ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 31 : PALI ROMAN Peta.A. (paramatthadi.)

                      93. 8. Gonapetavatthuvannana
     kim nu ummattarupovati idam sattha jetavane viharanto annataram matapitikam
kutumbikam arabbha kathesi.
     Savatthiyam kira annatarassa kutumbikassa pita kalamakasi, so pitu maranena
sokasantattahadayo  1- rodamano ummattako viya vicaranto yam yam passati, tam tam
pucchati "api me pitaram passittha"ti. Na koci tassa sokam vinodetum asakkhi.
Tassa pana hadaye ghate padipo viya sotapattiphalassa  2- upanissayo pajjalati.
     Sattha paccusasamaye lokam olokento tassa sotapattiphalassa upanissayam disva
"imassa atitakaranam aharitva sokam vupasametva sotapattiphalam datum vattati"ti
cintetva punadivase pacchabhattam pindapatapatikkanto pacchasamanam anadaya  3- tassa
gharadvaram agamasi. So "sattha agato"ti sutva paccuggantva sattharam geham
pavesetva satthari pannatte asane nisinne sayam  4- bhagavantam vanditva ekamantam
nisinno "kim bhante mayham pitu gatatthanam janatha"ti aha. Atha nam sattha
"upasaka kim imasmim attabhave pitaram pucchasi, udahu atite"ti aha. So tam
vacanam sutva "bahu kira mayham pitaro"ti tanubhutasoko thokam majjhattatam patilabhi.
Athassa sattha sokavinodanam  5- dhammakatham katva apagatasokam kallacittam viditva
samukkamsikaya dhammadesanaya sotapattiphale patitthapetva viharam agamasi.
@Footnote: 1  Si. sokasantappamanahadayo, i. sokasantattamanaso  2 Ma. sotapattimaggassa
@3 Si.,i. adaya   4 Ma. sigham   5 Si.,i. sokavinodanattham
     Atha bhikkhu dhammasabhayam katham samutthapesum "passatha avuso buddhanubhavam,
tatha sokaparidevasamapanno  1- upasako khaneneva bhagavata sotapattiphale vinito"ti.
Sattha tattha gantva pannattavarabuddhasane nisinno "kaya nuttha bhikkhave etarahi
kathaya sannisinna"ti pucchi, bhikkhu tamattham bhagavato arocesum. Sattha "na bhikkhave
idaneva maya imassa soko apanito, pubbepi apanitoyeva"ti vatva tehi
yacito atitam ahari.
     Atite baranasiyam annatarassa gahapatikassa pita kalamakasi. So pitu
maranena sokaparidevasamapanno assumukho rattakkho kandanto  2- citakam padakkhinam karoti.
Tassa putto sujato nama kumaro pandito byatto buddhisampanno pitu
sokavinayanupayam cintento ekadivasam bahinagare ekam matagonam disva tinanca paniyanca
aharitva tassa purato thapetva "khada khada, piva piva"ti vadanto atthasi,
agatagata tam disva "samma sujata kim ummattakosi, 3- yo tvam matassa gonassa
tinodakam upanesi"ti vadanti, so na kinci pativadati. Manussa tassa pitu santikam
gantva "putto te ummattako jato, matagonassa tinodakam deti"ti ahamsu.
Tam sutva ca kutumbikassa pitaram arabbha thito soko apagato. So "mayham kira
putto ummattako jato"ti samvegappatto vegena gantva "nanu tvam tata
sujatapandito byatto buddhisampanno, kasma matagonassa tinodakam desi"ti
codento:-
         [46] "kim nu ummattarupova       layitva haritam tinam
              khada khadati lapasi        gatasattam jaraggavam.
         [47] Na hi annena panena      mato gono samutthahe
              tvamsi balo ca dummedho    yatha tannova dummati"ti
gathadvayamaha.
@Footnote: 1 Si. sokapareto paramasoko   2 Si.,i. assumukho urattalim kandanto tassa
@3 Si. kim tvam ummattako jatosi
     Tattha kim nuti pucchavacanam. Ummattarupovati ummattakasabhavo viya cittakkhepam
patto viya. Layitvati lavitva. Haritam tinanti allatinam. Lapasiti 1- vilapasi.
Gatasattanti vigatajivitam. Jaraggavanti balibaddam jinnagonam. Annena panenati taya
dinnena haritatinena va paniyena va. Mato gono samutthaheti kalakato gono
laddhajivito hutva na hi samutthaheyya. Tvamsi balo ca dummedhoti tvam balyayogato
balo, medhasankhataya pannaya abhavato dummedho asi. Yatha tannova dummatiti
yatha tam annopi nippanno  2- vippalapeyya, evam tvam niratthakam vippalapasiti
attho, yatha tanti nipatamattam.  3- dummatiti va tvam pannavapi samano anno
ummattapuggalo viya ummukho hutva vippalapasiti attho. 3-
     Tam sutva sujato pitaram sannapetum attano adhippayam pakasento:-
         [48] "ime pada idam sisam      ayam kayo savaladhi
              netta tatheva titthanti     ayam gono samutthahe.
         [49] Nayyakassa hatthapada      kayo sisanca dissati
              rudam mattikathupasmim          nanu tvanneva dummati"ti
gathadvayam akasi.
     Tassattho:- imassa gonassa ime cattaro pada, idam sisam, saha valadhina
vattatiti savaladhi ayam kayo, imani ca netta nayanani yatha maranato pubbe,
tatheva abhinnasanthanani titthanti. Ayam gono samutthaheti imasma karana
ayam gono samutthaheyya samuttittheyyati mama cittam bhaveyya. "manne gono
samutthahe"ti keci pathanti, tena karanena ayam gono sahasapi kayam samutthaheyyati
aham manneyyam, evam me mannana sambhaveyyati adhippayo. Ayyakassa pana mayham
@Footnote: 1 cha.Ma. lapasi  2 Si. anno nippanno iva  3-3 cha.Ma. ime patha na dissanti
Pitamahassa na hatthapada kayo sisam dissati, kevalam pana tassa atthikani
pakkhipitva kate mattikamaye thupe  rudanto satagunena sahassagunena tata tvanneva
dummati nippanno, bhijjanadhamma sankhara bhijjanti, tattha vijanatam ka paridevanati
pitu dhammam kathesi.
     Tam sutva bodhisattassa pita "mama putto pandito mam sannapetum imam
kammam akasi"ti cintetva "tata sujata `sabbepi satta maranadhamma'ti annatametam,
ito patthaya na socissami, sokaharanasamatthena nama medhavina tadiseneva
bhavitabban"ti puttam pasamsanto:-
         [50] "adittam vata mam santam       ghatasittamva pavakam
              varina viya osincam        sabbam nibbapaye daram.
         [51] Abbahi vata me sallam        sokam hadayanissitam
              yo me sokaparetassa       pitusokam apanudi.
         [52] Svaham abbulhasallosmi      sitibhutosmi nibbuto
              na socami na rodami       tava sutvana manava.
         [53] Evam karonti sappanna      ye honti anukampaka
              vinivattayanti sokamha       sujato pitaram yatha"ti  1-
catasso gatha abhasi.
     Tattha adittanti sokaggina adittam jalitam. Santanti samanam. Pavakanti
aggi. Varina viya osincanti udakena avasincanto viya. Sabbam nibbapaye daranti
sabbam me cittadaratham nibbapesi. Abbahi vatati nihari vata. 2-  Sallanti sokasallam.
Hadayanissitanti cittasannissitasallabhutam. Sokaparetassati sokena abhibhutassa.
@Footnote: 1 khu.ja. 27/707-714/165-6 (sya)  2 Si. abbulham vatati niharitam
Pitusokanti pitaram arabbha uppannam sokam. Apanuditi apanesi. Tava sutvana manavati
kumara tava vacanam sutva idani pana na socami na rodami. Sujato pitaram
yathati yatha ayam sujato attano pitaram sokato vinivattesi, evam annepi ye
anukampaka anuganhasila honti, te sappanna evam karonti pitunam annesanca
upakaram karontiti  1- attho.
     Manavassa vacanam sutva pita apagatasoko hutva sisam nhayitva bhunjitva
kammante pavattetva kalam katva saggaparayano ahosi. Sattha imam dhammadesanam
aharitva tesam bhikkhunam saccani pakasesi, saccapariyosane bahu sotapattiphaladisu
patitthahimsu. Tada sujato etarahi  2- lokanatho ahositi.
                      Gonapetavatthuvannana nitthita.
                       ------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 41-45. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=898&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=898&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=93              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=3104              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=3284              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=3284              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]