ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

                      13. Mahabyuhasuttavannana 5-
      [902] Ye kecimeti mahabyuhasuttam. Ka uppatti? idampi tasmimyeva
mahasamaye "kinnu kho ime ditthiparibbasana vinnunam santika nindameva
labhanti, udahu pasamsampi"ti uppannacittanam ekaccanam devatanam tamattham avikatum
purimanayeneva 6- nimmitabuddhena attanam pucchapetva vuttam. Tattha anvanayantiti
anu anayanti, punappunam aharanti.
@Footnote: 1 ka. medhagam avaheyya  2 ka. balam asuddhidhammam, Si. balam asuddhadhammam 3 ka. so
@4 cha.Ma. kubbati  5 ka. mahaviyuha...  6 cha.Ma. purimanayena
      [903] Idani yasma te "imameva saccan"ti vadanta ditthigatikavadino
kadaci katthaci katthaci pasamsampi labhanti, yam etam pasamsasankhatam vadaphalam, tam
appam ragadinam samaya samattham na hoti, ko pana vado dutiye nindaphale,
tasma etamattham dassento imam tava vissajjanagathamaha "appam hi etam na
alam samaya, duve vivadassa phalani brumi"tiadi. Tattha duve vivadassa phalaniti
ninda pasamsa ca, jayaparajayadini va tamsabhagabhutani. 1- Etampi disvati
"ninda anittha eva, pasamsa nalam samaya"ti tevampi 2- vivadaphale
adinavam disva. Khemabhipassam avivadabhuminti avivadabhumim nibbanam "kheman"ti
passamano.
      [904] Evam hi avivadamano:- ya kacimati gatha. Tattha sammutiyoti
ditthiyo. Puthujjati puthujjanasambhava. 3- So upayam kimeyyati so
upagantabbatthena upayam rupadisu ekampi dhammam kim upeyya, kena va
karanena upeyya. Ditthe sute khantimakubbamanoti ditthasutasuddhisu pemam
akaronto.
      [905] Ito bahira pana:- siluttamati gatha. Tassattho:-
silamyeva "uttaman"ti mannamana siluttama eke bhonto samyamamattena suddhim
vadanti, hatthivatadinca vatam samadaya upatthita, idheva ditthiyam assa satthuno
suddhinti bhavupanita bhavajjhosita samana vadanti, apica te kusala vadana
"kusala mayan"ti evamvada.
      [906] Evam siluttamesu ca tesu tatha patipanno yo koci:-
sace cutoti gatha. Tassattho:- sace tato silavatato paravicchandanena va
anasambhunanto va cuto hoti, so tam silabbatadikammam punnabhisankharadikammam
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. tamsabhagani  2 ka. evampi  3 ka. puthusabhava
Va viradhayitva pavedhati. Na kevalanca vedhati, apica kho tam silabbatasuddhim
pajappati ca vippalapati patthayati ca. Kimiva? satthava hino pavasam gharamhati,
gharamha pavasanto satthato hino yatha tam gharam va sattham va pattheyyati.
      [907] Evam pana siluttamanam vedhakaranam ariyasavako:- silabbatam
vapi pahaya sabbanti gatha. Tattha savajjanavajjanti sabbakusalam lokiyakusalanca.
Etam suddhim asuddhinti apatthayanoti pancakamagunadibhedam etam suddhim
akusaladibhedam asuddhinca apatthayamano. Virato careti suddhiya asuddhiya ca 1-
virato careyya. Santimanuggahayati ditthim agahetva.
      [908] Evam ito bahirake siluttame samyamena visuddhivade tesam
vighatam silabbatappahayino arahato ca patipattim dassetva idani annathapi
suddhivade bahirake dassento "tamupanissaya"ti gathamaha. Tassattho:-
santannepi samanabrahmana, te jigucchitam amarantapam va ditthasuddhiadisu va
annatarannataram upanissaya akiriyaditthiya va uddhamsara hutva bhavabhavesu
avitatanhase suddhimanutthunanti vadanti kathentiti.
      [909] Evam tesam avitatanhanam suddhim anutthunantanam yopi
suddhippattameva attanam manneyya, tassapi avitatanhatta bhavabhavesu tam tam vatthum
patthayamanassa hi jappitani punappunam hontiyevati adhippayo. Tanha hi
asevita tanham vaddhayateva. Na kevalanca jappitani, pavedhitam vapi pakappitesu,
tanhaditthihi cassa pakappitesu vatthusu pavedhitampi hotiti vuttam hoti.
Bhavabhavesu pana vitatanhatta ayatim cutupapato idha yassa natthi, sa kena
vedheyya kuhinci 2- jappeti ayametissa gathaya sambandho. Sesam niddese
vuttanayameva.
@Footnote: 1 ka. suddhasuddhiya ca  2 cha.Ma. kuhimva
      [910-11] Yamahuti pucchagatha. Idani yasma ekopi ettha
vado sacco natthi, kevalam ditthimattakena hi te vadanti, tasma tamattham
dassento "sakanhi"ti idam tava vissajjanagathamaha. Tattha sammutinti
ditthim. 1-
      [912] Evametesu sakadhammam paripunnam bruvantesu annassa pana dhammam
"hinan"ti vadantesu yassa kassaci:- parassa ce vambhayitena hinoti
gatha. Tassattho:- yadi parassa ninditakarana hino bhaveyya, na koci
dhammesu visesi aggo bhaveyya. Kimkaranam? puthu hi annassa vadanti dhammam,
nihinato sabbeva te samhi dalham vadana sakadhamme dalhavada eva.
      [913] Kinca bhiyyo:- saddhammapujati gatha. Tassattho:- te ca
titthiya yatha pasamsanti sakayanani, 2- saddhammapujapi nesam tatheva vattati. Te
hi ativiya sattharadini sakkaronti. Tattha yadi te pamana siyum, evam sante
sabbeva vada tathiya 3- bhaveyyum. Kimkaranam? suddhi hi nesam paccattameva,
na sa annatra sijjhati, napi paramatthato, attani ditthiggahamattameva hi tam
tesam parappaccayaneyyabuddhinam.
      [914] Yo pana 4- viparito bahitapapatta brahmano, tassa:-
na brahmanassa paraneyyamatthiti gatha. Tassattho:- brahmanassa hi "sabbe
sankhara anicca"tiadina 5- nayena suditthatta parena netabbam nanam natthi,
ditthidhammesu "idameva saccan"ti vinicchinitva samuggahitampi natthi. Kimkarana 6-
@Footnote: 1 ka. sakanti sakaditthim  2 ka. sakani ayatanani
@3 ka. athika  4 cha.Ma. va pana
@5 khu.dha. 25/277/64  6 cha.Ma. tamkaranam
So ditthikalahani atito, na ca so setthato passati dhammamannam annatra
satipatthanadihi.
      [915] Janamiti gathaya sambandho attho ca:- evam 1- tava
paramatthabrahmano na hi setthato passati dhammamannam, anne pana titthiya
paracittananadihi jananta passantapi "janami passami tatheva etan"ti
evam vadantapi ca ditthiya suddhim paccenti. Kasma? yasma etesu ekopi
addakkhi ce addasa cepi tena paracittananadina yathabhutamattham, kinhi tumassa
tena tassa 2- tena dassanena kim katam, kim dukkhaparinna sadhita, udahu
samudayappahanadinam annataram, yato sabbathapi atikkamitva ariyamaggam te
titthiya anneneva vadanti suddhim, atikkamitva va te titthiye buddhadayo
anneneva vadanti suddhinti.
      [916] Passam naroti gathaya sambandho attho ca:- kinca bhiyyo?
Yvayam paracittananadihi addakkhi, so passam naro dakkhati 3- namarupam, na
tato param, disvana va nassati tanimeva namarupani niccato sukhato va,
nannatha, so evam passanto kamam bahum passatu appakam va namarupam
niccato sukhato ca, athassa ca evarupena dassanena na hi tena suddhim kusala
vadantiti.
      [917] Nivissavaditi gathaya sambandho attho ca:- tena ca dassanena
suddhiya asatiyapi yo "janami passami tatheva etan"ti evam nivissavadi,
etam va dassanam paticca ditthiya suddhim paccento "idameva saccan"ti evam
nivissavadi, so subbinayo na hoti tam tatha pakappitam abhisankhatam ditthi
@Footnote: 1 Si.,i.,Ma. ettavata ca  2 ka. bhavam  3 Si.,i..Ma. dakkhiti
Purekkharano. So hi yam sattharadim 1- nissito, tattheva subham vadano suddhim
vado, "parisuddhavado parisuddhadassano va ahan"ti attanam mannamano
tattha tathaddasa so, tatatha sakaya ditthiya aviparitameva so addasa.
Yatha sa ditthi pavattati, tatheva nam addasa, na annatha passitum icchatiti
adhippayo.
      [918] Evam pakappitam ditthim purekkharanesu titthiyesu:- na brahmano
kappamupeti sankhanti 2- gatha. Tattha sankhanti 2- sankhaya, janitvati attho. Napi
nanabandhuti samapattinanadina akatatanhaditthibandhu. Tattha viggaho:- napi
assa nanena kato bandhu atthiti napi nanabandhu. Sammutiyoti ditthisammutiyo.
Puthujjati puthujjanasabhava. Uggahananti manneti 3- uggahananti anne, anne
ta sammutiyo ugganhantiti vuttam hoti.
      [919] Kinca bhiyyo:- vissajja ganthaniti gatha. Tattha anuggahoti
uggahanavirahito, so hi 4- nassa uggahoti anuggaho, na va ugganhatiti
anuggaho.
      [920] Kinca bhiyyo:- so evarupo:- pubbasaveti gatha. Tattha
pubbasaveti atitarupadini arabbha uppajjamanadhamme kilese. Naveti
paccuppannarupadini arabbha uppajjamanadhamme. Na chandaguti chandadivasena na gacchati.
Anattagarahiti katakatavasena attanam agarahanto.
      [921] Evam anattagarahi ca:- sa sabbadhammesuti gatha. Tattha sa
sabbadhammesuti dvasatthiditthidhammesu "yam kinci dittham va"ti evampabhedesu.
Pannabharoti patitabharo. Na kappetiti na kappiyo, duvidhampi kappam na karotiti
@Footnote: 1 ka. sattharam  2 cha.Ma. sankhati
@3 Si., i. ugganhantamanneti  4 cha.Ma.,i. pi
Attho. Nuparatoti puthujjanakalyanasekkha viya uparatisamangipi na hoti. Na
patthiyoti nittanho. Tanha hi patthiyatiti patthiya, nassa patthiyati na
patthiyoti. Sesam tattha tattha pakatamevati na vuttam. Evam arahattanikutena desanam
nitthapesi, desanapariyosane purabhedasutte vuttasadiso evabhisamayo ahositi.
                     Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
                      mahabyuhasuttavannana nitthita.
                      ---------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 399-405. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=8987&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=8987&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=420              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=10494              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=10575              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=10575              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]