ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 27 : PALI ROMAN Iti.A. (paramatthadi.)

                         4. Addhasuttavannana
      [63] Catutthe addhati kala. Atito addhatiadisu dve pariyaya
suttantapariyayo abhidhammapariyayo ca. Tattha suttantapariyayena patisandhito
pubbe atito addha nama, cutito paccha anagato addha nama, saha
cutipatisandhihi tadanantaram paccuppanno addha nama. Abhidhammapariyayena uppado
thiti bhangoti ime tayo khane patva niruddhadhamma atito addha nama, tayopi
khane asampatta anagato addha nama, khanattayasamangino paccuppanno addha
nama.
      Aparo nayo:- ayam hi atitadivibhago addhasantatisamayavasena catudha
veditabbo. Tesu addhavibhago vutto, santativasena sabhaga ekautusamutthana
Ca pubbapariyavasena vattamanapi paccuppanna, tato pubbe visabhagautuaharasamutthana
atita, paccha anagata. Cittaja ekavithiekajavanaekasamapattisamutthana
paccuppanna nama, tato pubbe atita, paccha anagata. Kammasamutthananam
patiyekkam santativasena atitadibhedo natthi, tesamyeva pana utuaharacittasamutthananam
upatthambhakavasena 1- tassa atitadibhavo veditabbo. Samayavasena
ekamuhuttapubbanhasayanharattindivadisu samayesu santanavasena pavattamana
tamtamsamaye paccuppanna nama, tato pubbe atita, paccha anagata. Ayam tava
rupadhammesu nayo. Arupadhammesu pana khanavasena uppadadikkhanattayapariyapanna
paccuppanna, tato pubbe atita, paccha anagata apica atikkantahetupaccayakicca
atita, nitthitahetukicca anitthitapaccayakicca paccuppanna,
ubhayakiccamasampatta anagata. Attano va kiccakkhane paccuppanna, tato
pubbe atita, paccha anagata ettha ca khanadikathava nippariyaya, sesa
pariyaya. Ayam hi atitadibhedo nama dhammanam hoti, na kalassa. Atitadibhede
pana dhamme upadaya paramatthato avijjamanopi kalo idha teneva voharena
atitotiadina vuttoti veditabbo.
      Gathasu akkheyyasanninoti ettha akkhayati kathiyati pannapiyatiti
akkheyyam, kathavatthu, atthato rupadayo pancakkhandha. Vuttanhetam:-
             "atitam va addhanam arabbha katham katheyya anagatam va
         .pe. Paccuppannam va addhanam arabbha katham katheyya"ti. 2-
      Tatha:-
             "yam bhikkhave rupam atitam niruddham viparinatam, `ahosi'ti tassa
         sankha, `ahosi'ti tassa samanna, `ahosi'ti tassa pannatti, na
         tassa sankha atthiti, na tassa sankha bhavissati"ti. 3-
@Footnote: 1 Ma. uppattivasena    2 di.pa 11/305/197      3 sam.kha. 17/62/59
Evam vuttena niruttipathasuttenapi ettha attho dipetabbo. Evam kathavatthubhavena
akkheyyasankhate khandhapancake ahanti ca mamanti ca devoti ca manussoti ca
itthiti ca purisoti cadina pavattasannavasena akkheyyasannino, pancasu
upadanakkhandhesu sattapuggaladisanninoti attho. Akkheyyasmim
tanhaditthiggahavasena patitthita, ragadivasena va atthahakarehi patitthita. Ratto
hi ragavasena patitthito hoti, duttho dosavasena, mulho mohavasena, paramattho
ditthivasena, thamagato anusayavasena, vinibbandho manavasena, anitthangato
vicikicchavasena, vikkhepagato uddhaccavasena patitthito hotiti.
      Akkheyyam aparinnayati tam akkheyyam tebhumakadhamme tihi parinnahi
aparijanitva tassa aparijananahetu. Yogamayanti maccunoti maranassa yogam
tena samyogam upagacchanti, na visamyoganti attho.
      Atha va yoganti upayam, tena yojitam pasaritam marasenatthaniyam anatthajalam
kilesajalanca upagacchantiti vuttam hoti. Tatha hi vuttam:-
             "na hi no sangarantena      mahasenena maccuna"ti. 1-
      Ettavata vattam dassetva idani vivattam dassetum "akkheyyanca
parinnayatiadi vuttam. Tattha ca saddo byatireke, tena akkheyyaparijananena
laddhabbam vakkhamanameva visesam joteti. Parinnayati vipassanasahitaya maggapannaya
dukkhanti paricchijja janitva, tappatibaddhakilesappahanena va tam samatikkamitva
tissannampi parinnanam kiccam matthakam papetva. Akkhataram na mannatiti sabbaso
mannananam pahinatta khinasavo akkhataram na mannati, karakadisabhavam kinci
attanam na paccetiti attho. Phuttho vimokkho manasa, santipadamanuttaranti
@Footnote: 1 Ma.u. 14/272/241, khu.ja. 28/121/137
Yasma sabbasankhatavimuttatta "vimokkho"ti sabbakilesasantapavupasamanatthanataya
"santipadan"ti laddhanamo nibbanadhammo phuttho phusito patto, tasma
akkhataram na mannatiti. Atha va "parinnaya"ti padena dukkhasaccassa
parinnabhisamayam samudayasaccassa pahanabhisamayanca vatva idani "phuttho vimokkho
manasa, santipadamanuttaran"ti imina magganirodhanam bhavanasacchikiriyabhisamayam
vadati. Tassattho:- samucchedavasena sabbakilesehi vimuccatiti vimokkho, ariyamaggo.
So panassa maggacittena phuttho phusito bhavito, teneva anuttaram santipadam
nibbanam phuttham phusitam sacchikatanti.
      Akkheyyasampannoti akkheyyanimittam vividhahi vipattihi upaddute loke
pahinavipallasataya tato suparimutto akkheyyaparinnahi nibbattahi sampattihi
sampanno samannagato. Sankhaya seviti pannavepullappattiya civaradipaccaye sankhaya
parituletvava sevanasilo, sankhatadhammatta ca 1- apathagatam sabbampi visayam
chalangupekkhavasena sankhaya sevanasilo. Dhammatthoti asekkhadhammesu nibbanadhamme
eva va thito. Vedaguti veditabbassa catusaccassa param gatatta vedagu. Evamguno
araha bhavadisu katthaci ayatim 2- punabbhavabhavato manussadevati sankhyam na
upeti, apannattikabhavameva gacchatiti anupadaparinibbanena desanam nitthapesi.
                       Catutthasuttavannana nitathita.
                         --------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 27 page 239-242. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=5275&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=5275&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=241              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=5628              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=5605              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=5605              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]