ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 30 : PALI ROMAN Vimana.A. (paramatthadi.)

                       16.  Sirimavimanavannana
      yutta ca te paramaalankata hayati sirimavimanam. Tassa ka uppatti?
bhagava rajagahe viharati veluvane kalandakanivape. Tena ca samayena hettha anantara-
vatthumhi vutta sirima ganika sotapattiphalassa adhigatatta vissajjitakilittha-
kammanta hutva samghassa attha salakabhattani patthapesi. Adito patthaya nibaddham
attha bhikkhu geham agacchanti. Sa "sappim ganhatha khiram ganhatha"tiadini vatva
tesam patte pureti, ekena laddham tinnampi catunnampi pahoti, devasikam solasa-
kahapanaparibbayena pindapato diyati.
      Athekadivasam eko bhikkhu tassa gehe atthakabhattam 1- bhunjitva tiyojanamatthake
ekam viharam agamasi. Atha nam sayam 2- therupatthane nisinnam pucchimsu "avuso kaham
bhikkham gahetva idhagatosi"ti. Sirimaya atthakabhattam me bhuttanti. Tam manapam katva
deti avusoti. Na sakka tassa bhattam vannetum, atipanitam 3- katva deti, ekena
laddham tinnampi catunnampi pahoti, tassa pana deyyadhammatopi dassanameva uttaritaram.
Sa hi itthi evarupa ca evarupa. Cati tassa gune kathesi.
@Footnote: 1 Ma. atthasalakabhattam  2 Si. sayanhe  3 ativiya panitam; dhamMa.A. 5/119/95 (sya)
      Atheko bhikkhu tassa gunakatham sutva adisvapi savaneneva sineham uppadetva
"maya tattha gantva tam datthum vattati"ti attano vassaggam kathetva tam bhikkhum
thitikam pucchitva "sve avuso tasmim gehe tvam samghatthero hutva atthakabhattam
labhissasi"ti sutva tamkhananneva pattacivaramadaya pakkanto patova arune
uggacchante salakaggam pavisitva thito samghatthero hutva tassa gehe atthakabhattam
labhi. Yo pana so bhikkhu hiyyo bhunjitva pakkami. Tassa gatavelayamevassa
sarire rogo uppajji. Tasma abharanani omuncitva nipajji. Athassa dasiyo
atthakabhattam labhitum agate bhikkhu disva arocesum. Sa gantva sahattha patte
gahetum va nisidapetum 1- va asakkonti dasiyo anapesi "amma patte gahetva
ayye nisidapetva yagum payetva khajjakam datva bhattavelaya patte puretva
detha"ti. Ta "sadhu ayye"ti bhikkhu pavesetva yagum payetva khajjakam datva
bhattavelaya bhattassa patte puretva tassa arocayimsu, sa "mam pariggahetva
netha, ayye vandissami"ti vatva tahi pariggahetva bhikkhunam santikam nita
vedhamanena sarirena bhikkhu vandi. So bhikkhu tam oloketva cintesi "gilanaya
tava ayam etissa rupasobha, arogakale pana sabbabharanapatimanditaya imissa
kidisi rupasampatti"ti. Athassa anekavassakotisannicito kileso samudacari, so
annani 2- hutva bhattam bhunjitum asakkonto pattam adaya viharam gantva pattam
pidhaya ekamante thapetva civarakannam pattharitva nipajji. Atha nam eko sahayako
bhikkhu yacantopi bhojetum nasakkhi, so chinnabhatto ahosi.
      Tam divasameva sayanhasamaye sirima kalamakasi. Raja satthu sasanam pesesi
"bhante jivakassa kanitthabhagini sirima kalamakasi"ti. Sattha tam sutva ranno
sasanam pahini "sirimaya sarirajhapanakiccam natthi, amakasusane tam 3- yatha kakadayo
@Footnote: 1 Ma. dapetum  2 dhamMa.A. anannamano  3 ka. amakasusanam netva tam
Na khadanti, tatha nipajjapetva rakkhapetha"ti. Raja tatha akasi. Patipatiya
tayo divasa atikkanta, catutthe divase sariram uddhumayi, navahi vanamukhehi pulavaka
paggharimsu, sakalasariram bhinnasalibhattacati viya ahosi. Raja nagare bherim carapesi 1-
"thapetva geharakkhanakadarake sirimaya dassanattham anagacchantanam attha
kahapana dando"ti. Satthu santikam ca pesesi "buddhappamukho kira samgho
sirimaya dassanattham agacchatu"ti. Sattha bhikkhunam arocapesi "sirimaya dassanattham
gamissama"ti.
      Sopi daharabhikkhu cattaro divase kassaci vacanam aggahetva chinnabhattova
nipajji. Patte bhattam putikam jatam, patte malampi utthahi. Atha so sahayakabhikkhuna
upasankamitva "avuso sattha sirimaya dassanattham gacchati"ti vuccamano tatha
chatajjhat topi 2- "sirima"ti vuttapadeyeva 3- sahasa utthahitva 4- "kim bhanasi"ti
aha, 4- "sattha sirimam datthum gacchati, tvampi gamissasi"ti vutte, 5- "ama
gamissami"ti bhattam chaddetva pattam dhovitva thavikaya pakkhipitva bhikkhusamghena
saddhim agamasi. Sattha bhikkhusamghaparivuto ekapasse atthasi, bhikkhunisamghopi
rajaparisapi 6- upasakaparisapi upasikaparisapi ekekapasse atthamsu.
      Sattha rajanam pucchi "ka esa maharaja"ti. Bhante jivakassa kanitthabhagini
sirima namati. Sirima esati. Ama bhanteti. Tena hi nagare bherim carapehi
"sahassam datva sirimam ganhantu"ti. Raja tatha karesi, 7- tesu ekopi "ahan"ti
va "ahan"ti va 7- vadanto  nama nahosi. Raja satthu arocesi "na ganhanti
bhante"ti, tena hi maharaja aggham ohapehiti. 8- Raja "pancasatani datva
@Footnote: 1 carapesi (dhammapadatthakathayam)  2 Ma. chatattopi  3 Ma. vutteyeva
@4-4 cha.Ma. ime patha na dissanti  5 cha.Ma. ayam patho na dissati  6 ga. rajapurisapi
@7-7 cha.Ma. ekopi hanti va hunti va. evamuparipi  8 Si. addham osadehiti
Ganhantu"ti bherim carapetva kanci ganhanakam adisva "addhateyyasatani,
dvesatani, satam, pannasam, pancavisati, visati kahapane, dasa kahapene, panca
kahapane, ekam kahapanam, addham, padam, masakam, kakanikam datva sirimam ganhantu"ti
bherim carapetva "mudhapi ganhantu"ti bherim carapesi, tathapi "ahan"ti va
"ahan"ti va vadanto 1- nama nahosi. Raja "mudhapi bhante ganhanto natthi"ti
aha. Sattha "passatha bhikkhave mahajanassa piyamatugamam, imasmimyeva nagare sahassam
datva pubbe ekadivasam labhimsu, idani mudhapi ganhanto natthi evarupam nama rupam
khayavayappattam aharimehi 2- alankarehi vicittakatam navannam vanamukhanam vasena arubhutam
tihi atthisatehi samussitam niccaturam kevalam balamahajanena bahudha sankappitataya
bahusankappam addhuvam attabhavan"ti dassento gathamaha:-
                  "passa cittakatam bimbam         arukayam samussitam
                   aturam bahusankappam          yassa natthi dhuvam thiti"ti. 3-
Desanapariyosane sirimaya patibaddhacitto bhikkhu vigatachandarago hutva vipassanam
vaddhetva arahattam papuni, caturasitiya panasahassanam dhammabhisamayo ahosi.
      Tena ca samayena sirima devakanna attano vibhavasamiddhim oloketva
agatatthanam olokenti purimattabhave attano sarirasamipe bhikkhusamghaparivutam bhagavantam
thitam mahajanakayanca sannipatitam disva pancahi devakannasatehi parivuta pancahi
rathasatehi dissamanakaya agantva rathato otaritva 4- saparivara bhagavantam vanditva
katanjali atthasi. Tena ca samayena ayasma vangiso bhagavato avidure thito
@Footnote: 1 Ma. vutto  2 ka. bahirehi
@3 khu.dha. 25/147/43, khu.thera. 26/1160/417  4 Si.,i. orohitva
      Hoti, so bhagavantam etadavoca "patibhati mam bhagava ekam panham pucchitun"ti.
"patibhatu tam vangisa"ti bhagava avoca. Ayasma vangiso tam sirimam
devadhitaram:-
          [137]        "yutta ca te paramaalankata  haya
                        adhomukha aghasigama bali java
                        abhinimmita pancarathasata ca te
                        anventi tam sarathicodita haya.
          [138]         Sa titthasi rathavare alankata
                        obhasayam jalamiva joti pavako
                        pucchami tam varatanu anomadassane
                        kasma nu kaya anadhivaram upagami"ti
patipucchi.
         #[137]   Tattha yutta ca te paramaalankata hayati paramam ativiya visesato
alankata, paramehi va uttamehi dibbehi assalankarehi alankata, parama va
agga settha ajaniya sabbalankarehi alankata haya assa te tava rathe
yojita, 1- yutta va te rathassa ca anucchavika, annamannam va sadisataya yutta
samsatthati attho. Ettha ca "paramaalankata"ti purimasmim pakkhe sandhim akatva
dutiyasmim pakkhe avibhattikaniddeso 2- datthabbo. Adhomukhati hetthamukha. Yadipi
te tada pakatiyava thita, devalokato orohanavasena "adhomukha"ti vutta. Aghasigamati
vehasamgama. Baliti balavanto. Javati javanaka, balavanto ceva vegavanto cati
attho. Abhinimmitati tava punnakammena nimmita nibbatta. Sayam nimmitameva va
@Footnote: 1 ka. yojika  2 cha.Ma. avibhattikaniddeso
Sandhaya "abhinimmita"ti vuttam nimmanaratibhavato sirimaya devadhitaya. Pancarathasatati
gathasukhattham thakarassa digham lingavipallasanca katva vuttam, vibhattialopo va
datthabbo, panca rathasataniti attho. Anventi tam sarathicodita hayati sarathihi
codita viya rathesu yutta ime haya bhadde devate tam anugacchanti. "sarathiacodita"ti
keci pathanti, sarathihi acodita eva tam 1- anugacchantiti attho. "sarathicodita
haya"ti ekamyeva va padam gathasukhattham digham katva vuttam, sarathicodita haya
panca rathasatati yojana.
         #[138]  Sa titthasiti sa tvam titthasi. Rathavareti rathuttame. Alankatati
satthisakatabharehi dibbalankarehi alankatasariRa. Obhasayam jalamiva joti pavakoti
obhasenti jotiriva jalanti pavako viya ca titthasi, samantato obhasenti jalanti
titthasiti vuttam hoti. "joti"ti ca candimasuriyanakkhattatarakarupanam sadharananamam.
Varatanuti uttamarupadhare sabbangasobhane. Tato eva anomadassane alamakadassane,
dassaniye pasadiketi attho. Kasma nu kaya anadhivaram upagamiti kuto nama
devakayato anuttaram sammasambuddham payirupasanaya upaganchi upagatasi.
          Evam therena pucchita sa devata attanam avikaronti:-
          [139]   "kamaggapattanam yamahunuttaram 2-
                   nimmaya nimmaya ramanti devata
                   tasma kaya acchara kamavannini
                   idhagata anadhivaram namassitun"ti
gathamaha.
@Footnote: 1 cha.Ma. ayam patho na dissati  2 paliyam. yamahu anuttara
        #[139]  Tattha kamaggapattanam yamahunuttaranti kamupabhogehi aggabhavam
pattanam paranimmitavasavattinam devanam yam devakayam yasena bhogadivasena ca
anuttaranti vadanti, tato kaya. Nimmaya nimmaya ramanti devatati nimmanaratidevata
attana yatharucite kame sayam nimminitva nimminitva ramanti kilanti lalanta 1-
abhiramanti. Tasma kayati tasma nimmanaratidevanikaya. Kamavanniniti kamarupadhara
yathicchitarupadharini. Idhagatati idha imasmim manussaloke, imam va manussalokam agata.
         Evam devataya attano nimmanaratidevatabhave kathite puna thero tassa
purimabhavam tattha katapunnakammam laddhinca kathapetukamo:-
         [140]           "kim tvam pure sucaritamacaridha 2-
                          kena'cchasi 3- tvam amitayasa sukhedhita,
                          iddhi ca te anadhivara vihangama
                          vanno ca te dasa disa virocati.
         [141]            Devehi tvam parivuta sakkata 4- casi
                          kuto cuta sugatigatasi devate
                          kassa va tvam vacanakaranusasanim
                          acikkha me tvam yadi buddhasavika"ti
dve gatha abhasi.
        #[140]  Tattha acariti digham katva vuttam, upaciniti attho. Idhati nipata-
mattam, idha va imasmim devattabhave. Kena'cchasiti kena punnakammena assattha acchasi.
"kenasi tvan"ti keci pathanti. Amitayasati na mitayasa anappakaparivaRa. Sukhedhitati
@Footnote: 1 Si. ramanta kilanti lalanti  2 i. sucaritam acaridha
@3 paliyam. kenasi  4 paliyam. parivutasakkata
Sukhena vaddhita, suparibruhitadibbasukhati attho. Iddhiti dibbanubhavo.
Anadhivarati adhika visittha anna etissa natthiti anadhivaRa. Atiuttamati attho.
Vihangamati vehasagamini. Dasa disati dasapi disa. Virocatiti obhaseti.
       #[141]  Parivuta sakkata casiti samantato parivarita sambhavita ca asi.
Kuto cuta sugatigatasiti pancasu gatisu kataragatito cuta hutva sugatim imam devagatim
patisandhivasena upagata asi. Kassa va tvam vacanakaranusasaninti kassa nu va
satthu sasane pavacane ovadanusasanisampaticchanena tvam vacanakara asiti yojana.
Kassa va tvam satthu vacanakara anusasakassa anusitthiyam patitthanenati evam va ettha
attho datthabbo. Evam anuddesikavasena tassa laddhim pucchitva puna uddesika-
vasena "acikkha me tvam yadi buddhasavika"ti pucchati. Tattha buddhasavikati sabbampi
neyyadhammam sayambhunanena hatthatale amalakam viya paccakkhato buddhatta buddhassa
bhagavato dhammassavanante jatati buddhasavika.
        Evam therena pucchitamattham kathenti devata ima gatha abhasi:-
        [142]        "nagantare nagaravare sumapite
                      paricarika rajavarassa sirimato
                      nacce gite paramasusikkhita ahum
                      sirimati mam rajagahe avedimsu.
        [143]         Buddho ca me isinisabho vinayako
                      adesayi samudayadukkhaniccatam
                      asankhatam dukkhanirodhasassatam
                      maggancimam akutilamanjasam sivam.
         [144]         Sutvanaham amatapadam asankhatam
                       tathagatassa anadhivarassa sasanam
                       silesvaham paramasusamvuta ahum
                       dhamme thita naravarabuddhadesite. 1-
         [145]         Natvanaham virajam padam asankhatam
                       tathagatena anadhivarena desitam
                       tatthevaham samathasamadhimaphusim
                       sayeva me paramaniyamata ahu.
         [146]         Laddhanaham amatavaram visesanam
                       ekamsika abhisamaye visesiya 2-
                       asamsaya bahujanapujita aham
                       khiddaratim 3- paccanubhoma'nappakam.
         [147]         Evam aham amatadasa'mhi 4- devata
                       tathagatassa anadhivarassa savika
                       dhammaddasa pathamaphale patitthita
                       sotapanna na ca pana matthi duggati.
         [148]         Sa vanditum anadhivaram upagamim
                       pasadike kusalarate ca bhikkhavo
                       namassitum samanasamagamam sivam
                       sagarava sirimato dhammarajino.
@Footnote: 1 Si. naravarabuddhabhasite  2 paliyam. visesayi
@3 paliyam. khiddam ratim  4 Ma. amatarasamhi
        [149]          Disva munim muditamana'mhi pinita
                       tathagatam naravaradammasarathim
                       tanhacchidam kusalaratam vinayakam
                       vandamaham paramahitanukampakan"ti.
       #[142] Tattha nagantareti isigilivepullavebharapandavagijjhakutasankhatanam
pancannam pabbatanam antare vemajjhe, yato tam nagaram "giribbajan"ti vuccati. Nagaravareti
uttamanagare, rajagaham sandhayaha. Sumapiteti mahagovindapanditena vatthuvijjavidhina
sammadeva nivesite. Paricarikati sangitaparicariyaya upatthayika. Rajavarassati
bimbisaramaharajavarassa. 1- Sirimatoti ettha "siriti buddhipunnanam adhivacanan"ti
vadanti. Atha va punnanibbatta sarirasobhaggadisampatti katapunnam 2- nissayati,
katapunnehi va nissiyatiti "siri"ti vuccati, sa etassa atthiti sirima, tassa
sirimato. Paramasusikkhitati ativiya sammadeva ca sikkhita. Ahunti ahosim.
Avedimsuti annasum.
       #[143]  Isinisabhoti gavasatajetthako usabho, gavasahassajetthako vasabho,
vajasatajetthako va usabho, vajasahassajetthako vasabho, sabbagavasettho sabbaparissayasaho
seto pasadiko mahabharavaho asanisatasaddehipi asampakampiyo nisabho. Yatha so
attano nisabhabalena samannagato catuhi padehi pathavim uppiletva kenaci parissayena
akampiyo acalatthanena titthati, evam bhagava 3- dasahi tathagatabalehi samannagato
catuhi vesarajjapadehi atthaparisapathavim uppiletva sadevake loke kenaci paccatthikena
paccamittena akampiyo acalatthanena titthati, tasma nisabho viyati nisabho. Siladinam
dhammakkhandhanam esanatthena "isi"ti laddhavoharesu sekkhasekkhaisisu nisabho, isinam
@Footnote: 1 cha.Ma....maharajassa  2 Si. katapunne  3 ka. evam hi bhagavata
Va nisabho, isi ca so nisabho cati va isinisabho. Veneyyasatte vinetiti
vinayako, nayakavirahitoti va vinayako, sayambhuti attho.
      Adesayi samudayadukkhaniccatanti samudayasaccassa ca dukkhasaccassa ca aniccatam
vayadhammatam abhasi. Tena "yam kinci samudayadhammam, sabbantam nirodhadhamman"ti 1- attano
abhisamayananassa pavattiakaram dasseti. Samudayadukkhaniccatanti va samudayasaccanca dukkha-
saccanca aniccatanca. Tattha samudayasaccadukkhasaccaggahanena vipassanaya bhumim dasseti,
aniccatagahanena tassa pavattiakaram dasseti. Sankharanam hi aniccakare vibhavite
dukkhakaro anattakaropi vibhavitoyeva hoti tamnibandhanatta tesam. Tenaha "yadaniccam,
tam dukkham, yam dukkham, tadanatta"ti. 2- Asankhatam dukkhanirodhasassatanti kenaci
paccayena na sankhatanti asankhatam, sabbakalam tathabhavena sassatam, sakalavattadukkhanirodhabhavato
dukkhanirodham  ariyasaccanca me 3- adesayiti yojana. Maggancimam akutilamanjasam
sivanti antadvayaparivajjanena kutilabhavakaranam mayadinam kayavankadinanca
pahanena akutilam, tato eva anjasam, asivabhavakaranam kamaragadinam samucchindanena
sivam nibbanam. Magganti nibbanatthikehi maggiyati, kilese va marento gacchatiti
"maggo"ti laddhanamam idam tumhakanca mamanca paccakkhabhutam
dukkhanirodhagaminipatipadasankhatam ariyasaccanca 4- me adesayiti yojana.
       #[144]   Sutvanaham amatapadam asankhatam, tathagatassa anadhivarassa sasananti ettha
ayam sankhepattho:- tatha agamanadiatthena tathagatassa sadevake loke aggabhavato
anadhivarassa sammasambuddhassa amatapadam asankhatam nibbanam uddissa desitatta, amatassa
va nibbanassa patipajjanupayatta kenacipi asankharaniyatta ca amatapadam asankhatam
sasanam saddhammam aham sutvanati. Silesvahanti silesu nipphadetabbesu aham.
@Footnote: 1 sam.maha. 19/1081/369, khu.pati. 31/30/360  2 sam.kha. 17/15/19
@3 ka. ariyasaccadhammam me  4 Si.,Ma. ariyamagganca
Paramasusamvutati ativiya sammadeva samvuta. 1- Ahunti ahosim. Dhamme thitati patipatti-
dhamme patitthita.
       #[145]  Natvanati sacchikiriyabhisamayavasena janitva. Tatthevati tasmimyeva
khane, tasmimyeva va attabhave. Samathasamadhimaphusinti paccanikadhammanam samucchedavasena
samanato vupasamanato paramatthasamathabhutam lokuttarasamadhim aphusim adhigacchim. Yadipi yasmim
khane nirodhassa sacchikiriyabhisamayo, tasmimyeva khane maggassa bhavanabhisamayo,
arammanapativedham pana bhavanapativedhasseva purimasiddhikaranam viya katva
dassetum:-
              "natvanaham virajam padam asankhatam
               tathagatena anadhivarena desitam
               tatthevaham samathasamadhimaphusin"ti
vuttam yatha "cakkhunca paticca rupe ca uppajjati cakkhuvinnanan"ti. 2- Natvanati
va samanakalavasena vuttanti veditabbam yatha "nihantvana tamam 3- sabbam, adicco
nabhamuggato"ti. Sayevati ya lokuttarasamadhiphusana laddha, sayeva. Paramaniyamatati
parama uttama magganiyamata.
       #[146]  Visesananti puthujjanehi visesakam visitthabhavasadhakam. Ekamsikati
"sammasambuddho bhagava, svakkhato dhammo, supatipanno samgho"ti ekamsagahavati
ratanattaye nibbicikiccha. Abhisamaye visesiyati saccapativedhavasena visesam patva.
"visesini"tipi pathanti, abhisamayahetu visesavatiti attho. Asamsayati solasavatthukaya
atthavatthukaya ca vicikicchaya pahinatta apagatasamsaya. "asamsiya"ti keci pathanti.
@Footnote: 1 ka. susamvuta
@2 Ma.mu. 12/400/357, Ma.u. 14/420/361, sam.sala. 18/63/39 (sya)
@3 Si. nihantva timiram
Bahujanapujitati sugatihi parehi patthaniyagunati attho. Khiddaratinti khiddabhutam
ratim, atha va khiddanca ratinca khiddaviharanca ratisukhanca.
       #[147] Amatadasa'mhiti amatadasa nibbanadassavini amhi. Dhammaddasati
catusaccadhammam ditthavati. Sotapannati ariyamaggasotam adito patta. Na ca pana
matthi duggatiti na ca pana me atthi duggati avinipatadhammatta.
       #[148] Pasadiketi pasadavahe. Kusalarateti kusale anavajjadhamme nibbane
rate. Bhikkhavoti bhikkhu namassitum upagaminti yojana. Samanasamagamam sivanti samananam
samitapapanam buddhabuddhasavakanam sivanca dhammam khemam samagamam sangamam payirupasitum
upagaminti sambandho. Sirimato dhammarajinoti bhummatthe samivacanam, sirimati dhamma-
rajiniti attho. Evameva ca keci pathanti.
       #[149] Muditamana'mhiti moditamana amhi. Pinitati tuttha, pitirasavasena va
titta. Naravaradammasarathinti naravaro ca so aggapuggalatta, dammanam dametabbanam
veneyyanam nibbanabhimukham saranato dammasarathi cati naravaradammasarathi, tam.
Paramahitanukampakanti paramena uttamena hitena sabbasattanam anukampakam.
        Evam sirima devadhita attano laddhipavedanamukhena ratanattaye pasadam pavedetva
bhagavantam bhikkhusamghanca vanditva padakkhinam katva devalokameva gata. Bhagava tameva
otinnavatthum atthuppattim katva dhammam desesi, desanapariyosane ukkanthitabhikkhu
arahattam papuni, sampattaparisayapi sa dhammadesana satthika jatati.
                      Sirimavimanavannana nitthita.
                        ----------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 30 page 81-93. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=1753&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=1753&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=16              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=402              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=437              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=437              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]