ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

                            3. Mahavagga
                        1. Pabbajjasuttavannana
      [408] Pabbajjam kittayissamiti pabbajjasuttam. Ka uppatti? bhagavati
kira savatthiyam viharante ayasmato anandassa parivitakko udapadi
"sariputtadinam mahasavakanam pabbajja kittita, tam bhikkhu ca upasaka ca jananti.
Bhagavato pana akittita, yannunaham kitteyyan"ti. So jetavane vihare asane
nisiditva cittavijanim gahetva bhikkhunam bhagavato pabbajjam kittento imam suttam
abhasi:-
           "pabbajjam kittayissami      yatha pabbaji cakkhuma
           yatha vimamsamano so       pabbajjam samarocayi"ti. 1-
      Tattha yasma pabbajjam kittentena yatha pabbaji, tam kittetabbam. Yatha
ca pabbaji, tam kittentena yatha vimamsamano pabbajjam rocesi, 2- tam kittetabbam.
Tasma "pabbajjam kittayissami"ti vatva "yatha pabbaji"tiadimaha. Cakkhumati
pancahi cakkhuhi cakkhuma, cakkhusampannoti attho. Sesamadigathaya  uttanameva.
      [409] Idani "yatha vimamsamano"ti tamattham pakasento aha
"sambadhoyan"ti. Tattha sambadhoti puttadaradisampilanena kilesasampilanena ca
kusalakiriyaya okasarahito. Rajassayatananti kambojadayo viya assadinam,
ragadirajassa uppattideso. Abbhokasoti vuttasambadhapatipakkhabhavena akaso
viya vivata. Iti disvana pabbajiti iti gharavasapabbajjasu byadhijaramaranehi
sutthutaram codiyamanahadayo adinavamanisamsanca vimamsetva 3- mahabhinikkhamanam
@Footnote: 1 cha.Ma. ayam gatha na dissati
@2 ka. rocasi  3 cha.Ma.,i. vimamsitva
Nikkhanto 1- anomanaditire khaggena kese chinditva tavadeva ca dvangulamatta-
santhitasamanasaruppakesamassu hutva ghatikarena brahmuna upanite attha
parikkhare gahetva "evam nivasetabbam evam 2- parupitabban"ti kenaci ananusittho
anekajatisahassappavattitena attano pabbajjacinneneva sikkhapiyamano
pabbaji, ekam kasavam nivasetva ekam uttarasangam karitva ekam civaram
khandhe karitva mattikapattam amse laggetva 3- pabbajitavesam adhitthasiti vuttam
hoti. Sesamettha uttanameva.
      [410] Evam bhagavato pabbajjam kittetva tato param pabbajitapatipattim
anomanaditiram hitva padhanaya gamanam ca pakasetum "pabbajitvana kayena"tiadim
sabbamabhasi. Tattha kayena papakammam vivajjayiti tividham kayaduccaritam vajjesi.
Vaciduccaritanti catubbidham vaciduccaritam. Ajivam parisodhayiti micchajivam hitva
sammajivameva pavattayi.
      [411]  Evam ajivatthamakasilam sodhetva anomanaditirato timsayojanappamanam
sattahena agama rajagaham buddhoti. 4- Tattha kincapi yada rajagaham agamasi,
tada buddho na hoti, tathapi buddhassa pubbacariyati katva evam vattum labbhati
"idha raja jato idha rajjam aggahesi"tiadi lokiyavoharavacanam viya. Magadhananti
magadhanam janapadassa nagaranti vuttam hoti. Giribbajanti idampi tassa namam.
Tam hi pandavagijjhakutavebharaisigilivepullanamakanam pancannam girinam majjhe vajo
viya thitam, tasma "giribbajan"ti vuccati. Pindaya abhiharesiti bhikkhatthaya tasmim
nagare cari. So kira nagaradvare thatva cintesi "sacaham ranno bimbisarassa
@Footnote: 1 cha.Ma. nikkhamitva, i. abhinikkhamitva  2 cha.Ma. evam-saddo na dissati
@3 cha.Ma.,i. alaggetva  4 cha.Ma.,i. buddho
Attano agamanam nivedeyyam, `suddonassa putto siddhattho nama kumaro
agato'ti bahumpi me paccayam abhihareyya. Na kho pana metam patirupam pabbajitassa
arocetva paccayaggahanam, handaham pindaya carami"ti. Devadattiyam pamsukulacivaram
parupetva mattikapattam gahetva pacinadvarena nagaram pavisitva anugharam
pindaya acari. Tenahayasma anando "pindaya abhiharesi"ti.
Akinnavaralakkhanoti sarire akiritva viya thapitavaralakkhano vipulavaralakkhano va.
Vipulampi  hi "akinnan"ti vuccati. Yathaha "akinnaluddho puriso, dhaticelamva
makkhito"ti. 1- Vipulaluddhoti attho.
      [412] Tamaddasati tato kira purimani satta divasani nagare nakkhattam
ghositam ahosi, tamdivasam pana "nakkhattam vitivattam, kammanta payojetabba"ti
bheri 2- cari. Atha mahajano rajangane sannipati. Rajapi "kammantam samvidahissami"ti
sihapanjaram vivaritva balakayam passanto tam pindaya abhiharentam mahasattam
addasa. Tenaha ayasma anando "tamaddasa bimbisaro, pasadasmim
patitthito"ti. Imamattham abhasathati imam attham amaccanam abhasi.
      [413] Idani tam tesam amaccanam bhasitamattham dassento aha "imam
bhonto"ti. Tattha imanti so raja bodhisattam dasseti, bhontoti amacce
alapati. Nisamethati passatha. Abhirupoti dassaniyangapaccango. Brahati
arohaparinahasampanno. Suciti parisuddhachavivanno. Caranenati gamanena.
      [414-5] Nicakulamivati nicakula iva pabbajito na hotiti attho.
Makaro padasandhikaro. Kuhim bhikkhu gamissatiti ayam bhikkhu kuhim gamissati, ajja
kattha vasissatiti janitum rajaduta sigham gacchantu. Dassanakama hi mayam assati
@Footnote: 1 sam.sa. 15/234/247, khu.ja. 27/947/207 (sya)  2 Ma. bherim
Imina adhippayena aha. Guttadvaro okkhittacakkhutaya, susamvuto satiya.
Guttadvaro va satiya, susamvuto pasadikena sanghaticivaradharanena.
      [416] Khippam pattam apuresiti sampajanatta patissatatta ca adhikam
aganhanto "alam ettavata"ti ajjhasayapuranena khippam pattam apuresi. Muniti
monatthaya patipannatta appattamunibhavopi muni icceva vutto, lokavoharena
va. Lokiya hi amonasampattampi pabbajitam "muni"ti bhananti. Pandavam abhiharesiti
tam pabbatam abhiruhi. So kira manusse pucchi "imasmim nagare pabbajita kattha
vasanti"ti. Athassa te "pandavassa upari puratthabhimukhapabbhare"ti arocesum.
Tasma tameva pandavam abhiharesi "ettha vaso bhavissati"ti evam cintetva.
      [419-23] Byagghusabhova sihova girigabbhareti giriguhayam byaggho viya
ca usabho viya ca siho viya ca nisinnoti attho. Ete hi tayo settha
vigatabhayabherava girigabbhare nisidanti, tasma evam upamamakasi. Bhadrayanenati
hatthiassarathasivikadina uttamayanena. Sa yanabhumim yayitvati yavatika bhumi
hatthiassadiyanena sakka gantum, tam gantva, asajjati patva, samipamassa
gantvati attho. Upavisiti nisidi. Yuvati yobbanasampanno, daharoti jatiya
taruno. Pathamuppattito 1- susuti tadubhayavisesanameva. Yuva susuti atiyobbano.
Pathamuppattitoti pathameneva yobbanavesena utthito. Daharo casiti sati ca
daharatte susu balako viya nayasiti.
      [424-5] Anikagganti 2- balakayam senamukham. Dadami bhoge bhunjassuti
ettha "aham te angamagadhesu yavicchasi, tava dadami bhoge. Tam tvam sobhayanto
anikaggam nagasamghapurakkhato bhunjassu"ti evam sambandho veditabbo. Ujum  janapado
@Footnote: 1 cha.Ma. pathamuppattiko  2 ka. anikaggam...
Rajati "dadami bhoge bhunjassu, jatim akkhahi pucchito"ti evam kira vutto
mahapuriso cintesi "sace aham rajjena atthiko assam, catumaharajikadayopi
mam attano attano rajjena nimanteyyum, ghare thitoyeva va cakkavattirajjam
kareyyam. Ayam pana raja ajananto evamaha, handaham tam janapemi"ti vacam 1-
uccaretva attano agatadisabhagam niddisanto "ujum janapado raja"ti-
adimaha. Tattha himavantassa passatoti bhananto sassasampattivekallabhavam
dasseti. Himavantam hi nissaya pasanavivarasambhava mahasalapi pancahi vuddhihi
vaddhanti, kimangam pana khette vuttani sassani. Dhanaviriyena sampannoti
bhananto sattahi ratanehi avekallattam, pararajuhi atakkaniyam 2- virapurisadhitthitabhavam
cassa dasseti. Kosalassa 3- niketinoti bhananto navakarajabhavam patikkhipati.
Navakaraja hi niketiti na vuccati. Yassa pana adikalato pabhuti anvayavasena
so eva janapado nivaso, so niketiti vuccati. Tatharupo ca raja suddhodano,
yam sandhayaha "kosalassa 3- niketino"ti. Tena anvayagatampi bhogasampattim
dipeti.
      [426] Ettavata attano bhogasampattim dipetva "adicca nama
gottena, sakiya nama jatiya"ti imina jatisampattim ca acikkhitva yam
vuttam ranna "dadami bhoge  bhunjassu"ti, tam patikkhipanto aha "tamha kula
pabbajitomhi, na kame abhipatthayan"ti. Yadi hi aham kame abhipatthayeyyam, na
idisam dhanaviriyasampannam dvasitisahassavirapurisasamakulam kulam chaddetvana
pabbajeyyanti ayam kirettha adhippayo.
     [427] Evam ranno vacanam patikkhipitva tato param attano pabbajjahetum
dassento aha "kamesvadinavam disva, nekkhammam datthu khemato"ti. Etam 4-
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. baham  2 ka. anatikkamaniyam
@3 cha.Ma.,i. kosalesu  4 ka. evam
"pabbajitomhi"ti imina sambandhitabbam. Tattha ca 1- datthuti disva. Sesamettha
ito purimagathasu ca yam yam na vicaritam, tam tam sabbam uttanatthatta 2- eva
na vicaritanti veditabbam. Evam attano pabbajjahetum vatva padhanatthaya
gantukamo rajanam amantento "padhanaya gamissami, ettha me ranjati mano"ti.
Tassattho:-  yasmaham maharaja nekkhammam datthu khemato pabbajito, tasma
tam paramatthanekkhammam nibbanamatam sabbadhammanam aggatthena padhanam patthento
padhanatthaya gamissami, ettha me padhane ranjati mano, na kamesuti. Evam
vutte kira raja bodhisattam aha "pubbeva metam bhante sutam `suddhodanaranno
kira putto siddhatthakumaro cattari pubbanimittani disva pabbajitva buddho
bhavissati'ti, soham bhante tumhakam adhimuttim disva evampasanno `addha buddhattam
papunissatha'ti. Sadhu bhante buddhattam patva pathamam mama vijitam okkameyyatha"ti.
                     Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
                      pabbajjasuttavannana nitthita.
                         ---------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 201-206. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=4520&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=4520&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=354              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=8388              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=8406              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=8406              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]