ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 31 : PALI ROMAN Peta.A. (paramatthadi.)

                    113. 3. Rathakarapetivatthuvannana
     veluriyathambham ruciram pabhassaranti idam satthari savatthiyam viharante annataram
petim arabbha vuttam.
     Atite kira kassapassa bhagavato kale annatara itthi silacarasampanna
kalyanamittasannissayena sasane abhippasanna suvibhattavicitrabhittithambhasopanabhumitalam
ativiya dassaniyam ekam avasam katva tattha bhikkhu nisidapetva panitena aharena
parivisitva bhikkhusamghassa niyyadesi. Sa aparena samayena kalam katva annassa
papakammassa vasena himavati pabbataraje rathakaradaham nissaya vimanapeti hutva
nibbatti, tassa samghassa avasadanapunnanubhavena sabbaratanamayam ularam ativiya
samantato pasadikam manoharam ramaniyam pokkharaniyam nandanavanasadisam upasobhitam 1- vimanam
nibbatti, sayanca suvannavanna abhirupa dassaniya pasadika ahosi.
     Sa tattha purisehi vinava dibbasampattim anubhavanti viharati. 2-  Tassa tattha
digharattam nippurisaya vasantiya anabhirati uppanna. Sa ukkanthita hutva
"attheso upayo"ti cintetva dibbani ambapakkani nadiyam pakkhipati. Sabbam
kannamundapetivatthusmim agatanayeneva veditabbam. Idha pana baranasivasi eko manavo
gangayam tesu 3- ekam ambaphalam disva tassa pabhavam gavesanto anukkamena tam thanam
gantva nadim disva tadanusarena tassa vasanatthanam gato. Sa tam disva attano
vasanatthanam netva patisantharam karonti nisidi. So tassa vasanatthanasampattim disva
pucchanto:-
         [439] "veluriyathambham ruciram pabhassaram
               vimanamaruyha anekacittam
@Footnote: 1 Ma. rupasobhitam       2 Si.,i. vasati        3 Ma. gatesu
               Tatthacchasi devi mahanubhave
               pathaddhani pannaraseva cando. 1-
         [440] Vanno ca te kanakassa sannibho
               uttattarupo bhusa dassaneyyo
               pallankasetthe atule nisinna
               eka tuvam natthi ca tuyha samiko.
         [441] Ima ca te pokkharani samanta
               pahutamalya bahupundarika
               suvannacunnehi samantamotthata
               na tattha panko panako ca vijjati.
         [442] Hamsa cime dassaniya manorama
               udakasmimanupariyanti sabbada
               samayya vaggupanadanti sabbe
               bindussara dundubhinamva ghoso.
         [443] Daddallamana yasasa yasassini
               navaya ca tvam avalamba titthasi
               alarapamhe hasite piyamvade
               sabbangakalyani bhusam virocasi.
         [444] Idam vimanam virajam same thitam
               uyyanavantam 2- ratinandivaddhanam
@Footnote: 1 Si. candima    2 Ma. uyyanavanam
               Icchamaham nari anomadassane
               taya saha nandane idha moditun"ti
ima gatha abhasi.
    #[439] Tattha tatthati tasmim vimane. Acchasiti icchiticchitakale nisidasi.
Deviti tam alapati. Mahanubhaveti mahata dibbanubhavena samannagate. Pathaddhaniti
attano pathabhute addhani, gaganatalamaggeti 1- attho. Pannaraseva candoti punnamasiyam
paripunnamandalo cando viya vijjotamanati attho.
    #[440] Vanno ca te kanakassa sannibhoti tava vanno ca uttattasingisuvannena
sadiso ativiya manoharo. Tenaha "uttattarupo bhusa dassaneyyo"ti.
Atuleti maharahe. Atuleti va devataya alapanam, asadisarupeti attho. Natthi
ca tuyha samikoti tuyham samiko ca natthi.
    #[441] Pahutamalyati kamalakuvalayadibahuvidhakusumavatiyo. Suvannacunnehiti
suvannavalukahi. Samantamotthatati 2- samantato okinna. Tatthati tasu pokkharanisu.
Panko panako cati kaddamo va udakapicchillo 3- va na vijjati.
    #[442] Hamsa cime dassaniya manoramati ime hamsa ca dassanasukha manorama ca.
Anupariyantiti anuvicaranti. Sabbadati sabbesu utusu. Samayyati sangamma. Vagguti
madhuram. Upanadantiti vikujanti. Bindussarati avisatassara 4- sampinditassaRa.
Dundubhinamva ghosoti vaggubindussarabhavena dundubhinam viya tava pokkharaniyam hamsanam
ghosoti attho.
    #[443] Daddallamanati ativiya abhijalanti. Yasasati deviddhiya. Navayati
doniyam. Pokkharaniyam hi paduminiyam suvannanavaya maharahe pallanke nisiditva
@Footnote: 1 Si. gaganatalamatthaketi   2 Si. samantamotatati  3 Si. udakapicchilo
@4 Si.,i. avissatthasara
Udakakilam kilantim petim disva evamaha. Avalambati avalambitva apassenam apassaya.
Titthasiti idam thanasaddassa gatinivattiatthatta gatiya patikkhepavacanam, "nisajjasi"ti
va patho, nisidasiccevassa attho datthabbo. Alarapamheti vellitadighanilapakhume.
Hasiteti hasitamahahasitamukhe. 1- Piyamvadeti piyabhanini. Sabbangakalyaniti sabbehi
angehi sundare, sobhanasabbangapaccangiti attho. Virocasiti virajesi.
    #[444] Virajanti vigatarajam niddosam. Same thitanti same bhumibhage thitam,
caturassasobhitataya va samabhage thitam, samantabhaddakanti attho. Uyyanavantanti
nandanavanasahitam 2-. Ratinandivaddhananti ratinca nandinca vaddhetiti ratinandivaddhanam,
sukhassa ca pitiya ca samvaddhananti attho. Nariti tassa alapanam. Anomadassaneti
paripunnaangapaccangataya aninditadassane. 3-  Nandaneti nandanakare. Idhati nandanavane,
vimane va. Moditunti abhiramitum icchamiti yojana.
     Evam tena manavena vutte sa vimanapetidevata 4- tassa pativacanam
denti:-
         [445] "karohi kammam idha vedaniyam
                cittanca te idha nihitam bhavatu 5-
                katvana kammam idha vedaniyam
                evam mama lacchasi kamakaminin"ti
gathamaha. Tattha karohi kammam idha vedaniyanti idha imasmim dibbatthane vipaccanakam
vipakadayakam kusalakammam karohi pasaveyyasi. Idha nihitanti idhupanitam, 6-  "idha
ninnan"ti va patho, imasmim thane ninnam ponam pabbharam tava cittam bhavatu hotu.
Mamanti mam. Lacchasiti labhissasi.
@Footnote: 1 Si. hasitavati ca hasitamukhipi  2 Ma. uyyanavananti nandanavanasadisam  3 Ma. anunadassane
     So manavo tassa vimanapetiya vacanam sutva tato manussapatham gato
tattha cittam panidhaya tajjam punnakammam katva nacirasseva kalam katva tattha
nibbatti tassa petiya sahabyatam. Tamattham pakasenta sangitikara:-
         [446] "sadhuti so tassa patissunitva
                akasi kammam tahim vedaniyam
                katvana kammam tahim vedaniyam
                upapajji so manavo tassa sahabyatan"ti
osanagathamahamsu. Tattha sadhuti sampaticchane nipato. Tassati tassa vimanapetiya.
Patissunitvati tassa vacanam sampaticchitva. Tahim vedaniyanti tasmim vimane taya
saddhim veditabbasukhavipakam kusalakammam. Sahabyatanti sahabhavam. So manavo tassa
sahabyatam upapajjiti 1- yojana. Sesam uttanameva.
     Evam tesu tattha cirakalam dibbasampattim anubhavantesu puriso kammassa parikkhayena
kalamakasi, itthi pana attano punnakammassa khettangatabhavena ekam buddhantaram
tattha paripunnam katva vasi. Atha amhakam bhagavati loke uppajjitva pavattitavaradhamma-
cakke anukkamena jetavane viharante ayasma mahamoggallano ekadivasam pabbatacarikam
caramano tam vimananca vimanapetinca disva "veluriyathambham ruciram pabhassaran"ti-
adikahi gathahi pucchi, sa cassa adito patthaya sabbam attano pavattim
arocesi. Tam sutva thero savatthim agantva bhagavato arocesi. Bhagava tamattham
atthuppattim katva sampattaparisaya dhammam desesi, tam sutva mahajano
danadipunnadhammanirato 2- ahositi.
                     Rathakarapetivatthuvannana nitthita.
@Footnote: 1 Si.,i. uppajjiti        2 Si.,i. danadini punnani katva dhammanirato



             The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 197-201. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=4361&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=4361&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=113              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=4108              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=4283              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=4283              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]