ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 30 : PALI ROMAN Vimana.A. (paramatthadi.)

                      34. 6. Daddallavimanavannana
         daddallamana vannenati daddallavimanam. Tassa ka uppatti? bhagava
savatthiyam viharati jetavane anathapindikassa arame. Tena ca samayena nalakagamake 1-
ayasmato revatattherassa upatthakassa annatarassa kutumbikassa dve dhitaro ahesum,
eka bhadda nama, itara subhadda nama. Tasu bhadda patikulam gata saddha
@Footnote: 1 ka. parakammakariti  2 tindukaphalam (?)  3 Ma. mayurapakkhehi
Pasanna buddhisampanna vanjha ca ahosi. Sa samikam aha "mama kanittha
subhadda nama atthi, tam anehi, sacassa putto bhaveyya, so mamapi putto
siya, ayanca kulavamso na nasseyya"ti. So "sadhu"ti sampaticchitva tatha akasi.
         Atha bhadda subhaddam ovadi "subhadde danasamvibhagarata dhammacariyaya appamatta
hohi, evam te ditthadhammiko samparayiko ca attho hatthagato eva hoti"ti.
Sa tassa ovade thatva vuttanayena patipajjamana ekadivasam ayasmantam revatattheram
attatthamam nimantesi, thero subhaddaya punnupacayam akankhanto samghuddesavasena satta
bhikkhu gahetva tassa geham agamasi. Sa pasannacitta ayasmantam revatattheram
te ca bhikkhu panitena khadaniyena bhojaniyena sahattha santappesi, thero anumodanam
katva pakkami. Sa aparabhage kalam katva nimmanaratinam devanam sahabyatam
upapajji, bhadda pana puggalesu danani datva sakkassa devanamindassa paricarika
hutva nibbatti.
         Atha subhadda attano sampattim paccavekkhitva "kena nu kho aham punnena
idhupapanna"ti avajjenti "bhaddaya ovade thatva samghagataya dakkhinaya imam
sampattim sampatta, bhadda nu kho kaham nibbatta"ti olokenti tam sakkassa
paricarikabhavena nibbattam disva anukampamana tassa vimanam pavisi.
         Atha nam bhadda:-
         [619]   "daddallamana vannena      yasasa ca yasassini
                  sabbe deve tavatimse     vannena atirocasi.
         [620]    Dassanam nabhijanami        idam pathamadassanam
                  kasma kaya nu agamma    namena bhasase maman"ti
Dvihi gathahi pucchi. Sapi tassa:-
         [621]   "aham bhadde subhaddasim       pubbe manusake bhave
                  sahabhariya ca te asim      bhagini ca kanitthika.
         [622]    Sa aham kayassa bheda     vippamutta tato cuta
                  nimmanaratinam devanam       upapanna sahabyatan"ti
dvihi gathahi byakasi.
        #[619-20] Tattha vannenati vannadisampattiya. Dassanam nabhijanamiti
ito pubbe tava dassanam nabhijanami, tvam maya na ditthapubbati attho. Tenaha
"idam pathamadassanan"ti. Kasma kaya nu agamma, namena bhasase mamanti
kataradevanikayato agantva "bhadde"ti namena mam alapasi.
        #[621]  Aham bhaddeti ettha bhaddeti alapanam. Subhaddasinti aham
subhadda nama tava bhagini kanitthika asim ahosim, tattha pubbe manusake bhave
sahabhariya samanabhariya te taya ekasseva bhariya, tava patino eva bhariya,
asinti attho. Puna bhadda:-
         [623]   "pahutakatakalyana         te deve yanti panino
                  yesam tvam kittayissasi      subhadde jatimattano.
         [624]    Atha 1- tvam kena vannena  kena va anusasita
                  kidiseneva danena       subbatena yasassini.
@Footnote: 1 ka. nalakagamato, Si. katham
         [625]    Yasam etadisam patta      visesam vipulamajjhaga
                  devate pucchitacikkha      kissa kammassidam phalan"ti
tihi gathahi pucchi. Puna subhadda:-
         [626]   "attheva pindapatani      yam danam adadam pure
                  dakkhineyyassa samghassa      pasanna sehi panibhi.
         [627]    Tena me'tadiso vanno .pe.
                          Vanno ca me sabbadisa pabhasati"ti
byakasi.
        #[623]  Tattha pahutakatakalyana te deve yantiti pahutakatakalyana
mahapunna te nimmanaratino deve yanti uppajjanavasena gacchanti panino
satta, yesam nimmanaratinam devanam antare tvam attano jatim kittayissasi kathesiti
yojana.
        #[624]  Kena vannenati kena karanena. Kidisenevati evasaddo
samuccayattho, kidisena cati attho, ayameva va patho. Subbatenati sundarena
vatena, suvisuddhena silenati attho.
        #[626]  Attheva pindapataniti atthannam bhikkhunam dinnapindapate sandhaya
vadati. Adadanti adasim.
         Evam subhaddaya kathite puna bhadda:-
         [629]   "aham taya bahutare bhikkhu       sannate brahmacarayo 1-
                  tappesim annapanena         pasanna sehi panibhi.
         [630]    Taya bahutaram datva          hinakayupaga aham
                  katham tvam appataram datva       visesam vipulamajjhaga
                  devate  pucchitacikkha        kissa kammassidam phalan"ti
pucchi. Tattha tayati nissakke karanavacanam. Puna subhadda:-
         [631]   "manobhavaniyo bhikkhu          sandittho me pure ahu
                  taham bhattena nimantesim       revatam attanatthamam.
         [632]    So me atthapurekkharo      anukampaya revato
                  samghe dehiti mamvoca          tassaham vacanam karim.
         [633]    Sa dakkhina samghagata         appameyye patitthita
                  puggalesu taya dinnam         na tam tava mahapphalan"ti
attana katakammam kathesi.
        #[631]   Tattha manobhavaniyoti manavaddhanako ularagunataya sambhavaniyo.
Sanditthoti nimantanavasena bodhito kathito. Tenaha "taham bhattena nimantesim, revatam
attanatthaman"ti, tam manobhavaniyam ayyam revatam attatthamam bhattena aham nimantesim.
        #[632-3]  So me atthapurekkharoti so ayyo revato danassa
mahapuphalabhavakaranena mama atthapurekkharo hiteSi. Samghe dehiti mamvocati
@Footnote: 1 Si. brahmacarino, i. brahmacariye
"yadi tvam subhadde atthannam bhikkhunam datukama, yasma puggalagataya dakkhinaya
samghagata eva dikkhina mahapphalatara, tasma samghe dehi, samgham uddissa danam
dehi"ti mam abhasi. Tanti tam danam.
         Evam subhaddaya vutte bhadda tamattham sampaticchanti uttari ca tatha
patipajjitukama:-
         [634]    "idanevaham janami      samghe dinnam mahapphalam
                   saham gantva manussattam    vadannu vitamacchara
                   samghe danani dassami     appamatta punappunan"ti
gathamaha. Subhadda pana attano devalokameva gata. Atha sakko devanamindo
sabbe deve tavatimse attano sarirobhasena abhibhuyya virocamanam subhaddam devadhitaram
disva tanca tasam kathasallapam sutva tavadeva ca subhaddaya antarahitaya
tam "ayam nama"ti ajananto:-
         [635]    "ka esa devata bhadde taya mantayate saha
                   sabbe deve tavatimse   vannena atirocati"ti
bhaddam pucchi. Sapissa:-
         [636]    "manussabhuta devinda       pubbe manusake bhave
                   sahabhariya ca me asi     bhagini ca kanitthika.
                   Samghe danani datvana     katapunna virocati"ti
kathesi. Atha sakko tassa samghagataya dakkhinaya mahapphalabhavam dassento dhammam
kathesi. Tena vuttam:-
         [637]   "dhammena 1- pubbe bhagini     taya bhadde virocati
                  yam samghamhi appameyye       patitthapesi dakkhinam.
         [638]    Pucchito hi maya buddho      gijjhakutamhi pabbate
                  vipakam samvibhagassa          yattha dinnam mahapphalam.
         [639]    Yajamananam manussanam        punnapekkhana paninam
                  karotam opadhikam punnam        yattha dinnam mahapphalam.
         [640]    Tam me buddho viyakasi      janam kammaphalam sakam
                  vipakam samvibhagassa          yattha dinnam mahapphalam.
         [641]    Cattaro ca patipanna       cattaro ca phale thita
                  esa samgho ujubhuto         pannasilasamahito.
         [642]    Yajamananam manussanam        punnapekkhana paninam
                  karotam opadhikam punnam        samghe dinnam mahapphalam.
         [643]           Eso hi samgho vipulo mahaggato
                         esa'ppameyyo udadhiva sagaro
                         ete hi settha naravirasavaka
                         pabhankara dhammamudirayanti. 2-
         [644]           Tesam sudinnam suhutam suyittham
                         ye samghamuddissa dadanti danam
@Footnote: 1 i.,Ma. dhammena te  2 Ma....yattha dhammamuddisanti
                         Sa dakkhina samghagata patitthita
                         mahapphala lokaviduna 1- vannita.
         [645]           Etadisam yannamanussaranta
                         ye vedajata vicaranti loke
                         vineyya maccheramalam samulam
                         anindita saggamupenti thanan"ti.
        #[637]    Tattha dhammenati karanena, nayena va. Tayati nissakke
karanavacanam. Idani tam "dhammena"ti vuttakaranam dassetum "yam samghamhi appameyye,
patitthapesi dakkhinan"ti vuttam. Appameyyeti gunanubhavassa attani katanam
karanam phalavisesassa ca vasena paminitum asakkuneyye.
        #[638-9]  Ayanca attho bhagavato sammukha ca suto, sammukha ca patiggahitoti
dassento "pucchito"tiadimaha. Tattha yajamanananti dadantanam. Punnapekkhana
paninanti anunasikalopam katva niddeso, punnaphalam akankhantanam sattanam.
Opadhikanti upadhi nama khandha, upadhissa karanasilam, upadhipayojananti va opadhikam,
attabhavajanakam patisandhipavattivipakadayakam.
        #[640]  Janam kammaphalam sakanti sattanam sakam sakam yathasakam punnam
punnaphalanca 2- hatthatale amalakam viya jananto. Sakanti va yakarassa kakaram
katva vuttam, sayam attanati attho.
        #[641]  Patipannati patipajjamana, maggatthati attho. Ujubhutoti
ujupatipattiya ujubhavam patto dakkhineyyo jato. Pannasilasamahitoti pannaya
@Footnote: 1 Ma.,ka. lokaviduhi  2 Si. punnaphalanca tam tam
Silena ca samahito, ditthisilasampanno ariyaya ditthiya ariyena silena ca samannagato.
Tenapissa paramatthasamghabhavameva vibhaveti. Ditthisilasamannena samghatitatta 1- hi samgho.
Atha va samahitam samadhi, panna silam samahitanca assa atthiti pannasilasamahito.
Tenassa siladidhammakkhandhattayasampannataya aggadakkhineyyabhavam vibhaveti.
        #[643]  Vipulo mahaggatoti gunehi mahattam gatoti mahaggato, tato eva
attani katanam karanam phalavepullahetutaya vipulo. Udadhiva sagaroti yatha udakam
ettha dhiyatiti "udadhi"ti laddhanamo sagaro "ettakani udakalhakani"tiadina
udakato appameyyo, evamesa gunatoti attho. Ete hiti hisaddo avadharane
nipato. Ete eva setthati attho. Vuttam hetam:- "yavata bhikkhave samgha va
gana va, tathagatasavakasamgho tesam aggamakkhayati"ti. 2- Naravirasavakati naresu
viriyasampannassa narassa savaka. Pabhankarati lokassa nanalokakaRa. Dhammamudirayantiti
dhammam uddisanti. Katham 3-? dhammasamina hi dhammapajjoto ariyasamghe thapito.
        #[644]   Ye samghamuddissa dadanti dananti ye satta ariyasamgham uddissa
sammutisamghe antamaso gotrabhupuggalesupi danam dadanti, tam danam samvibhagavasena
dinnampi sudinnam, ahunapahunavasena hutampi suhutam, mahayagavasena yitthampi
suyitthameva hoti. Kasma? yasma sa dakkhina samghagata patitthita, mahapphala lokaviduna
vannitati, lokaviduhi sammasambuddhehi "na tvevaham ananda kenaci pariyayena
samghagataya dakkhinaya patipuggalikam 4- dakkhinam mahapphalataram vadami. 5- Punnam
akankhamananam, samgho ve yajatam mukham. 6- Anuttaram punnakkhettam lokassa"ti 7- ca
adina mahapphalata vannita pasattha thomitati attho.
@Footnote: 1 Si.,i. samghatthitatta  2 an.catukka. 21/34/40,an.pancaka. 22/32/38 (sya),
@khu.su. 25/90/308  3 Ma. yattha dhammamuddisantiti  4 Ma. puggalagatam
@5 Ma.u. 14/380/325  6 vi.maha. 5/300/85, Ma.Ma. 13/400/386, khu.su. 25/575/449
@7 Ma.mu 12/74/50, sam.maha. 19/997/276
        #[645] Etadisam 1- yannamanussarantati etadisam samgham uddissa attana katam
danam anussaranta. Vedajatati jatasomanassa. Vineyya maccheramalam samulanti
maccherameva cittassa malinabhavakaranato maccheramalam, atha va maccheranca annam
issalobhadosadimalancati maccheramalam. Tanca avijjavicikicchavipallasadihi saha
mulehiti samulam vineyya vinayitva vikkhambhetva anindita saggamupenti thananti
yojana. Sesam vuttanayameva.
         Imam pana sabbam pavattim sakko devanamindo "daddallamana
vannena"tiadina ayasmato mahamoggallanassa acikkhi, ayasma mahamoggallano
bhagavato arocesi, bhagava tamattham atthuppattim katva sampattaparisaya dhammam
desesi, sa desana mahajanassa satthika ahositi. 2-
                     Daddallavimanavannana  nitthita.
                       -------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 30 page 167-176. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=3557&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=3557&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=34              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=1171              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=1184              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=1184              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]