ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext book chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 31 : PALI ROMAN Peta.A. (paramatthadi.)

                    136. 16. Satthikutapetavatthuvannana
     kim nu ummattarupo vati idam satthari veluvane viharante annataram petam
arabbha vuttam.
     Atite kira baranasinagare annataro pithasappi salittakapayoge kusalo, tahim 1-
sakkharakhipanasippe nipphattim gato nagaradvare nigrodharukkhamule nisiditva
sakkharapaharehi hatthiassamanussarathakutagaradhajapunnaghatadirupani nigrodhapattesu
dasseti, nagaradaraka 2- attano kilanatthaya masakaddhamasakadini datva yatharuci tani
sippani karapenti.
     Athekadivasam baranasiraja nagarato nikkhamitva tam nigrodhamulam upagato
nigrodhapattesu hatthirupadivasena nanavidharupavibhattiyo appita 3- disva manusse
pucchi "kena nu kho imesu nigrodhapattesu evam nanavidharupavibhattiyo kata"ti.
Manussa tam pithasappim dassesum "deva imina kata"ti. Raja tam pakkosapetva evamaha
"sakka nu kho bhane maya dassitassa ekassa purisassa kathentassa ajanantasseva
kucchiyam ajalandikahi puretun"ti. Sakka devati. Raja tam attano rajabhavanam
netva bahubhanike purohite nibbinnarupo purohitam pakkosapetva tena saha
vivitte okase sanipakaraparikkhitte nisiditva mantayamano pithasappim
pakkosapesi. Pithasappi nalimatta ajalandika adaya agantva ranno akaram
natva purohitabhimukho nisinno tena mukhe vivate sanipakaravivarena ekekam
ajalandikam tassa galamule patitthapesi. So lajjaya uggilitum asakkonto sabba
ajjhohari. Atha nam raja ajalandikahi puritodaram vissajji "gaccha brahmana,
laddham taya bahubhanitaya phalam, maddanaphalapiyangutacadihi 4- abhisankhatam panakam pivitva
@Footnote: 1 Si.,i. tatha hi 2 Si. nagare daraka 3 Si. anappaso, i. anappaka
@4 Si.,i. madanaphalapiyangupattadihi
Ucchaddehi, evam te sotthi bhavissati"ti. Tassa ca pithasappissa tena kammena
attamano hutva cuddasa game adasi. So game labhitva attanam sukhento
pinento parijanampi sukhento pinento samanabrahmanadinam yatharaham kinci dento
ditthadhammikam samparayikanca attham ahapento sukheneva jivati, attano santikam
upagatanam sippam sikkhantanam bhattavetanam deti.
     Atheko puriso tassa santikam upagantva evamaha "sadhu acariya mampi etam
sippam sikkhapehi, mayham pana alam bhattavetanena"ti. So tam purisam tam sippam
sikkhapesi. So sikkhitasippo sippam vimamsitukamo gantva gangatire
nisinnassa 1- sunettassa nama paccekabuddhassa sakkharabhighatena sisam bhindi,
paccekabuddho tattheva gangatire parinibbayi. Manussa tam pavattim sutva 2- tam
purisam tattheva leddudandadihi paharitva jivita voropesum. So
kalakato avicimahaniraye nibbattitva bahuni vassasahassani niraye
pacitva tasseva kammassa vipakavasesena imasmim buddhuppade rajagahanagarassa
avidure peto hutva nibbatti. Tassa kammassa sarikkhakena vipakena 3-
bhavitabbanti kammavegukkhittani pubbanhasamayam majjhanhikasamayam sayanhasamayanca
satthiayokutasahassani matthake nipatanti. So chinnabhinnasiso adhimattavedanappatto
bhumiyam nipatati, ayokutesu pana apagatamattesu patipakatikasiro 4- titthati.
     Athekadivasam ayasma mahamoggallano gijjhakutapabbata otaranto tam
disva:-
         [806] "kim nu ummattarupova       migo bhantova dhavasi
               nissamsayam papakammanto 5-   kim nu saddayase 6- tuvan"ti
imaya gathaya patipucchi.
@Footnote: 1 Ma. vimamsitukamo gangatirena gacchantassa  2 Ma. disva  3 Ma. kammasarikkhakavipakena
@4 Ma. patipakatikasariro     5 Si.,i. papakammam      6 ka. saddahase
     Tattha ummattarupovati ummattakasabhavo viya ummadappatto viya. Migo bhantova
dhavasiti bhantamigo viya ito cito ca dhavasi. So hi tesu ayokutesu nipatantesu
parittanam apassanto "na siya nu kho evam paharo"ti 1- itopi ettopi palayati.
Te pana kammavegukkhitta yattha katthaci thitassa matthakeyeva nipatanti 2-. Kim nu
saddayase tuvanti kim nu kho tuvam saddam karosi, ativiya vissaram karonto vicarasi.
     Tam sutva peto:-
         [807] "aham bhadante petomhi       duggato yamalokiko
               papakammam karitvana          petalokam ito gato.
         [808] Satthi kutasahassani           paripunnani sabbaso
               sise mayham nipatanti          te bhindanti ca matthakan"ti
dvihi gathahi pativacanam adasi.
     Tattha satthi kutasahassaniti satthimattani ayokutasahassani. Paripunnaniti
anunani. Sabbasoti sabbabhagato. Tassa kira satthiya ayokutasahassanam patanappahonakam
mahantam pabbatakutappamanam sisam nibbatti. Tam tassa valaggakotinitudanamattampi 3-
thanam asesetva tani kutani patantani matthakam bhindanti, tena so attassaram
karoti. Tena vuttam "sabbaso sise mayham nipatanti, te bhindanti ca matthakan"ti.
     Atha nam thero katakammam pucchanto:-
         [809] "kim nu kayena vacaya       manasa dukkatam katam
               kissakammavipakena           idam dukkham nigacchasi.
@Footnote: 1 Ma. siya nu kho evam pariharoti  2 Si.,i. upari patanti
@3 Ma. valaggakotimattampi
         [810] Satthi kutasahassani           paripunnani sabbaso
               sise tuyham nipatanti          te bhindanti ca matthakan"ti
dve gatha abhasi.
     Tassa peto attana katakammam acikkhanto:-
         [811] "athaddasasim 1- sambuddham      sunettam bhavitindriyam
               nisinnam rukkhamulasmim           jhayantam akutobhayam.
         [812] Salittakappaharena          bhindissam tassa matthakam
               tassakammavipakena           idam dukkham nigacchisam.
         [813] Satthi kutasahassani           paripunnani sabbaso
               sise mayham nipatanti          te bhindanti ca matthakan"ti
tisso gathayo abhasi.
    #[811] Tattha sambuddhanti paccekasambuddham. Sunettanti evamnamakam.
Bhavitindriyanti ariyamaggabhavanaya bhavitasaddhadiindriyam.
    #[812-13] Salittakappaharenati salittakam vuccati dhanukena, angulihi eva
va sakkharakhipanapayogo. Tatha hi sakkharaya paharenati va patho 2-. Bhindissanti
bhindim.
     Tam sutva thero "attano katakammanurupameva idani puranakammassa idam
phalam patilabhati"ti dassento:-
@Footnote: 1 Si. addasasim   2 Si.,i. tatha sakkharaya paharanena, salittakapaharanenati va patho
         [814] "dhammena te kapurisa
               satthi kutasahassani          paripunnani sabbaso
               sise tuyham nipatanti         te bhindanti ca matthakan"ti
osanagathamaha.
     Tattha dhammenati anurupakaranena. Teti tava, tasmim paccekabuddhe aparajjhantena
taya katassa papakammassa anucchavikamevetam phalam tuyham upanitam, tasma kenaci devena
va marena va brahmuna va api sammasambuddhenapi appatibahaniyametanti
dasseti.
     Evanca pana vatva tato nagare pindaya caritva katabhattakicco sayanhasamaye
sattharam upasankamitva tam pavattim bhagavato arocesi. Bhagava tamattham atthuppattim
katva sampattaparisaya dhammam desento paccekabuddhanam gunanubhavam kammananca
avanjhatam pakasesi, mahajano samvegajato hutva papam pahaya danadipunnanirato
ahositi.
                     Satthikutapetavatthuvannana nitthita.
                     Iti khuddakatthakathaya petavatthusmim
                         solasavatthupatimanditassa
                catutthassa mahavaggassa atthasamvannana nitthita.
                          -------------
                             Nigamanakatha
ettavata ca:-
            ye te petesu nibbatta      satta dukkatakarino
            yehi kammehi tesam tam         papakam katukapphalam.
            Paccakkhato vibhaventi         pucchavissajjanehi ca
            ya desananiyamena          satam samvegavaddhani 1-.
            Yam 2- kathavatthukusala         suparinnatavatthuka
            petavatthuti namena           sangayimsu mahesayo
            tassa attham pakasetum          poranatthakathanayam
            nissaya ya samaraddha        atthasamvannana maya.
            Ya tattha paramatthanam          tattha tattha yatharaham
            pakasana paramattha-           dipani nama namato.
            Sampatta parinitthanam          anakulavinicchaya
            sa pannarasamattaya           paliya bhanavarato.
            Iti tam sankharontena          yam tam adhigatam maya
            punnam tassanubhavena 3-       lokanathassa sasanam.
            Ogahetva visuddhaya        siladipatipattiya
            sabbepi dehino hontu        vimuttirasabhagino.
            Ciram titthatu lokasmim           sammasambuddhasasanam
            tasmim sagarava niccam          hontu sabbepi 4- panino.
@Footnote: 1 Si.,i. sattasamvegavaddhani  2 Si. tam  3 Si. punnamassanubhavena
@4 Si.,i. sabbeva
            Samma vassatu kalena         devopi jagatipati 1-
            saddhammanirato lokam           dhammeneva pasasatuti.
                   Iti badaratitthaviharavasina munivarayatina
                    bhadantena acariyadhammapalena kata
                     petavatthuatthasamvannana nitthita.
                       Petavatthuvannana samatta.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 304-310. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=6736&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=6736&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=136              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=4923              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5247              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5247              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext book chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]