ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 3 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.3)

                      Pancavaggavannana
                       --------
     {482} kammavagge. Catunnam kammanam nanakaranam samathakkhandhake
vuttameva. Kincapi vuttam athakho ayam kammavinicchayo nama
adito patthaya vuccamano pakato hoti tasma adito
patthayevettha vattabbam vadissama. Cattariti kammanam
gananaparicchedavacanametam. Kammaniti paricchinnakammanidassanam. Apalokanakammam
nama simatthakasangham sodhetva chandarahanam chandam aharitva
samaggassa sanghassa anumatiya tikkhattum savetva kattabbakammam.
Nattikammam nama vuttanayeneva samaggassa sanghassa anumatiya ekaya
nattiya kattabbakammam. Nattidutiyakammam nama vuttanayeneva samaggassa
sanghassa anumatiya ekaya nattiya ekaya ca anussavanayati evam
nattidutiyaya anussavanaya kattabbakammam. Natticatutthakammam nama
vuttanayeneva samaggassa sanghassa anumatiya ekaya nattiya tihi ca
anussavanahiti evam natticatutthahi tihi anussavanahi kattabbakammam.
     Tattha apalokanakammam apaloketvava katabbam nattikammadivasena
na katabbam. Nattikammampana ekam nattim thapetvava katabbam
apalokanakammadivasena na katabbam. Nattidutiyakammam pana
apaloketva katabbampi atthi akatabbampi atthi. Tattha simasammati
Simasamuhananam kathinadanam kathinuddharo kutivatthudesana viharavatthu-
desanati imani cha kammani garukani apaloketva katum na
vattanti. Nattidutiyakammavacam savetvava katabbani. Avasesa
terasa sammatiyo senasanagahakamatakacivaradanadisammatiyo cati etani
lahukakammani apaloketvapi katum vattanti. Nattikammanatticatuttha-
kammavasena pana na katabbameva. Natticatutthakammavasena kayiramanam
dalhataram hoti tasma katabbanti ekacce vadanti. Evam pana
sati kammasankaro hoti tasma na katabbanti patikkhittameva.
Sace pana akkharaparihinam va padaparihinam va duruttapadam va hoti
tassa sodhanattham punappunam vattum vattati. Idam akuppakammassa
dalhikammam hoti kuppakamme kammam hutva titthati. Natticatuttha-
kammam nattinca tisso ca kammavacayo savetvava katabbam
apalokanakammadivasena na katabbam. Panacahakarehi vipajjantiti
pancahi karanehi vipajjanti.
     {483} Sammukhakaraniyam kammam asammukha karoti vatthuvipannam
adhammakammanti ettha atthi kammam sammukhakaraniyam atthi
asammukhakaraniyam. Tattha asammukhakaraniyam nama dutena upasampada
pattanikkujjanam pattukkujjanam ummattakassa bhikkhuno ummattakasammati
sekhanam kulanam sekhasammati channassa bhikkhuno brahmadando devadattassa
pakasaniyakammam apasadiyam dassentassa bhikkhuno bhikkhunisanghena
katabbam avandiyakammanti atthavidham hoti. Tam sababam tattha tattha
Vuttanayeneva veditabbam. Idampi atthavidham kammam asammukha katam sukatam
hoti akuppam. Sesani sabbakammani sammukha eva katabbani.
Sanghasammukhata dhammasammukhata vinayasammukhata puggalasammukhatati imam
catubbidham sammukhavinayam upanetvava katabbani. Evam katani hi
sukatani honti. Evam akatani panetani imam sammukhavinayasankhatam
vatthum vina katatta vatthuvipannani nama honti. Tena vuttam
sammukhakaraniyam kammam asammukha karoti vatthuvipannam adhammakammanti.
     Patipucchakaraniyadisupi patipucchadikaranameva vatthu. Tam vatthum
vina katatta tesampi vatthuvipannata veditabba. Idam panettha
vacanatthamattam. Patipucchakaraniyam appatipuccha karotiti pucchitva
codetva saretva katabbam apucchitva acodetva asaretvava
karoti. Patinnaya karaniyam appatinnaya karotiti patinnam
aropetva yathadinnaya patinnaya katabbam appatinnaya kandantassa
vilapantassa balakarena karoti. Sativinayarahassati dabbamallaputtatthera-
sadisassa khinasavassa. Amulhavinayarahassati taggabhikkhusadisassa 1-
ummattakassa. Tassapapiyasikakammarahassati upavalabhikkhusadisassa
ussannapapassa. Eseva nayo sabbattha. Anuposathe uposatham
karotiti anuposathadivase uposatham karoti. Uposathadivaso nama
thapetva kattikamasam avasesesu ekadasasu masesu bhinnassa sanghassa
samaggidivaso ca yathavutta catuddasapannarasa ca. Evam tippakarampi
@Footnote: 1. gaguga-itipi.
Uposathadivasam thapetva annasmim divase uposatham karonto
anuposathe uposatham karoti nama. Yattha hi pattacivaradinam atthaya
appamattakena karanena vivadanta uposatham va pavaranam va
thapenti. Tattha tasmim adhikarane vinicchite samagga jatamhati
antara samaggiuposatham katum na labhanti. Karontehi anuposathe
uposatho kato nama hoti. Apavaranaya pavaretiti apavaranadivase
pavareti. Pavaranadivaso nama ekasmim kattikamase
bhinnassa sanghassa samaggidivaso ca paccukkaddhitva thapitadivaso ca
dve ca punnamasiyo. Evam catubbidhampi pavaranadivasam thapetva
annasmim divase pavarento apavaranaya pavareti nama. Idhapi
appamattakassa vivadassa vupasame samaggipavaranam katum na labhanti.
Karontehi apavaranaya pavarana kata hoti. Apica unavisativassam
va antimavatthum ajjhapannapubbam va ekadasasu va abhabbapuggalesu
annataram upasampadentassapi vatthuvipannam adhammakammam hoti.
Evam vatthuto kammani vipajjanti.
     {484} Nattito vipattiyam pana vatthum na paramasatiti yassa upasampadadikammam
karoti tam na paramasati tassa namam na ganhati sunatu
me bhante sangho ayam dhammarakkhito ayasmato buddharakkhitassa
upasampadapekkhoti vattabbe sunatu me bhante sangho ayasmato
buddharakkhitassa upasampadapekkhoti vadati. Evam vatthum na paramasati.
     Sangham na paramasatiti sanghassa namam na ganhati sunatu me bhante
Sangho ayam dhammarakkhitoti vattabbe sunatu me bhante ayam
dhammarakkhitoti vadati. Evam sangham na paramasati. Puggalam na
paramasatiti yo upasampadapekkhassa upajjhayo tam na paramasati
tassa namam na ganhati sunatu me bhante sangho ayam dhammarakkhito
ayasmato buddharakkhitassa upasampadapekkhoti vattabbe sunatu me
bhante sangho ayam dhammarakkhito upasampadapekkhoti vadati. Evam
puggalam na paramasati. Nattim na paramasatiti sabbena sabbam nattim
na paramasati nattidutiyakamme nattim athapetva kammavacaya eva
anussavanakammam karoti. Natticatutthakammepi nattim athapetva
catukkhattum kammavacaya eva anussavanakammam karoti. Evam nattim
na paramasati. Paccha va nattim thapetiti pathamam kamamavacaya
     {485} anussavanakammam katva esa nattiti vatva khamati sanghassa tasma
tunhi evametam dharayamiti vadati. Evam paccha nattim thapeti.
Iti imehi pancahakarehi nattito kammani vipajjanti.
     Anussavanato vipattiyam pana vatthuadini tava vuttanayeneva
veditabbani. Evam pana nesam aparamasanam hoti. Sunatu me
bhante sanghoti pathamanussavane va dutiyampi etamattham vadami tatiyampi
etamattham vadami sunatu me bhante sanghoti dutiyatatiyanussavanasu
va ayam dhammarakkhito ayasmato buddharakkhitassa upasampadapekkhoti
vattabbe sunatu me bhante sangho ayasmato buddharakkhitassati
vadanto vatthum na paramasati nama. Sunatu me bhante sangho ayam
Dhammarakkhitoti vattabbe sunatu me bhante ayam dhammarakkhitoti
vadanto sangham na paramasati nama. Sunatu me bhante sangho ayam
dhammarakkhito ayasmato buddharakkhitassati vattabbe sunatu me
bhante sangho ayam dhammarakkhito upasampadapekkhoti vadanto puggalam
na paramasati nama. Savanam hapetiti sabbena sabbam kammavacaya
anussavanam na karoti. Nattidutiyakamme dvikkhattum nattimeva thapeti
natticatutthakamme catukkhattum nattimeva thapeti. Evam savanam
hapeti. Yopi nattidutiyakamme ekam nattim thapetva ekam
kammavacam anussavento akkharam va chaddeti padam va duruttam
karoti ayampi savanam hapetiyeva. Natticatutthakamme pana ekam
nattim thapetva sakimeva va dvikkhattum va kammavacaya anussavanam
karontopi akkharam va padam va chaddentopi duruttam karontopi
anussavanam hapetiyevati veditabbo. Duruttam karotiti ettha pana
ayam vinicchayo yo hi annasmim akkhare vattabbe annam vadati
ayam duruttam karoti nama. Tasma kammavacam karontena bhikkhuna
yvayam sithiladhanitam ca digharassam garukalahukam ca niggahitam sambandham
vavatthitam vimuttam dasadha byanjanabuddhiya pabhedoti vutto ayam
sutthu upalakkhetabboti. Ettha hi sithilam nama pancasu vaggesu
pathamatatiyam. Dhanitam nama tesveva dutiyacatuttham. Dighanti dighena
kalena vattabbam akaradi. Rassanti tato upaddhakalena
vattabbam akaradi. Garukanti dighameva yam va ayasmato
Buddharakkhitattherassa yassa nakkhamatiti evam sannogaparam katva vuccati.
Lahukanti rassameva yam va ayasmato buddharakkhitatherassa yassa na
khamatiti evam asannogaparam katva vuccati. Niggahitanti yam karanani
niggahetva avissajjetva avivatena mukhena sanunasikam katva
vattabbam. Sambandhanti yam parapadena sambandhitva tunhassati va
tunhissati va vuccati. Vavatthitanti yam parapadena asambandham
katva vicchinditva tunhi assati vuccati. Vimuttanti yam
karanani aniggahetva vissajjetva vivatena mukhena anunasikam
akatva vuccati. Tattha sunatu me bhanteti vattabbe takarassa
thakaram katva sunathu meti vacanam sithilassa dhanitakaranam nama tatha
pattakallam esa nattiti vattabbe pattakallam esa natthitiadi
vacanam ca. Bhante sanghoti vattabbe bhakaraghakaranam bakaragakare
katva bante sanghoti vacanam dhanitassa sithilakaranam nama. Sunatu
meti vivatena mukhena vattabbe pana sunantu meti va esa
nattiti vattabbe esam nattiti va avivatena mukhena anunasikam
katva vacanam vimuttassa niggahitavacanam nama. Pattakallanti
avivatena mukhena anunasikam katva vattabbe pattakallati vivatena
mukhena anunasikam akatva vacanam niggahitassa vimuttavacanam nama.
     Iti sithile kattabbe dhanitam dhanite kattabbe sithilam vimutte
kattabbe niggahitam niggahite kattabbe vimuttanti imani cattari
byanjanani anto kammavacaya kammam dusenti. Evam vadanto hi
Annasmim akkhare vattabbe annam vadati duruttam karotiti vuccati.
Itaresu pana digharassadisu chasu byanjanesu dighatthane dighameva
rassatthane ca rassamevati evam yathatthane tam tadeva akkharam
bhasantena anukkamagatam pavenim avinasentena kammavaca katabba.
Sace pana evam akatva dighe vattabbe rassam rasse va vattabbe
digham vadati tatha garuke vattabbe lahukam lahuke va vattabbe
garukam vadati sambandhe va pana vattabbe vavatthitam vavatthite va
vattabbe sambandham vadati. Evam vuttepi kammavaca na kuppati.
Imani hi cha byanjanani kammam na kopenti. Yam pana suttantikatthera
dakaro takaramapajjati takaro dakaramapajjati cakaro
jakaramapajjati jakaro cakaramapajjati yakaro kakaramapajjati
kakaro yakaramapajjati tasma dakaradisu vattabbesu takaradivacanam
na virujjhatiti vadanti. Tam kammavacam patva na vattati. Tasma
vinayadharena neva dakaro takaro katabbo .pe. Na kakaro
yakaro yathapaliya niruttim sodhetva dasavidhaya byanjananiruttiya
vuttadose pariharantena kammavaca katabba. Itaratha hi savanam
hapeti nama. Akale va savetiti savanaya akale anokase
nattim thapetva pathamamyeva anusavanakammam katva paccha nattim thapeti.
Iti imehi pancahakarehi anussavanato kammani vipajjanti.
     {486} Simato vipattiyam pana atikhuddakasima nama ya ekavisati
bhikkhu na ganhati. Kurundiyam pana yattha ekavisati bhikkhu nisiditum
Na sakkontiti vuttam. Tasma ya evarupa sima ayam sammatapi
asammata gamakhettasadisava hoti. Tattha katam kammam kuppati.
Esa nayo sesasimasupi. Ettha pana atimahati nama ya
kesaggamattenapi tiyojanam atikkamitva sammata hoti. Khandanimitta
nama aghatitanimitta vuccati. Puratthimaya disaya nimittam
kittetva anukkameneva dakkhinaya pacchimaya uttaraya ca disaya
kittetva puna puratthimaya disaya pubbakittitam nimittam patikittetva
thapetum vattati. Evam akhandanimitta hoti. Sace pana
anukkamena aharitva uttaradisaya nimittam kittetva tattheva
thapeti khandanimitta hoti. Aparapi khandanimitta nama ya
animittupagatam tacasararukkham va khanukam va pamsupunjavalikapunjanam
va annataram antara ekam nimittam katva sammata hoti.
Chayanimitta nama ya pabbatachayadinam yankinci chayam nimittam
katva sammata hoti. Animitta nama ya sabbena sabbam
nimittani akittetva sammata hoti. Bahisime thito simam
sammannati nama nimittani kittetva nimittanam bahi thito
sammannati. Nadiya samudde jatassare simam sammannatiti etesu
nadiadisu sammannati. Sa evam sammatapi sabba bhikkhave nadi
asima sabbo samuddo asimo sabbo jatassaro asimoti
vacanato asammatava hoti. Simaya simam sambhindatiti attano
simaya paresam simam sambhindati. Ajjhottharatiti attano simaya
Paresam simam ajjhottharati. Tattha yatha sambhedo ca ajjhottharanam ca
hoti. Tam sabbam uposathakkhandhake vuttameva. Iti ima ekadasapi
sima asima gamakhettasadisa eva. Tasu nisiditva katam kammam
kuppati. Tena vuttam imehi ekadasahi akarehi simato
kammani vipajjantiti.
     {487-488} Parisato kammavipattiyam pana kinci anuttanam nama natthi.
     Yampi tattha kammappattachandarahalakkhanam vattabbam siya tampi
parato cattaro bhikkhu pakatatta kammappattatiadina nayena
vuttameva. Tattha pakatatta kammappattati catuvaggakarane kamme
cattaro pakatatta anukkhittaka anissarita parisuddhasila cattaro
bhikkhu kammappatta kammassa araha anucchavika samino. Na
tehi vina tam kammam kariyati. Na tesam chando va parisuddhi
va eti. Avasesa pana sacepi sahassamatta honti sace
samanasamvasaka sabbe chandarahava honti. Chandaparisuddhim
datva agacchantu va ma va. Kammam pana titthati. Yassa
pana sangho parivasadikammam karoti so neva kammappatto napi
chandaraho. Apica yasma tam puggalam vatthum katva sangho kammam
karoti tasma kammarahoti vuccati. Sesakammesupi eseva nayo.
     {489} Puna cattari kammanitiadiko nayo pandakadinam
avatthubhavadassanattham vutto. Sesamettha uttanameva.
     {495-496} Idani tesam kammanam pabhedadassanattham apalokanakammam kati
Thanani gacchatitiadimaha.
     Tattha apalokanakammam katamani panca thanani gacchati osaranam
nissaranam bhandukammam brahmadandam kammalakkhananneva pancamanti
ettha osaranam nissarananti padasilitthatayetam vuttam. Pathamam
pana nissarana hoti paccha osarana. Tattha ya sa
kantakasamanerassa dandakammanasana sa nissaranati veditabba.
Tasma etarahi sacepi samanero buddhassa va dhammassa va sanghassa
va avannam bhasati akappiyam kappiyanti dipeti micchaditthiko
hoti antagahikaya ditthiya samannagato so yavatatiyam nivaretva
tam laddhim vissajjapetabbo no ce vissajjeti sangham sannipatetva
vissajjehiti vattabbo no ce vissajjeti byattena bhikkhuna
apalokanakammam katva nissaretabbo. Evam ca pana kammam
katabbam sangham bhante pucchami ayam itthannamo samanero
buddhassa dhammassa sanghassa avannavadi micchaditthiko yam anne
samanera labhanti dirattatirattam bhikkhuhi saddhim sahaseyyam tassa
alabhaya nissarana ruccati sanghassati. Dutiyamapi... Tatiyampi
bhante sangham pucchami ayam itthannamo samanero .pe.
Ruccati sanghassati (ruccati sanghassa) cara pire vinassati. So
aparena samayena aham bhante balataya annanataya alakkhikataya
evam akasim svaham sangham khamapemiti khamapetva yavatatiyam
yacapetva apalokanakammeneva osaretabbo. Evanca pana
Osaretabbo. Sanghamajjhe byattena bhikkhuna sanghassa anumatiya
savetabbam sanghambhante pucchami ayam itthannamo samanero
buddhassa dhammassa sanghassa avannavadi micchaditthiko yam anne
samanera labhanti bhikkhuhi saddhim dirattatirattam sahaseyyam tassa
alabhaya nissarito svayam idani sorato virato nivatavutti
lajjidhammam okkanto hirottappe patitthito katadandakammo
accayam deseti imassa samanerassa yathapure kayasambhogasamaggidanam
ruccati sanghassati. Evam tikkhattum vattabbam. Evam
apalokanakammam osaranam ca nissaranam ca gacchati. Bhandukammam
mahakhandhakavannanayam vuttameva. Brahmadando pancasatikakkhandhake
vuttoyeva. Na kevalam panesa channasseva pannatto. Yo
annopi bhikkhu mukharo hoti bhikkhu duruttavacanehi ghatento khumsento
vambhento viharati tassapi databbo. Evam ca pana databbo.
Sanghamajjhe byattena bhikkhuna sanghassa anumatiya savetabbam bhante
itthannamo bhikkhu mukharo bhikkhu duruttavacanehi ghatento viharati so
bhikkhu yam iccheyya tam vadeyya bhikkhuhi itthannamo bhikkhu neva
vattabbo na ovaditabbo na anusasitabbo sangham bhante pucchami
itthannamassa bhikkhuno brahmadandassa danam ruccati sanghassati
dutiyampi pucchami... Tatiyamapi pucchami itthannamassa bhante bhikkhuno
brahmadandassa danam ruccati sanghassati. Tassa aparena samayena
sammavattitva khamapentassa brahmadando patippassambhetabbo.
Evam ca pana patippassambhetabbo. Byattena bhikkhuna sanghamajjhe
savetabbam bhante bhikkhusangho asukassa bhikkhuno brahmadandam adasi
so bhikkhu sorato nivatavutti lajjidhammam okkanto hirottappe
patitthito patisankha ayatim samvare titthati sangham bhante pucchami
tassa bhikkhuno brahmadandassa patippassaddhi ruccati sanaghassati
evam yavatatiyam vatva apalokanakammeneva brahmadando
patippassambhetabbo. Kammalakkhananneva pancamanti yam tam bhagavata
bhikkhunikkhandhake tena kho pana samayena chabbaggiya bhikkhu bhikkhuniyo
kaddamodakena osincanti appeva nama amhesu sarajjeyyunti
kayam vivaritva bhikkhuninam dassenti urum vivaritva bhikkhuninam dassenti
angajatam vivaritva bhikkhuninam dasasenti bhikkhuniyo obhasenti
bhikkhunihi saddhim sampayojenti appeva nama amhesu sarajjeyyunti
imesu vatthusu tesam bhikkhunam dukkatam pannapetva anujanami
bhikkhave tassa bhikkhuno dandakammam katunti athakho bhikkhunam
etadahosi kinnu kho dandakammam katabbanti bhagavato etamattham
arocesum avandiyo so bhikkhave bhikkhu bhikkhunisanghena katabboti
evam avandiyakammam anunnatam. Tam kammalakkhananneva pancamam
imassa apalokanakammassa thanam hoti. Tassa hi kammanneva
lakkhanam na osaranadini. Tasma kammalakkhananti vuccati.
Tassa karanam tattheva vuttam. Api ca nam patippassaddhiya saddhim
vittharato dassetum idhapi vadama bhikkhuniupassaye sannipatitassa
Bhikkhunisanghassa anumatiya byattaya bhikkhuniya savetabbam ayye
asuko nama ayyo bhikkhuninam apasadiyam 1- dasseti etassa ayyassa
avandiyakaranam ruccatiti bhikkhunisangham pucchami ayye asuko nama
ayyo bhikkhuninam apasadiyam dasseti etassa ayyassa avandiyakaranam
ruccatiti dutiyampi... Tatiyampi bhikkhunisangham pucchamiti. Evam tikkhattum
savetva apalokanakammena avandiyakammam katabbam. Tato patthaya
so bhikkhu na bhikkhunihi vanditabbo. Sace avandiyamano hirottappam
paccupatthapetva sammavattati tena bhikkhuniyo khamapetabba.
Khamapentena bhikkhuniupassayam agantva vihareyeva sangham va ganam
va ekam bhikkhum va upasankamitva ukkutikam nisiditva anjalim
paggahetva aham bhante patisankha ayatim samvare titthami na puna
apasadiyam dassessami bhikkhunisangho mayham khamatuti khamapetabbam.
Tena sanghena va ganena va ekam bhikkhum pesetva ekabhikkhuna
va sayameva gantva bhikkhuniyo vattabba ayam bhikkhu patisankha
ayatim samvare thito imina accayam dassetva bhikkhunisangho khamapito
bhikkhunisangho imam vandiyam karotuti. So vandiyo katabbo.
Evanca pana katabbo. Bhikkhuniupassaye sannipatitassa bhikkhunisanghassa
anumatiya byattaya bhikkhuniya savetabbam ayye asuko
nama ayyo bhikkhuninam apasadiyam dasseti bhikkhunisanghena avanadiyo
kato so lajjidhammam okkamitva patisankha ayatim samvare thito
@Footnote: 1. apasadikantipi.
Accayam desetva bhikkhunisangham khamapeti tassa ayyassa vandiyakaranam
ruccatiti bhikkhunisangham pucchamiti tikkhattum vattabbam. Evam apalokana-
kammeneva vandiyo katabbo. Ayam panettha palimuttakopi
kammalakkhanavinicchayo. Idam hi kammalakkhanam nama bhikkhunisanghamulakam
pannattam bhikkhunisanghassapi pana labbhatiyeva. Yanhi bhikkhusangho
salakaggayaguggabhattaggauposathaggesu apalokanakammam karoti etampi
kammalakkhanameva. Acchinnacivarajinnacivaranatthacivaranam hi sangham
sannipatapetva byattena bhikkhuna yavatatiyam savetva apalokanakammam
katva civaram datum vattati. Appamattakavissajjakena pana civaram
karontassa senasanakkhandhakavannanayam vuttappabhedani suciadini
anapaloketvapi databbani. Tesam dane soyeva issaro.
Tato atirekam dentena apaloketva databbam. Tato hi
atirekadane sangho sami. Gilanabhesajjampi tattha vuttappakaram
sayameva databbam. Atirekam icchantassa apaloketva databbam.
Yopica dubbalo va chinniriyapatho va pacchinnabhikkhacarapatho
mahagilano tassa mahavasesu tatruppadato devasikam nalim va
upaddhanalim va ekadivasamyeva panca va dasa va tandulanaliyo
dentena apalokanakammam katvava databbam. Pesalassa bhikkhuno
tatruppadato inapalibodhampi bahussutassa sanghabharanittharanakassa
bhikkhuno anutthapaniyasenasanampi sanghakiccam karontanam kappiyakarakadinam
bhattavettanampi apalokanakammeneva datum vattati. Catupaccayavasena
Dinnatatruppadato sanghikam avasam jaggapetum vattati. Ayam bhikkhu
issaravataya vicaretiti kathapacchindanattham pana salakaggadisu va
antarasannipate va sangham pucchitvava jaggapetabbo
civarapindapatatthaya uddissa dinnatatruppadatopi apaloketva avaso
jaggapetabbo. Anapaloketvapi vattati. Suro vatayam bhikkhu
civarapindapatatthaya dinnato avasam jaggapetiti evam
uppannakathapacchedanattham pana apalokanakammameva katva jaggapetabbo.
     Cetiye chattam va vedikam va bodhigharam va asanagharam va akatam va
karontena jinnam va patisankharontena sudhakammam va karontena
manusse samadapetva katum vattati. Sace karaka natthi.
Cetiyassa upanikkhepato karetabbam. Upanikkhepepi asati apalokanakammam
katva tatruppadato karetabbam sanghikenapi apaloketva
cetiyakiccam katum vattati. Cetiyassa santakena apaloketvapi
sanghakiccam katum na vattati. Tavakalikam pana gahetva patipakatikam
katum vattati. Cetiye sudhakammadini karontehi pana bhikkhacarato
va sanghato va yapanamattam alabhantehi cetiyasantakato yapanamattam
gahetva paribhunjantehi vattam katum vattati. Vattam karomati
macchamamsadihi sanghabhattam katum na vattati. Ye vihare ropitapi
phalarukkha sanghena pariggahita honti jagganakammam labhanti. Yesam
phalani gandim paharitva bhajetva paribhunjanti. Tesu apalokanakammam
na katabbam. Ye pana apariggahita tesu pana apalokanakammam
Katabbam. Tam pana salakaggayaguggabhattaggaantarasannipatesupi
katum vattati. Uposathagge pana vattatiyeva. Tattha hi
anagatanampi chandaparisuddhi ahariyati. Tasma tam suvisodhitam
hoti. Evam ca pana katabbam. Byattena bhikkhuna bhikkhusanghassa
anumatiya savetabbam bhante yam imasmim vihare antosimaya
sanghasantakam mulatacapattaankurapupphaphalakhadaniyadi atthi tam sabbam
agatagatanam bhikkhunam yathasukham paribhunjitum sanghassa ruccatiti sangham
pucchamiti tikkhattum pucchitababam. Catuhi pancahi bhikkhuhi katam
sukatameva. Yasmimpi vihare dve tayo jana vasanti tehi
nisiditva katampi sanghena katasadisameva. Yasmim pana vihare eko
bhikkhu hoti tena bhikkhuna uposathadivase pubbakaranapubbakiccam katva
nisinnena katampi katikavattam sanghena katasadisameva hoti. Karontena
pana phalavarena katumpi cattaro mase cha mase ekam samvaccharanti
evam paricchinditvapi aparichinditvapi katum vattati. Paricchinne
yathaparicchinnam paribhunjitva puna katabbam. Aparicchinne yava
rukkha dharanti tava vattati. Yepi tesam rukkhanam bijehi anne
rukkha ropita honti tesampi saeva katika. Sace pana
annasmim vihare ropita honti tesam yattha ropita tasmimyeva
vihare sangho sami. Yepi annato bijani aharitva
purimavihare paccha ropita tesam anna katika katabba. Katikaya
kataya puggalikatthane titthanti. Yathasukham phaladini paribhunjitum
Vattati. Sace panettha tam tam okasam parikkhipitva parivenani
katva jagganti. Ye jagganti tesam bhikkhunam puggalikatthane
titthanti. Anne paribhunjitum na labhanti. Tehi pana sanghassa
dasabhagam datva paribhunjitabbani. Yopi majjhe vihare rukkhasakhahi
parivaretva rakkhati tassapi eseva nayo. Poranakaviharam
gatassa sambhavaniyassa bhikkhuno thero agatoti phalaphalam aharanti.
Sace tattha mule sabbapariyattidharo bahussutabhikkhu vihasi. Addha
ettha digha katika kata bhavissatiti nikukkuccena paribhunjitabbam.
Vihare phalaphalam pindapatikanampi vattati dhutangam na kopeti.
Samanera attano acariyupajjhayanam bahuni phalaphalani denti
anne bhikkhu alabhanta khiyyanti khiyyitamattameva tam hoti. Sace
pana dubbhikkham hoti ekam panasarukkham nissaya satthipi jana
jivanti. Tadise kale sabbesam sangahakaranatthaya bhajetva
khaditabbam. Ayam samici. Yava pana katikavattam na patippassambhati
tava tehi khaditam sukhaditameva. Kada pana katikavattam patippassambhati.
Yada samaggo sangho sannipatitva ito patthaya bhajetva khadantuti
saveti. Ekabhikkhuke pana vihare ekena savitepi purimakatika
patippassambhatiyeva. Sace patippassaddhaya katikaya samanera neva
rukkhato patenti na bhumito gahetva bhikkhunam denti patitaphalani
padehi paharanta vicaranti. Tesam dasabhagato patthaya yava
upaddhaphalabhagena phatikammam katabbam. Adadha phatikammalabhena
Aharitva dassanti. Puna subhikkhe jate kappiyakarakesu agantva
sakhaparivaradini katva rukkhe rakkhantesu samaneranam phatikammam
na katabbam bhajetva paribhunjitabbam. Vihare phalaphalam atthiti
samantagamehi manussa gilananam va gabbhininam va atthaya agantva
ekam nalikeram detha ambam detha labujam dethati yacanti databbam
na databbanti. Databbam. Adiyamane hi te domanassita honti.
Dentena pana sangham sannipatetva yavatatiyam savetva apalokanakammam
katvava databbam katikavattam va katva thapetabbam. Evam ca
pana katabbam. Byattena bhikkhuna sanghassa anumatiya savetabbam
samantagamehi manussa agantva gilanadinam atthaya phalaphalam
yacanti dve nalikerani dve talaphalani dve panasani panca
ambani panca kadaliphalani ganhantanam anivaranam asukarukkhato ca
phalam ganhantanam anivaranam ruccati bhikkhusanghassati tikkhattum vattabbam.
     Tato patthaya gilanadinam namam gahetva yacanta ganhathati na
vattabba. Vattam pana acikkhitabbam nalikeradini imina nama
paricchedena ganhantanam asukarukkhato ca phalam ganhantanam anivaranam
katanti. Anuvicaritva pana ayam madhuraphalo ambo ito ganhathatipi
na vattabba. Phalabhajanakale pana agatanam sammatena upaddhabhago
databbo. Asammatena apaloketva databbam. Khinaparibbayo
va maggagamiyasatthavaho va anno va issaro agantva
yacati apaloketva databbam. Balakarena gahetva khadanto
Na varetabbo. Kuddho hi so rukkhepi chindeyya annampi anattham
kareyya. Puggalikaparivenam agantva gilanassa namena yacanto
amhehi chayadinamatthaya ropitam sace atthi tumhe janathati
vattabbo. Yadi pana phalabharita ca rukkha honti. Kantake
bandhitva phalam varena khadanti apaccasimsantena hutva databbam.
Balakarena ganhanto na varetabbo. Pubbe vuttamevettha karanam.
     Sanghassa phalaramo hoti patijagganam na labhati. Sace tam koci
vattasisena jaggati sanghasseva hoti. Athapi kassaci patibalassa
bhikkhuno imam sappurisa jaggitva dehiti sangho bharam karoti.
So ca vattasisena jaggati evampi sanghasseva hoti. Phatikammam
paccasimsantassa pana tatiyabhagena va upaddhabhagena va phatikammam
katabbam. Bhariyam kammanti vatva ettakena anicchanto pana sabbam
taveva santakam katva mulabhagam dasamabhagamattam datva jaggahitipi
vattabbo. Garubhandatta pana mulacchejjavasena na databbam. So
mulabhagam datva khadanto akatavasam va katva katavasam jaggitva
nissitakanam aramam niyyadeti. Tehipi mulabhago databbo. Yada
pana bhikkhu sayam jaggitum pahonti atha tesam jaggitum na databbam.
Jaggitakale na varetabba. Jagganakaleyeva varetabba. Bahum
tumhehi khayitam idani ma jaggittha bhikkhusanghoyeva jaggissatiti
vattabbam. Sace pana neva vattasisena jagganto atthi na
phatikammena na sangho jaggitum pahoti. Eko anapucchitvava
Jaggitva phatikammam vaddhetva paccasimsati. Apalokanakammena
phatikammam vaddhetva databbam. Iti imam sabbampi kammalakkhanameva
hoti. Apalokanakammam imani panca thanani gacchati.
     Nattikammatthanabhede pana sunatu me bhante sangho
itthannamo itthannamassa ayasmato upasampadapekkho anusittho
so maya yadi sanghassa pattakallam itthannamo agaccheyyati
agacchahiti vattabboti evam upasampadapekkhassa osarana
osarana nama. Sunantu me ayasmanta ayam itthannamo
bhikkhu dhammakathiko imassa neva suttam agacchati no suttavibhango
so attham asallakkhetva byanjanachayaya attham patibahati
yadayasmantanam pattakallam itthannamam bhikkhum vutthapetva avasesa
imam adhikaranam vupasameyyamati evam ubbahikavinicchaye dhammakathikassa
bhikkhuno nissarana nissarana nama. Sunatu me bhante sangho
ajjuposatho pannaraso yadi sanghassa pattakallam sangho uposatham
kareyyati evam uposathakammavasena thapita natti uposatho nama.
Sunatu me bhante sangho ajja pavarana pannarasi yadi
sanghassa pattakallam sangho pavareyyati evam pavaranakammavasena
thapita natti pavarana nama. Sunatu me bhante sangho itthannamo
itthannamassa ayasmato upasampadapekkho yadi sanghassa pattakallam
aham itthannamam anusaseyyanti yadi sanghassa pattakallam itthannamo
itthannamam anusaseyyati yadi sanghassa pattakallam aham itthannamam
Antarayike dhamme puccheyyanti yadi sanghassa pattakallam itthannamo
itthannamam antarayike dhamme puccheyyati yadi sanghassa pattakallam
aham itthannamam vinayam puccheyyanti yadi sanghassa pattakallam
itthannamo itthannamam vinayam puccheyyati yadi sanghassa pattakallam
aham itthannamena vinayam puttho vissajjeyyanti yadi sanghassa
pattakallam itthannamo itthannamena vinayam puttho vissajjeyyati
evam attanam va param va sammannitum thapita natti sammati nama.
Sunatu me bhante sangho idam civaram itthannamassa bhikkhuno
nissaggiyam sanghassa nissattham yadi sanghassa pattakallam sangho
imam civaram itthannamassa bhikkhuno dadeyyati yadayasmantanam
pattakallam ayasmanta imam civaram itthannamassa bhikkhuno dadeyyunti
evam nissatthacivarapattadinam danam danam nama. Sunatu me bhante
sangho ayam itthannamo bhikkhu apattim sarati vivarati uttanim
karoti deseti yadi sanghassa pattakallam aham itthannamassa bhikkhuno
apattim patigganheyyanti yadayasmantanam pattakallam aham
itthannamassa bhikkhuno apattim patigganheyyanti tena vattabbo
passasiti ama passamiti ayatim samvareyyasiti evam apattipatiggaho
patiggaho nama. Sunantu me ayasmanta avasika
yadayasamantanam pattakallam idani mayam uposatham kareyyama patimokkham
uddiseyyama agame kale 1- pavareyyamati te ce bhikkhave bhikkhu
@Footnote: 1. kale itipi.
Bhandanakaraka kalahakaraka vivadakaraka sanghe adhikaranakaraka
tam kalam anuvaseyyum avasikena bhikkhuna byattena patibalena
avasika bhikkhu napetabba sunantu me ayasmanta avasika
yadayasmantanam pattakallam idani uposatham kareyyama patimokkham
uddiseyyama agame junhe pavareyyamati evam kata pavarana 1-
paccukkaddhana nama. Sabbeheva ekajjham sannipatitabbam.
Sannipatitva byattena bhikkhuna patibalena sangho napetabbo.
Sunatu me bhante sangho amhakam bhandanajatanam kalahajatanam
vivadapannanam viharatam bahum assamanakam ajjhacinnam bhasitaparikantam
sace mayam imahi apattihi annamannam kareyyama siyapi tam
adhikaranam kakkhalataya balataya 2- bhedaya samvatteyya yadi sanghassa
pattakallam sangho imam adhikaranam tinavattharakena vupasameyya thapetva
thulavajjam thapetva gihipatisamyuttanti evam tinavattharakasamathena kata
sabbapathama sabbasangahikanatti kammalakkhanam nama. Tatha tato
para ekekasmim pakkhe ekekam katva dve nattiyo. Iti
yathavuttappabhedam osaranam nissaranam .pe. Kammalakkhananceva
navamanti nattikammam imani nava thanani gacchati.
     Nattidutiyakammatthanabhede pana vaddhassa licchavino
pattanikkujjanavasena khandhake vuttanissarana tasseva pattaukkujjanavasena
vutta osarana ca veditabba. Simasammati ticivarena
@Footnote: 1. pavaranapaccukkaddhana itipi .  2. (?) balataya.
Avippavasasammati santhatasammati bhattuddesakasenasanagahapakabhandagariya-
civarapatiggahakacivarabhajakayagubhajakakhajjabhajakaphalabhajakaappamattakavissajjaka
satiyagahaka pattagahapaka aramiyapesaka samanerapesakasammatiti
etasam sammatinam vasena sammati veditabba. Kathinacivaradana matakacivara-
danavasena danam veditabbam. Kathinuddharavasena uddharo veditabbo.
Kutivatthuviharavatthudesanavasena desana veditabba. Ya pana
tinavattharakasamathe sabbasangahikanattinca ekekasmim pakkhe ekekam
nattincati tisso nattiyo thapetva puna ekasmim pakkhe eka
ekasmim pakkhe ekati dve nattidutiyakammavaca vutta tasam
vasena kammalakkhanam veditabbam. Iti nattidutiyakammam imani satta
thanani gacchati.
     Natticatutthakammatthanabhede pana tajjaniyakammadinam sattannam
kammanam vasena nissarana tesamyeva kammanam patippassambhanavasena
osarana veditabba. Bhikkhunovadakasammativasena sammati veditabba.
Parivasadanamanattadanavasena danam veditabbam. Mulayapatikassana-
kammavasena niggaho veditabbo. Ukkhittanuvattika attha yavatatiyaka
arittho candali ca ime te yavatatiyakati imasam ekadasannam
samanubhasananam vasena samanubhasana veditabba. Upasampadakamma-
abbhanakammavasena pana kammalakkhanam veditabbam. Iti natticatutthakammam
imani satta thanani gacchati.
     {497} Iti kammani ca kammavipattim ca vipattivirahitanam kammanam
Thanappabhedagamananca dassetva idani tesam kammanam karakassa
sanghassa paricchedam dassento puna catuvaggakarane kammetiadimaha.
Tassattho parisato kammavipattivannanayam vuttanayeneva veditabboti.
                  Kammavaggavannana nitthita.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 3 page 607-631. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=12305&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=12305&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=              Contents of The Tipitaka Volume 4 http://84000.org/tipitaka/read/?index_4

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]