ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 27 : PALI ROMAN Iti.A. (paramatthadi.)

                       8. Pathamanakuhanasuttavannana
      [35] Atthame nayidanti ettha naiti patisedhe nipato, tassa
"vussati"ti imina sambandho, yakaro padasandhikaro. Idamsaddo "ekamidaham
bhikkhave samayam ukkatthayam viharami subhagavane salarajamule"tiadisu 1- nipatamattam.
"idam kho tam bhikkhave appamattakam oramattakam silamattakan"tiadisu 2- yathavutte
asannapaccakkhe agato.
               "idam hi tam jetavanam        isisamghanisevitam
                avuttham dhammarajena      pitisanjananam mama"ti 3-
adisu vakkhamane asannapaccakkhe. Idhapi vakkhamaneyeva asannapaccakkhe
datthabbo.
      Brahmacariyasaddo:-
                    "kinte vatam kim pana brahmacariyam
                    kissa sucinnassa ayam vipako
                    iddhi juti balaviriyupapatti
                    idanca te naga mahavimanam.
@Footnote: 1 Ma.mu. 12/501/442   2 di.Si. 9/27/12     3 sam.sa. 15/48/37
                    Ahanca bhariya ca manussaloke
                    saddha ubho danapati ahumha
                    opanabhutam me gharam tadasi
                    santappita samanabrahmana ca.
                    Tam me vatam tam pana brahmacariyam
                    tassa sucinnassa ayam vipako
                    iddhi juti balaviriyupapatti
                    idam ca me dhira mahavimanan"ti 1-
imasmim punnakajatake dane agato.
             "kena pani kamadado         kena pani madhussavo
              kena te brahmacariyena       punnam panimhi ijjhati.
              Tena pani kamadado         tena pani madhussavo
              tena me brahmacariyena       punnam panimhi ijjhati"ti 2-
imasmim ankurapetavatthusmim veyyavacce. "idam kho tam bhikkhave tittiriyam nama
brahmacariyam ahosi"ti 3- imasmim tittirajatake pancasikkhapadasile. "tam kho pana
pancasikha brahmacariyam neva nibbidaya na viragaya .pe. Yavadeva brahmalokupapattiya"ti
4- imasmim mahagovindasutte brahmavihare. "pare abrahmacarino
bhavissanti, mayamettha brahmacarino bhavissama"ti 5- sallekhasutte methunaviratiyam.
                   "mayanca bhariya natikkamama
                    amhe ca bhariya natikkamanti
                    annatra tahi brahmacariyam carama
                    tasma hi amham dahara na miyyare"ti 6-
@Footnote: 1 khu.ja. 28/1595/299 (sya)  2 khu.peta. 26/277/183   3 vi.cula. 7/311/82
@4 di.maha. 10/329/214     5  Ma.mu. 12/83/56   6 khu.ja. 27/1415/289 (sya)
Mahadhammapalajatake sadarasantose. "abhijanami kho panaham sariputta
caturangasamannagatam brahmacariyam carita, tapassi sudam homi"ti 1- lomahamsasutte
viriye.
             "hinena brahmacariyena       khattiye upapajjati
              majjhimena ca devattam       uttamena visujjhati"ti 2-
nimijatake attadamanavasena kate atthangikauposathe. "idam kho pana pancasikha
brahmacariyam ekantanibbidaya viragaya .pe. Ayameva ariyo atthangiko
maggo"ti mahagovindasutteyeva ariyamagge. "tayidam brahmacariyam iddhanceva
phitanca vittharikam bahujannam puthubhutam yava devamanussehi suppakasitan"ti 3-
pasadikasutte sikkhattayasangahe sakalasmim sasane. Idhapi ariyamagge sasane
ca vattati.
      Vussatiti vasiyati, cariyatiti attho. Janakuhanatthanti "aho ayyo silava
vattasampanno appicacho santuttho mahiddhiko mahanubhavo"tiadina janassa
sattalokassa vimhapanattham. Janalapanatthanti "evarupassa nama ayyassa dinnam
mahapphalam bhavissati"ti pasannacittehi "kenattho, kim ahariyatu"ti manussehi
vadapanattham. Labhasakkarasilokanisamsatthanti yavayam "akankheyya ce bhikkhave bhikkhu
`labhi assam civarapindapatasenasanagilanapaccayabhesajjaparikkharanan'ti, silesvevassa
paripurakari"ti 4- silanisamsabhavena vutto catupaccayalabho, yo ca catunnam paccayanam
sakkaccadanasankhato adarabahumanagarukaranasankhato ca sakkaro, yo ca "silasampanno
bahussuto sutadharo araddhaviriyo"tiadina nayena uggatabhutighosasankhato
siloko brahmacariyam carantanam ditthadhammiko anisamso, tadattham. Iti mam jano
@Footnote: 1 Ma.mu. 12/155/119        2 khu.ja. 27/1186/249-250
@3 di.pa. 11/175/108       4 Ma.mu. 12/65/43
Janatuti "evam brahmacariyavase sati `ayam silava kalyanadhammo'tiadina mam
jano janatu sambhavetu"ti attano santagunavasena sambhavanatthampi na idam
brahmacariyam vussatiti sambandho.
      Keci pana "janakuhanatthan"ti papicchassa icchapakatassa sato
samantajappanairiyapathanissitapaccayappatisevanasankhatena tividhena kuhanavatthuna kuhanabhavena
janassa vimhapanattham. Janalapanatthanti papicchasseva sato paccayattham parikathobhasadivasena
lapanabhavena upalapanabhavena va janassa lapanattham. Labhasakkarasilokanisamsatthanti
papicchasseva sato labhadigarutaya 1- labhasakkarasilokasankhatassa
anisamsaudayassa nipphadanattham. Iti mam jano janatuti papicchasseva sato
asantagunasambhavanadhippayena `iti evam mam jano janatu'ti na idam brahmacariyam
vussati"ti evamettha attham vadanti. Purimoyeva pana attho sarataro.
      Atha khoti ettha athati annadatthe nipato, khoti avadharane. Tena
kuhanadito annadatthayeva pana idam bhikkhave brahmacariyam vussatiti dasseti.
Idani tam payogam 2- dassento "samvaratthanceva pahanatthanca"ti aha.
Tattha pancavidho samvaro patimokkhasamvaro satisamvaro nanasamvaro khantisamvaro
viriyasamvaroti.
      Tattha "imina patimokkhasamvarena upeto hoti samupeto"ti 3- hi
adina nayena agato ayam patimokkhasamvaro nama, yo silasamvaroti ca
pavuccati. "rakkhati cakkhundriyam, cakkhundriye samvaram apajjati"ti 4- agato ayam
satisamvaro.
@Footnote: 1 Ma. labhadivasena garutaya    2 cha.Ma. tam payojanam      3 abhi.vi. 35/511/296
@4 di.Si. 9/213/70, Ma.mu. 12/295/258, sam.sala. 18/317/220, an.tika. 20/16/108
            "yani sotani lokasmim (ajitati bhagava) sati tesam nivaranam
             sotanam samvaram brumi pannayete pidhiyareti 1-
agato ayam nanasamvaro. "khamo hoti sitassa unhassa"tiadina 2- nayena
agato ayam khantisamvaro. "uppannam kamavitakkam nadhivaseti"tiadina 3- nayena
agato ayam viriyasamvaro. Atthato pana panatipatadinam pajahanavasena
vattappativattanam karanavasena ca pavatta cetana ceva viratiyo ca. Sankhepato
sabbo kayavacisamyamo, vittharato sattannam apattikkhandhanam avitikkamo
silasamvaro. Sati eva satisamvaro, satippadhana va kusala khandha. Nanameva
nanasamvaro. Adhivasanavasena adoso, adosappadhana va pavatta kusala khandha
khantisamvaro, pannati eke. Kamavitakkadinam anadhivasanavasena pavattam viriyameva
viriyasamvaro. Tesu pathamo kayaduccaritadidussilyassa samvaranato samvaro, dutiyo
mutthassaccassa, tatiyo annanassa, catuttho  akkhantiya, pancamo kosajjassa
samvaranato pidahanato samvaroti veditabbo evametassa samvarassa atthaya samvarattham,
samvaranipphadanatthanti attho.
      Pahanampi pancavidham tadangappahanam vikkhambhanappahanam samucchedappahanam
patippassaddhippahanam nissaranappahananti. Tattha yam vattabbam, tam hettha
ekakanipate pathamasuttavannanayam vuttameva. Tassa pana pancavidhassapi tatha tatha
ragadikilesanam patinissajjanatthena samatikkamanatthena va pahanassa atthaya
pahanattham, pahanasadhanatthanti attho. Tattha samvarena kilesanam cittasantane
pavesananivaranam, pahanena pavesananivarananceva samugghato cati vadanti.
Ubhayenapi pana yatharaham ubhayam sampajjatiti datthabbam. Siladidhamma eva hi
samvaranato samvaro, pajahanato pahananti.
@Footnote: 1 khu.su. 25/1042/532       2 Ma.mu. 12/24/14
@3 Ma.mu. 12/26/15, an.dasaka. 24/60/88
      Gathasu anitihanti itiyo vuccanti upaddava ditthadhammika ca samparayika
ca, itiyo hanati vinaseti pajahatiti itiham, anuitihanti anitiham, sasanabrahmacariyam
maggabrahmacariyanca. Atha va itihi anatthehi saddhim hananti gacchanti
pavattantiti itiha, tanhadiupakkilesa. Natthi ettha itihati anitiham.
Itiha va yathavuttenatthena titthiyasamaya, tappatipakkhato idam anitiham.
"anitihan"tipi patho. Tassattho:- "itihayan"ti dhammesu anekamsaggahabhavato
vicikiccha itiham nama, sammasambuddhappaveditatta yathanusittham patipajjantanam
nikkankhabhavasadhanato natthi ettha itihanti anitiham, aparapaccayanti attho.
Vuttanhetam "paccattam veditabbo vinnuhi"ti "atakkavacaro"ti ca. Gathasukhattham
pana "anitihan"ti digham katva pathanti.
      Nibbanasankhatam ogadham patittham param gacchatiti nibbanogadhagami,
vimuttarasatta ekanteneva nibbanasampapakoti attho. Tam nibbanogadhagaminam
brahmacariyam. Soti yo so samatimsaparamiyo puretva sabbakilese bhinditva
anuttaram sammasambodhim abhisambuddho, so bhagava adesayi desesi. Nibbanogadhoti
va ariyamaggo vuccati tena vina nibbanogahanassa asambhavato tassa
ca nibbanam analambitva appavattanato, tanca tam ekantam papayati gacchatiti
nibbanogadhagami. Atha va nibbanogadhagaminanti nibbanassa antogaminam
maggabrahmacariyam, nibbanam arammanam karitva tassa anto eva vattati
pavattatiti.
      Mahantehiti 1- mahaatumehi ularajjhasayehi. Mahantam nibbanam, mahante
va silakkhandhadike esanti gavesantiti mahesino, buddhadayo ariya. Tehi
anuyato patipanno. Yatha buddhena desitanti yatha abhinneyyadidhamme
@Footnote: 1 cha.Ma. mahattehiti
Abhinneyyadibhaveneva sammasambuddhena maya desitam, evam ye etam
maggabrahmacariyam tadattham sasanabrahmacariyanaca patipajjanti, te
ditthadhammikasamparayikatthehi yatharaham anusasantassa satthu mayham sasanakarino
ovadappatikara sakalassa vattadukkhassa antam pariyantam appavattim karissanti,
dukkhassa va antam nibbanam sacchikarissantiti.
                       Atthamasuttavannana nitthita.
                         ---------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 27 page 122-128. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=2669&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=2669&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=213              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=5034              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=5184              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=5184              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]