ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

                       11. Kalahavivadasuttavannana
      [869] Kuto pahuta kalaha vivadati kalahavivadasuttam. Ka uppatti?
idampi tasmimyeva mahasamaye "kuto nu kho kalahadayo attha dhamma pavattanti"ti
uppannacittanam ekaccanam devatanam te dhamme avikatum purimanayeneva
nimmitabuddhena attanam pucchapetva vuttam. Tattha pucchavissajjanakkamena
thitatta sabbagatha pakatasambandhayeva.
      Anuttanapadavannana panetasam evam veditabba:- kuto pahuta kalaha
vivadati kalaho ca tassa pubbabhago vivado cati ime kuto jata.
Paridevasoka sahamacchara cati paridevasoka ca sahamacchara 1- ca kuto pahuta.
Manatimana sahapesuna cati mana ca atimana ca sahapesuna 2- ca kuto
pahuta. Teti te sabbepi attha kilesadhamma. Tadingha bruhiti tam maya pucchitamattham
bruhi, yacami tam ahanti. Yacanattho hi inghati nipato.
      [870] Piyappahutati piyavatthuto jata. Yutti panettha niddese 3-
vutta eva. Maccherayutta kalaha vivadati imina kalahavivadadinam na kevalam
piyavatthumeva, macchariyampi paccayam dasseti. Kalahavivadasilena cettha sabbepi te
dhamma vuttati veditabba. Yatha ca etesam macchariyam, tatha pesunananca vivadam.
Tenaha "vivadajatesu ca pesunani"ti.
@Footnote: 1 cha.Ma. macchara  2 cha.Ma. pesuna  3 khu.maha. 29/446/308
      [871] Piya su lokasmim kutonidana, ye capi lobha vicaranti loketi
"piya pahuta kalaha"ti ye ettha vutta, te piya lokasmim kutonidana, na
kevalanca piya, ye capi khattiyadayo lobha vicaranti lobhahetuka lobhenabhibhuta
vicaranti, tesam so lobho ca kutonidanoti dve atthe ekaya pucchaya pucchati.
Asa ca nittha cati asa ca tassa asaya samiddhi ca. Ye samparayaya
narassa hontiti ye narassa samparayaya 1- honti, parayana hontiti vuttam
hoti. Eka evayampi puccha.
      [872] Chandanidananiti kamacchandadichandanidanani. Ye capi lobha
vicarantiti ye capi khattiyadayo lobha vicaranti, tesam lobhopi chandanidanoti
dvepi atthe ekato vissajjeti. Itonidanati chandanidana evati vuttam
hoti. "kutonidana itonidana"ti etesu ca saddasiddhi sucilomasutte 2-
vuttanayeneva veditabba.
      [873] Vinicchayati tanhaditthivinicchaya. Ye vapi dhamma samanena
vuttati ye ca annepi kodhadihi sampayutta, tatharupa va akusala dhamma
buddhasamanena vutta, te kuto pahutati.
      [875] Tamupanissaya pahoti chandoti tam sukhadukkhavedanam tadubhayavatthusankhatam
satasatam upanissaya samyogavippayogapatthanavasena chando pahoti,
ettavata "../../bdpicture/chando nu lokasmim kutonidano"ti ayam panho vissajjito hoti.
Rupesu disva vibhavam bhavancati rupesu vayanca uppadanca disva. Vinicchayam
kurute 3- jantu loketi apayadike loke ayam jantu bhogadhigamanattham tanhavinicchayam
"atta me uppanno"tiadina nayena ditthivinicchayam ca kurute. Yutti panettha
@Footnote: 1 Si. samparayanaya  2 khu.su. 25/273-6/386-7  3 cha.Ma. kubbati
Niddese 1- vutta eva. Ettavata "vinicchaya capi kuto pahuta"ti ayam panho
vissajjito hoti.
      [875] Etepi dhamma dvayameva santeti etepi kodhadayo dhamma
satasatadvaye sante eva pahonti uppajjanti. Uppattividhi 2- ca nesam
niddese 3- vuttayeva. Ettavata tatiyapanhopi vissajjito hoti. Idani yo
evam vissajjitesu etesu panhesu kathamkathi bhaveyya, tassa kathamkathapahanupayam
dassento aha "kathamkathi nanapathaya sikkhe"ti, nanadassanananadhigamanattham
tisso sikkha sikkheyyati vuttam hoti. Kimkaranam? natva pavutta samanena
dhamma. Buddhasamanena hi natvava dhamma pavutta nama, natthi tassa dhammesu
annanam. Attano ca 4- nanabhavena te ajananto na janeyya, na
desanadosena, tasma kathamkathi nanapathaya sikkhe, natva pavutta samanena dhammati.
      [876-7] Satam asatanca kutonidanati ettha satasatanti
sukhadukkhavedana eva adhippeta. Na bhavanti heteti na bhavanti ete. Vibhavam bhavancapi
yametamattham, etam me pabruhi yatonidananti satasatanam vibhavam bhavanca etampi
yam attham lingabyatya ettha kata. 5- Idam pana vuttam hoti:- satasatanam
vibhavo bhavo cati yo esa attho, etam me pabruhi yatonidananti. Ettha ca
satasatanam vibhavabhavavatthuka vibhavabhavaditthiyo eva vibhavabhavati atthato 6- veditabbo.
Tatha hi imassa panhassa vissajjanapakkhe "bhavaditthipi phassanidana, vibhavaditthipi
phassanidana"ti niddese 7- vuttam. Itonidananti phassanidanam.
@Footnote: 1 khu.maha. 29/470/319 (sya)  2 cha.Ma. uppatti
@3 khu.maha. 29/320-1 (sya)  4 cha.Ma. pana
@5 cha.Ma.,i. lingabyattayo ettha kato
@6 ka. attho  7 khu.maha. 29/329-30 (sya)
      [878] Kismim vibhute na phusanti phassati kismim vitivatte cakkhusamphassadayo
panca phassa na phusanti.
      [879] Namanca rupanca paticcati sampayuttakanamam vattharammanarupanca
paticca. Rupe vibhute na phusanti phassati rupe vitivatte panca phassa na
phusanti.
      [880] Kathamsametassati kathampatipannassa. Vibhoti rupanti rupam vibhavanti,
na bhaveyya va. Sukham dukkhancati itthanittham rupameva pucchati.
      [881] Na sannasanniti yathasametassa vibhoti rupam, so pakatisannaya
sannipi na hoti. Na visannasanniti visannayapi virupaya sannaya sanni na
hoti ummattako va khittacitto va. Nopi asanniti sannavirahitopi na hoti
nirodhasamapanno va asannasatto va. Na vibhutasanniti "sabbaso rupasannanan"ti-
adina 1- nayena samatikkantasannipi na hoti arupajjhanalabhi. Evamsametassa
vibhoti rupanti etasmim sannasannitadibhave athatva yadetam vuttam "so evam
samahite citte .pe. Akasanancayatanasamapattipatilabhatthaya cittam abhiniharati"ti,
evamsametassa arupamaggasamangino 2- vibhoti rupam. Sannanidana hi papancasankhati
evam patipannassapi ya sanna, tamnidana tanhaditthipapanca appahina eva
hontiti dasseti.
      [882-3] Ettavataggam nu vadanti heke, yakkhassa suddhim idha panditase.
Udahu annampi vadanti ettoti ettavata nu idha pandita samanabrahmana
aggam suddhim sattassa vadanti, udahu annampi etto arupasamapattito adhikam
vadantiti pucchati. Ettavataggampi vadanti heketi eke sassatavada samanabrahmana
@Footnote: 1 abhi.sam. 34/273/82, abhi.vi. 35/602/316  2 ka. arupasamapattilabhino
Panditamanino ettavatapi aggam suddhim vadanti. Tesam paneke samayam vadantiti
tesamyeva eke ucchedavada samayam ucchedam vadanti. Anupadisese kusalavadanati
anupadisesakusalavada samana.
      [884] Ete ca natva upanissitati ete ca ditthigatike
sassatucchedaditthiyo nissitati natva. Natva muni nissaye so vimamsiti nissayeva
natva 1- so vimamsi pandito buddhamuni. Natva vimuttoti dukkhaniccadito
dhamme natva vimutto. Bhavabhavaya na sametiti punappunam upapattiya na
samagacchatiti arahattanikutena desanam nitthapesi. Desanapariyosane purabhedasutte
vuttasadisoyevabhisamayo ahositi.
                     Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
                     kalahavivadasuttavannana nitthita.
                      ---------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 391-395. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=8796&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=8796&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=418              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=10332              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=10427              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=10427              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]