ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 31 : PALI ROMAN Peta.A. (paramatthadi.)

                    105. 8. Culasetthipetavatthuvannana
     naggo kiso pabbajitosi bhanteti idam satthari veluvane 1- viharante
culasetthipetam arabbha vuttam.
     Baranasiyam kira eko gahapati assaddho appasanno macchari kadariyo punnakiriyaya
anadaro culasetthi nama ahosi. So kalam katva petesu nibbatti,
tassa kayo apagatamamsalohito atthinharucammamatto mundo apetavattho ahosi.
Dhita panassa anula andhakavinde samikassa gehe vasanti pitaram uddissa brahmane
bhojetukama tanduladini danupakaranani sajjesi. Tam natva peto asaya
akasena tattha gacchanto rajagaham sampapuni. Tena ca samayena raja ajatasattu
devadattena uyyojito pitaram jivita voropetva tena vippatisarena dussupinena
ca niddam anupagacchanto uparipasadavaragato cankamanto tam petam akasena gacchantam
disva imaya gathaya pucchi:-
          [246] "naggo kiso pabbajitosi bhante
                rattim kuhim gacchasi kissahetu
                acikkha me tam api sakkunemu
                sabbena vittam patipadaye tvan"ti.
     Tattha pabbajitoti samano. Raja kira tam naggatta mundatta ca "naggo samano
ayan"ti sannaya "naggo kiso pabbajitosi"tiadimaha. Kissahetuti kinnimittam.
Sabbena vittam patipadaye tvanti vittiya upakaranabhutam vittam sabbena bhogena
tuyham ajjhasayanurupam, sabbena va ussahena patipadeyyam sampadeyyam, tatha
katum mayam appeva nama sakkuneyyama, tasma acikkha me tam, etam tava agamanakaranam
mayham kathehiti attho.
@Footnote: 1 Si. jetavane
     Evam ranna puttho peto attano pavattim kathento tisso gatha
abhasi:-
          [247] "baranasi nagaram duraghuttham
                tatthaham gahapati addhako ahu dino
                adata gedhitamano 1- amisasmim
                dussilyena yamavisayamhi patto.
          [248] So sucikaya kilamito tehi
                teneva natisu yami amisakincikkhahetu 2-
                adanasila na ca saddahanti
                `danaphalam hoti paramhi loke'.
          [249] Dhita ca mayham lapate abhikkhanam
                dassami danam pitunam pitamahanam
                tamupakkhatam 3- parivisayanti brahmana
                yami aham andhakavindam bhuttun"ti.
      #[247] Tattha duraghutthanti durato eva gunakittanavasena ghositam, sabbattha
vissutam pakatanti attho. Addhakoti addho mahavibhavo. Dinoti nihinacitto
adanajjhasayo. Tenaha "adata"ti. Gedhitamano amissaminti kamamise
laggacitto gedham apanno. Dussilyena yamavisayamhi pattoti attana katena
dussilakammuna yamavisayam petalokam patto amhi.
      #[248] So sucikaya kilamitoti so aham vijjhanatthena sucisadisataya "sucika"ti
laddhanamaya jighacchaya kilamito nirantaram vijjhamano. "kilamatho"ti icceva va
@Footnote: 1 ka. gethitamano   2 ka.,Si.,i. amisakincihetu   3 Si.,i. upakkhatam
Patho. Tehiti "dino"tiadina vuttehi papakammehi karanabhutehi. Tassa hi petassa
tani papakammani anussarantassa ativiya domanassam uppajji, tasma evamaha.
Tenevati teneva jighacchadukkhena. Natisu yamiti natinam samipam yami gacchami.
Amisakincikkhahetuti amisassa kincikkhanimittam, kinci amisam patthentoti
attho. Adanasila na ca saddahanti, `danaphalam hoti paramhi loke'ti yatha aham, tatha
evam annepi manussa adanasila "danassa phalam ekamsena paraloke hoti"ti
na ca saddahanti. Yato aham viya tepi peta hutva mahadukakham paccanubhavantiti
adhippayo.
      #[249]  Lapateti katheti. Abhikkhananti abhinham bahuso. Kinti lapatiti aha
"dassami danam pitunam pitamahanan"ti. Tattha pitunanti matapitunam, culapitumaha-
pitunam va. Pitamahananti ayyakapayyakanam. Upakkhatanti sajjitam. Parivisayantiti
bhojayanti. Andhakavindanti evamnamakam nagaram. Bhuttunti bhunjitum. Tato para
sangitikarakehi vutta:-
         [250] "tamavoca raja `anubhaviyana tampi
               eyyasi khippam ahamapi kassam 1- pujam
               acikkha me tam yadi atthi hetu
               saddhayitam hetuvaco sunoma'ti.
         [251] Tathati vatva agamasi tattha
               bhunjimsu bhattam na ca dakkhinaraha
               paccagami rajagaham punaparam
               paturahosi purato janadhipassa.
@Footnote: 1 ka.,Si.,i. ahampi karissam
         [252] Disvana petam punadeva agatam
               raja avoca `ahamapi kim dadami
               acikkha me tam yadi atthi hetu
               yena tuvam cirataram pinito siya'ti.
         [253] Buddhanca samgham parivisiyana raja
               annena panena ca civarena
               tam dakkhinam adisa me hitaya
               evam aham cirataram pinito siyati.
         [254] Tato ca raja nipatitva tavade
               danam sahattha atulam daditva 1- samghe
               arocesi pakatam tathagatassa
               tassa ca petassa dakkhinam adisittha.
         [255] So pujito ativiya sobhamano
               paturahosi purato janadhipassa
               yakkhohamasmi paramiddhipatto
               na mayhamatthi sama sadisa manusa.
         [256] Passanubhavam aparimitam mamayidam
               tayanudittham atulam datva samghe
               santappito satatam sada bahuhi
               yami aham sukhito manussadeva"ti.
@Footnote: 1 Ma. atulanca datva
    #[250] Tattha tamavoca rajati tam petam tatha vatva thitam raja ajatasattu
avoca. Anubhaviyana tampiti tam tava dhituya upakkhatam danampi anubhavitva. Eyyasiti
agaccheyyasi. Kassanti 1- karissami. Acikkha me tam yadi atthi hetuti sace
kinci karanam atthi, tam karanam mayham acikkha kathehi. Saddhayitanti saddhayitabbam.
Hetuvacoti hetuyuttavacanam, "amukasmim thane asukena pakarena dane kate mayham
upakappati"ti sakaranam vacanam vadati attho.
    #[251] Tathati vatvati sadhuti vatva. Tatthati tasmim andhakavinde
parivesanatthane. Bhunjimsu bhattam na ca dakkhinarahati bhattam bhunjimsu
dussilabrahmana, na ca pana dakkhinaraha silavanto bhunjimsuti attho. Punaparanti puna
aparam varam rajagaham paccagami.
    #[252] Kim dadamiti "kidisam te danam dassami"ti raja petam pucchi.
Yena tuvanti yena karanena tvam. Cirataranti cirakalam. Pinitoti titto siya,
tam kathehiti attho.
    #[253] Parivisiyanati bhojetva. Rajati ajatasattum alapati. Me hitayati
mayham hitatthaya petattabhavato parimuttiya.
    #[254] Tatoti tasma tena vacanena, tato va pasadato. Nipatitvati
nikkhamitva. Tavadeti tada eva arunuggamanavelaya. Yamhi peto paccagantva
ranno attanam dassesi, tasmim purebhatte eva danam adasi. Sahatthati sahatthena.
Atulanti appamanam ularam panitam. Datva samgheti samghassa datva. Arocesi
pakatam tathagatassati "idam bhante danam annataram petam sandhaya pakatan"ti tam
pavattim bhagavato arocesi. Arocetva ca yatha tam danam tassa upakappati,
evam tassa ca petassa dakkhinam adisittha adisi.
@Footnote: 1 ka.,Si.,i. karissanti
    #[255] Soti so peto. Pujitoti dakkhinaya diyyamanaya pujito. Ativiya
sobhamanoti dibbanubhavena ativiya virocamano. Paturahositi patubhavi, ranno
purato attanam dassesi. Yakkhohamasmiti petattabhavato mutto yakkho aham jato
devabhavam pattosmi. Na mayhamatthi sama sadisa manusati mayham anubhavasampattiya
sama va bhogasampattiya sadisa va manussa na santi.
    #[256] Passanubhavam aparimitam mamayidanti "mama idam aparimanam dibbanubhavam
passa"ti attano sampattim paccakkhato ranno dassento vadati. Tayanudittham atulam
datva samgheti ariyasamghassa atulam ularam danam datva mayham anukampaya taya
anudittham 1-. Santappito sattam sada bahuhiti annapanavatthadihi bahuhi deyyadhammehi
ariyasamgham santappentena taya sada sabbakalam yavajivam tatthapi satatam nirantaram
aham santappito pinito. Yami aham sukhito manussadevati "tasma aham idani
sukhito manussadeva maharaja yadicchitatthanam yami"ti rajanam apucchi.
     Evam pete apucchitva gate, raja ajatasattu tamattham bhikkhunam arocesi,
bhikkhu bhagavato santikam upasankamitva arocesum. Bhagava tamattham atthuppattim katva
sampattaparisaya dhammam desesi, tam sutva mahajano maccheramalam pahaya
danadipunnabhirato ahositi.
                     Culasetthipetavatthuvannana nitthita.
                       -------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 115-120. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=2533&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=2533&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=105              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=3615              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=3762              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=3762              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]