ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 31 : PALI ROMAN Peta.A. (paramatthadi.)

                    117. 7. Migaluddakapetavatthuvannana
     naranaripurakkhato yuvati idam bhagavati veluvane viharante migaluddakapetam arabbha
vuttam.
     Rajagahe kira annataro luddako rattindivam mige vadhitva jivikam kappesi.
Tasseko upasako mitto ahosi, so tam sabbakalam 1- papato nivattetum asakkonto
"ehi samma rattiyam panatipata viramahi"ti rattiyam punne samadapesi. So
rattiyam viramitva diva eva panatipatam karoti.
     So aparena samayena kalam katva rajagahasamipe vemanikapeto hutva nibbatto
divasabhagam mahadukkham anubhavitva rattiyam pancahi kamagunehi samappito samangibhuto
paricaresi. Tam disva ayasma narado:-
        [478] "naranaripurakkhato yuva
               rajaniyehi kamagunehi 2- sobhasi
               divasam anubhosi karanam
               kimakasi purimaya jatiya"ti
imaya gathaya patipucchi. Tattha naranaripurakkhatoti paricarakabhutehi devaputtehi
devadhitahi ca purakkhato payirupasito. Yuvati taruno. Rajaniyehiti kamaniyehi 3-
raguppattihetubhutehi. Kamagunehiti kamakotthasehi 4-. Sobhasiti samangibhavena
virocasi rattiyanti adhippayo. Tenaha "divasam anubhosi karanan"ti, divasabhage pana
nanappakaram karanam ghatanam paccanubhavasi. Rajaniti va rattisu. Yehiti nipatamattam.
Kimakasi purimaya jatiyati evam sukhadukkhasamvattaniyam kim nama kammam ito purimaya
jatiya tvam akattha, tam kathehiti attho.
     Tam sutva peto therassa attana katakammam acikkhanto:-
@Footnote: 1 Si. sabbena sabbam 2 Ma. kamehi  3 Ma. ramaniyehi
@4 Ma. kamehiti kamagunehi kamakotthasehi
         [479] "aham rajagahe ramme         ramaniye giribbaje
               migaluddo pure asim          lohitapani daruno.
                 [480] Avirodhakaresu panisu
                       puthusattesu padutthamanaso
                       vicarim atidaruno sada 1-
                       parahimsaya rato asannato.
                 [481] Tassa me sahayo suhadayo
                       saddo asi upasako
                       sopi 2- mam anukampanto
                        nivaresi punappunam.
         [482] `makasi Papakam kammam          ma tata duggatim aga
               sace icchasi pecca sukham         virama panavadha asamyama.'
                 [483] Tassaham vacanam sutva
                       sukhakamassa hitanukampino
                       nakasim sakalanusasanim
                       cirapapabhirato abuddhima.
                 [484] So mam puna bhurisumedhaso
                       anukampaya samyame nivesayi
                       sace diva hanasi panino
                       atha te rattim bhavatu samyamo.
@Footnote: 1 Si. tada            2 Si. so ca
                 [485] Svaham diva hanitva panino
                       virato rattimahosi sannato
                       rattaham paricaremi diva khajjami duggato.
         [486] Tassa kammassa kusalassa         anubhomi rattim amanusim
               diva patihatava kukkura        upadhavanti samanta khaditum.
                 [487] Ye ca te satatanuyogino
                       dhuvam payutta sugatassa sasane
                       mannami te amatameva kevalam
                       adhigacchanti padam asankhatan"ti
ima gatha abhasi.
    #[479-80] Tattha luddoti daruno. Lohitapaniti abhinham panaghatena 1-
lohitamakkhitapani. Darunoti kharo 2-, sattanam himsanakoti attho. Avirodhakaresuti kenaci
virodham akarontesu migasakunadisu.
    #[482-83] Asamyamati asamvara dussilya. Sakalanusasaninti sabbam anusasanim,
sabbakalam panatipatato pativiratinti attho. Cirapapabhiratoti cirakalam pape
abhirato.
    #[484] Samyameti sucarite. Nivesayiti nivesesi. Sace diva hanasi panino,
atha te rattim bhavatu samyamoti nivesitakaradassanam. So kira sallapasasajjanadina 3-
rattiyampi panavadham anuyutto ahosi.
    #[485] Diva khajjami duggatoti idani duggatim gato mahadukkhappatto 4-
divasabhage khadiyami. Tassa kira diva sunakhehi miganam khadapitatta kammasarikkhakam
@Footnote: 1 Si.,i. pasughatanena  2 Si.,i.ghoro  3 Si.,i. sulapasasajjanadina
@4 Ma. aham dukkhappatto
Phalam hoti 1-, divasabhage mahanta sunakha upadhavitva atthisanghatamattavasesam sariram
karonti. Rattiya pana upagataya tam pakatikameva hoti, dibbasampattim anubhavati.
Tena vuttam.
              #[486] "tassa kammassa kusalassa
                     anubhomi rattim amanusim
                     diva patihatava kukkura
                     upadhavanti samanta khaditun"ti.
     Tattha patihatati patihatacitta baddhaghata viya hutva. Samanta khaditunti
mama sariram samantato khaditum upadhavanti. Idanca nesam ativiya attano bhayavaham
upagamanakalam gahetva vuttam, te pana upadhavitva atthimattavasesam sariram katva
gacchanti.
    #[487] Ye ca te satatanuyoginoti osanagathaya ayam sankhepattho:-
ahampi nama rattiyam panavadhamattato virato evarupam sampattim anubhavami. Ye pana
te purisa sugatassa buddhassa bhagavato sasane adhisiladike dhuvam payutta dalham
payutta satatam sabbakalam anuyogavanta, te punnavanto kevalam lokiyasukhena asammissam
"asankhatam padan"ti laddhanamam amatameva adhigacchanti manne, natthi tesam tadadhigame
koci vibandhoti.
     Evam tena petena vutte thero tam pavattim satthu arocesi. Sattha tamattham
atthuppattim katva sampattaparisaya dhammam desesi, sabbampi vuttanayameva.
                    Migaluddakapetavatthuvannana nitthita.
@Footnote: 1 Si.,i. hotiti



             The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 216-219. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=4786&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=4786&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=117              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=4224              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=4425              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=4425              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]