ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 30 : PALI ROMAN Vimana.A. (paramatthadi.)

                      80. 6. Gopalavimanavannana
     disvana devam patipucchi bhikkhuti gopalavimanam. Tassa ka uppatti? bhagava
rajagahe viharati veluvane. Tena samayena rajagahavasi annataro gopalako patarasatthaya
pilotikaya putabaddham kummasam gahetva nagarato nikkhamitva gavinam caranatthanabhutam
gocarabhumim sampapuni. Tam ayasma mahamoggallano "ayam idaneva kalam
karissati, mayhanca kummasam datva tavatimsesu uppajjissati"ti ca natva
tassa samipam agamasi. So velam oloketva therassa kummasam datukamo ahosi.
Tena ca samayena gaviyo masakkhettam pavisanti. Atha so gopalo cintesi "kim
nu kho therassa kummasam dadeyyam, udahu gaviyo masakkhettato nihareyyan"ti.
Athassa etadahosi "masasamika mam yam icchanti, tam karontu, there pana gate
kummasadanantarayo me siya, handaham pathamam ayyassa kummasam dassami"ti tam
therassa upanesi. Patiggahesi thero anukampam upadaya.
     Atha nam gaviyo nivattetum parissayam anoloketva vegena upadhavantam padena
phuttho asiviso damsi. 1- Theropi tam anukampamano tam kummasam paribhunjitum arabhi.
Gopalakopi gaviyo nivattetva agato theram kummasam paribhunjantam disva
pasannacitto ularapitisomanassam patisamvedento nisidi, tavadevassa sakalasariram visam
ajjhotthari, muhuttameva vege 2- muddhapatte kalamakasi, kalakato ca tavatimsesu
dvadasayojanike kanakavimane nibbatti. Tam ayasma mahamoggallano disva imahi
gathahi patipucchi:-
     [1159]       "disvana devam patipucchi bhikkhu
                   ucce vimanamhi ciratthitike
                   amuttahatthabharanam yasassim
                   dibbe vimanamhi yathapi candima.
     [1160]        Alankato malyadharo suvattho
                   sukundali kappitakesamassu
                   amuttahatthabharano yasassi
                   dibbe vimanamhi yathapi candima.
     [1161]        Dibba ca vina pavadanti vaggum
                   atthatthaka sikkhita sadhurupa
                   dibba ca kanna tidasacara ulara
                   naccanti gayanti pamodayanti.
     [1162]        Deviddhipattosi mahanubhavo
                   manussabhuto kimakasi punnam
@Footnote: 1 Si. dasi  2 ka. visavege
                   Kenasi evanjalitanubhavo
                   vanno ca te sabbadisa pabhasati"ti.
Sopi tassa byakasi:-
     [1163]  So devaputto attamano    .pe. Yassa kammassidam phalam.
     [1164]       "aham manussesu manussabhuto
                   sangamma rakkhissam paresam dhenuyo
                   tato ca aga samano mamantike
                   gavo ca mase agamamsu khaditum.
     [1165]        Dvaya'jja kiccam ubhayanca kariyam
                   iccevaham bhante tada vicintayim
                   tato ca sannam patiladdha yoniso
                   `dadami bhante'ti khipim anantakam.
     [1166]        So masakhettam turito avasarim
                   pura ayam bhanjati yassidam dhanam
                   tato ca kanho urago mahaviso
                   adamsi pade turitassa me sato.
     [1167]        Svaham attomhi dukkhena pilito
                   bhikkhu ca tam samam muncitvanantakam
                   ahasi kummasam mamanukampaya
                   tato cuto kalakatomhi devata.
     [1168]        Tadeva kammam kusalam katam maya
                   sukhanca kammam anubhomi attana
                   taya hi bhante anukampito bhusam
                   katannutaya abhivadayami tam.
     [1169]        Sadevake loke samarake ca
                   anno muni natthi tayanukampako
                   taya hi bhante anukampito bhusam
                   katannutaya abhivadayami tam.
     [1170]        Imasmim loke parasmim va pana
                   anno muni natthi tayanukampako
                   taya hi bhante anukampito bhusam
                   katannutaya abhivadayami tan"ti.
     Athayasma mahamoggallano attana 1- ca devataya ca kathitaniyameneva
tam bhagavato arocesi. Sattha tamattham paccanubhasitva tam atthuppattim katva sampatta-
parisaya dhammam desetum "disvana devam patipucchi bhikkhu"tiadimaha.
    #[1159]  Tattha devanti gopaladevaputtam. Bhikkhuti ayasmantam mahamoggallanam
sandhaya sattha vadati. So hi sabbaso bhinnakilesataya bhikkhu. Vimanassa
bahukalavatthayitaya kappatthitikataya eva va "ciratthitike"ti vuttam,
"ciratthitikan"tipi keci pathanti. Tanhi "devan"ti imina sambandhitabbam. Sopi hi
satthisatasahassadhika tisso vassakotiyo tattha avatthanato "ciratthitike"ti vattabbatam
labhati. Yathapi candimati
@Footnote: 1 Si. attano
Yatha 1- candima devaputto kantasitalamanoharakiranajalasamujjale attano dibbe
vimanamhi virocati, evam virocamananti vacanaseso.
    #[1160]  Alankatotiadi tassa devaputtassa therena pucchitakaradassanam, tam
hettha vuttatthameva 2-
    #[1164]  sangammati sangametva, sangammati va sangahetva. Hetvatthopi
hi idha antonito, bahu ekato hutvati 3- attho. Agati aganchi. Maseti
masasassani.
    #[1165] Dvaya'jjati dvayam ajja etarahi kiccam katabbam. Ubhayanca
kariyanti vuttassevatthassa pariyayavacanam. Sannanti dhammasannam. Tenaha
"yoniso"ti. Patiladdhati patilabhitva. Khipinti patiggahapanavasena hatthe khipim.
Anantakanti nantakam 4- kummasam pakkhipitva bandhitva 5- thapitam pilotikam. Akaro
cettha nipatamattam.
    #[1166]  Soti so aham. Turitoti turito sambhamanto. Avasarinti upagacchim,
pavisim va. Pura ayam bhanjati yassidam dhananti yassa khettasamikassa idam masasassam
dhanam, tam ayam gogano bhanjati pura tassa bhanjanato, amaddanato puretaramevati
attho. Tatoti tattha. Turitassa me satoti sambhamantassa me samanassa, sahasa
gamanena magge kanhasappam anoloketva gatassati adhippayo.
    #[1167]  Attomhi dukkhena pilitoti tena asivisadamsanena atto attito
upadduto maranadukkhena badhito bhavami. Ahasiti ajjhohari, paribhunjiti attho.
@Footnote: 1 ka. yathapi  2 ka. hetthapi vuttanayameva
@3 Si. katvati  4 i. na antakam  5 Ma. khanditva
Tato cuto kalakatomhi devatati tato manussattabhavato cuto maranakalappattiya,
tattha va ayusankharassa khepanasankhatassa kalassa katatta kalakato, tadanantarameva
ca amhi devata devattabhavappattiya devata homiti attho.
    #[1169]  Tayati taya sadiso anno muni moneyyagunayutto isi natthi.
Tayati va nissakke idam karanavacanam. Sesam vuttanayameva.
                     Gopalavimanavannana  nitthita.
                       -------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 30 page 362-367. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=7628&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=7628&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=80              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=2589              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=2673              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=2673              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]