavaca. Phalupacarena viya hi karanam karanupacarena phalampi vohariyati yatha tam "sukho buddhuppado, papakammam paccanubhoti"ti 1- ca. Tahi mukhasattihi vitudanta vijjhanta viharanti. Ediso dhammoti dhammo aviparitasabhavo ediso evarupo, yatha maya vuttam "sassato loko"ti. Nediso dhammoti na ediso dhammo, yatha taya vuttam "asassato loko"ti, evamsesapadehipi yojetabbam. So ca titthiyanam vivado sakalanagare pakato jato. Atha bhikkhu savatthim pindaya pavittha tam sutva "atthi no idam kathapabhatam, yannuna mayam imam pavattim bhagavato aroceyyama, appevanama tam nissaya satthu sanhasukhumam dhammadesanam labheyyama"ti. Te pacchabhattam dhammadesanakale bhagavato etamattham arocesum. Tena vuttam "atha kho sambahula bhikkhu"tiadi. Tam sutva bhagava annatitthiyanam dhammassa ayathabhutapajananam pakasento "annatitthiya bhikkhave"tiadimaha. Tattha andhati pannacakkhuvirahena andha. Tenaha "acakkhuka"ti. Panna hi idha "cakkhu"ti adhippeta. Tathahi vuttam "attham na jananti"tiadi. Tattha attham na jananti"ti idhalokattham paralokattham na jananti, idhalokaparalokesu vuddhim abbhudayam navabujjhanti, paramatthe pana @Footnote: 1 Si..ka. paccanubhutanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page366.

Nibbane kathavaka. Ye hi nama pavattimattepi sammulha, te katham nivattim janissantiti. Anattham na janantiti yadaggena te attham na jananti, tadaggena anatthampi na jananti. Yasma dhammam na jananti, tasma adhammampi na jananti. Te hi vipariyesaggahitaya dhammam kusalampi akusalam karonti, adhammampi akusalam kusalam karonti. Nakevalanca dhammadhammesu eva, atha kho tassa vipakesupi sammulha. Tathahi te kammampi vipakam katva voharanti, vipakampi kammam katva. Tatha dhammam sabhavadhammampi na jananti, adhammam asabhavadhammampi na jananti. Evambhuta ca sabhavadhammam asabhavadhammanca, asabhavadhammam sabhavadhammanca katva pavedenti. Iti bhagava titthiyanam mohaditthipatilabhabhavena pannacakkhuvekallato andhabhavam dassetva idani tamattham jaccandhupamaya pakasetum "bhutapubbam bhikkhave"tiadimaha. Tattha bhutapubbanti pubbe bhutam, atitakale nibbattam. Annataro raja ahositi puratano namagottehi loke apakato eko raja ahosi. So raja annataram purisam amantesiti tassa kira ranno sobhaggappattam sabbangasampannam attano opavayham hatthim upatthanam agatam disva etadahosi "bhaddakam vata ko hatthiyanam dassaniyan"ti. Tena ca samayena eko jaccandho rajanganena gacchati. Tam disva raja cintesi "mahajaniya kho ime andha, ye evarupam dassaniyam na labhanti datthum. Yannunaham imissa savatthiya yattaka jaccandha, sabbe te sannipatapetva ekadesam ekadesam hatthena phusapetva tesam vacanam suneyyan"ti. Kelisilo raja ekena purisena savatthiya sabbe jaccandhe sannipatapetva tassa purisassa sannam adasi. "yatha ekeko jaccandho sisadikam ekekamyeva hatthissa angam phusitva `hatthi maya dittho'ti sannam uppadesi, tatha karohi"ti. So puriso tatha akasi. Atha raja te

--------------------------------------------------------------------------------------------- page367.

Jaccandhe paccekam pucchi "kidiso bhane hatthi"ti. Te attana ditthaditthavayavameva hatthim katva vadanta "ediso hatthi, nediso hatthi"ti annamannam kalaham karonta hatthadihi upakkamitva rajangane mahantam kolahalamakamsu. Raja saparijano tesam tam vippakaram disva phasukehi bhijjamanehi hadayena uggatena mahahasitam hasi. Tena vuttam "atha kho bhikkhave so raja .pe. Attamano ahosi"ti. Tattha ambhoti alapanam. Yavatakati yattaka. Jaccandhati jatiya andha, jatito patthaya acakkhuka. Ekajjhanti ekato. Bhaneti abahumanalaPo. Hatthim dassehiti yathavuttahatthim sayapetva dassehi. So ca susikkhitatta aparipphandanto nipajji. Dittho no hatthiti hatthena paramasanam dassanam katva ahamsu. Tena purisena sisam paramasapetva "ediso hatthi"ti sannapitatta tadisamyeva nam hatthim sanjananta jaccandha "ediso deva hatthi seyyathapi kumbho"ti vadimsu. Kumbhoti ca ghatoti attho. Khiloti nagadantakhilo. Sondoti hattho. Nangalisa nangalassa sirassa isa. Kayoti sariram. Kotthoti kusulo. Padoti jangho. Thunoti thambho. Nangutthanti valassa urimappadeso. Valadhiti valassa aggappadeso mutthihi samsumbhimsuti 1- mutthiyo bandhitva paharimsu, mutthighatam akamsu. Attamano ahositi kelisilatta so raja tena jaccandhanam kalahena attamano pahasena gahitamano ahosi. Evameva khoti upamasamsandanam. Tassattho:- bhikkhave yatha te jaccandha acakkhuka ekangadassino anavasesato hatthim apassitva attana ditthavayavamattam hatthisannaya itarehi dittham ananujananta annamannam vivadam apanna kalaham akamsu, evameva ime annatitthiya sakkayassa ekadesam rupavedanadim attano @Footnote: 1 Si.,ka. sankhubhimsuti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page368.

Ditthidassanena yathadittham "atta"ti mannamana tassa sassatadibhavam aropetva "idameva saccam moghamannan"ti abhinivisitva annamannam vivadanti, yathabhutampana atthanattham dhammadhammanca na jananti. Tasma andha acakkhuka jaccandhapatibhagati etamattham viditvati etam titthiyanam dhammasabhavam yathabhutam ajanantanam apassantanam jaccandhanam viya hatthimhi yathadassanam 1- micchabhinivesam, tattha ca vivadapattim sabbakarato viditva tadatthadipakam imam udanam udanesi. Tattha imesu kira sajjanti, eke samanabrahmanati idhekacce pabbajjupagamanena samana, jatimattena brahmana "sassato loko"tiadinayappavattesu imesu eva asaresu ditthigatesu ditthabhinandanavasena, imesu va rupadisu upadanakkhandhesu evam aniccesu dukkhesu viparinamadhammesu tanhabhinandanaditthabhinandananam vasena "etam mama"tiadina sajjanti kira. Aho nesam sammohoti dasseti. Kirasaddo cettha arucisucanattho. Tena tattha sangakaranabhavameva dipeti. Na kevalam sajjanti eva, atha kho viggayha nam vivadanti "na tvam imam dhammavinayam ajanasi. Aham imam dhammavinayam ajanami"tiadina viggahikakathanuyogavasena viggayha vivadanti vivadam apajjanti. Nanti cettha nipatamattam. Atha va viggayha nanti nam ditthinissayam sakkayaditthimyeva va visadisadassanatta 2- sassatadivasena annamannam viruddham gahetva vivadanti visesato vadanti, attano eva vadam visittham aviparitam katva abhinivissa voharanti. Yatha kim? jana ekangadassino. Yatheva jaccandha jana hatthissa ekekangadassino yam yam attana phusitva natam, tantadeva hatthi"ti gahetva annamannam viggayha vivadimsu, evamsampadamidanti attho. Ivasaddo 3- cettha luttanidditthoti veditabbo. Catutthasuttavannana nitthita. -------------- @Footnote: 1 Si.,Ma. ayathadassanam 2 cha.Ma. viparitadassanatta 3 Si.,ka, idhasaddo


             The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 362-368. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=8119&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=8119&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=136              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=3493              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=3687              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=3687              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]