ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

                        14. Dhammikasuttavannana
      evamme sutanti dhammikasuttam. Ka uppatti? titthamane kira bhagavati
lokanathe dhammiko nama upasako ahosi namena ca patipattiya ca. So kira
saranasampanno silasampanno bahussuto pitakattayadharo anagami abhinnalabhi
akasacari ahosi. Tassa parivara pancasata upasaka, tepi tadisa eva
ahesum. Tassekadivasam uposathikassa rahogatassa patisallinassa majjhimayamavasanasamaye
evam parivitakko udapadi "yannunaham agariyaanagariyanam patipadam puccheyyan"ti.
So pancahi upasakasatehi parivuto bhagavantam upasankamitva tamattham pucchi, bhagava
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. uttanameva  2 cha.Ma. aggaphalappatti
Cassa byakasi. Tattha pubbe vannitapadam 1- vuttanayeneva veditabbam, apubbam
vannayissama.
      [379] Tattha pathamagathaya tava kathankaroti katham karonto katham
patipajjanto. Sadhu hotiti sundaro anavajjo atthasadhano hoti. Upasakaseti
upasaka icceva vuttam hoti. Sesamatthato pakatameva. Ayam pana yojana:-
yo va agara anagarameti pabbajati, ye va agarino upasaka, etesu
duvidhesu savakesu kathankaro savakova sadhu hotiti.
      [380-1] Idani evam putthassa bhagavato byakaranasamatthatam dipento
tuvanhiti gathadvayamaha. Tattha gatinti ajjhasayagatim. Parayananti nipphattim.
Atha va gatinti nirayadipancappabhedam. Parayananti gatito param ayanam gativippamokkham
parinibbanam. Na catthi tulyoti taya sadiso natthi. Sabbam tuvam nanamavecca
dhammam, pakasesi satte anukampamanoti tuvam bhagava yadatthi neyyam nama, tam
anavasesam avecca pativijjhitva satte anukampamano sabbam nananca dhammanca
pakasesi. Yam yam yassa hitam hoti, tam tam tassa avikasiyeva desesiyeva, na
te atthi acariyamutthiti vuttam hoti. Virocasi vimaloti dhumarajadivirahito
viya cando, ragadimalabhavena vimalo virocasi. Sesamettha uttanatthameva.
      [382] Idani yesam tada bhagava dhammam desesi, te devaputte
kittento 2- bhagavantam pasamsanto ca 3- "agacchi 4- te santike"ti gathadvayamaha.
Tattha nagaraja eravano namati ayam kira eravano nama devaputto
kamarupi dibbe vimane vasati. So yada sakko uyyanakilam gacchati, tada
diyaddhasatayojanam kayam abhinimminitva tettimsa kumbhe mapetva eravano
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. vannitasadisam  2 cha.Ma.,i. kittetva
@3 cha.Ma.,i. ayam saddo na dissati  4 cha.Ma.,i. aganchi
Nama hatthi hoti. Tassa ekekasmim kumbhe dve danta honti, ekekasmim
dante satta satta pokkharaniyo, ekekissa pokkharaniya satta satta
paduminiyo, ekekissa paduminiya satta satta pupphani, ekekasmim pupphe
satta satta pattani, ekekasmim patte satta satta accharayo naccanti
padumaccharayotveva vissuta sakkassa  natakitthiyo, ya ca vimanavatthusmimpi
"bhamanti kanna padumesu sikkhata"ti 1- agata. Tesam pana  tettimsakumbhanam
majjhe sudassanakumbho nama timsayojanamatto hoti, tattha yojanappamano
manipallanko tiyojanubbedhapupphamandape atthariyati. Tattha sakko devanamindo
accharasamghaparivuto dibbasampattim paccanubhoti. Sakke pana devanaminde
uyyanakilato 2- patinivatte puna tam rupam samharitvana devaputtova hoti. Tam
sandhayaha "agacchi te santike nagaraja eravano nama"ti. Jinoti
sutvati "vijitapapadhammo esa bhagava"ti evam sutva. Sopi taya mantayitvati
taya saddhim mantayitva, panham pucchitvati adhippayo. Ajjhagamati adhiagama,
adhigatoti vuttam hoti. Sadhuti sutvana patitarupoti tam panham sutva "sadhu bhante"ti
abhinanditva tuttharupo gatoti attho.
      [383] Rajapi tam vessavano kuveroti ettha so yakkho ranjanatthena
raja, visanaya rajadhaniya rajjam karetiti vessavano, purimanamena kuveroti
veditabbo. So kira kuvero nama brahmanamahasalo hutva danadini
punnani katva visanaya rajadhaniya adhipati hutva nibbatto. Tasma
"kuvero"ti vuccati. 3- Vuttam. Cetam atanatiyasutte:-
@Footnote: 1 khu.vimana. 26/1034/113  2 cha.Ma. uyyanakilato
@ 3 cha.Ma. kuvero vessavanoti vuccati
          "kuverassa kho pana marisa maharajassa visana nama
     rajadhani, tasma kuvero maharaja `vessavano'ti pavuccati"ti. 1-
Sesamettha pakatameva.
      Tattha siya:- kasma pana duratare tavatimsabhavane vasanto eravano
pathamam agato, vessavano paccha, ekanagareva vasanto ayam upasako sabbapaccha,
kathanca so tesam agamanam annasi, yena evamahati? vuccate:- vessavano
kira tada anekasahassapavalapallankam dvadasayojanam narivahanam abhiruyha
pavalakuntam uccaretva dasasahassakotiyakkhehi parivuto "bhagavantam panham
pucchissami"ti akasatthakavimanani pariharitva maggena maggam agacchanto
velukandakanagare nandamataya upasikaya nivesanassa uparibhagam sampatto.
Upasikaya ca 2- ayamanubhavo:- parisuddhasila hoti, niccam vikalabhojana
pativirata, pitakattayadharini, anagamiphale patitthita. Sa tamhi samaye sihapanjaram
ugghatetva utuggahanatthaya maluteritokase thatva atthakaparayanavagge
parimandalehi padabyanjanehi madhurena sarena bhasati. Vessavano tattheva
yanani thapetva yava upasika "idamavoca bhagava magadhesu viharanto pasanake
cetiye paricarakasolasannam brahmananan"ti nigamanam abhasi, tava sabbam sutva
vaggapariyosane suvannamudingasadisam 3- mahakhandham 4- paggahetva "sadhu sadhu
bhagini"ti sadhukaramakasi. 5- Sa "ko ettha"ti aha. Aham bhagini vessavanoti.
Upasika kira pathamam sotapanna ahosi, paccha vessavano. Tam so dhammato
sahodarabhavam 6- sandhaya upasikam bhaginivadena samudacarati. Upasikaya ca
@Footnote: 1 di.pa. 11/291/184  2 cha.Ma.,i. ca-saddo na dissati
@3 cha.Ma.,i. suvannamurajasadisam  4 cha.Ma. mahantam givam, i. mahakkhandham
@5 cha.Ma.,i. sadhukaramadasi  6 Ma. dhammasahodarabhavam
"vikalo bhatika bhadramukha yassa dani kalam mannasi"ti vutto "aham bhagini tayi
pasanno pasannakaram karomi"ti aha. Tenahi bhadramukha mama khette nipphannam
salim kammakara aharitum na sakkonti, tam tava parisaya anapehiti. So
"sadhu bhagini"ti yakkhe anapesi, te addhaterasa kotthagarasatani puresum.
Tato pabhuti kotthagaram unam nama nahosi, "nandamatu kotthagaram viya"ti
loke nidassanam ahosi. Vessavano kotthagarani puretva bhagavantam upasankami.
Bhagava "vikale agatosi"ti aha, atha bhagavato sabbam arocesi. Imina
karanena asannatarepi catumaharajikabhavane vasanto vessavano paccha agato.
Eravanassa pana na kinci antara karaniyam ahosi, tena so pathamataram
agato.
      Ayam pana upasako kincapi anagami pakatiyava ekabhattiko, tathapi
tada uposathadivasoti katva uposathangani adhitthaya sayanhasamayam sunivattho
suparuto pancasataupasakaparivuto jetavanam gantva dhammadesanam sutva attano
gharam agamma tesam upasakanam saranasilauposathanisamsadibhedam upasakadhammam
kathetva te upasake uyyojesi. Tesanca tasseva ghare mutthihatthappamanapadakani
panca kappiyamancasatani patekkovarakesu pannattani honti, te attano
attano ovarakam pavisitva samapattim appetva nisidimsu, upasakopi tathevakasi.
Tena ca samayena savatthinagare sattapannasa kulasatasahassani vasanti,
manussagananaya attharasakotimanussa. Tena pathamayame hatthiassamanussabherisaddadihi
savatthinagaram mahasamuddo viya ekasaddam hoti. Majjhimayamasamanantare so saddo
patippassambhati, tampi kale upasako samapattito vutthaya attano gune
avajjetva "yenaham maggasukhena phalasukhena sukhito viharami, idam sukham kam
Nissaya laddhan"ti cintetva "bhagavantam nissaya"ti bhagavati cittam pasadetva
"bhagava etarahi katamena viharena viharati"ti avajjento dibbena cakkhuna
eravanavessavane disva dibbaya sotadhatuya dhammadesanam sutva cetopariyananena
tesam pasannacittatam natva "yannunahampi bhagavantam ubhayahitam patipadam
puccheyyan"ti cintesi. Tasma so ekanagare vasantopi sabbapaccha agato,
evanca nesam agamanam annasi. Tenaha "agacchi te santike nagaraja
.pe. So capi sutvana patitarupo"ti.
      [384] Idani ito bahiddha lokasammatehi samanabrahmanehi
ukkatthabhavena bhagavantam pasamsanto "ye kecime"ti gathadvayamaha. Tattha titthiyati
nandavacchasankiccehi 1- adipuggalehi tihi titthakarehi kate ditthititthe jata.
Tesam sasane pabbajita puranadayo cha sattharo. Tattha nataputto nigantho,
avasesa ajivaka 2- te sabbe dassento aha "ye kecime titthiya vadasila"ti,
"mayam samma patipanna, anne miccha patipanna"ti evam vadakaranasila lokam
mukhasattihi vitudanta vicaranti. Ajivaka vati te ekajjhamudditthe 3- bhinditva
dasseti. Natitarantiti natikkamanti. Sabbeti annepi ye keci titthiyasavakadayo,
tepi parigganhanto aha. "thito vajantam viya"ti yatha koci thito gativikalo
sighagaminam purisam gacchantam natitareyya, evam te pannagatiya abhavena te
te atthappabhede bujjhitum asakkonta thita, atijavanapannam bhagavantam
natitarantiti attho.
      [385] Brahmana vadasila vuddha vati ettavata cankitarukkha-
pokkharasatijanussoniadayo dasseti, api brahmana santi keciti imina
@Footnote: 1 ka....sankicchehi  2 cha.Ma. ajivakati
@ 3 ka. ekajjhamuddittham dittham
Majjhimapi daharapi kevalam brahmana santi atthi upalabbhanti keciti evam
assalayanavasetthaambatthauttaramanavakadayo dasseti. Atthabaddhati "api nu kho
imam panham byakareyya, imam kankham chindeyya"ti evam atthabaddha bhavanti.
Ye capi anneti anneti ye "mayam vadino"ti evam mannamana vicaranti
khattiyapanditabrahmanabrahmadevayakkhadayo aparimana, tepi sabbe tayi atthabaddha
bhavantiti dasseti.
      [386-7] Evam nanappakarehi bhagavantam pasamsitva idani dhammeneva tam
pasamsitva dhammakatham yacanto "ayanhi dhammo"ti gathadvayamaha. Tattha ayanhi dhammoti
sattattimsabodhipakkhiyadhammam 1- sandhayaha. Nipunoti sanho duppativijjho. Sukhoti
patividdho samano lokuttarasukham avahati, tasma sukhavahatta "sukho"ti vuccati.
Suppavuttoti sudesito. Sussusamanati sotukamamhati attho. Tam no vadati tam
dhammam amhakam vada. "tvam no"tipi patho, tvam amhakam vadati attho. Sabbepime
bhikkhavoti tamkhanam nisinnani kira pancabhikkhusatani honti, tani dassento yacati.
Upasaka capiti attano  parivare anne ca dasseti. Sesamettha pakatameva.
      [388] Atha bhagava anagariyapatipadam tava dassetum bhikkhu amantetva
"sunatha me bhikkhavo"tiadimaha. Tattha dhammam dhutam tanca caratha sabbeti kilese
dhunatiti dhuto, evarupam kilesadhunanakam patipadadhammam savayami 2- vo, tanca maya
savitam sabbe caratha patipajjatha, ma pamaditthati vuttam hoti. Iriyapathanti
gamanadi catubbidham. Pabbajitanulomikanti samanasaruppam satisampajannayuttam.
Aranne kammatthananuyogavasena pavattamevati apare. Sevetha nanti tam iriyapatham
@Footnote: 1 cha.Ma.,i....dhamme  2 ka. saviyami
Bhajeyya. Atthadasoti 1- hitanupasSi. Matimati 2- buddhima. Sesamettha gathaya
pakatameva.
      [389] No ve vikaleti evam pabbajitanulomikam iriyapatham sevamano
ca divamajjhantikavitikkamam upadaya vikale na careyya bhikkhu, yuttakale eva
pana gamam pindaya careyya. Kimkaranam? akalacarim hi sajanti sangati, 3-
akalacarim puggalam ragasangadayo aneke sanga sajanti parissajanti upaguhanti 4-
alliyanti. Tasma vikale na caranti buddha, tasma ye catusaccabuddha
ariyapuggala, na te vikale pindaya carantiti. Tena kira samayena vikalabhojanasikkhapadam
appannattam hoti, tasma dhammadesanavasena cettha 5- puthujjananam
adinavam dassento imam gathamaha. Ariya pana saha maggapatilabha eva tato
pativirata honti, esa dhammata.
      [390] Evam vikalacariyam patisedhetva "kalam 6- carantenapi evam
caritabban"ti dassento aha "rupa ca sadda ca"ti. Tassattho:- ye
ete 7- rupadayo nanappakarakam madam janenta satte sammadayanti, tesu
pindapataparisuddhisuttadisu 8- vuttanayena chandam vinodetva yuttakaleneva
patarasam paviseyyati. Ettha ca pato asitabboti pataraso, pindapatassetam
nama. Yo yattha labbhati, so padesopi tamyogena "pataraso"ti idha vutto.
Yato pindapatam labhati, tam okasam gaccheyyati evamettha attho veditabbo.
      [391] Evam pavittho:-
                     pindanca bhikkhu samayena laddha
                     eko patikkamma raho niside
@Footnote: 1 ka. atthadassiti  2 cha.Ma. mutimati  3 cha.Ma.,i. sanga
@4 ka. upaguyhanti  5 cha.Ma.,i. dhammadesanavasenevettha
@6 cha.Ma.,i. kale  7 cha.Ma.,i. ye te  8 Ma.u. 14/438 adi/378
             Ajjhattacinti na mano bahiddha
             niccharaye sangahitattabhavo.
      Tattha pindanti missakabhikkha. Sa 1- hi tato tato samodhanetva
sampinditatthena "pindo"ti vuccati. Samayenati antomajjhantikakale. Eko
patikkammati kayavivekam sampadento adutiyo nivattitva. Ajjhattacintiti
tilakkhanam aropetva khandhasantanam cintento. Na mano bahiddha niccharayeti
bahiddha rupadisu ragadivasena 2- cittam na nihareyya. 3- Sangahitattabhavoti sutthu
gahitacitto.
      [392] Evam viharanto ca:-
              sacepi so sallape savakena
              annena va kenaci bhikkhuna va
              dhammam panitam tamudahareyya
              na pesunam nopi parupavadam.
      Kim vuttam hoti? so yogavacaro kincideva sotukamataya upagatena
Savakena va kenaci annatitthiyagahatthadina va idheva pabbajitena bhikkhuna
va saddhim sacepi sallape, atha yvayam maggaphaladipatisamyutto dasakathavatthubhedo va
atappakatthena panito dhammo, tam dhammam panitam udahareyya, annam pana pisunavacanam
va paropavadam va appamattakampi na udahareyyati.
      [393] Idani tasmim parupavade dosam dassento aha "vadanhi eke"ti.
Tassattho:- idhekacce moghapurisa parupavadasanhitam 4- nanappakaram viggahikakathabhedam
vadam patiseniyanti virujjhanti, yujjhitukama hutva senaya patimukham gacchanta
@Footnote: 1 Si. missakabhattam bhikkham, Ma. missakabhattam bhikkhaya  2 cha.Ma. ragavasena
@3 cha.Ma. na nihare  4 ka....sannitam
Viya honti, te mayam lamakapanne na pasamsama. Kimkaranam? tato tato ne
pasajanti sanga, yasma te tadisake puggale tato tato vacanapathato samutthaya
vivadasanga pasajanti 1- alliyanti. Kimkaranam pasajantiti 2- ? cittanhi te tattha
gamenti dure, yasma te patiseniyanta cittam tattha gamenti, yattha  gatam
samathavipassananam dure hotiti.
      [394-5] Evam parittapannapavattim 3- dassetva idani mahapannapavattim 3-
dassento aha "pindam viharam .pe. Varapannasavako"ti. Tattha viharena
patissayo, sayanasane mancapithanti, tihipi padehi senasanameva vuttanti. 4-
Apanti udakam. Sanghatirajupavahananti pamsumaladino sanghatirajassa dhovanam.
Sutvana dhammam sugatena desitanti sabbasavasamvaradisu "patisankha yoniso civaram
patisevati sitassa patighataya"tiadina 5- nayena bhagavata desitam dhammam sutva.
Sankhaya seve varapannasavakoti etam idha pindanti vuttam pindapatam,
viharadihi vuttam senasanam, apamukhena desitam 6- gilanapaccayam, sanghatiya civaranti
catubbidhampi paccayam sankhaya "yavadeva imassa kayassa thitiya"tiadina 7-
nayena paccavekkhitva seve varapannasavako, sevitum sakkaneyya varapannassa
tathagatassa savako sekkho va puthujjano va, nippariyayena ca araha. So
hi caturapasseno "sankhayekam patisevati, sankhayekam adhivaseti, sankhayekam
parivajjeti, sankhayekam vinodeti"ti 8- vutto. Yasma ca sankhaya seve 9-
varapannasavako, tasma hi pinde .pe. Yatha pokkhare varibindu, tatha
hotiti veditabbo.
@Footnote: 1 cha.Ma. sajanti  2 cha.Ma. kimkarana sajantiti  3 cha.Ma.,i. parittapannanam pavattim
@4 cha.Ma.,i. vuttam  5 Ma.mu. 12/23/14 an.chakka. 22/329 (58)/434
@6 cha.Ma.,i. dassitam  7 Ma.mu. 12/23/14 an.chakka. 22/329 (58)/434
@8 di.pa. 11/308/200, Ma.Ma. 13/168/139, an.dasaka. 24/20/24  9 ka. sevi
      [396] Evam khinasavapatipattim dassento arahattanikutena anagariyapatipadam
nitthapetva 1- idani agariyapatipadam dassetum "gahatthavattam pana vo"tiadimaha.
Tattha pathamagathaya tava savakoti agariyasavako, sesam uttanatthameva. Ayam pana
yojana:- yo maya ito pubbe kevalo abyamisso sakalo paripunno
bhikkhudhammo kathito, esa khettavatthuadipariggahehi sapariggahena na labbha
phassetum na sakka adhigantunti.
      [397] Evam tassa bhikkhudhammam patisedhetva gahatthadhammameva dassento
aha "panam na hane"ti. Tattha purimaddhena 2- tikotiparisuddha panatipata
veramani vutta pacchimaddhena sattesu hitapatipatti. Tatiyapado cettha
khaggavisanasutte 3- catutthapade thavaratasabhedo mettasuttavannanayam 4- sabbappakarato
vannito. Sesam uttanatthameva. Uppatipatiya pana yojana katabba:-
tasathavaresu sabbesu bhutesu nidhaya dandam na hane na ghatayeyya nanujannati.
"nidhaya dandan"ti ito va param "vatteyya"ti pathaseso aharitabbo.
Itaratha hi na pubbenaparam sandhiyatiti.
      [398] Evam pathamasikkhapadam dassetva idani dutiyasikkhapadam dassento
aha "tato adinnan"ti tattha kinciti appam va bahum va. Kvaciti game va
aranne va. Savakoti agariyasavako. Bujjhamanoti "parasantakamidan"ti
janamano. Sabbam adinnam parivajjayeyyati evam hi parivajjamano 5- sabbam
adinnam parivajjayeyya, no annathati dipeti. Sesamettha vuttanayanca pakatancati.
@Footnote: 1 ka. anagariyapatipadam nitthapetva
@2 ka. purimatthena  3 khu.su. 25/35 adi/342 adi
@4 khu.su. 25/143 adi/362 adi  5 cha.Ma.,i. patipajjamano
     [399] Evam dutiyasikkhapadampi tikotiparisuddham dassetva ukkatthaparicchedato
pabhuti tatiyam dassento aha "abrahmacariyan"ti. Tattha asambhunantoti
asakkonto.
      [400] Idani catutthasikkhapadam dassento aha "sabhaggato va"ti.
Tattha sabhaggatoti santhagaradigato. Parisaggatoti pugamajjhagato. 1- Sesamettha
vuttanayanca pakatancati.
      [401] Evam catutthasikkhapadampi tikotiparisuddham dassetva pancamam
dassento aha "majjanca panan"ti. Tattha majjanca pananti gathabandhasukhattham
evam vuttam. Ayam panattho "majjapananca na samacareyya"ti. Dhammam idanti 2-
imam majjapanaveramanidhammam. Ummadanantanti ummadanapariyosanam. Yo hi sabbalahuko
majjapanassa vipako, so manussabhutassa ummattakasamvattaniko hoti. Iti nam
viditvati iti nam majjapanam natva. Sesamettha vuttanayanca pakatancati.
      [402] Evam pancamasikkhapadampi tikotiparisuddham dassetva idani
purimasikkhapadanampi majjapanameva sankilesakaranca bhedakaranca 3- dassetva
dalhataram tato veramaniyam niyojento aha "mada hi papani karonti"ti.
Tattha madati madahetu. Hikaro nipato padapuranamatto. 4- Papani karontiti
panatipatadini sabbakusalani karonti. Ummadanam mohananti paraloke
ummadanam idhaloke 5- mohanam. Sesamuttanatthameva.
      [403-4] Ettavata agariyasavakassa niccasilam dassetva idani
uposathangani dassento "panam na hane"ti gathadvayamaha. Tattha abrahmacariyati
asetthacariyabhuta. Methunati methunadhammasamapattito. Rattim na bhunjeyya
@Footnote: 1 cha.Ma. pugamajjato  2 cha.Ma.,i. imanti  3 ka. verakaranca
@4 cha.Ma. hi-karo padapuranamatte nipato  5 cha.Ma. ihaloke
Vikalabhojananti rattimpi na bhunjeyya, divapi kalatikkantabhojanam na bhunjeyya.
Na ca gandhanti ettha gandhaggahanena vilepanacunnadinipi gahitanevati
veditabbani. Manceti kappiyamance. Santhateti tattikadihi kappiyattharanehi
atthate. Chamayam pana gonakadisanthatayapi vattati. Atthangikanti pancangikam viya
turiyam, na angavinimuttam. 1- Dukkhantagunati vattadukkhassa antagatena. Sesamettha
pakatameva. Pacchimaddham pana sangitikarakehi vuttantipi ahu.
      [405] Evam uposathangani dassetva idani uposathakalam dassento
aha "tato ca pakkhassa"ti. Tattha tatoti padapuranamatte nipato.
Pakkhassupavassuposathanti evam parapadena yojetabbam "pakkhassa catuddasim pancadasim
atthaminti ete tayo divase upavassa uposatham, etam hi 2- atthangikam uposatham
upagamma vasitva"ti. Patiharikapakkhancati 3- ettha pana vassupanayikaya
purimabhage asalhamaso, antovasse 4- tayo masa, kattikamasoti ime panca
masa "patihariyapakkho"ti vuccanti. Asalhakattikaphaggunamasa tayo evati
apare. 5- Pakkhuposathadivasanam purimapacchimadivasavasena pakkhe pakkhe terasipatipada-
sattaminavamisankhata cattaro cattaro divasati apare, yam ruccati, tam
gahetabbam. Sabbam va pana punnakamena bhavitabbam. 6- Evametam patihariyapakkhanca
pasannamanaso atthangupetam 7- susamattarupam suparipunnarupam ekampi divasam
apariccajanto atthangupetam uposatham upavassati sambandhitabbam.
      [406] Evam uposathakalam dassetva idani tesu kalesu etam uposatham
upavassa yam katabbam, tam dassento aha "tato ca pato"ti. Etthapi
tatoti padapuranamatte nipato, anantaratthe 8- va, athati vuttam hoti. Patoti
@Footnote: 1 ka. atthangavinimuttam  2 cha.Ma. hi-saddo na dissati
@3 cha.Ma.,i. patihariYu...  4 cha.Ma. antovassam  5 ka. pare
@6 ka. katabbam  7 cha.Ma.,i. ayam patho na dissati  8 ka. anantaratthe
Aparajjudivasapubbabhage upavutthuposathoti 1- upavasitauposatho. Annenati
yagubhattadina. Panenati atthavidhapanena. Anumodamanoti anupamodamano, nirantaram
modamanoti attho. Yatharahanti attano anurupena, yathasatti yathabalanti vuttam
hoti. Samvibhajethati bhajeyya 2- patimaneyya. Sesam pakatameva.
      [407] Evam upavutthauposathassa kiccam vatva idani yavajivikam garuvattam
ajivaparisuddhinca kathetva taya patipadaya adhigantabbatthanam dassento aha
"dhammena matapitaro"ti. Tattha dhammenati dhammaladdhena bhogena. Bhareyyati
poseyya. Dhammikam so vanijjanti sattavanijjasatthavanijjavisavanijjamamsavanijja-
suravanijjati ima panca adhammavanijja vajjetva avasesa dhammikavanijja.
Vanijjamukhena cettha kasigorakkhadi aparopi dhammiko voharo sangahito.
Sesamuttanatthameva. Ayam pana yojana:- so niccasilauposathasiladanadhamma-
samannagato ariyasavako payojaye dhammikam vanijjam, tato laddhena ca dhammato
anapetatta dhammena bhogena matapitaro bhareyya, atha so gihi evam appamatto
adito pabhuti vuttam imam vattam vattayanto kayassa bheda ye te attano
abhaya andhakaram vidhametva alokakaranena sayampabhati laddhanama cha kamavacaradeva,
te sayampabhe nama deve upeti bhajati alliyati, tesam nibbattatthane
nibbattatiti.
                     Paramatthajotikaya  khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
                       dhammikasuttavannana nitthita.
                 Nitthito ca dutiyo vaggo atthavannananayato,
                          namena culavaggoti
                          -------------
@Footnote: 1 ka. upavutthuposathoti  2 si,i. bhojeyya



             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 187-200. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=4213&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=4213&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=332              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=8275              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=8268              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=8268              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]